Gokverslaving neemt toe
Binnenland
Amnesty gaat wellicht in zaken
Eikeltjes planten
Schapen en uitwerpselen
verzwakken rivierdijken
Restauratie Hollandsche Schouwburg
Laatste driejaar forse stijging van immigratie
Methode helpt tegen uitzaaiing
WOENSDAG 10 MAART 1993
5
Expositie Indisch Verzet in Bronbeek
arnhem» In congrescentum Kumpulan bij het militair tehuis
Bronbeek in Arnhem wordt vandaag een expositie geopend over
het verzet in Nederlands-Indië tegen de Japanse bezetter. De
tentoonstelling toont onder meer spullen die de verzetsstrijders,
vaak mensen van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger
(KNIL), in de periode 1942-1945 dagelijks gebruikten. De ten
toonstelling wordt geopend door oud-verzetsman 'Bib' van Lan-
schot. Zo'n honderdvijftig oud-verzetsmensen uit Nederlands-
Indië zijn aanwezig. De expositie duurt tot en met 31 mei.
Man bekent doodschieten Hagenaar
den haag De Haagse politie heeft gisteren een 25-jarige man
aangehouden die ervan wordt verdacht op 27 februari een 44-ja-
rige Hagenaar te hebben doodgeschoten. De arrestant heeft be
kend. Het tweetal had in een café ruzie gekregen. De verdachte
schoot de 44-jarige man vervolgens van vlakbij door het hoofd.
Het slachtoffer overleed twee dagen daarna aan zijn verwondin
gen. De verdachte heeft zichzelf gemeld bij de politie. Het motief
is nog niet bekend. Wel is het de politie duidelijk dat de mannen
al langere tijd ruzie hadden.
Dood bejaarde niet natuurlijk
middelburg» Een 25 man sterk recherchebijstandsteam onder
zoekt de dood van een 79-jarige man uit Biggekerke. De Zeeuw
werd zaterdag dood aangetroffen in zijn woning. Aanvankelijk
werd aan een natuurlijke dood gedacht. Bij het afleggen kwam
echtereen aantal verwondingen aan het licht. Sectie heeft uitge
wezen dat het om steekwonden gaat. Sporenonderzoek rond de
woningen heeft vooralsnog niets opgeleverd.
Zeven jongeren vast vanwege moord
vlissingen» De politie heeft in verband met een dodelijke steek
partij zaterdagnacht in de binnenstad van Vlissingen vijf jonge
ren aangehouden. Eerder waren al twee broers gearresteerd. De
zeven jongeren wordt moord, doodslag danwel openlijke ge
weldpleging ten laste gelegd. Het gaat om twee broers van acht
tien en zestien uit Middelburg en vijf jongeren tussen negentien
en 26 jaar uit Vlissingen. Het slachtoffer, een 19-jarige jongeman
uit Middelburg, overleed kort na de steekpartij. Volgens de poli
tie is de ruzie begonnen om een meisje.
D66 wil aftreden wethouder Rotterdam
Rotterdam De fractie van D66 in de Rotterdamse gemeente
raad vindt dat PvdA-wethouder Henderson moet aftreden. Dit
omdat de wethouder de politiek niet heeft geïnformeerd over de
resultaten van een onderzoek naar bijstandsfraude in de Rotter
damse wijk Beverwaard. De vijfjaar oude gegevens kwamen en
kele weken geleden alsnog in de openbaarheid. Volgens D66 had
de wethouder bij het bekend worden van de fraude-resultaten
meteen de raadscommissie op de hoogte moeten stellen.
Marks Spencer voor niets ontruimd
den haag Voor de 'tweede keer binnen tien dagen is een filiaal
van Marks Spencer voor niets ontruimd na een bommelding.
Op 1 maart werd het bedrijf in Amsterdam korte tijd ontruimd,
dinsdag 9 maart trof hetzelfde lot de vestiging in Den Haag. In
beide gevallen vond de politie niets. De bommelding in Den
Haag noopte de politie het bedrijf kort voor sluitingstijd te ont-
Rapen eieren
van kievit blijft
toch toegestaan
Het rapen van kievitseieren
blijft toegestaan in het hele
land. Wèl heeft de Tweede Ka
mer gisteren besloten de handel
in kievitseieren te verbieden.
Staatssecretaris Gabor wilde
aanvankelijk alleen in Friesland
het eierrapen gedogen, omdat
de kievitsnesten in die provincie
nog enigszins worden be
schermd door vogelwachters.
De Tweede Kamer vindt echter
dat met het oog op de rechtsge
lijkheid in het hele land naar ei
eren gezocht moet kunnen wor
den.
De uiterste sluitingsdatum
voor het raapseizoen heeft de
Tweede Kamer vastgesteld op 9
april. Dat was tot nu toe 13 april
voor Friesland en 6 april elders.
De milieubiologen W. ter Keurs
en M. Kruk van de Rijksuniver
siteit Leiden vinden het niet lo
gisch om de sluitingsdatum op
9 april te stellen. Zij zouden het
evenwichtiger vinden de raap-
tijd in het hele land mei vier da
gen te bekorten.
D66 sluit vorming
progressieve
volkspartij niet uit
leiden »gpd
Op termijn is het mogelijk dat
in de Tweede Kamer nog maar
twee partijen zitten: een conser
vatief en een progressief blok.
D66-leider Hans van Mierlo zou
dat zelfs een prima ontwikke
ling vinden, maar daar is het nu
nog veel te vroeg voor. „De poli
tieke vernieuwing is het meest
gebaat bij de vorming van een
kabinet met PvdA, WD en D66.
Pas dan kan gedacht worden
aan een progressieve volkspar
tij".
Aan de Leidse universiteit zei
Van Mierlo gisteravond dat een
herbezinning nodig is op de rol
van politieke partijen: ze raken
steeds meer hun ideologische
grondslag kwijt. Dus moet ook
de boodschap naar de burger
veranderen.
In Wordt Vervolgd pleidooi voor export meubels naar VS
Amnesty International (AI) gaat
wellicht in zaken. Om verzekerd
te zijn van voldoende inkom
sten heeft directeur Jack Healy
van de Amerikaanse tak van AI
voorgesteld Europese antieke
meubels te exporteren naar de
VS. In het jongste nummer van
Wordt Vervolgd, het Nederland
se AI-blad, ontvouwt hij zijn
ideeën.
In hetzelfde nummer krijgt
Healy zowel bijval van de inter
nationale voorzitter van Amnes
ty, Ross Daniels, als van de
hoofdredacteur van Wordt Ver
volgd, Martin de Koning. Bei
den sluiten sponsoring van Al-
activiteiten door organisaties en
bedrijven niet langer uit.
In het blad wordt verteld dat
de financiële situatie'van AI niet
rooskleurig is. In 1992 moesten
de internationale uitgaven met
1,5 miljoen gulden worden te
ruggeschroefd terwijl het aantal
activiteiten juist moet worden
uitgebreid.
Daniels wil uitdrukkelijk het
uitgangspunt van Amnesty ter
discussie stellen, dat sponsoring
de onafhankelijkheid in gevaar
zou kunnen brengen. „Een
smetteloos imago levert ons
geen geld op. Het is tijd om te
overwegen wat we nu zoal
mislopen", zegt de Amnesty-
voorzitter. Hij denkt onder meer
aan project-sponsoring, waarin
het bedrijfsleven een rol zou
kunnen spelen.
Sponsoring door grote bedrij
ven staat voor Amnesty Neder
land nog niet direct op de agen
da, meldt waarnemend direc
teur Harry Hummel. In groot
scheepse internationale handel
om de kas te spekken, ziet hij al
helemaal niets.
Overigens zijn er wel regel-
gemert In een dennenbos bij het plaatsje de Mortel bij Gemert plantten schoolkinderen gisteren eikels in het kader van de traditionele boom
feestdag. Op die manier moet er op den duur een gemengd bos komen. Elk van de ongeveer 250 scholieren plantte zes kilo eikels. foto
Vrouw krijgt
vier jaar voor
doden vriend
De Alkmaarse rechtbank heeft
gisteren een 31-jarige vrouw uit
Den Helder veroordeeld tot vier
jaar met aftrek van voorarrest
wegens moord op haar vriend.
De rechtbank acht bewezen dat
de veelvuldig mishandelde en
vernederde vrouw op 1 juli vo
rig jaar met voorbedachte rade
haar partner met een mes om
het leven heeft gebracht.
Dat er voorbedachte rade in
het spel was, concludeert de
rechtbank uit verklaringen dat
de vrouw enkele dagen voor de
steekpartij tegen mensen in
haar omgeving had gezegd dat
ze definitief van haar vriend af
wilde. Nadat zij op 1 juli op
nieuw door hem was mishan
deld en vernederd, nam ze een
besluit. Toen de man sliep, stak
zij hem met een mes in de
hartstreek.
Advocaat M. Stegers vroeg ter
zitting om ter beschikkingstel
ling van de staat (TBS). De
rechtbank ziet daar echter vanaf
conform het advies van het Pie-
ter Baan Centrum in Utrecht.
Uit het vonnis blijkt dat, hoewel
de vrouw zich wellicht opnieuw
in een sado-masochistische re
latie zou kunnen storten, de
rechtbank de kans op een ver
gelijkbare escalatie gering achL
Simons: Andere vormen van verslaving nemen af door kabinetsbeleid
De verslaving aan alcohol, drugs en tabak neemt af. Vol
gens staatssecretaris Simons van volksgezondheid is een
keerpunt bereikt en is dat rechtstreeks een gevolg van het
kabinetsbeleid. Alleen de gokverslaving is een bron van
toenemende zorg. Nederland telt nu 75.000 gokverslaaf
den. Dat aantal groeit nog steeds, aldus Simons.
den haag gpd
matig plaatselijke afdelingen
van Amnesty die goederen ver
handelen. Op dat niveau is er in
Nederland ook geen bezwaar,
aldus Hummel. „De plaatselijke
slager die een advertentie van
een afdeling sponsort, mag daar
van ons zijn eigen naam onder
zetten."
Voorlopig ziet de Nederland
se afdeling meer heil in een nog
professionelere aanpak van de
werving van leden, donateurs
en legaten. Met 158.000 leden
en donateurs is Amnesty Neder
land een van de grootste en rijk
ste afdelingen. Toch staat de
deur naar het bedrijfsleven op
een kier. Hummel: „Nu de dis
cussie ook hier wordt aange
zwengeld, sluit ik helemaal niet
uit dat ook wij meer ruimte zul
len bieden voor steun door be
drijven."
Volgens een rapportage van Si
mons aan de Kamer zijn er on
geveer 1 miljoen probleemdrin
kers in ons land. De overheid
gaat in dit verband uit van men
sen die gemiddeld meer dan
vier glazen per dag drinken en
daar problemen mee hebben.
Enkele honderdduizenden Ne
derlanders zijn verslaafd aan al
cohol en hebben als gevolg
daarvan lichamelijke en psychi
sche klachten.
Het drankgebruik in zijn alge
meenheid neemt overigens af.
Ook stelt de regering tevreden
vast dat er een daling is van ver
keersongelukken waarbij alco
hol een rol speelt. Het aantal
mensen dat sterft of ziek wordt
door alcoholgebruik daalt even-
Verder zijn er 21.000 mensen
verslaafd aan harddrugs. Hun
aantal is stabiel. De gemiddelde
leeftijd van de verslaafde stijgt
en ligt nu boven de dertig jaar.
De aanwas onder jongeren
daalt. De problemen van de
harddrugsgebruikers worden
wel steeds ernstiger. Ongeveer
zevenduizend mensen krijgen
dagelijks methadon. Naar
schatting 550.000 mensen ge
bruiken softdrugs.
Tenslotte de verslaving aan
shag, sigaren, pijp en sigaretten.
Volgens de rapportage van Si
mons roken vier miljoen Neder
landers. Het rechtstreekse ge
volg zou ongeveer 20.000 doden
per jaar zijn.
•Simons noemt het niet
vreemd dat mensen soms in
problemen komen gezien het
ruime aanbod aan drank, tabak
en gokkansen. De bestedingen
aan drank, tabak en gokken be
lopen per jaar zo'n 17 miljard
gulden. De staatssecretaris
vindt dat het aanbod, de pro
motie en de reclame van alco
hol en tabak verder moet wor
den beperkt. Nog voor de zo
mer wil hij alvast een nieuwe al-
coholwet indienen.
De bewindsman vindt voorts
dat exploitanten met een ver
gunning voor verslavende kans
spelen, verplicht moeten wor
den jaarlijks geld te geven voor -
een beleid tegen gokverslaving.
Van alle gemeenten zegt 43 pro
cent problemen te hebben met
het gokken. In 93 procent van
die gevallen gaat het om fruit-
Ten aanzien van soft- en
harddrugs zegt Simons dat
voorkomen dat jongeren gaan
roken, de beste drugspreventie
is. Rokers drinken daarbij vaak
eerder en meer, experimenteren
vaker met softdrugs, gebruiken
die vaker regelmatig en lopen
zo een verhoogde kans hard
drugs te gaan proberen. Als ac
tie tegen het roken noemt Si
mons: voorlichting, hogere ac
cijnzen, minder reclame.
De staatssecretaris erkent dat
er problemen zijn ontstaan
rond drugsgebruik in centra
voor vluchtelingen en asielzoe
kers. Concrete gegevens ontbre
ken echter. Hulpverlening is er
niet. Ook merkt hij op dat ver
slaafde Marokkanen en Turken
vrijwel niet bereikt worden door
de professionele hulpverleners.
Rijk wil regionale
verslaafdenzorg
den haag gpd
Het kabinet gaat 23 zogenoem
de centrumgemeenten aanwij
zen, die moeten zorgen voor de
ontwikkeling van een regionaal
beleid voor verslaafdenzorg.
Een wetsvoorstel hierover gaat
binnenkort naar de Tweede Ka
mer.
Staatssecretaris Simons i
volksgezondheid heeft gisteren
bekend gemaakt dat de 23 ge
meenten elk jaar een verslag
van hun werkzaamheden m
ten uitbrengen. Verder moe
de instellingen, die met de ver
slaafdenzorg worden belast,
hun werk registreren volgens
regels van het ministerie.
De 23 gemeenten krijgen hun
geld straks direct van de over
heid. Dat geld moet gedurende
twee jaar rechtstreeks worden
besteed aan de verslaafdenzorg.
De gemeenten mogen daar niet
op korten. Op zijn beurt is Si
mons bereid nog eens te kijken
of een voorziene korting op de
verslaafdenzorg van tien pro
cent in 1994 wel nodig is.
wageningen anpbouwuniversiteit Wageningen
(LUW). Op de meeste dijken
worden schapen gehouden. Om
hen van voldoende gras te voor
zien, worden de dijken ruim be
mest. Het gevolg is dat de be
groeid raken met gras, dat korte
wortels heeft. Daardoor kunnen
de planten de toplaag niet goed
vasthouden.
De Nederlandse rivierdijken
worden verkeerd beheerd. In
tensieve beweiding en bemes
ting maken ze gevoelig voor
erosie. De kans dat stukken dijk
wegspoelen, neemt daardoor
toe. Dat stelt onderzoeker F.
van der Zee van de Land-
Grootste deel nieuwe vaderlanders komt uit Europa
den haag gpd
Het aantal buitenlanders dat
zich in Nederland vestigt, is
vooral de laatste drie jaar fors
gestegen. Uit cijfers van het
Centraal Bureau voor de Sta
tistiek (CBS) blijkt dat het
voorlopige aantal over 1992
uitkomt op rond de 116.000.
Een jaar eerder waren het er
120.200 en in 1990 met
117.400 een kleine drieduizend
minder.
In de tien jaar daarvoor schom
melde het aantal immigranten
tussen 66.000 in 1983/1984 en
112.500 in 1980. De piek begin
jaren tachtig ontstond door een
regeling met het inmiddels zelf
standig geworden Suriname,
waardoor veel rijksgenoten als
nog naar Nederland kwamen.
De gisteren verstrekte gege
vens brengen in kaart hoeveel
mensen los van het aantal poli
tieke vluchtelingen en asielzoe
kers zich hier vestigen. Veruit de
meeste immigranten komen uit
landen van de EG. Uit Duitsland
komen bijvoorbeeld de meesten
(ruim 10.000 mensen), gevolgd
door Groot-Brittannië (8000),
België (5000), Frankrijk (2800),
Spanje (2000) en Portugal
(1200). Inwoners van EG-landen
kunnen zich door de nieuwe re
gels relatief gemakkelijk in Ne
derland vestigen.
Uit Turkije komt een flink
deel van de immigranten-
stroom: 8500 mensen. Surina
me staat voor ruim 7000 immi
granten en Marokko voor 6500
mensen. Daarbij komen zo'n
5500 mensen van de Neder
landse Antillen en Aruba, ruim
5000 uit de Verenigde Staten en
uit het voormalige Joegoslavië
nog eens bijna 4000 mensen.
Over de toestroom van kers
verse vaderlanders is politiek
gekrakeel ontstaan. Premier
Lubbers heeft laten doorklinken
dat 'de kritische grens' aan de
gastvrijheid in beeld komt. Zo
zijn er de komende jaren bij
voorbeeld 162.000 extra wonin
gen nodig om de 'nieuwelingen'
te huisvesten.
WD-leider F. Bolkestein heeft
er deze week, in het EO-pro-
gramma 'Het Elfde Uur', een
schepje bovenop gedaan. Hij
wil bezien of maximum-aantal
len per land van herkomst
(quotai kunnen worden gesteld
aan het aantal immigranten,
ook al omdat de natuurlijke
aanwas in ons land inmiddels
kleiner is dan de stroom immi
granten. Bolkestein Iaat daarbij
asielzoekers uit brandhaarden
als voormalig Joegoslavië na
drukkelijk buiten beschouwing.
De WD-voorman wijst er op
dat ook traditionele immigratie
landen als de Verenigde Staten,
Canada, Australië en Nieuw-
Zeeland strikte voorwaarden
stellen aan het aantal nieuwe
ingezetenen, aan hun kennis
van cultuur en taal. Landen als
Australië stellen ook eisen op
het gebied van vaardigheden
en/of vooropleiding.
Bij het Nederlands Centrum
voor Buitenlanders is verbaasd
gereageerd op Bolkésteins op
vatting. Daar wordt gewezen op
het dalend aantal Turken en
Marokkanen dat naar Neder
land komt en op het fundamen
tele recht op gezinshereniging
voor buitenlandse families. „Je
kunt niet aan het begin van het
jaar zeggen dat de mensen er
wèl in mogen en aan het eind
van het jaar, als het quotum is
bereikt, niet meer. Dat riekt
naar willekeur en lijkt ons on
uitvoerbaar", aldus woordvoer
der I. Akel.
„Door de nieuwe regels is er
geen invloed uit te oefenen op
het aantal immigranten uit EG-
landen", meent Akel. „Bolke
stein wil niet bij Lubbers ach
terblijven en roept maar wat".
Amsterdam» Met grote inspanning en concentratie
wordt gewerkt aan de restauratie van de Hollandsche
Schouwburg in Amsterdam. In de Tweede Wereld
oorlog deed de schouwburg dienst als verzamelpunt
voor joden, die vervolgens per trein vanaf het terrein
achter dierentuin Artis naar de concentratiekampen
werden vervoerd. Over een week zal de schouwburg
opnieuw in gebruik worden genomen als educatief
monument. foto anp Raymond rutting
Wetenschappelijke vorderingen bij behandeling borstkanker
amsterdam
Een nieuwe methode maakt het
mogelijk uitzaaiingen bij pa
tiënten met borstkanker beter te
behandelen. Dat stelt prof. dr.
H. Pinedo van de Vrije Universi
teit in Amsterdam. In het Aca
demisch Ziekenhuis in Amster
dam en aan de universiteit van
Groningen wordt de nieuwe
techniek getest.
Daarbij wordt een zogenoem
de stamcel uit het beenmerg
van de patiënt geïsoleerd, be
waard en weer teruggeplaatst.
Deze methode maakt het mo
gelijk de patiënt een twee keer
zo hoge dosis kankerbestrij
dingsmiddelen toe te dienen.
Daardoor kunnen uitzaaiingen
doeltreffender worden aange
pakt, aldus hoogleraar Pinedo.
Het is voor Pinedo en zijn col
lega's duidelijk dat er een relatie
bestaat tussen de bij chemothe
rapie toegediende dosis cytosta-
tica en het effect op de uitge
zaaide kankercellen. „Hoe ho
ger de dosis, hoe gunstiger het
effect." Normaal is het niet mo
gelijk de dosis zonder meer op
te voeren. Er zou aanzienlijke
schade worden toegebracht aan
het beenmerg. Het gevolg is een
afname van de afweer van het
lichaam.
Uitzaaiingen vormen een
groot probleem bij borstkanker.
Hoewel de meeste patiënten na
verwijdering van een kwaadaar
dig gezwel geen aantoonbare
uitzaaiingen vertonen, blijken
ze zich bij een aantal vrouwen
binnen enkele jaren alsnog te
manifesteren. Borstkanker is
volgens de professor nog steeds
de belangrijkste kanker bij de
vrouw. Elk jaar komen er zeven-
tot achtduizend nieuwe patiën
ten bij.
