Duinbehoud: Laan van
Nieuw Zuid onzalig idee
'H
Leiden Regio
iatwijks carillon in oude luister hersteld
Bewoners boos over
reeks bouwfouten
Maat tweede man politie
AAN DAG 8 MAART 1993
MO RIETVELD. 071-1
loednieuwe klokkestoel voor Oude Kerk
nwonenden van de Katwijkse
julevard kunnen vanaf april
^er genieten van de klanken
n het carillon in de toren van
Oude Kerk. Jarenlang ston-
•n de klokken van het carillon
•rroest en werkeloos in de to-
n. Inmiddels zijn ze weer
hoongemaakt en gevernist en
orden ze opgehangen in een
oednieuwe klokkestoel in de
Restaurator van het klokken-
jel is het bedrijf Koninklijke
ijsbouts uit Asten in Noord-
rabant, ook de oorspronkelijke
ouwer van het carillon. Voor
en bedrag van 183.300 gulden
■vert Eijsbouts het klokkenspel
reer als nieuw op. Bijzonder is
aarbij een geheel nieuwe klok-
estoel, het gedeelte waar de
ronzen klokken in worden ge-
angen. Deze 'standaard' wordt
eheel uitgevoerd in hoogwaar-
lig roestvrij staal waar de zilte
eewind geen vat op kan krij-
;en. De besturing van het spel
al door middel van een com
pter gebeuren.
klavier
Werknemers van Eijsbouts zijn
il klaar met de installatie van
dokkestoel en klokken. Mo-
nenteel worden de verbindin
gen aangebracht tussen het kla-
/ier, beneden in de kerk, en de
dokken boven in de toren. Ook
de elektrische besturing moet
nog in orde worden gebracht.
Naar verwachting zal Eijsbouts
daar eind april mee klaar zijn.
Het carillon in de Oude Kerk
werd in 1959 door de Katwijkse
burgers geschonken aan de ge
meente. Die nam het cadeau in
ontvangst onder de voorwaarde
dat zij het onderhoud voor haar
rekening zou nemen. Al in 1962
begon het klokkenspel echter de
eerste mankementen te verto
nen en de combinatie van zee
wind en zout water deden de
klokken op den duur definitief
verstommen. Ze verdwenen
voor jaren, monddood opgesla
gen in de toren van de Oude
Kerk.
Onderhoudsplicht
Na jarenlang gesoebat over de
broodnodige restauratie en de
daarmee gepaard gaande kos
ten, maakt de gemeente nu de
destijds verwaarloosde onder-
'Vanuit Leiden meer mensen met de auto naar het strand'
De verlengde Laan van Nieuw Zuid is volstrekt overbodig
en richt alleen maar veel schade aan. De Stichting Duin
behoud noemt de aanleg van de weg, die moet dienen
als ontsluitingsroute voor de nog te bouwen woonwijk
Zanderij Westerbaan 'een onzalig idee' van het Katwijkse
college van burgemeester en wethouders. Duinbehoud
tekent dan ook bezwaar aan tegen het voorontwerp-be
stemmingsplan. Een ontwerp dat voorziet in de bouw
van 1061 woningen.
KATWU K/LEIDEN»
PETER VAN DER HULST
Niet zozeer het aantal huizen,
maar veel eerder de ontslui-
tingsweg die aan de rand van de
woonwijk moet komen te lig
gen, is de Stichting Duinbehoud
een doom in het oog. De aanleg
van de verlengde Laan van
Nieuw Zuid, die moet aanslui
ten op de Meeuwenlaan en de
Provinciale weg, betekent vol
gens Duinbehoud een grove
aantasting van de natuur en het
landschap in Zanderij Wester
baan. „De weg wordt voor een
deel zelfs aangelegd in het on
langs ingestelde beschermde
natuurmonument", schijft
Duinbehoud in een brief aan
het college van burgemeester
en wethouders.
B en W noemen de aanleg
van de Laan van Nieuw Zuid
niet alleen noodzakelijk voor
een goede verkeersafwikkeling
VRUETIJD
houdsplicht waar. Naast de enkele tienduizenden gulden beneden de 2,5 ton die in 1990
183.300 gulden voor Eijsbouts kwijt zijn. Naar verwachting al eens voor het karwei be-
zal de gemeente zelf ook nog blijft de totaalsom echter ver raamdwas.
Cursus paleografie
Buurthuis Vogelvlucht aan de
Boshuizerlaan 5 geeft een cur
sus paleografie (oud-schrift). De
cursus is bedoeld voor liefheb
bers van de geschiedenis en
voor iedereen die geïnteres
seerd is in de geschiedenis van
het handschrift. De cursus be
gint vandaag om 19.30 uur.
Wijkvergadering
De fractie van D66 houdt van
avond een wijkvergadering in
hét clubgebouw van korfbalver
eniging KZ Leiden aan de
Montgomêrystraat. Bewoners
uit Zuid West kunnen met de
fractieleden in discussie treden
en vragen stellen. Aan de orde
komen in elk geval de leefbaar
heid, de verkeersproblematiek,
de Gevulei en de vergrijzing.
Aanvang 20.00 uur.
Vluchtelingenbeleid
De werkgroep politieke scholing
van de Leidse Vrouwenraad
geeft een themacursus voor
vrouwen over vluchtelingenbe
leid en rascisme. De cursus be-
eeft onze eeuw
ireel zien
worden,
wellicht is er eene har er
grootste
triomfen, die nog voor zij ten
einde is,
dooreen andere zal worden
verduisterd
en oversell it terd.
Het steenkoolgas zal zich
mogelijk nog
verdrongen zien door het
electrisch
licht..., de geest der eeuw
sluimert
niet, integendeel, wel verre
van vermoeid
te zijn door den
onverpoosden arbeid
van tachtig jaren, openbaart
zij nog
geen enkel teken van te willen
rusten
op de behaalde lauweren.
Met deze woorden kondigde
het tijdschrift De Volksvlijt in
1880 een nieuwe technische
ontwikkeling aan. Binnen wei
nigejaren zal het steenkoolgas
verdrongen worden door elek
trisch licht. De komst van gas
was al een belangrijke stap
vóóruit geweest, met name voor
de stadsverlichting. Met de
komst van elektriciteit werd de
verlichting van straten, stegen
en pleinen een betrekkelijk een
voudige zaak.
Eeuwenlang was de verlichting
van de stad een probleem ge
weest. Een niet onbelangrijk
probleem, omdat deze verlich
ting nauw samenhing met de
veiligheid op straat, 's Nachts
kon je vroeger ook in Leiden
maar beter binnen blijven. Het
was zo rond 1700 na het onder
gaan van de zon op straat ge
woon onveilig.
In Leiden waren niet alle straten
geplaveid. Bovendien telde de
stad een groot aantal grachten
en veel donkere nauwe stegen.
Ondanks allerlei verbodsbepa
lingen gooiden de Leidenaars
na zonsondergang nogal eens
zaken die men kwijt wilde op
straat.
Elke stad kende een groot aan-
Zelfs de Breestraat in
het hartje van Leiden
was rond 1850 slecht
verlicht, ai plaatsten
soms de bewoners
van deze deftige
straat zelf een plan-
taarn aan hun gevel.
ILLUSTRATIE
GEMEENTELIJKE
ARCHIEFDIENST
tal randfiguren die met bedelèn
aan de kost probeerden te ko
men. 's Nachts hielden deze ar
men zich ook bezig met andere
activiteiten. Een veel zorgen ge
vende groep vormde ook de
huursoldaten. Als het oorlog
was hadden deze heren werk. In
vredestijd moesten deze solda
ten maar zien dat ze op een an
dere manier aan de kost kwa
men. Het was ronduit onprettig
om deze militairen 's nachts te
gen te komen. Voor iedereen
met slechte voornemens was de
duisternis in de stad een pretti
ge bijeenkomstigheid. Voor een
ordelijke burger was het vaak
een ramp.
In ons land nam Amsterdam
het voortouw met het nemen
van maatregelen op het gebied
van de stadsverlichting. Door de
.V 1 ar f
's Nachts kon je beter
binnen blijven.
hoge kosten geen eenvoudige
zaak. Al rond 1500 werden in
deze stad op bepaalde plaatsen
enkele lantaarns geplaatst. Kort
daarop gevolgd door de bepa
ling, dat iemand na het luiden
van de boevenklok (9 uur 's
avonds), niet meer zonder lan
taarn op straat mocht.
In 1579 bepaalde de Amster
damse vroedschap, dat er op al
le bruggen lantaarns moesten
worden geplaatst,'die direct bij
het invallen van de duisternis
moesten worden ontstoken. Bo
vendien. herbergiers moesten
tot 's avonds 10 uur licht laten
branden in hun voorhuis. Am
sterdam liep bij het nemen van
deze maatregelen voorop, Lei
den volgde in verband met de
hoge kosten schoorvoetend.
Twaalfde huis
In 1595 nam Amsterdam een
besluit, dat in Leiden aanvanke
lijk wel .werd nagevolgd. In dat
jaar bepaalde het Amsterdamse
stadsbestuur, dat aan ieder
twaalfde huis een lantaarn
moest worden opgehangen. De
kaarsen in deze lantaarns wer
den door medewerkers van de
gemeente aangestoken en ge
doofd. De kosten van deze ope
ratie werden door middel van
een aparte belasting, het zoge
naamde lantaamgeld, bestre
den.
Leiden kon het tempo van het
rijke Amsterdam niet volgen. Zo
rond 1650 telde de Sleutelstad
ongeveer 100 lantaarns, Niet al
leen in Leiden, maar ook in an
dere steden, waren door de her
vorming een aantal lichtpunten
weggevallen. Lange tijd was het
de gewoonte geweest om kaar
sen te branden bij heiligenbeel
den. Door de reformatie was
hieraan een einde gekomen.
Leiden kende 's nachts nog een
aantal andere problemen. Als
universiteitsstad huisvestte de
stad ooke en behoorlijk aantal
studenten. Een redelijke ver
lichting was noodzakelijk om de
dronkemanstochten en vecht
partijen van de heren studenten
te beteugelen.
Nu was dit niet alleen een Leids
probleem. Ook andere universi
teitsplaatsen zoals Franeker
kampten met deze overlast. On
danks uitbreiding van het aan
tal lichtpunten bleef het ook in
Leiden 's nachts nog lang onvei
lig op straat. Deze onveiligheid
bleef door de jaren heen een
goede motivatie om de verlich
ting te verbeteren. De publieke
opinie vroeg erom.
Van stadswege werd met name
vanaf de zeventiende eeuw sys
tematisch gestreefd naar uit
breiding. De financiering bleef
een probleem. Na enige tijd
werden de kosten niet meer be
taald via een algemene belas
ting. Het Leidse stadsbestuur
begon een soort profijtbeginsel
toe te passen.
Voorsprong
De kosten van de aanleg van
een aantal lichtpunten werden
hoofdelijk omgeslagen over die
genen die ervan profiteerden. In
de praktijk werd bij de plaatsing
van de lantaarns voorrang gege
ven aan bruggen en hoekhui
zen. De Amsterdamse voor
sprong blijkt ook uit het feit, dat
de Leidse lantaarns in meerder
heid werden aangekocht in Am
sterdam. Bibberende kaarslicht
jes. Het rendement van al deze
investeringen was natuurlijk ge
ring.
De komst van het steenkoolgas
in de tweede helft van de ne
gentiende eeuw betekende een
belangrijke stap vooruit. Ook
deze vorm van verlichting was
echter arbeidsintensief. Elke
lamp moest elke dag weer wor
den aangestoken en gedoofd.
Door de komst van de elektrici
teit was stadsverlichting niet
langer een problematische zaak.
Het lijkt in onze tijd allemaal zo
vanzelfsprekend en gewoon, dat
we ons nauwelijks realiseren
hoe problematisch stadsverlich
ting in vroeger tijden was.
BRAM VERHOOG
in Zanderij Westerbaan, maar
willen tevens de Julianalaan,
Boslaan en Zeeweg ontlasten.
Duinbehoud vreest echter dat
de nieuwe weg extra autover
keer naar het strand aantrekt.
„Vanuit Leiden zullen steeds
meer strandbezoekers kiezen
voor de auto, omdat de verbin
ding lekker kort en snel wordt."
Duinbehoud is daarnaast bang
voor geluidsoverlast in het stil-
tegebied dat direct aan Zanderij
Westerbaan grenst.
De Stichting Duinbehoud ziet
veel liever dat de plaats waar de
verlengde Laan van Nieuw Zuid
moet komen groen gebied
wordt. „Wij willen dat het ge
bied zo wordt ingericht dat ve
getatie en fauna goed aanslui
ten bij het duingebied. Het ge
bied aan de rand van de woon
wijk en duinen heeft daarnaast
een functie voor de opvang van
recreanten buiten het kwetsba
re duingebied. Nu zie je nog dat
duinen door trimmers worden
gebruikt en daar ook honden
worden uitgelaten", aldus M.
Janssen van Duinbehoud. In de
brief aan de gemeente wijst de
stichting er op dat ook rijk en
provincie vinden dat Zanderij
Westerbaan als zogenaamd na
tuurontwikkelingsgebied moet
worden ingericht.
Het aantal woningen, in to
taal 1061, roept geen al te grote
bezwaren bij Duinbehoud op.
Wel vindt de stichting het een
verkeerde keuze dat in de
nieuwbouwwijk geen winkels
worden neergezet. Duinbehoud
vreest voor veel onnodig auto
verkeer binnen de Katwijkse be
bouwde kom. Om dat te voor
komen pleit Duinbehoud voor
een goede winkelvoorziening
die aansluit op het winkelcen
trum Bosplein/Koningin Juli
analaan.
staat uit drie bijeenkomsten. De
eerste bijeenkomst is op 10
maart om 9.30 uur op de van
Vollenhovenplein 79. Voor in-
formatie:131335.
Groene cursus
Het Instituut voor Natuurbe
schermingseducatie in Leiden
geeft dit voorjaar een groene
cursus in de Sterrewacht. Op
zes maandagavonden komen
belangstellenden alles te weten
over de landschappen rond Lei
den: polder, bos, strand, duin
en stad. De eerste cursusavond
is op maandag 5 april. De cur
sus kost 60 gulden. Voor infor
matie en opgeven: 071-612450.
Koerden
Het politiek informatiecentrum
De Invalshoek houdt zaterdag
13 maart een bijeenkomst aan
de Koppenhinksteeg 2 waarin
het Koerdische volk centraal
staat. Een vertegenwoordiger
van de Koerdische Vereniging
uit Den Haag vertelt over lotge
vallen van het geplaagde volk in
het noorden van Irak. Aanvang
20.15 uur, entree 2,50 gulden.
Voorhouters in conflict met beheerder huizen
VOORHOUT PETER V
„Er spelen problemen waar wij
geen weet van hebben." E. Ver-
wey, directeur bij MOG Beheer
in Zoetermeer, reageert ver
baasd op de aantijgingen van
bewoners van de Marjoleins-
zoom en omliggende straten in
Voorhout. De huurders hebben
in een enquête hun gal ge
spuwd over de niet verholpen
vermankementen aan hun hui
zen. Verwey weet echter niet
waar ze het over hebben. „De
klachten die ons hebben be
reikt, hebben we zo snel moge
lijk proberen op te lossen. Maar
dan moeten de problemen na
tuurlijk wel worden gemeld. Als
dat niet gebeurt, kunnen we
ook niets doen."
In hun enquête klagen de
huurders onder meer over
vochtproblemen, ongedierte,
schimmel, verzakte sponningen
en slecht bevestigde trapleunin
gen. MOG dat de woningen
namens eigenaar Stichting Pen
sioenfonds van het Schildersbe
drijf beheert doet nauwelijks
iets aan de klachten, meent J.
Weidema. Zij is een van de initi
atiefnemers tot de enquête.
„Klachten zijn gemeld, zelfs per
aangetekende brief, maar daar
wordt niet op gereageerd",
weerspreekt zij de woorden van
Verwey. De enquêteformulieren
zijn inmiddels aan de gemeente
overhandigd met het verzoek de
problemen te onderzoeken.
De directeur van MOG snapt
de commotie nie^ ..Zijn bewo
ners het niet eens met de jaar
lijkse huurverhoging omdat er
sprake zou zijn van achterstallig
onderhoud, dan kunnen zij bij
de huurcommissie terecht. Nie
mand heeft zich daar nog ge
meld." Wel geeft hij toe dat er
in enkele woningen vochtpro
blemen zijn. „In enkele inciden
tele gevallen is sprake van hoge
re vochtconcentratie in de wo
ning. We zijn bezig met een on
derzoek naar de oorzaak en
daarover is ook overleg met
bouw- en woningtoezicht van
de gemeente Voorhout."
Inventarisatie
Desondanks zijn er bij de ge
meente 47 enquêteformulieren
ingediend waarop serieuze pro
blemen, maar ook kleine akke
fietjes zijn gemeld. A. Hoekema
van bouw- en woningtoezicht
heeft inmiddels opdracht gege
ven de klachten te inventarise
ren. „Ik kan mij er nu nog niet
over uitspreken wat reëel is en
wat niet."
Tegenover de slechte bevin
dingen van sommige bewoners
met MOG Beheer, staan echter
ook goede ervaringen van ande
ren. „Mijn verwarming sloeg af.
Nadat ik gebeld had met MOG
was het de volgende dag verhol
pen. Ik heb geen klachten", zegt
C. de Jong. En zo zijn er nog een
aantal bewoners die zeggen
geen problemen te hebben, of
simpelweg niet de moeite na
men om de mankementen aan
MOG door te geven.
Voor Weidema en andere
mensen is de maat evenwel vol.
De initiatiefneemster zegt al
leen nog maar zaken te willen
doen met het Pensioenfonds
van het Schildersbedrijf. „Per
soonlijk heb ik geen moeilijkhe
den met Verwey, maar ik denk
dat hij van het pensioenfonds
niet de financiële middelen
krijgt om dit probleem op te
lossen."
Woordvoerder Van Bakel van
het pensioenfonds weigerde elk
r op deze kwestie.
officiële bijeenkomst in het bu
reau waarbij ook de vijf betrok
ken burgemeesters aanwezig
BOLLENSTREEK
PAUL DE VUEGER
C. Maat, groepscommandant in
Rijnsburg, wordt plaatsvervan
gend chef van het politiedistrict
Duin- en Bollenstreek-Noord.
Hij wordt daarmee de tweede
man van het district, achter chef
E. Wegman. Tot Duin- en Bol
lenstreek-Noord behoren de ge
meenten gemeenten Noord-
wijk, Noordwijkerhout, Voor
hout, Lisseen Hillegom.
Maat begint vandaag met zijn
werkzaamheden in het district,
dat aan de Duinwetering in
Noordwijk zijn hoofdbureau
heeft. Dat gebeurt tijdens een
zijn.
Plaatsvervangend-korpschef
van de Noordwijkse politie A.
Speelberg, die ook voor de func
tie van plaatsvervangend dis
trictschef in de race was, heeft
zich teruggetrokken. Zij verlaat
- nog geen anderhalf jaar nadat
ze in de badplaats aan het werk
ging - het bureau. Ze gaat part
time opleidingen verzorgen
voor het korps Hollands-Mid
den, waartoe ook district Bol
lenstreek-Noord behoort. Daar
naast gaat Speelberg zelfstandig
opleidingen verzorgen voor
niet-politiemensen.
AGENDA
MAANDAG 8 MAART
Leiden
Wijkvergadering met de fractie van
D66 voor bewoners uit Zuid-West,
clubgebouw korfbalvereniging KZ Lei
den, Montgomêrystraat, aanvang
20.00 uur.
Lezing en demonstratie Japans boog
schieten, Rijksmuseum van Oudhe
den, Rapenburg 28, aanvang 20.00
Noordwijk
Bijeenkomst Jeugdclub Philatelica,
18.30 uur; Vergadering van de Int.
Ver. Philatelica afd. Noordwijk,
Buurthuis, Hoofdstraat, aanvang
20.00 uur.
Vergadering van de raadscommissie
voor openbare werken, het woningbe
drijf en verkeer, Gemeentehuis, aan
vang 20.00 uur.
Warmond
Rondgang door het dorp, c
Sporten voor mensen met CARA olv
een fysiotherapeut in sportza'al Boors-
ma. Zwanenburg 61, van 15.30 tot
