Meestal net
iets te mooi
A
Stedelijk: tekort van bijna een miljoen
Felle heftigheid en heimelijke intimiteit in de Waag
Vaart en afwisseling bij Concordia
Grimmige slapstick voor kinderen
Cultuur&Kunst
Haags Gemeentemuseum
is praktisch failliet
Carlos
Montoya
overleden
FINALE GEMIST?
MAANDAG 8 MAART 1993
Poolse wint Gaudeamus Concours
Rotterdam De 17-jarige Poolse pianiste Aleksandra Krzanowska
heeft gisteren het Internationaal Gaudeamus Concours voor ver
tolkers van hedendaagse muziek gewonnen. Aan het concours,
dat van 1 tot en met 7 maart werd gehouden in Rotterdam, de
den 64 solisten en ensembles mee uit 26 landen. De jury, met
onder meer de Nederlandse saxofonist Ed Boogaard, kende de
tweede prijs toe aan de slagwerkgroep Percussive Rotterdam. De
derde prijs ging naar de Indonesische pianist Ananda Sukarian.
Forum stapt naar de rechter
enschede Opera Forum heeft bij de Raad van State twee be
zwaarschriften ingediend tegen minister D'Ancona van WVC
waarin het besluit van de minister om het oostelijk symfonieor
kest in Arnhem te vestigen aan de kaak wordt gesteld. Ook wil de
directie van het operagezelschap D'Ancona via de Raad van Sta
te dwingen haar Financiële verplichtingen jegens Forum na te
komen. Het gezelschap verkeert in acute Financiële nood en
vreest een faillissement.
Reve-collectie grotendeels verkocht
Amsterdam De collectie Reviana van Adriaan van Dis is door
boekhandel De Slegte tijdens de European Antiquarian Book
and Print Fair, in de RAI in Amsterdam, grotendeels verkocht.
De collectie werd eerder door Van Dis aan De Slegte verkocht en
bevat onder meer bibliofiele uitgaven, brieven en curiosa. De
collectie gold als één van de meest vooraanstaande privé-verza-
melingen op dit gebied. Een exemplaar van de eerste druk van
'De Avonden' van Gerard Reve werd voor 950 gulden gekocht
door een verzamelaar.
Wereldtour McCartney begonnen
perth Beatle Paul McCartney is het afgelopen weekeinde in het
Australische Perth zijn 'New World Tour' begonnen. De voorma
lige Beatle geeft de komende tijd met een nieuwe, naamloze
band nog verscheidene concerten in Australië. Het is nog niet
bekend of McCartney en zijn band Nederland zullen aandoen.
DEN HAAG*ANP
Bij het Haags Gemeentemuse
um moet strakker met geld wor
den omgegaan. Het museum is
in feite failliet maar heeft nog
wel perspectief. Voor de finan
ciële problemen kunnen crea
tieve oplossingen worden ge
zocht. Dat is de overtuiging van
waarnemend directeur L.J. Lo
cher. Hij zei dit vrijdag. Locher,
conservator collecties, is kandi
daat voor de opvolging van Ru-
di Fuchs als directeur.
Het Haags Gemeentemuse
um kampt met een tekort van
bijna vier miljoen gulden, zo
bleek na het vertrek van Fuchs,
die nu directeur is van het Ste
delijk Museum in Amsterdam.
Volgende week wordt voor het
Haags Gemeentemuseum een
bedrijfsplan gepresenteerd,
waarmee het museum weer
grip wil krijgen op de financiën.
Onderzoek naar personele ge
volgen is een van de opties in
het plan, zegt Locher desge
vraagd.
amsterdam
Wim Beeren heeft in zijn laatste jaar als directeur van
het Stedelijk Museum de begroting met bijna 974.000
gulden overschreden. Opvolger Rudi Fuchs wordt bo
vendien geconfronteerd met een gat van ruim 82.000
gulden dat het inmiddels ter ziele gegane Museum Fo-
dor heeft achtergelaten.
„Ik heb Fuchs duidelijk gemaakt dat het museum dit
tekort zelf moet inlopenaldus de Amsterdamse cul
tuurwethouder Ernst Bakker. „Hij heeft dat goed begre
pen en toegezegd dat hij zal aangeven hoe hij de kosten
de komende jaren in de hand denkt te houden. Het is
duidelijk dat het Stedelijk het voorlopig zuinig aan
moet doen."
Bakker maakt zich geen zorgen dat Fuchs bij het Ste
delijk Museum dezelfde hoge tekorten opbouwt als op
zijn vorige posten in het Haags Gemeentemuseum en
het Van Abbemuseum in Eindhoven. „De financiële
verslaglegging hebben we hier altijd prima in de hand",
aldus Bakker. „De afgelopen vijf jaar is er geen sprake
geweest van overschrijdingen van het budget en in
Beeren heeft het college van B en W overigens eind
december gemeld dat hij over 1992 rekende op een gat
van tenminste 525.000 gulden. De belangrijkste over
schrijding is gemaakt op de post tentoonstellingen. Het
programma was vorig jaar echter extra druk met ten
toonstellingen als die van Jeff Koons, De Grote Eeuw.
de aanwinstenexpositie en de beeldententoonstelling in
de Nieuwe Kerk.
Expositie VerkadeSmitsloo en Brinkman
beeldende kunst
Kurhaus, Scheveningen.
Het vergt veel moed en doorzet
tingsvermogen om de tentoon
stelling te bezoeken van de twee
beroemde Leidenaars Menno
Smitsloo en Janneke Brinkman
samen met de internationaal
befaamde beeldhouwer Kees
Verkade. Bij het passeren van
de gemeentegrens van Scheve
ningen begint het al. Het ene
hoge betonblok na het andere
volgt. Het fraaie Kurhaus is vol
ledig achter die steenkolossen
verdwenen.
Eenmaal binnen in het be
roemde badhotel van weleer zet
de aanslag op het netvlies zich
onverstoorbaar voort. De mo
numentale marmeren trap heeft
truttige witte plasticbakken met
namaakbloemen. In de paleis
achtige zaal staan messing sta
ketsels. Lampen» Ze halen het
geenszins bij de oude, majestu
euze kroonluchters. Ook bij de
aankoop van het meubilair is
verzuimd iemand met enig es
thetisch besef in te schakelen.
Achter een ober die luidkeels
zijn ongerief spuit tegen een
collega de trap op (hoezo sjiek
hotel?). Tegen de overdaad aan
lelijkheid zijn de aquarellen van
Janneke Brinkman op het eerste
gezicht een verademing. Haar
boeketten zijn technisch goed
geschilderd. Brinkman heeft als
biologe een ruime ervaring in
het kijken naar, en het ontleden
van bloemen. Het geheel oogt
dan ook mooi. Net iets te mooi.
Een afgevallen blaadje en besje,
een eerste teken van verval, ver
anderen die indruk niet.
Van Verkade zijn er gracieuze
bronzen beeldjes. Mannen of
vrouwen die een rondedans
maken. Moeders met een kind.
Vrouwen die acrobatische oefe
ningen doen. Allemaal fijne,
goed geproportioneerde licha
men. Sommigen zijn mooi en
niet meer dan dat. Andere
beeldjes roepen spanning op,
beroeren de kijker. Verkades
werk staat voor de ramen met
uitzicht op zee. De gruwelijke
lantaarnpalen verpesten de ex
tra dimensie van de bronzen te
gen het goudgele zand. Alle
beeldjes zijn geketend. Een
ijzerdraadje om de enkel moet
mensen met slechte ideeën er
van weerhouden ze uit te voe
ren. Was er geen charmantere
oplossing?
De abstracte schilderijen van
Smitsloo zijn van een heel an
der kaliber. Brutaal en fel van
kleur hangen ze tussen de ba
rokke zuilen van het Kurhaus.
Smitsloo heeft niet het fijnzin
nige, het gracieuze van zijn
twee mede-exposanten. De
contrasten en kleuren maken
zijn werk scherp en laten de be
zoeker alleen de keus tussen
voor of tegen.
Verkades werk staat voor de ramen met uitzicht op z
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
Claw Boys
Claw: klaar
voor Pinkpop
recensie hans keuzers
Concert Claw Boys Claw met Peter te
Bos (rang), John Cameron (gitaar).
Met het nieuwe CD-pareltje
Sugar' heeft de Amsterdam
se groep Claw Boys Claw het
garageverleden definitief van
zich af geworpen en dit inge
ruild voor een meer melodi
euze rockrichting. Toch werd
juist bij de eerste serie songs
zaterdag in het LVC, wellicht
ongewild door een wel bij
zonder grauwe en onsamen
hangende mix tijdens dat
eerste kwartiertje. behoorlijk
uit het onbesuisde garage
verleden geput. Vooral het
geluid van de basdrum van
Marc Lamb en het zwaar
overstuurde basgeluid van
Geert de Groot, vroeger deel
uitmakend van de Fatal Flo
wers, plantten zich als een
waanzinnige voort in de zaal.
Peter te Bos pleegt minder
dan voorheen een aanslag op
zijn stembanden. Hoewel het
op het album nog allemaal
wat perfecter klinkt, komt
zijn stem met het nieuwe re
pertoire beter dan ooit tot
zijn recht. Het ijzersterke trio
'Joy'. wat een perfecte rock
and roll song is dat. 'Sugar
Light Blonde' en het broeirri
ge 'Jackal is Back' zet de zaaJ
al vroegtijdig aan het stage
diven. Use it' heeft sterk Ur
ban Dance Squad-achtige
breaks.
De single 'Rosie' wordt
door zowel Te Bos als gitarist
Cameron nogal afgeraffeld,
maar het broeierige vette
'Sound of the psycho" en het
mooi ingetogen 'Take me for
a ride' tijdens de dubbele
toegift krijgen een schitteren
de uitvoering. Te Bos leeft
zich nog even zingend uit
door een song vlak bij de PA
te vertolken. Het door het
publiek met vele handen
omhooggehouden snoer le
vert een prachtig, bijna sur
realistisch beeld op
Claw Boys Claw schiet met
het nieuwe werk, het onver
wachte singlesucces 'Rosie'
en de als vanouds gedreven,
broeierige podiumact weer
volop in de roos. De geoliede
machine is klaar voor Pink
pop.
RECENSIE WILFRED SIMONS
Vierde concert in de serie 'Muziek dat
Wonder!' van het Luistermuseurn Com
posities van Sergei Tanejef, Modest
Moessorgski, Sergei Prokofjef en Wassili
Lobanov Uitvoerenden Frank van de
Laar (piano), Hein Wiedijk (klannet), Ma
rin Mars (viool) Gehoord: 7/3, De Waag.
Begint het eindelijk te lopen,
houdt het al weer op. Gister
middag vond in de Leidse Waag
het laatste concert plaats in de
serie Muziek dat wonder! van
het Luistermuseum. De Waag
moet zo zoetjes opgaan in een
centrum voor beeldende kunst
en dat betekent dat muziek er
niet langer een plaats heeft. Het
is te hopen dat deze serie op de
een of andere manier voor Lei
den behouden kan blijven, want
het publiek begint deze 'wat
moeilijker' muziekserie nu juist
te ontdekken.
De Russische muziek van de
afgelopen eeuw stond gister
middag centraal in de Waag.
Het programmaboekje meldde
dat die muziek gekenmerkt
wordt door een soort 'heimelij
ke intimiteit'. Nu is intimiteit
natuurlijk altijd hét kenmerk
van kamermuziek, maar voor
de gekozen werken gold dat in
derdaad nog sterker. De stuk
ken hebben namelijk ook vuri
ge, dramatische momenten.
Daardoor komen de verstilde
passages beter tot hun récht.
Het concert begon met de
Canzona voor piano en klarinet
van Sergei Tanejev, die vooral
bekend is geworden als pianist
en als voorvechter van de mu
ziek van Tsjaikofsjki. Canzona is
een tamelijk kabbelende, char
mante compositie met een zan
gerige melodie, die door kla
rinettist Hein Wiedijk perfect
werd vertolkt.
Vervolgens speelde Frank van
de Laar vijf delen uit de Schilde
rijententoonstelling van Modest
Moessorksky. Hierin is die af
wisseling tussen felle, directe
heftigheid en 'heimelijke intimi
teit' perfect hoorbaar, bijvoor
beeld in het deeltje Gnomus:
een kreupele dwerg. Wie het wil
spelen, stelt zich aan kritiek
bloot, want iedereen kent het!
Van de Laar liet zich echter niet
imponeren en gaf er een sublie
me interpretatie van weg.
Het concert werd besloten
met een Sonate voor klarinet en
piano uit 1985 van de Russische
componist Wassili Lobanov.
Het was grappig om te horen
hoe ook hier weer die 'heimelij
ke intimiteit' hoorbaar is. Hon
derd jaar oorlog revolutie en
socialisme hebben de Russische
muziek blijkbaar niet wezenlijk
veranderd; vanuit 1883 reikt Ta
nejev Lobanov de hand. Ook
hier ween donkere akkoorden
en langzame passages waarin
de piano een of twee akkoorden
heeft en de klarinet een simpele
melodie van drie of vier noten.
Dan opeens: woedende, agres
sieve uitbarstingen waarin de
klarinet moet overslaan, kreu
nen en trillen.
Een monumentale compositie,
die door Van de Laar en Wiedijk
met groot gevoel en inzicht
werd vertolkt.
NEW VORK DPA
De legendarische Spaans-Ame
rikaanse flamenco-gitarist Car
los Montoya is op 89-jarige leef
tijd in zijn woning op Long Is
land in New York overleden. De
bekende musicus stierf aan de
gevolgen van een hartstilstand.
Zijn fans vereerden Montoya,
die flamenco-liederen compo
neerde en arrangeerde, als een
god. Hij was één van de eersten
die de flamenco-gitaar uit de rol
van louter begeleidingsinstru
ment bevrijdde en met zijn mu
ziek solo-optredens verzorgde.
De in 1903 in Madrid geboren
Montoya stamt uit een Spaanse
zigeunerfamilie. In de jaren
veertig begon hij met optre
dens, waarin dansers en zangers
geen rol meer speelden. Mon
toya stond alleen op het toneel,
speelde populaire flamenco,
klassieke gitaarmuziek en in
toenmende mate ook eigen
composities.
In de jaren vijftig en zestig
bouwde hij een wereldwijde
faam op met zijn solo-optre
dens en tientallen langspeelpla
ten. Op die manier leverde
Montoya een grote bijdrage aan
de wereldwijde populariteit van
~T~
RECENSIE DICK HERMSEN
Concert: Concordia. Gehoord: 6/3, Stads
gehoorzaal. Leiden.
De muziek- en showband Con
cordia viert deze maand haar
45-jarig jubileum. Om dit feest
luister bij te zetten werd afgelo
pen zaterdag in de Stadsge
hoorzaal een concert verzorgd
door de vereniging. De Godin
van de toonkunst, waaraan
Concordia haar naam heeft ont
leend, kan tevreden terugzien
op deze avond. Het seniorenor
kest. nog maar net bijgekomen
van hun muzikale bijdrage bij
de opening van de voetbalinter
land Nederland-Turkije, ver
zorgde een pittig programma.
Vaart, afwisseling en kwaliteit
staan hoog in het vaandel bij de
senioren. Heel sterk is de ritme
sectie. Strak en met de juiste in
tentie verzorgen zij op kundige
wijze het ritmisch fundament
van de muziek. Maar ook het
klankbeeld bij de blazers is goed
in evenwicht. Bovendien, hier
ontbreekt het nog wel eens aan
bij harmonie- en fanfarebands,
klinkt het geheel vrijwel zuiver.
Soms wordt de muziek een
beetje troebel, doordat het or
kest de inzetten niet accuraat
speelt. Maar gelukkig zijn deze
momenten schaars. Waar
schijnlijk zijn deze schoon
heidsfoutjes te wijten aan de
moeilijkheidsgraad van de stuk
ken of aan het feit dat er nog te
weinig is geoefend op die num
mers. Zo is het jammer dat
'Music', juist het stuk waar het
programma naar is genoemd,
niet goed uit de verf komt.
Na afloop wordt het orkest,
terecht, overladen met applaus.
Het wordt tijd dat de band zich
gaat beraden over deelname
aan het muziekconcours in
Kerkrade. De capaciteiten zijn
zeker aanwezig. Hooguit kost
het wat extra inspanning en re-
petitietijd.
Ook het junioren-orkest is
een plezier om te zien en horen.
De Leidse vereniging kan trots
zijn op zoveel jong talent en de
toekomst met vertrouwen tege
moet zien.
JEUGDTHEATER
Carlos Montoya: wereldwijde faam.
de flamenco-muziek.
Als componist en arrangeur
maakte Montoya naam met het
concertstuk 'La Suite Flamen-
ca', dat hij in 1966 speelde met
het Symfonisch Orkest van St.
FOTO AP
Louis. Een van zijn grote ver
diensten was dat hij veel impro
viseerde en traditionele flamen
co, van oorsprong zigeuner-
muziek, integreerde met arran
gementen uit de blues en jazz.
RECENSIE DICK VAN TEYLINGEN
Huis aan de Amstel speelt Sibenë van Roel Adam Regie
Liesbeth Coltof Decor en kostuums Tryntsje Bakkum
Gezien 7/3, LAKtheater. Leiden
Het gaat niet goed in hotel Siberië. Er ko
men maar zelden gasten en de baas is ste
vig aan de drank. Hij is trouwens de baas
niet, maar zijn harde en opportunistische
\touw. Dochter Katja is het kind van de re
kening.
Bij de verschijning van de schatrijke me
neer Raapsteel lijkt het definitief mis te
gaan: meneer Siberië is hem bijna een mil
joen schuldig. Zijn roze secretaresse wil
dolgraag met hem trouwen, maar eigenlijk
is de gevoelloze zakenman bang voor vrou
wen. Hij valt wel voor Katja. en mevrouw
Siberië wil haar dochter dan ook direct aan
hem verpatsen. Als ze niet meewerkt, sluit
ze haar op in de ijskast. De randgroepjon
gere Michaël, die later het verwaarloosde
kind van Raapsteel blijkt te zijn, verlost
haar. Hij en Katja kunnen het al snel goed
vinden. Vader vermomt zich intussen als
glimmende operadiva en probeert Raap
steels geldkoffer te bemachtigen.
Ook de laatste voorwaarde voor een
klucht is vervuld: hotel Siberië heeft deuren
genoeg. De nieuwe voorstelling van kinder-
theatergroep Huis aan de Amstel is een
klucht, maar bepaald geen blijspel. Het stuk
draagt niet voor niets de naam Siberië, een
metafoor voor een ijskoude samenleving,
waarin alleen overleven telt, met moeder en
Raapsteel als agressièfste exponenten. Katja
en Michaël zijn de slachtoffers, ze staan
permanent bloot aan keiharde of juist slap
pe (wat even desastreus is) volwassenen.
Gisteren in het IAK lachten vooral de ou
dere kijkers: de kinderen leefden te veel
mee met hun collega's op het toneel. Het
gaat er in de voorstelling hard aan toe. Sibe
rië is een snelle slapstick met veel kolder,
maar de humor verzacht het bittere gege
ven uiteindelijk niet. E>e sfeer blijft, op het
dromerige einde na hard en schreeuwerig,
er wordt maar zelden gas teruggenomen.
Het is voor een deel een Vwestie van
smaak, en kinderen vanaf negen jaar kun
nen wel tegen een stootje, maar toch zou
den zachtere passages het stuk meer con
trast geven en de voorstelling ten goede
kunnen komen. Een en ander neemt niet
weg dat er goed wordt gespeeld; Huis aan
de Amstel heeft een uitstekende groep ac
teurs in Siberië verzameld.
LEIDS CABARET
FESTIVAL
Herhaling met
- HESTER HOFMAN
- PIETER DE RIJK (foto)
- G. VD KROON
na de pauze gastoptreden
VINCENT BIJLO
zaterdag 13 maart
LEIDSE
SCHOUWBURG
telefoon 071-131943/131944
