Vogelbescherming: geen
begrip voor rapen eieren
Afval samen aanbieden
Over leven
Beheerders weidevogels weer aan slag
VRIJDAG 5 MAART 1993
meindert van oer k,
zoeterwoude monica wesseling
Het broedseizoen van de weide
vogels staat voor de deur. Voor
de vrijwilligers van weidevogel
beheer betekent dit werk aan de
winkel. De nesten moeten wor
den opgezocht en beschermd
met nestkasten of stokken. De
weidevogel wacht van Zoeter-
woude begint het seizoen op
dinsdag 9 maart met een bij
eenkomst in 'Ons huis' in Zoe-
terwoude (20.15 uur). Vrijwilli
gers en belangstellenden zijn
welkom.
In Zuid-Holland wordt al
meer dan tien jaar georgani
seerd aan weidevogelbeheer ge
werkt. De weidevogels worden
bedreigd doordat hun leefge
bied steeds kleiner wordt. De
polders worden bebouwd dan-
wel intensief gebruikt voor
landbouw. Steeds meer agrari
ërs zijn bereid bij hun bedrijfs
voering rekening te houden met
de weidevogels. Voordat er
wordt gemaaid, gaan de vrijwil
ligers het veld in en zoeken de
nesten op. Deze worden met
een stok gemarkeerd. Zodra de
boer een stok ziet, zet hij de
maaier even uit en spaart zo de
weidevogel.
Vlak voor de koeien weer naar
buiten gaan, worden stalen
nestbeschermers over de nesten
geplaatst zodat de dieren de
jonge broedsels niet kunnen
vertrappen.
De weidevogelgroep Zoeter-
woude is pas een jaar oud. Vo
rig jaar hielden 10 vogelwach-
ters en zes veehouders samen
95 hectare onder hun hoede. De
polders om Zoeterwoude ken
nen een redelijke dichtheid aan
weidevogels. Op 100 hectare zit
ten 25 paar grutto's en 15 paren
scholeksters. De meeste nest-
verliezen traden op bij de grut
to, de wilde eend, de tureluur
en de meerkoet. Volgens de
werkgroep was beweiding hier
van de belangrijkste oorzaak.
Er werd vorig jaar geen wild-
redder gebruikt. Met kettingen
aan de maaibalk kan worden
voorkomen dat konijnen, hazen
en andere wildsoorten verma
len worden. Volgend jaar wil de
groep wel een wildredder toe
passen.
Gemengde reacties op 'kievit-voorstel' Tweede Kamer
'Nutteloos' vindt H. Verkade van de Vereniging voor Na
tuur- en Vogelbescherming Noordwijk het rapen van kie
vitseieren in het voorjaar. Voor het voorstel van een
meerderheid in de Tweede Kamer om het rapen van kie
vitseieren toe te staan, mits aan nestbescherming wordt
gedaan, kan hij dan ook weinig begrip opbrengen. „Je
verstoort de natuur", zegt hij.
noordwijk/leiden
adriaan brandenburg
Vogelbescherming Nederland,
waarmee de Noordwijkse stich
ting samenwerkt, heeft inmid
dels aangekondigd naar het Eu
ropese Hof te stappen als de
Tweede Kamer volgende week -
Vo-
r de
gelwet wordt gestemd -
gedachten verandert. „Overal in
Europa is het eierrapen verbo
den. Het is toch onzinnig dat
Nederland daar dan zo maar
een uitzondering op maakt",
luidt de aanklacht van Vogelbe
scherming.
Verkade betwijfelt of het zin
vol is allerlei juridische stappen
te nemen. „Het zou beter zijn
de rapers ervan te overtuigen
dat zij met hun hobby beter
kunnen stoppen. Maar", beseft
de Noordwijker, „ze zullen blij
ven ontkennen dat de natuur er
schade van ondervindt. Dus
wordt het een welles-nietes-
spelletje".
Verstandig
Haaks op de visie van de vogel
beschermingsverenigingen
staat de mening van T. War
merdam. De vogelwachter uit
Warmond liet enkele weken ge
leden al in deze krant weten dat
het rapen van kievitseieren in
het geheel niet schadelijk is
voor de vogelstand. „Het is ten
minste nooit wetenschappelijk
aangetoond dat dit wel zo is",
benadrukt hij nog eens. War
merdam, die zowel kievitseieren
raapt als beschermt, is ingeno
men met de houding van met
name CDA en PvdA. „Dit is een
positief geluid", zegt hij.
Blij is de Warmonder ook dat
het plan van staatssecretaris
Gabor om voortaan alleen nog
in Friesland het rapen toe te
staan, naar de prullenmand is
verwezen. Gabor meende tot
die 'status aparte' te kunnen
overgaan omdat in Friesland
traditiegetrouw aan nestbe
scherming wordt gedaan. War
merdam die dat plan altijd 'zeer
discriminerend' heeft gevon
den, trof ook hier de Tweede
Kamer aan zijn zijde. CDA en
PvdA lieten afgelopen dinsdag
in elk geval weten niets te voe
len voor een uitzonderingsposi
tie voor de Friezen.
Vrede met de opstelling van
de twee regeringspartijen heb
ben ook de milieubiologen W.J.
ter Keurs en M. Kruk van de
Leidse universiteit. In een brief
aan de Tweede Kamer heeft het
tweetal laten weten niet tegen
het rapen te zijn zolang verstan
dig met de natuur wordt omge
sprongen. Zij hechten dan ook
grote waarde aan het voorstel
waarin niet alleen het rapen tot
9 april wordt gedoogd, maar
ook de eis wordt gesteld dat de
nesten na die tijd moeten wor
den beschermd.
Ter Keurs en Kruk hebben al
tijd al hun vraagtekens gezet bij
het plan van de Vogelbescher
ming voor een totaal verbod.
Ter Keurs: „Als je helemaal niet
meer aan de natuur mag ko
men, bestaat het risico dat de
mens zich er van vervreemdt,
dat het iets hoogs en heiligs
wordt. En daarmee dreigt ook
de eigen verantwoordelijkheid
te verdwijnen".
Om zijn uitspraak kracht bij
te zetten, herinnert de bioloog
er aan dat juist de eierrapers de
eersten waren die op de nood
zaak van het beschermen van
de nesten hebben aangedron
gen." Wel maakt Ter Keurs de
kanttekening dat het rapen
slechts mag worden toegestaan
zolang dat verantwoord is. „Zo
dra blijkt dat de natuur er scha
de van ondervindt, moet on
middellijk een halt aan het ra
pen worden toegeroepen. Want
dan slaat een verantwoord om
gaan met de natuur om in een
/oord gedrag."
De grutto is een van de weidevogels die baat heeft bij nestbescherming
Mok op Lyceum Visser 't Hooft
leiden» Op het Chr. Lyceum Visser 't Hooft in Leiden zijn de
plastic bekertjes afgeschaft. Vanaf volgende week woensdag doet
de mok zijn intrede in plaats van de 90.000 bekertjes die in de
Kagerstraat en de Ant. Duycklaan jaarlijks werden gebruikt. Het
is een initiatief van de milieucommissie op die school. Er zijn
twee systemen: de statiegeld-mok en de eigen mok. De keuze is
vrij. Voor de statiegeld-mok moet een munt gekocht worden die
3 gulden kost. Na inleveren van de mok krijgt men zijn geld te
rug.
Noodprogramma verwerking gft-afval
leiden» Het Afval Overlegorgaan waarin verschillende overheden
samenwerken, heeft een noodprogramma opgesteld om te voor
komen dat in de loop van dit jaar een groot tekort aan capaciteit
ontstaat om gescheiden ingezamelde gft te*verwerken. In een
aantal gevallen is het volgens het overlegorgaan nodig compos-
teerinrichtingen te laten draaien zonder dat alle benodigde ver
gunningen binnen zijn: een gedoogbeleid dus. De Stichting Na
tuur en Milieu en de twaalf provinciale milieufederaties hebben
laten weten zo weinig mogelijk bezwaren in te dienen tegen de
bouw en het functioneren van de installaties.
'Fosfaat uit grond verwijderen'
leiden» De Natuurbeschermingsraad vindt dat fosfaat moet wor
den verwijderd uit grond die daarmee is verzadigd. Dat kan door
bemesting van die gronden tijdelijk achterwege te laten of door
een minimale bemesting toe te staan. De raad vindt dat het ka
binet snel met maatregelen daarvoor moet komen. Het fosfaat is
in de loop van de jaren met het uitrijden van mest over het land
in de grond gekomen. In gronden die verzadigd zijn is het in het
grond- en oppervlaktewater doorgedrongen. Daardoor vormt
het een bedreiging voor het milieu. Het eerst moeten de gron
den in aanmerking komen die via grondwaterstromingen en op
pervlaktewater in verbinding staan met natuurgebieden.
Olie vogel na vijf jaar terug asiel
haarlem Thera te Boekhorst van het Vogelhospitaal in Haarlem
is opgetogen en droevig tegelijk. Tussen de olieslachtoffers die
afgelopen weken op de stranden aanspoelden blijkt een zeekdet
te zijn, die vijf jaar geleden al eens door het \4)gelhospitaal is op
gevangen en schoongemaakt. Een treurige zaak, maar voor Te
Boekhorst toch reden voor optimisme. „Het bewijst dat het re
valideren van zeevogels zin heeft, iets dat door sommigen wordt
betwijfeld. Vogels die door ons worden schoongemaakt en los
gelaten kunnen dus nog jaren leven."
Bureau Sea Press over de kop
utrecht van een proefabonnement.
Omdat in de praktijk te weinig
berichten geplaatst werden is
geen vast abonnement geno
men. Sea Press was een initia
tief van de twee jaar geleden
opgerichte stichting Mother
Sea, die blijft bestaan. In deze
stichting verenigde zeebiologen,
milieujournalisten en educatie
ve medewerkers schreven over
natuur en milieu van de zee.
Sea Press verspreidde nieuws
berichten en achtergrondartike
len over gebeurtenissen op zee-
Persbureau Sea Press, in sep
tember vorig jaar enthousiast
van start gegaan in Utrecht,
heeft zichzelf opgeheven. Er
waren te weinig inkomsten om
rendabel te kunnen functione
ren. Volgens oprichter Rob
Bijnsdorp hebben de kranten in
Nederland wel grote belangstel
ling voor specifieke berichtge
ving over de zee, maar bestaat
er geen bereidheid daar vol
doende geld voor te betalen.
Deze krant heeft van septem
ber tot januari gebruik gemaakt
leiden monica wesseling
De Zuidhollandse milieugede
puteerde J. van der Vlist wil dat
gemeenten voor het verwerken
van afval hetzelfde tarief gaan
betalen. Nu is daarvan geen
sprake. Het afval moet op een
hoop worden gegooid en ver
volgens aan de verwerkers daar
van worden aangeboden. Daar
mee komt dan tegelijk een eind
aan wurgcontracten, die som
mige gemeenten met afvalver
werkershebben.
Van der Vlist vindt de manier
waarop nu de vuilafvoer en de
verwerking is geregeld, niet ide
aal. Er zijn gemeenten die geza
menlijk verwerken of verzame
len. De tarieven lopen zeer uit
een. De verwerkers staan sterk
omdat er te veel afval en de prijs
hoog. Omdat er (te) weinig ca
paciteit is om het afval te ver
werken, zijn de gemeenten er
niet voor honderd procent zeker
van dat het vuil ook wordt afge
voerd.
Van der Vlist: „Die kleine sa
menwerkingsverbanden heb
ben nog een ander nadeel. Een
groep gemeenten die gezamen
lijk een vuilverwerking opzet,
zoals de verbrandingsinstallatie
in Leidschendam, loopt grote ri
sico's. Gaat het niet goed, dan
zitten ze met een financiële
strop. Bovendien is de afvoer
van het afval niet echt zeker. In
het verleden hebben gemeen
ten nogal moeten leuren om
een goede verwerker te vin
den."
Van der Vlist heeft twee mo
gelijkheden bekeken: alle vuil-
verwerkers laten samenwerken
óf alle vuilaanbieders 'bijeen ra
pen'. Alle verwerkingsinstalla
ties onderbrengen in één groot
verwerkingsbedrijf lijkt nu nog
niet haalbaar. De gedeputeerde:
„De gemeenten die het vuil nu
zelf verwerken hebben een lage
verwerkingsprijs, maar willen
niet samenwerken met andere
plaatsen. Ook niet tegen een
hogere prijs." Niet direct, maar
wel binnen afzienbare tijd. „De
milieu-eisen worden steeds ho
ger en drijven de prijs van ver
werking op."
Aanbieding
Het samenbrengen van de aan
bieders van afval, verzameld in
een NV Aanbieding, is volgens
Van der Vlist wel haalbaar. Ge
meenten en samenwerkingsver
banden bieden deverwerkers
gezamenlijk het afval aan. Van
der Vlist: „De aanbieders kun
nen eisen stellen. Ze kunnen
nieuwe technieken afdwingen.
Zo zorg je ervoor dat de verwer
king schoon gebeurt". Hoewel
het tegenstrijdig lijkt, biedt het
samen aanbieden van afval po
litiek meer vrijheid. „De ge
meente houdt direct invloed op
de verwerking en de tarieven."
Een NV Aanbieding geeft ook
voor de toekomst zekerheden.
De afvalstroom zal de komende
jaren, door preventie en herge
bruik, steeds kleiner worden. De
nieuwe en bestaande installa
ties (vergisting of verbranding)
moeten voldoende afval te ver-
vyerken krijgen willen ze niet
verliesgevend worden. De NV
zorgt voor dat aanbod.
De milieugedeputeerde ver
wacht dat de kosten van ver
werking bij een gezamenlijke
aanbieding op 200 tot 250 gul
den per ton uitkomen. De uit
eindelijke kosten bepalen de
animo van gemeenten en sa
menwerkingsverbanden om nu
al in te tekenen voor de NV
Aanbieding. Zo denkt Leiden
met zijn scheidings- en vergis-
tingsinstallatie op een tarief van
180 gulden per ton uit te ko-
Van der Vlist verwacht dat
binnen tien jaar alle Zuidhol-
Gedeputeerde Van der Vlist.
ARCHIEFFOTO WIM DIIKMAN
landse gemeenten bij de NV
zijn aangesloten. Nog dit jaar
verwacht hij met een aantal ge
meenten een eerste opzet te
kunnen maken voor de NV Aan
bieding. „En daarmee is voor
die gemeenten de tijd van onze
kerheid rond tariefstelling verle
den tijd. Samen kunnen ze
langlopende contracten afslui
ten tegen een gunstige en vaste
prijs. Een grote groep afvalaan-
bieders is immers een stevige
onderhandelingspartij."
Vogelbeschermers werkèn samen
amsterdam anp
Vogelbeschermers uit 21 landen
hebben zich verenigd in een
nieuwe organisatie. Deze orga
nisatie, Birdlife* International,
gaat zich wereldwijd inzetten
voor het behoud van bedreigde
vogelsoorten.
De organisatie is deze week
ten doop gehouden in alle deel
nemende landen. Tot dusver
zijn dat zestien Europese lan
den, aangevuld met Japan, Oe
ganda, Equador, Ghana en Ke
nya. Het is de bedoeling het
aantal landen uit te breiden.
Vogelbescherming Nederland
in Zeist maakt ook onderdeel
uit van Birdlife International.
I Iet hoofdkantoor van de nieu
we organisatie is gevestigd in
het Britse Cambridge.
Volgens Birdlife International
is het hoog tijd dat er wereld
wijd actie wordt ondernomen
voor het behoud van vogelsoor
ten. Van de 9000 vogelsoorten
op aarde worden er duizend
met uitsterven bedreigd. Nog
eens 5000 soorten gaan in aan
talachteruit.
Voornaamste oorzaak van de
ze bedreigingen is de vernieti
ging van leefgebieden van vo
gels, zoals het kappen van tropi
sche regenwouden en het
droogleggen van waterrijke ge
bieden. Ook de intensivering
van landbouw en de milieuver
vuiling eisen hun tol.
de
Elke dag worden we er weer mee
geconfronteerd. Of het nu om het
gescheiden inzamelen van afval,
het gebruik van bestrijdingsmid
delen of het aanwijzen van be
schermde gebieden gaat, het
milieu vraagt voortdurend de aan
dacht. In de rubriek '10 over
Groen' worden wekelijks tien wil
lekeurige vragen over het milieu
gesteld aan min of meer bekende
regiogenoten. Ir. E.H. van Tuyll
van Serooskerken, dijkgraaf van
het Hoogheemraadschap van
Rijnland en als zodanig dagelijks
'bezig met het milieu', bijt het
spits af.
Waaraan denkt u als eerste als
het woord milieu valt?
Aan water. Het is de belangrijk
ste bestaansvoorwaarde
mens. Ik ben er 24 uur per dag
mee bezig.
U mag zich dan 24 uur per dag
met het milieu bezighouden,
schenkt de overheid er naar uw
idee wel voldoende aandacht
aan?
Ja en nee. Het doel: een maat
schappij gebaseerd op een
duurzaam gebruik, is goed. De
inspanning om dat snel voor el
kaar te krijgen, is nog onvol
doende.
Wat is uw grootste zorg?
Die ligt niet zozeer op landelijk
niveau. De toename van de we-
reldbevolkinggecombineerd
met onze drang steeds meer te
willen, verontrust mij meer. Dat
kan onze wereldbol nooit aan.
Valt er nog iets te redden?
Ja, maar alleen als wij in dit rijke
deel van de wereld bereid zijn -
waarschijnlijk diep - in eigen
vlees te snijden.
Pas t milieubelasting daarin?
Milieubelasting is een manier
om de mensen duidelijk ^e ma
ken, wat milieu kost. Het moet
dan wel worden besteed aan de
verbetering van dat milieu. Ei
genlijk zou het niet nodig moe
ten zijn als wij milieuvriendelijk
produceren e
Durft u zelf nog alles te consu
meren, eten dus?
Dat heb ik nooit gedurfd. Al is
het ook niet zo dat ik bij elke
hap kijk of er een vlieg op zit.
Blijft de auto misschien aan de
kant?
Ja. in Spaarndam, het doi p
waar ik woon, en ook in Leiden
doe ik de boodschappen lo
pend. In Spaarndam is het
per dag ben ik er mee bezig", fotos hielco kuipers
openbaar vervoer zo gebrekkig
geregeld dat de auto een nood
zaak blijft.
Doet u verder nog iets om het
milieu te beschermen?
(ilas in de glasbak, papier in de
papiercontainer, gft-afval com
posteren enz. Ik laat bij aanko
pen het milieu altijd meewegen.
Het boekje van Lucas Reijnders
'Milieusparend huishouden'
helpt daarbij.
Dat wij mensen er nog altijd te
storend mee omspringen. Wij
willen wel dat de overheid, het
bedrijfsleven en de buurman er
iets aan doen, maar zelf iets in
leveren is er maar zelden bij.
Wilt u nog iets kwijt?
De consument - dus wij allen -
moet veel meer bewust worden
gemaakt vpn wat hij of zij nu
doet, maar ook zou kunnen
doen vooreen beter milieu. Dus
sommige produkten of diensten
zou de consument niet meer
moeten kopen, andere minder.
