'Ik ben net onkruid,
dat groeit altijd door'
'Ik zou het mijn kinderen zo geven'
Rtv show
'Mijn stem is voller en warmer geworden'
MAANDAG 8 MAART 1993
Documentaire bij NCRV over 'kaas met DNA'
Bill van Dijk waardevast als musical-ster
Er kan veel veranderen
in een decennium. Elf
jaar geleden viel Bill
van Dijk boegeroep ten deel na
zijn overwinning op het Natio
nale Songfestival. Vandaag de
dag weet het Nederlandse pu
bliek wel beter. Avond aan
avond vallen hem staande ova
ties ten deel voor zijn rol van
Cyrano in de gelijknamige mu
sical. Bill van Dijk, 45 jaar en
zonder discussie dé musical
ster van Nederland. Meer dan
twintig jaar staat hij al op de
planken. Maar voor het grote
publiek behoort hij pas sinds
'Les Misérables' tot de categorie
Bekende Nederlanders. „Ik ben
net onkruid; dat groeit altijd
door", zegt de optimistische ro
manticus over zijn zoektocht
naar erkenning.
Nuchter. Dat is 'ie. „Ik een
ster?", vraagt hij zich verbaasd
af. „Ach, dat is heel betrekkelijk,
zeker in Nederland. In dit vak
kun je in één keer vijf treden
omhoog gaan, om vervolgens
weer tien treden te vallen."
Bill van Dijk heeft het al een
paar keer meegemaakt. „Ik heb
in produkties gestaan die te kort
gespeeld zijn, omdat ze zakelijk
verkeerd werden geleid. Zonder
dat je er iets aan kunt doen, sta
je dan op straat. Dat is heel
jammer. Maar de showbusiness
is een vak van golvende bewe
gingen. Dus veel bergen en da
len."
Chaotisch
derd. „We hebben een chao
tisch gezin en daar kunnen wij
goed mee leven. Ik zat al in het
vak voordat mijn kinderen wer
den geboren, dus we zijn wel
aan dat chaotische gewend."
„Ik leef nu al 23 jaar samen
met miin vrouw. Zij heeft het al
die tijd volgehouden met mij;
het is niet makkelijk om met Bill
van Dijk te moeten leven. Thuis
blijven ze er allemaal heerlijk
rustig onder. Mijn kinderen zijn
de grootste critici. Je neemt al
tijd je eigen zwakheden mee in
een rol. Zij weten moeiteloos de
vinger op die zere plek te leg
gen. Daar heb je veel aan."
Zijn deelname aan het Euro
visie Songfestival in 1982 maak
te hem heel even een nationale
beroemdheid. „Veel mensen
wisten toen niet dat ik er al zo'n
twaalf jaar had opzitten", zegt
hij. De wereld van het populaire
lied trekt hem niet. Nog steeds
niet. „Dat is niet mijn wereld. Ik
ben een theatermens. Na het
songfestival ben ik een tijdje
met een geluidsband het land
ingegaan. Dat was vreselijk een
zaam."
In 1971, kort na zijn profes
sionele theaterdebuut in de
rock-musical 'Hair', maakte Bill
van Dijk zijn eerste single. „Dat
liedje is later nog eens gecoverd
door Rob de Nijs", herinnert hij
zich lachend. Later legde hij zijn
ziel en zaligheid in de groep
Bruno Basta. Een elpee en en
kele singeltjes brachten niet het
gewenste resultaat. Dus zette hij
er een punt achter.
Bill van Dijk werd op 22 de
cember 1947 in Rotterdam ge
boren. Op 9-jarige leeftijd ver
huisde hij naar Australië, waar
zijn vader werkte voor een grote
multinational. Elf jaar later
keerde hij terug naar Neder
land. Hij volgde de klein
kunstacademie in Amsterdam
en studeerde nog een jaar in
Londen. In de Britse hoofdstad
speelde hij ook een jaar lang in
'Let my people come'.
„Ik werd in Londen gevraagd
om als derde acteur de rol van
Jezus in 'Jesus Christ Superstér'
te spelen. Mijn voorganger in
die produktie wilde stoppen,
maar verlengde op het laatste
moment zijn contract." Op dat
zelfde moment vroegen Bram
Vermeulen en Freek de Jonge
Bill voor hun musical 'Een kan
nibaal als jij en ik'. „Vanaf dat
moment speelde ik in de ene
produktie na de andere", vertelt
hij.
Uitblinken
Zijn moeder was een calypso
zangeres. „De eerste die in Ne
derland zoiets deed. Als baby
hoorde ik haar op de radio. Dat
vond ik prachtig. Thuis voerden
we altijd opera's op. We spra
ken zingend met elkaar. In de
achtertuin voerde ik hele to
neelstukken op. Dan pakte ik
stiekem de gitaar van mijn
moeder. Ik heb nooit brand
weerman of piloot willen wor
den zoals zo veel andere kinde
ren uit de buurt."
n Arnhem volgd
je de kunstacademie,
schilder worden. Daar ben ik
mee gestopt omdat ik besefte
dat ik nooit een Rembrandt zou
worden. Ik wil uitblinken in wat
ik doe."
Op de kleinkunstacademie
was hij een vreemde eend in de
bijt. „Iedereen hield zich daar
bezig met teksten van Speen-
Jacques'Herb: emotie met een knipoog
Na de tomaten, bintjes, bloe
men en de beroemde stier Her
man ontkomt ook onze natio
nale trots, de kaas, er niet aan:
genetische manipulatie. Dit
meest favóriete broodbeleg
werd bestudeerd door onder
zoekers en eureka! Door toe
passing van DNA-technieken is
voor de produktie van kaas na
tuurlijk stremsel niet meer no
dig, luidde de conclusie. „De
consument staat aan de voet
van een nieuw tijdperk, al weet
hij het zelf nog niet", aldus de
makers van de documentaire
'Kaas', die vanavond door de
NCRV wordt uitgezonden.
Nergens anders in de wereld
wordt zoveel kaas gegeten als in
Nederland; per jaar consume
ren we per persoon zo'n veer
tien kilo. Het zuivelprodukt zet
dan ook een flink stempel op
het Hollandse imago. Een be
zoek aan de kaasmarkten in
Gouda of Alkmaar is favoriet bij
veel toeristen die de Hollandse
cultuur komen opsnuiven. Maar
het romantische beeld van
goedlachse, volslanke boerin
nen die op het erf vrolijk in de
kaasbrei staan te roeren is al
lang niet meer reëel. Kaas on
derscheidt zich sinds jaar en
dag al niet meer van de gloei
lamp, beiden een massaprodukt
gemaakt in de fabriek.
Kaas is dus kassa, en om die
reden zijn onderzoekers van het
Nederlands Instituut voor Zui-
velonderzoek (NIZO) in samen
werking met de multinational
Unilever op zoek gegaan naar
een vervanging voor stremsel.
Stremsel wordt gewonnen uit
de maag van kalveren en zorgt
er voor dat de melk hard en uit
eindelijk kaas wordt. Het extract
wordt nu nog uit duizenden
koeienmagen, geïmporteerd uit
onder meer de Verenigde Sta
ten, gehaald. Overbodig, con
cludeerden de biotechnologen
op het laboratorium. Zij plant
ten een gen van een koe in een
gistcel. Het resultaat was uitein
delijk een gemodificeerd soort
gist waarmee de melk kan wor
den gestremd zonder dat er een
kalf aan te pas komt.
Gestoei
Dit heeft als belangrijk voordeel
voor de kaasindustrie dat zij
niet meer afhankelijk is van
haar toeleveranciers uit het bui
tenland. Voor de consument le
vert het gestoei in de laboratoria
echter geen voordeel op, de
kaas wordt hierdoor niet goed-
j koper. De grote vraag is dan ook
of de consument wel zit te
wachten op deze DNA-kaas.
STARDOM
Bij het huwelijk van de Japanse kroonprins Naruhito worden geen
koninklijke gasten uitgenodigd. Dat is niets bijzonders. Ook bij het hu- j
wel ijk van zijn vader, keizer Akihito, en dat van grootvader Hirohito,
was geen buitenlandse royalty aanwezig. De verwachting is dat
Naruhito in mei of juni in het huwelijk treedt met de charmante voor
malige topambtenaar van het ministerie van buitenlandse zaken,
MasakoOwada.
De acteur Tony Curtis, 67 jaar, is voor de vierde keer in het huwe
lijksbootje gestapt. De advocate Lisa Deutsch, 30 jaar, is de gelukkige.
Tony is gek op 'groene blaadjes'. Helemaal als ze rondborstig zijn en
dat is Lisa.
Anja Winter, alias dokter Liza uit de Medisch Centrum West wil weg
uit de populaire ziekenhuis-serie. Na zeven jaar vindt zij het welletjes-.
Dit besluit komt op het moment dat het Anja privé voor de wind gaat.
Sinds een paar maanden heeft zij een innige relatie met Marc van den
Heuvel-, de zoon van de bekende Aad. Hoe ze uit de serie zal verdwij- I
nen is nog niet bekend.
De fitness-video doet het goed bij de dames. Het is 'bijna' een cli
ché. Toch ligt Cher ver voor op de video's van Jane Fonda en Rachel
Welch. Cher's eerste fitness-video ging als zoete broodjes over de
toonbank. Met meer dan één miljoen banden is het de best verkochte
fitness-video ter wereld.
De grote emotie, het dramati
sche lied. Jacques Herb is er
weer. Een come back? „Ik ben
steeds doorgegaan, eigenlijk.
Voor mijn gevoel ben ik niet
weg geweest, ook af schreef een
blad dat ik met potten en pan
nen langs de deuren ging... Als
je niet te beroerd bent om je
twee handjes te gebruiken,
wordt dat tegen je gebruikt."
In de vijftien jaren dat men
niets of weinig van hem ver
nam, bleef de Rotterdammer
optreden met zijn liedjes. Hij
had zijn vaste contacten en
hield die. Verder werkte hij in
België in revues. Nergens te be
roerd voor, ook niet om in bier
tenten uit een ton te krabbelen.
Maar wat mankeerde er aan?
Hij scoorde geen hits en zonder
een nieuwe hit ben je nergens
als zanger. Het systeem werkt
wat dat betreft heel doorzichtig.
Nieuw repertoire, dat is het pro
bleem.
Jacques Herb (46) heeft er iets
op gevonden. Hij organiseerde
in het vroegere magisch cen
trum van Amsterdam, Paradiso,
zijn eigen, veelbesproken come
back. Riskant en vrij brutaal,
maar het lukte. Dat bracht iets
teweeg. Herb heeft het voor el
kaar gekregen dat een kleine
platenmaatschappij, Vincent
Produkties, zijn hits van weleer
binnenkort weer uitbrengt op
een CD, live uit Paradiso.
Jacques Herb, de zanger van
'Manuela', 'Toreador', 'Torrem-
olinos' en uiteraard 'Een man
mag niet huilen'. Bij zijn optre
dens brengt hij de liederen
zoals dat binnen het genre past:
smachtend, warm en emotio
neel. Een traan met een knip
oog van een zanger die het net
te pak soms graag even verwis
selt voor een bonte bloes. „Iets
frivools kan best..."
Grappen
Hij wordt weer toegejuicht en
weet het publiek te bespelen
met handige grappen. Maar
tochIk zing liever dan dat ik
praat. 'Een man mag niet hui
len' dateert uit 1972. Goed voor
goud en platina. Vijftigduizend
singles! Dat waren van die zwar
te schijven. De jaren gaan snel.
Er is veel veranderd. Mannen
werp in die tijd bespreekbaar
heb gemaakt. Als ik me dit hoor
zeggen, lijk ik wel een domi-
Jacques Herb beroemt zich er
op dat hij een klassieke scholing
heeft genoten. Dat is nog steeds
te horen. Hij kapt geen noten af
en regelt zijn ademtechniek in
de richting van flinke uithalen.
Er staat een zanger te zingen en
dat kun je niet zeggen van alle
populaire jongens in zijn vak.
Pierre Kartner, alias Vader
Abraham, ontdekte hem in
1970.
„Herb leeft nog, hij is er nog
steeds," argumenteert Jacques
Herb, een beetje cynisch.'Tk zat
in programma's als 'Goud en
Nieuw', bij Berg en Van Willi-
genburg. Ik blijf ook zelf schrij
ven. De hit 'In de nacht' van de
zangeres Stella heb ik gemaakt.
Pierre wil alles in het Neder
lands, maar ik zing ook Engels,
Duits, Frans en Italiaans. Ik sta
in discotheken en zing ook >{por
bejaarden. Die vragen om een
'Ave Maria' en een operettese
lectie. In wezen voel ik ook
meer voor het dramatische dan
voor het vrolijke lied. Het werkt.
Na Paradiso zit er weer een op
gaande lijri in de optredens. Ik
word voor veel dingen ge
vraagd."
Zijn auditie voor de musical
'The Phantom of the Opera' die
in augustus gaat lopen in het
Circus Theater in Scheveningen
werd geen succes, maar, ook
Jacques Herb, een zanger die zich nergens te groot voor voelt
Dat schijnt per land te ver
schillen. In enkele omringende
landen, zoals Engeland, ligt de
genetisch gemanipuleerde kaas
al een tijd in de winkel. Volgens
de documentaire zou de poli
tiek, de Warenwet en zelfs de
Nederlandse huisvrouw geen
problemen met de kaas hebben.
De oorzaak van het ontbreken
van dit produkt in het 'kaaskop
penland' bij uitstek zijn de
Duitsers.
Zij kopen jaarlijks voor maar
liefst 1,2 miljard gulden kaas en
zijn daarmee onze grootste af
nemers. Maar helaas voor de
vernuftige onderzoekers en de
industrie hebben opze ooster
buren een beetje last van 'Rein-
heitskultur'. Anders gezegd: ze
willen niets weten van deze in
steriele kamertjes ontworpen
kaas. De Hollandse industrie
durft het risico nog niet aan en
legt zich daar voorlopig maar bij
Toch is de verwachting dat
deze kaas binnen enkele jaren
op de Nederlandse markt komt.
Misschien dat de gemanipu
leerde-kaaseters in Nederland
en enkele voorlichtingscampag
nes de Duitsers wel over de
streep kunnen trekken.
Kaaskeurconcours
In de documentaire wordt de
genetische manipulatie van
kaas zeer positief afgeschilderd.
„De kaas smaakt precies het
zelfde", vertelt onderzoeker dr.
Willem de Vos uit eigen erva
ring. En als overtuigend bewijs:
„Ik heb het zelfs aan mijn eigen
kinderen gegeven." Jammer dat
de deelnemers aan de kaaskeur
concours, die wel meewerken
aan de documentaire, de DNA-
kaas niet voorgeschoteld kre
gen. Felle tegenstanders zoals
de Stichting Natuur en Milieu
komen helemaal niet aan bod.
De consumentenbond staat
niet afwijzend tegenover de ge
netisch gemanipuleerde kaas.
Wel eist de bond dat het ge
knutsel met genen op het etiket
wordt vermeld. De juiste formu
lering hiervoor is nog niet ge
vonden. Het woord 'bio-tech-
niek' zou bij veel potentiële af
nemers afschuw opwekken, om
maar niet te spreken van 'ge-
nenkaas'. Voorlopig heeft de
constructie 'gemaakt met be
hulp van moderne bioproces-
sen' nog de meeste kans.
De documentaire 'Kaas', van
regisseur Gerard d'Olivat en
programmamaker Jos Witha
gen, is de tweede in een reeks
over genetische manipulatie.
De eerste, over tomaten met
uitgestelde rijping, werd in afge
lopen mei uitgezonden. Witha
gen is nu bezig met het laatste
deel, over de veel bekritiseerde
toepassing van DNA-technie-
ken bij dieren. Of deze afleve
ring dan ook bij de NCRV wordt
uitgezonden is nog maar de
vraag. Dit onderwerp zou te
controversieel zijn en niet pas
sen bij het imago van de chris
telijke omroep.
(Vanavond op Nederland 1 om
22.49 uur).
Bill van Dijk: „Het klinkt misschien hautain, maar ik heb nog nooit slechte kritieken gehad.'
hoff en Louis Davids. Ik wilde
Ifedjes van de Beatles zingen.
Maar dat kon daar niet."
Tijdens zijn verblijf in Austra
lië groeide hij op met het Ame
rikaanse amusement. „Die
Amerikaanse tendens begint
hier nu ook te komen. De amu-
sements-sector wordt professio
neler."
Bill van Dijk heeft altijd een
voorliefde voor de musical ge
had. „Ik hou van de vele facet
ten van dit vak. Filmen, acteren,
dansen, zingen. In de musical
worden die allemaal gecombi
neerd. Je ziet nog te vaak dat er
in musicals goed gezongen
wordt, maar slecht geacteerd.
Dat maakt een produktie onge
loofwaardig."
Bill van Dijk schitterde in tal
van produkties. Na 'Hair' volg
den in het theater onder meer
'Gypsy' en 'Godspell' en op het
filmdoek 'Lieve Jongens' en
'Hoge hakken, echte liefde'. In
de jaren tachtig speelde hij
hoofdrollen in de roek-opera
'Ik, Jan Cremer' en in de musi
cal 'Zeldzaam'. Bij het Konink
lijk Ballet van Vlaanderen pakte
hij het métier op in 'Evita',
waarin hij een memorabele Che
Chevara neerzette.
Bij het Vlaamse gezelschap
maakte hij ook 'Dear Fox' tot
een succes. „De makers van die
musical wilden te yeel kwijt in
die show. Persoonlijk vind ik
'Dear Fox' muzikaal te divers.
Dramatisch gezien had er veel
meer uit het script gehaald kun
nen worden. Het verhaal bleef
op één niveau hangen. Aan de
andere kant heb ik in die pro
duktie wel al mijn kwaliteiten
kunnen laten zien."
'Dear Fox' leidde tot de uitno
diging om in 'Les Miserables' te
spelen. Ruim vijfhonderd keer
speelde hij de rol van Enjolras.
„Dat heb ik naar mijn beste
kunnen gedaan. Vocaal gezien
was die rol wat eenzijdig, ook al
vereiste hij veel krachtwerk. Ik
blijf het jammer' vinden dat ik
de labiele kant van die jongen
niet echt naar buiten kon bren
gen. Daar was de rol iets te op
pervlakkig voor."
Cyrano
Nu viert Bill van Dijk triomfen
met 'Cyrano'. „Ik was gevraagd
voort 'Roze Krokodillen'. Maar
toen ik het script van 'Cyrano'
las en de muziek hoorde, teken-
dfe ik meteen voor die produk
tie. 'Cyrano' is eigenlijk een ge
zongen toneelstuk. Mijn acteer-
kant kan in deze rol meer naar
buiten komen. Daarnaast is het
een goed verhaal en heeft de
produktie een interessant artis
tiek niveau."
Dat zijn rol als Cyrano door
alle critici uitbundig bejubeld is,
doet hem niet veel. „Het klinkt
misschien hautain, maar ik heb
nog nooit slechte kritieken ge
had. Ach, ook die kritieken zijn
betrekkelijk. Mensen in mijn di
recte omgeving zeggen: 'geniet
van dat succes'. Maar ik geniet
als ik op toneel sta te spelen.
Natuurlijk is het leuk om goede
kritieken te krijgen. Maar de er
kenning van collega's vind ik
belangrijker."
geen mislukking. Jacques Herb
kwam door de eerste ronde,
maar werd uiteindelijk niet ge
kozen.
„Ik geloof dat ze een bepaald
type zochten en aan die eis vol
deed ik kennelijk niet. Het was
een teleurstelling, maar ach... Ik
hoop de schade van de mindere
jaren in te halen. Als het goed
gaat, kan mijn gage ook wat
omhoog. Mijn stem is voller,
warmer geworden, zeggen ze. Ik
wil niet met minder genoegen
Gerda Havertong
is weer gelukkig
met haar nieuwe
liefde in de per
soon van Roelof
Lenten, foto^pr
Het gaat weer goed met Gerda Havertong. Vorig jaar brak zij haar re
latie af met Henk Molleman. Maar alleen is maar alleen en dat vond
Gerda toch ook maar niets. Gelukkig heeft Gerda nu een nieuwe liefde
en wel de galeriehouder Roelof Lenten. Over trouwplannen hult het
stel zich nog in stilzwijgen.
Met veel enthousiasme presenteert Robert ten Brink het programma
'All you need is love', waar veel lief, maar ook leed in voorkomt. Menig
kijker pinkt tijdens het programma een traantje weg. Ook Robert heeft
het niet altijd makkelijk met die emotionele toestanden en soms wor
den ze hem zelfs te veel.
