Delta versus
AVD-radar:
één-nul
Een goed afscheid
van iemand van
wie je veel hield
De AVD in actie op de A9. De camera (links) die even verder staat dan de radar legt hardrijders
zonder detector genadeloos vast, met een flinke bon als gevolg.
FOTO UNITED PHOTOS DE BOER POPPE DE BOER
mikt op snelheidsmaniakken. De verklikker is
er juist voor de zakenman die dagelijks zijn
kilometers maakt en dat soms een beetje te
snel doet. Hem biedt de verklikker 'de luxe
van relaxed rijden'. „Het is geen vrijbrief voor
te hard rijden", waarschuwt de handleiding.
Zo werkt de verklikker niet tegen de enkele
agent die de achtervolging inzet of tegen lus
sen in het wegdek met fotokasten. En voor de
controles op binnenwegen heb je een andere
verklikker nodig.
De AVD'er vraagt zich af waarom je voor
zo'n elektronisch geheugensteuntje 1345 gul
den zou neertellen. Dat haal je er pas uit als
je zeven maal 30 kilometer te hard hebt gere
den. De Wilde werpt tegen dat je je rijbewijs
kunt kwijtraken als je drie keer per jaar 30 ki
lometer te hard hebt gereden: „En veel van
onze klanten kunnen hun rijbewijs niet mis-
Na de geslaagde proef wil de AVD'er achter
een automobilist aan die te hard langs de ra
dar is gereden, maar eerst moet hij verslag
uitbrengen aan de collega die in een onop
vallende auto met camera achter de radar zit.
„Werkt-ie?", klinkt het gretig via de mobilo
foon. „Vierhonderd meter van tevoren", ant
woordt de agent. „En, heb je er eentje goed
koop op de kop getikt?" „Ik rijd nooit te
hard", is het antwoord. „Is het ook niks voor
je vrouw?"
En dan komt de eerste 'klant', een rode
Golf. Deze 'Ferdinand Jullietta' is om 13.16
uur met 144 kilometer per uur langsgeko
men. Kort daarop draait de bewuste auto het
terrein van de benzinepomp op. Net als de
AVD'er met zijn bonnenboekje uitstapt, lijkt
de coureur de rijksweg weer op te schieten.
Vlak voor de oprit krijgt de Golf alsnog een
plekje in de berm: de bestuurster moet even
naar toilet. Ze had niets van de radar ge
merkt. De man van de AVD bekijkt de papie
ren en geeft haar een bon. Gehaast vervolgt
de zakenvrouw haar rit: over zeven rr.'nuten
heeft ze een interview in hartje Amsterdam.
Als ook de agent weer verder gaat, geeft De
Wilde snel zijn visitekaartje: „Mocht je nog
eens wat willen weten."
Marktverkenning
Het is snel gegaan met zijn bedrijf. Stinger
heeft een speciale informatielijn en de nieu
we kleurenfolder voor de lading verklikkers
die eind maart uit Ganada aankomt is klaar.
Lovende stukken in autobladen maakten al
les anders. De telefoon in Lisse stond rood
gloeiend: geïnteresseerde automobilisten,
maar ook de 'betere' autodealers die een
voorraadje wilden.
Stinger begon in 1988 met vier man. Het
was het jaar waarin de maximumsnelheid op
veel snelwegen werd verhoogd tot 120 kilo-
ZATERDAC 6 MAART 1993
meter, gecombineerd met hogere boetes en
meer snelheidscontroles: 300.000 in 1991 en
1992, tegen 60.000 in 1985. Voordat het be
drijf geld stak in de radarapparaatjes, verken
de het de markt grondig. Zo vroegen mensen
van Stinger zakenlieden op de parkeerterrei
nen bij Schiphol of zij interesse hadden en
hoeveel ze zouden willen betalen voor een
detector die echt zou werken.
De Wilde: ,Als het onder de 500 gulden
moest blijven, hadden we direct kunnen
stoppen." De apparaten die de chips voor de
detectoren maken, kosten namelijk al gauw
honderd miljoen gulden. De grote fabrikan
ten liepen niet bepaald warm voor bestellin
gen van enkele duizenden stuks, zeker als ze
daarvoor de elektronica in de apparaatjes
moesten veranderen. Gelukkig keken de Ne
derlandse zakenlieden niet op een dubbeltje:
het werk kon beginnen.
Eerst moest het Lissese bedrijf uitvissen op
welke frequentie de politieradar werkt. „Geen
agent wist dat of wilde dat zeggen en we heb
ben handleidingen op vreemdste manieren
in handen gekregen", zegt De Wilde. In 1990
had Stinger een apparaatje dat de radars op
gemeentelijke en provinciale wegen te lijf
kon. „Voor het testen hadden we met de taxi
centrale HTMC afgesproken dat we een paar
honderd gulden betaalden voor elke radar
controle die de chauffeurs doorgaven."
Miljonair
Toen de verklikker voor de binnenwegen aar
dig liep, begon Stinger aan een detector voor
de snelweg. De AVD, die daar controleert,
was in het begin behulpzaam. „Ze waren er
namelijk van overtuigd dat hun radar niet
was op te sporen. De Zwitserse fabrikant had
dat beloofd zegt De Wilde. Nu de verklikker
blijkt te werken, is de verhouding bekoeld.
De Wilde zit er niet zo mee: „We hebben ge
noeg positieve publiciteit gehad." Ook op
verjaardagen is dat te merken: „Als ze in het
verleden vroegen wat ik voor mijn brood
deed, dacht ik wel eens: moet ik dat nou aan
die persoon uitleggen? Afgelopen weekend
hing iedereen aan mijn lippen. Hoe had ik
het zo voor elkaar gekregen? Was ik nu rijk?"
Volgens de marketing manager valt dat al
lemaal wel mee. Zijn bedrijf biedt binnenkort
werk aan elf mensen, maar miljonair is hij
nog lang niet. Sterker nog, de goede verko
pen waren hard nodig om het geïnvesteerde
bedrag terug te verdienen en nieuwe produk-
ten te kunnen ontwikkelen. Maar daar kan
hij natuurlijk niets over loslaten. De wereld
zal het wel zien.
Het 'wonderdoosje'
zelf. De verklikker is
nauwelijks groter dan
een pakje sigaretten
en kan probleemloos
in het dashboard
worden weggewerkt.
foto
•DICKHOOEWONINO
Op Franse snelwegen jaagt de
politie met verfijnde apparatuur
op de radarverklikker. In Neder
land maakte de Algemene Ver
keersdienst (AVD) zich nooit zo
druk om de verklikkers, tot Stin
ger Electronics BV uit Lisse een
apparaat op de markt bracht
waarmee de automobilist de ra-
darapparatuur écht kan omzei
len. Nu is het ook een beetje oor
log in Nederland.
Automobilisten wordt ontraden een
radarverklikker te laten installeren
en de AVD is druk op zoek naar
manieren om het apparaat te omzeilen. Stin
ger beweert elk radarsignaal te kunnen 'pak
ken' met de verklikker, maar volgt elke actie
van de AVD met argusogen. Zo maakte de fir
ma meteen bezwaar toen de AVD speciaal
voor TROS-opnamen een radarcontrole op
zette. „Want daardoor was niet gegarandeerd
dat het een normale controle zou worden",
zegt marketing-manager T. de Wilde.
Uiteindelijk pakte het goed uit, maar een
mannetje van het bedrijf had de agenten wel
constant op de vingers gekeken. En die 'ver
klikker' sloeg meteen alarm toen een agent
'per ongeluk' de radar uitzette. Dinsdag be
zocht deze krant het 'front': een radarcontro
le op de A9 bij Amstelveen. Aan boord de ra
darverklikker, De Wilde en een agent van de
AVD, post Hoofddorp. Deze 'jager' wil wel
eens zien of de verklikker echt zo goed werkt:
„Laatst hield ik nog iemand met een detector
aan, die niet langzamer was gaan
rijden." De Wilde:
„Dat was natuurlijk
een verkeerde de
tector. Er zit veel kaf
onder het koren: be
drijven die voor veel
geld een detector
op de markt bren
gen die in Amerika
80 dollar kost en
hier totaal niet
werkt." Nee, dan kun je beter 'zijn' Stinger
Delta kopen. Dat is de enige detector die de
AVD-radar er 'feilloos uitpikt en vals alarm
keurig wegfiltert', meldt ook het blad Autovi
sie. De radar werpt een gebundelde straal ra
diogolven over de weg. Aan de manier waar
op die signalen terugkaatsen, kan het appa
raat aflezen hoe hard passerende auto's rij
den. De radar kan zowel het tegemoetko
mende als langstrekkende verkeer 'pakken'.
Op snelwegen beperkt de politie zich tot het
langsrijdende verkeer op de eigen strook: ze
wil het tegemoetkomende verkeer niet ver
blinden door de flits van de bijbehorende ca
mera op de politie-auto.
De Stinger Delta vangt het signaal op zoals
een radio-ontvanger dat doet. Met piepjes en
alarmsignalen waarschuwt hij de automobi
list. De Delta bestaat uit twee delen. De ont
vanger, ter grootte van een lucifersdoosje,
kan verstopt worden achter bumper of grille.
Het alarmtoestel, ter grootte van een half si
garettendoosje, krijgt een plekje in het dash
board.
Als we de radar van de overkant naderen,
beginnen al op 500 meter afstand lampjes te
flikkeren en horen we steeds hardere piepjes.
De AVD'er vindt het wel aardig, maar hoe
kan het ook anders? „We rijden zó de radar-
stralen in, het zou wel heel stom zijn als-ie
het niet deed."
Als we zijn gekeerd, trekt hij zijn oranje-
witte jasje strak: „De radar staat bij kilome-
terpunt 27,3. Ik ben benieuwd." Nog vóór het
groene paaltje met 26,9 klinkt het alarm, net
als bij eerdere proefritjes zonder AVD'er.
„Een krappe vierhonderd meter. Hij werkt
voorbeeldig", concludeert de agent. De Wilde
glundert: eindelijk een AVD'er die niet direct
met 'maren' aankomt, maar eerlijk zegt dat
het apparaat werkt. Toch heeft de politieman
zijn twijfels. Volgens hem kan iemand die
met 180 kilometer per uur komt aansnellen
nooit in 400 meter veilig terug naar 100 kilo
meter per uur. Om nog maar niet te spreken
van gevallen waarin de verklikker later afgaat.
Onder instemmend geknik betoogt De Wilde
dat dat nog altijd beter is dan wanneer een
ongewaarschuwde automobilist op zijn rem
men gaat staan als de camera afgaat.
Veel belangrijker is dat zijn bedrijf niet
Vroeger waren het vaak geestelijken die tijdens een uitvaart het
woord voerden. Maar tegelijk met de voortschrijdende
ontkerkelijking verdwenen de pastoors en de dominees. Om
vooral in het noorden van Nederland plaats te maken voor
onder anderen humanistische uiwaartbegeleiders. Maar ook in
het westen van Nederland wordt steeds meer een beroep
gedaan op deze vrijwilligers. Want een uitvaart zonder dat
iemand iets zegt, „dat is net alsof je afscheid neemt van een
dier".
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
^_errit Post wil net een keteltje
theewater op het gas zetten, als
hij op een achternamiddag in
maart plotseling in elkaar zakt. Echtgenote
Dieuwertje en dochter Pauline, twee uur eer
der op visite gekomen, kunnen weinig meer
doen dan de dokter bellen. Die hoeft zijn
stethoscoop niet uit zijn tas te pakken om de
dood te constateren. Hartaanval. Pauline
Post, een dag later tegen Itie Visser: „Ik had
hem net verteld dat ik kanker had. Terminaal
stadium. Maar ik wil niet dat u dat in uw toe
spraak verwerkt."
Itie Visser is humanistisch uitvaartbege-
leidster. Tien, twaalf, zestien keer per jaar
houdt zij tijdens een begrafenis of crematie
een toespraak. Dat doet ze op verzoek van de
nabestaanden. Op de begrafenisplechtigheid
ter ere van Gerrit Post treedt ze naar voren,
slaat een zwarte map open, kijkt een mo
ment naar de kist en zegt dan:
.Mevrouw Post, Pauline, dames en heren.
Vandaag zijn wij bijeen gekomen vooreen
samenzijn ter nagedachtenis van
Gerardus Douwe Post. Hij was
vierenvijftig jaar lang de geliefde man van
Dieuwertje Stienstra en de zorgzame
vader i>an Pauline Walraven en haar man
Hans. Wat het verlies van Gerrit voor u
inhoudt en wat Gerrit voor u heeft
betekend, zal ik proberen te verwoorden.
Ik doe dat op verzoek van de familie. Mijn
naam is Itie Visser en ik ben vrijwilligster
bij de humanistische uitvaartbegeleiding.
Zoals Itie Visser zijn er meer. Dat is nodig
ook, want het aantal mensen dat zich tijdens
de crematie of begrafenis van een familielid
terzijde laat staan door een humanistisch uit-
vaartbegeleider stijgt spectaculair. In Noord-
Holland werd in 1991 twintig keer een be
roep 'gedaan op vrijwilligers van het Hu
manistisch Verbond. In 1992 was dat getal
meer dan verdubbeld (51 maal) en het is niet
denkbeeldig dat dit jaar de honderd zal wor
den bereikt.
De reden? Citaat uit de brochure van de
Regionale Werkgroep Uitvaartbegeleiding
Noord-Holland van het Humanistisch Ver
bond: „Laatst was er een vriend van ons
overleden. Er kwamen heel veel mensen op
zijn crematie. Op een gegeven moment werd
er gevraagd of iemand nog iets wilde zeggen.
Niemand dus. En zo schuifelden we even la
ter allemaal naar buiten. We voelden ons ex
tra verdrietig. Er was niemand geweest die
iets over onze overleden vriend had gezegd,
niemand die onze gevoelens op dit laatste af
scheid had verwoord. We zeiden tegen el
kaar: 'Zo willen wij het niet'."
Coördinatrice Maria Visser uit Amstelveen:
„Vroeger was er vaak een dominee of een
pastoor die een woordje sprak. Maar nu de
ontkerkelijking in Nederland zich doorzet,
ontstaat er een vacuüm. Een kennis was
laatst op de begrafenis van een collega van
haar man. Ze liepen ergens heen, ze liepen
ergens vandaan en dat was het dan. Nie
mand zei er wat. Ze had het gevoel alsof er
afscheid was genomen van een dier."
Humanistische uitvaartbegeleidingen von
den voor het eerst plaats in Friesland, Gro
ningen en Drente. Officieel in 1953, officieus
reeds ver voor de Tweede Wereldoorlog. Aan
vankelijk werd het werk gedaan door voor
mannen van de socialistische beweging. La
ter na de oprichting in 1946 namen le
den van het Humanistisch Verbond de taak
over. Itie Visser, niet lang geleden 'vanuit
Friesland verhuisd naar Hillegom: „Socialis
ten wilden geen dominee of pastoor aan het
graf. Maar de meeste mensen hebben na
tuurlijk toch behoefte aan een toespraak."
De stroomlijning van de dienstverlening
begon in 1953. Dat gebeurde in het noorden
van Nederland en nog altijd wordt daar het
meest een beroep gedaan op humanistische
uitvaartbegeleiders, vorig jaar 1200 keer.
Dieuwertje Post-Stienstra werd er voor het
eerst mee geconfronteerd toen ze in de stren
ge winter van 1979 haar vader in Drachten
ter aarde bestelde en ze is blij dat ze er nu in
Noord-Holland weer gebruik van kan maken.
Ze zegt, net als haar dochter, bijna onver
staanbaar wel een paar zinnetjes in de micro
foon, maar loopt dan door emoties over
mand terug naar haar stoel.
Itie Visser spreekt ongeveer tien minuten.
Ze heeft zich degelijk voorbereid. Gerrit Post
die nooit meer in zjjn vertrouwde stoél op
zondagochtend op de terugkomst van zijn
duiven zal zitten wachten. Gerrit Post die
zich niet vlug van zijn stuk liet brengen, maar
die toch echt wel de verbeeldingskracht bezat
om in te zien dat de werkelijkheid van het
bestaan verder ging dan wat hij in z'n dage
lijkse leven zag. Gerrit Post die geen groter
genoegen kende dan het maken van een
fietstochtje in de lente, en die een dag voor
zijn overlijden nog een nieuw banden
plaksetje had gekocht.
Itie Visser: „Ik probeer van tevoren via een
gesprek met de familie zo veel mogelijk te
weten te komen. Dat kunnen goede dingen
zijn, dagelijkse dingen, maar ook slechte en
zelfs intieme. De dood van Gerrit Post zal
waarschijnlijk toch iets te maken hebben ge
had met de mededeling van zijn dochter dat
ze kanker had. Maar dat kan ik in mijn toe
spraak natuurlijk niet zeggen. Al is het alleen
al omdat Pauline het zelf niet wilde. Aan de
andere kant vind ik niet dat je er aan voorbij
mag gaan."
Uit Itie Vissers toespraak tijdens de
crematie: Gerardus Douwe Post is
jongstleden zaterdag overleden. De uren
daarvoor waren niet zo verlopen als
anders tijdens de wekelijkse visite van zijn
dochter. Maar ook in moeilijke momenten
was Gerrit geen man die zijn emoties
toonde. Zijn reactie was zoals gebruikelijk
vrij nuchter. 'Kom, we moesten eerst maar
eens een kopje thee drinken.Dat was zijn
manier om problemen te hanteren. Het
leven nemen zoals het is. Hij ging een
keteltje met water vullen en voelde zich
plotseling niet goed worden. Pijn in zijn
borst Hij was al gestorven xhor de dokter
kwam. De doodsoorzaak was een
hartaanval
Na afloop van de plechtigheid krijgt Itie Vis
ser een compliment van een geroerde doch
ter. „Dat heeft u mooi gezegd. Precies goed."
Itie Visser: „Het maken van de toespraak is
het moeilijkst. Eerst dat gesprek, dat heel be
grijpelijk meestal zeer chaotisch verloopt, en
dan het schrijven. Je bent een paar dagen uit
het normale leven. Ie hoofd is steeds bezig,
het tolt maar door. De ontspanning komt pas
als alles achter de rug is. Maar die is dan ook
Waarom doet ze het? Eerst een cursus van
twee weekeinden, vervolgens stage lopen bij
een meer geroutineerde uitvaartbegeleider
van het Humanistisch Verbond en tenslotte
zelf het katheder op. Altijd spanning, altijd
emoties en op de eerste rij vlak voor je
altijd verdriet, enorm veel verdriet. Itie Visser.
„Ik doe het in de eerste plaats voor de ander
Mijn levensovertuiging is dat je verplichtin
gen hebt aan je medemens en aan die ver
plichtingen voldoe ik op deze wijze." En na
een wat ongemakkelijke stilte: „Waarschijn
lijk komt het ook omdat ik geobsedeerd ben
door de dood. Ik was nog erg jong toen ik in
verwachting raakte. Het kindje werd te vroeg
geboren en stierf de volgende dag. 'Wees blij
joh', zei mijn omgeving, 'misschien is het wel
beter zo'. Die-reactie, dat niet begrijpen..."
Uit haar toespraak bij de crematie van
Gerrit Post: „Zo blijkt dat we vaak geen
antuioord hebben op gebeurtenissen als
deze. Voor Dieuwertje Post is de oi>ergang
naar een leven zonder haar man op wie ze
altijd zo steunde, heel erg groot. De leegte
na al die gelukkige jaren samen zal
verschrikkelijk voor haar zijn. Dieuwertje
Post zal uw steun Itard nodig hebben.
Coördinatrice Maria Visser: „Zo'n toespraak
moet deel uitmaken van de rouwverwerking.
Ik bedoel: hij moet je het gevoel geven dat er
goed afscheid is genomen van iemand van
wie je veel hebt gehouden. Het zou het beste
zijn als die toespraak door een van de nabe
staanden zelf wordt gedaan. Dat stellen we In
eerste instantie ook altijd voor. Maar verf
mensen zijn bang voor hun emoties. Wij vin
den dat niet erg. Een uitvaart is toch emotio
neel? Maar als je ervoor schaamt..."
Daarbij: er kunrten problemen zijn. Zelf
moord, een crimineel die is overleden, schei
dingen in de familie. Itie Visser: „Dat is het
moeilijkst. Maar ik ga het niet uit de weg, ik
speel geen poppenkast. Je vindt altijd wel een
weg om iets uit te leggen. I-aatst had ik een
heel moeilijke situatie. Een ex-echtgenoot
die... Nou ja, doet er niet toe. Na afloop van
de dienst werd ik omhelsd door de dochter.
'Ik vond het zo fijn dat u er bij was', zei ze. Ik
had blijkbaar een goede snaar geraakt. Die
omhelzing, dat maakte me heel gelukkig. Ia,
dat is wel fijn dan."
Uit oogpunt van privacy zijn de namen i>an
overledene en nabestaanden gefingeerd1 Te
lefoonnummer coördinatrice: 0 20-
641 6220.
