'En nu wil ik eindelijk eens
met dat beeldje weglopen'
Blinde vrouwenversierder
Cultuur&Kunst Film
Britse film centraal
in het LAKtheater
'Swoon' is bloedeloos en voorspelbaar
Er zijn van die rollen die je je
leven niet meer vergeet. Paul
Newman in The Hustler, Meryl
Streep in Sophie's Choice, Dus-
tin Hofman in Rainman, Jan
Decleir in Daens en nu weer Al
Pacino in Scent of a Woman.
Een magistrale rol waarin Pa
cino een blinde luitenant-ko
lonel neerzet die niet opge
wassen is tegen de onweer
staanbare geur van vrouwen.
Een rol waarvoor hij terecht
genomineerd is voor een Os-
Het is overigens niet de eer
ste keer dat hem dit overkomt,
want Pacino is in Hollywood al
jaren 'top of the bill'. Sinds
zijn filmdebuut in 1971 kan hij
terugkijken op een indrukwek
kende filmcarrière met klin
kende titels als Dog Day After
noon, Serpico, Scarecrow, Dick
Tracy en niet te vergeten de
Godfather-trilogie, waarin hij
de rol speelde van Michael
Corleone.
In Scent of a Woman, wat
letterlijk vertaald de geur (of
het parfum) van een vrouw
betekent, speelt Pacino de ge
wezen overste Frank Slade, die
door een spelletje met grana
ten, waarbij er eentje per on
geluk (of niet) afging, abrupt
een einde zag komen aan een
glanzende militaire carrière.
Na zesentwintig jaar trouwe
dienst zit hij nu thuis te knie
zen achter de whiskey en
maakt zichzelf en zijn omge
ving het leven zuur.
Zijn tegenspeler in Scent of a
Woman' is de 17-jarige Charlie
Simms (het filmdebuut van
Chris O'Donnell), een naïeve,
brave beursstudent die zich
niet thuis voelt tussen de rijke
luiszoontjes op de universiteit.
Om wat bij te verdienen laat
hij zich een weekend inhuren
als 'oppas' voor de blinde ve
teraan. Maar in plaats van een
rustig weekendje thuis, besluit
de overste tot een laatste uit
stapje naar New York. waarna
hij zich als afsluting een kogel
door zijn kop wil schieten.
Daar doorheen speelt nog
het verhaaltje van Charlie die
er op school getuige van is ge
weest hoe de rector te grazen
is genomen, maar die weigert
om de namen van de daders te
noemen. Kortom, een integere
jongen met een hart van goud
tegenover een door het leven
getekende, cynische 'diehard',
die iedereen genadeloos op de
korrel neemt en ook deze 'sof
tie' wel eens even een levens
lesje zal leren. Maar gaande
weg neemt de brulboei in vo
lume af en begint steeds meer
menselijke trekjes te vertonen
om aan het eind zelfs als pseu-
do-vader op te treden als
Charlie moet verschijnen voor
het schooltribunaal.
Regisseur Martin Brest heeft
in Midnight Run al eerder
twee onmogelijke types aan
elkaar gekoppeld. Toen ging
het om detective Robert de Ni-
ro die mafia-boekhouder
Charles Grodin aan de politie
moet uitleveren, maar daar na
een lange reis dwars door
Amerika van af ziet uit sympa
thie voor zijn tegenstander. In
Scent of a Woman gaat Brest
zo mogelijk nog een stapje
verder door de overste geen
zelfmoord te laten plegen uit
sympathie voor zijn oppas.
Dat klinkt nogal sentimenteel
en dat is de film ook wel een
beetje aan het eind. Maar
vooral de eerste helft is het
dolle pret en volop genieten
van de schitterende rol van
Pacino als no-nonsense
schreeuwlelijk en innemende
verleider, die zich ondanks
zijn blindheid niet laat weer
houden om de tango te dan
sen en achter het stuur te krui
pen van snelle sportwagen.
Twee onvergetelijke scènes in
een bij vlagen onstuimige ko
medie.
DONDERDAG 4 MAART 1993
Opnamen 'Bette van Zuylen' afgerond
Amsterdam Digna Sinke (o.a. Boven de Bergen) heeft de opna
men afgerond van Belle van Zuylen, een portret van de 18de-
eeuwse Nederlandse schrijfster. De cineaste had al sinds 1985
een scenario klaarliggen, maar een problematische subsidiëring
zorgde telkens voor uitstel. In de film staat de opkomst en on
dergang van de vriendschap tussen Belle van Zuylen (1740-
1805) en de 27 jaren jongere schrijver/politicus Benjamin Con
stant centraal. Belle van Zuylen gaat in september in première,
later gevolgd door een drie-delige televisiebewerking.
Tribute to Betty Page in de Melkweg
Amsterdam Cult Video organiseert in samenwerking met
Penthouse en Mail Female A Tribute to Betty Page in de Melk
weg te Amsterdam. Het gebeuren omvat een tentoonstelling,
filmvertoningen en een Betty Page Tribute Party op 11 maart.
De expositie, die loopt van 11 maart tot 5 april, bevat naast fo
to's en merchandise ook kunstwerken van artiesten die zich
door de strip-ster lieten inspireren. Betty Page was in de jaren
vijftig een bijzonder populair pin-up model, en een van de eer
sten die openlijk s.m. en bondage propageerde.
Meteor in zee met Independant Films
brussel/amsterdam Jan Verheyen, België's grootste onafhankelij
ke filmdistributeur, is een samenwerking aangegaan met het
Nederlandse Meteor Film. Verheyens Independant Films en Me
teor, tot voor kort eikaars concurrenten, gaan in de toekomst ge-
zamelijk video-distributierechten voor de Benelux verwetven.
Het verbond volgt op het recente faillissement van drie video
distributeurs in de Benelux, te weten Excalibur, Lumina en CNR,
volgens Verheyen een direct gevolg van mismanagement en te
hoge aankoopsommen. De samenwerking betekent dat Meteor
veel sterker is komen te staan tegenover de andere grote onaf
hankelijke filmdistributeur in Nederland, Concorde Film. Exclu
sieve contacten van Concorde Film met grote Amerikaanse film
producenten als Carolco zou Meteor nu via Verheyens relaties
kunnen gaan ondermijnen.
FILMS IN LEIDEN
film
overzicht letty stam
Britse filmweek in het LAKtheater, Cleve-
ringaplaats 1, Leiden. The third man ma
8/3, 20.00 uur, Oliver Twist, 22.00 uur,
Family life, di 9/3, 20.00 uur. The roman
tic English woman, 22.15 uur. A hard
day's night, woe 10/3, 20.00 uur, Qua-
drophenia, 22.00 uur. A Passage to India,
do 11/3, 20.00 uur Sid Nancy, vr12/3,
20.00 uur, Sammy and Rosie get laid,
22.15 uur.
De Britten regeren weer. Een
week lang domineren films van
overzee het programma in het
Leidse LAKtheater. Voor de
Tweede Wereldoorlog was de
Britse filmindustrie nummer
twee op de wereldranglijst.
Daarna werd het stiller totdat in
de jaren tachtig regisseurs als
Stephen Frears, Neil Jordan en
Alex Cox zich aandienden. Re
den voor het LAKtheater de na
oorlogse Britse cinema in vogel
vlucht te belichten.
Het theater geeft daarmee
meteen een indruk van het wel
en wee in die jaren. Het 'Britta-
nia rules the waves' van voor
1940 was dik in de schulden de
oorlog uitgekomen. Het land
verloor zijn status als super
macht aan de Verenigde Staten,
een klap die de Britten nooit te
boven zijn gekomen. Hun won
den likkend trokken ze zich te
rug op hun eilanden.
Vlak na de oorlog leverde de
Britse cinema een vloed aan
verfilmingen van beroemde
boeken. The third man van Ca
rol Reed uit 1949, waarmee het
LAKtheater de week opent, is
daar een mooi voorbeeld van.
Graham Greenes boek was de
basis. Geweldenaar Orson Wel;
les schittert als tweederangs
schrijver die zijn voormalige
vriend op de voeten zit. Oliver
Twist is de tweede film. David
Lean verfilmde Charles Dickens
schrijnende verhaal over ar
moede in het Victoriaanse tijd
perk. Alec Guinness speelt de
schurk Fagin, leider van een
zakkenrollersbende waarin jon
getje Twist noodgedwongen in
terecht komt.
Engelands rol in de popmu
ziek komt aan de orde in A hard
clay's night, Quadrophenia en
Sid Nancy. Laatstgenoemde
film toont de punkwave uit de
jaren zeventig met de legendari
sche Sex Pistols. Alex Cox ver
filmde de drang naar zelfde
structie van bassist Sid Vicious.
Quadrophenia van Franc Rod
ham brengt de jaren zestig in
beeld. De stiff upperlip van het
establishment krulde in die tijd
geschokt van de muziek en de
jongeren mei hun andere, alter
natieve manier van leven. Ri
chard Lester toont met zijn A
hard day's night het vermoeien
de leven van de Beatles com
pleet met massa's zwijmelende
tieners.
Kenneth Loach werpt zich in
Family Life op het gezinsleven.
Een 16-jarig meisje krijgt het
etiket 'schizofreen' opgeplakt
en valt op alle manieren buiten
de boot. Glenda Jackson heeft
helaas de politiek verkozen bo
ven het witte doek. Deze week
is ze met Michael Caine te be
wonderen in The romantic Eng
lish woman, een film van de
Amerikaanse regisseur Joseph
Losey. Glenda komt niet aan
haar trekken bij haar man en
begint een affaire met een gigo
lo. Haar echtgenoot gebruikt de
twee als inspiratiebron voor zijn
boek.
Engeland en de koloniën
komt aan bod in twee films. Da
vid Lean verfilmde A passage to
India van E.M. Forster. De
schrijver was weinig optimis
tisch over de manier waarop
zijn land met India omging. In
de film beschuldigt een jonge
Britse vrouw een Indiase arts
van verkrachting. A passage to
India grijpt terug op de na-oor-
logse traditie van verfilmingen
van literaire werken.
De geschiedenis van Enge
land als voormalig wereldheer
ser komt ook aan de orde in
Sammy and Rosie get laid van
Stephen Frears. De Pakistaanse
Londenaar Sammy woont sa
men met Rosie in een afbraak
buurt. Rassenrellen laaien
steeds weer op. Premier Marga
ret Thatcher geeft haar 'onder
danen' even het idee dat Brit-
tannia weer meedoet in de we
reldpolitiek. Sammy's vader,
een keurige Pakistaanse nota
bel, komt over en is echter ge
schokt dat zijn waardige Enge
land zo aftakelt. Sammy and
Rosie get laid is ook het filmde
buut van Roland Gift, de zanger
van de Fine Young Cannibals.
overal op kunt trainen. Voor
haast ieder praktisch probleem
waar je als blinde mee wordt
geconfronteerd, heeft men wel
een oplossing. Maar op de vraag
waarom juist zij hun gezichts
vermogen moesten verliezen,
zullen ze behalve een medische
verklaring, nooit een bevredi
gend antwoord krijgen."
Kolonel Frank Slade heeft op
z'n zachtst gezegd een aardig al
coholprobleem. In hoeverre...
Pacino maakt zelf de zin af:
is de rol van Frank Slade voor
mij autobiografisch? Ik ken die
vraag. Het antwoord is dat ge
lukkig ook dat probleem voorbij
is. De periode dat ik hele dagen
languit in bad lag met een fles
drank in mijn hand, behoren
voorgoed tot het verleden."
U lijkt een voorkeur te heb
ben voor karakters die sterk ge
dreven zijn. Of is dat toeval
„Het is een combinatie. Ik
hou van mensen die alles op al
les zetten om een doel te berei
ken. Dat fascineert me. Daar
naast geven zulk soort rollen je
als acteur een extra dimensie.
Mensen die voor een bepaald
doel vechten, deinzen er niet
voor terug grenzen te overtre
den. Als acteur levert je dat aan
zienlijk meer vrijheid op en
daar ben ik altijd in geïnteres
seerd".
BIOSCOPEN AMSTERDAM
ALFA 1
Leidseplein tel. 6278806
Daens 12 j., 14, 18.45, 21.30, za zo
13, 15.45, 18.45,21.30
ALFA 2
C'est arrivé prés de chez vous 16 j.,
19.30, 22, do vr 14
The crying game 21.45
ALFA 3
Indochine 12 j., 13.30, 20.30, za zo
13, 17,20.30
ALFA 4
Glengarry Glen Ross a.I., 14,19.30,
22, za zo 13.30, 16, 19.30, 22
ALHAMBRA 1
Weteringschans tel. 6233192
the story of Qui Ju 16 j., 16, 18.45,
21.30, madiook 13.15
ALHAMBRA2
Orlandoa.l., 18.45, 21.30, madi
ook 13.15, 16
BELLEVUE CINERAMA
Marnixstraat 400 tel. 6234876
Body of evidence 16 j., 13.15, 16,
18.45,21.30
CINERAMA 2
Sneakers a.l., 13.15, 16:18.45,
21.30
CALYPSO 1
Marnixstraat 402 tel. 6234876
Scent of a woman a.l., 13.15, 16.45,
20.30
CALYPSO 2
Death becomes her a.l., 13.15, 16,
19.15,22
CINECENTER-CINEMACORALINE
Lijnbaansgracht 236 tel. 6236615
Of mice and men a.l., 14.30, 17,
19.30,22.15
CINECENTER-CINEMA PEPPE-NAPPA
II ladro di Bambini a l.. 14.30, 17,
19.30,22.15
CINECENTER-PIERROT
Salt on our skin a.l., 14.30, 17,
19.30,2 2
CINECENTER-CINEMA JEAN VIGO
Delicatessen a.l., 14.30, 17.15.
19.45,22
CINEMA 1 INTERNATIONAL
August Allebèplein 4 tel. 6151243
Dracula 12 j. 19,21.45
CINEMA 2 INTERNATIONAL
Death becomes her a.l., 18.45,
21.30
CITY 1
Leidseplein tel. 6234579
Under Siege 16 j., 13.15, 16,
18.45,21.30
CITY 2
Blew Up a I., 13.15, 16, 18.45,
21.30
CITY 4
Sister Act a.l 13.15,16, 18.45,
21.30
CITY 5
Champions a I 13.15, 16, 18.45
Single white female 16 j., 21.30
Al Pacino dubbel genomineerd voor Oscars:
Tom Kalin reconstrueert geruchtmakende zaak
Al Pacino heeft de reputa
tie journalisten te mijden
en überhaupt een hekel te
hebben aan praten over
zijn werk. Toch gaf hij toe
stemming voor een ont
moeting met een kleine
groep journalisten. Naast
het feit dat ouder worden
hem naar eigen zeggen
meer zekerheid geeft, heeft
Pacino ook nog een andere
reden zichzelf meer open
te stellen voor het publiek:
de promotie van twee
speelfilms.
Allereerst Glengyrry Glen Ross,
de verfilming van David Ma-
met's theaterstuk. En Scent Of A
Woman, waarin hij is te zien als
een blinde\ kolonel, wiens
laatste wens het is een weekend
door te kunnen brengen in een
luxe hotel in New York, inclusief
een goed diner, het beminnen
in een Ferrari Testarossa.
Beide rollen zijn door publiek
en critici geprezen als Pacino's
beste acteerprestaties sinds The
Godfather. Daarnaast ziet het er
naar uit dat Scent Of A Woman
niet alleen kolonel Frank Slade's
laatste droomwens vervult,
doch tevens die van Al Pacino:
het in ontvangst mogen nemen
van de Oscar voor Beste Acteur,
tijdens de Academy Awards pre
sentatie op 25 maart aanstaan
de. Ook voor de rol in Glengarry
Glen Ross is hij trouwens voor
een Oscar genomineerd. Het
zou wel heel kras zijn als hij
hem niet zou krijgen.
Sinds uw rol als Michael
Corleone in de 'Godfather' bent
u zes keer voor een Oscar geno
mineerd. In alle gevallen kwam
de naam van een collega uit de
envelop. Wat betekent een Oscar
„Erkenning. Pure erkenning.
Geloof me, als je zes keer een
collega naar dat podium ziet lo
pen, groeit de behoefte ooit
eens zelf dat beeldje te krijgen.
Maar ik probeer er zo min mo
gelijk aan te denken. Als het ge
beurt, gebeurt het...".
U geniet faam voor de zeer
intense manier waarop u zich
op rollen voorbereidt.
„Ik ga daarin zo ver als nodig
is. Tijdens het maken van The
Godfather zag ik het als een ver-
De jongste géneratie filmers
die in het New Yorkse circuit
van zich doet spreken heeft
zich georganiseerd rond pro-
ducente Christine Vachon. Het
gaat om een aantal twintigers
die zich vaak met behulp van
videotechnieken toeleggen op
het maken van hoogst gesti
leerde films waarin homo
seksualiteit, vervreemding en
eenzaamheid de belangrijkste
thema's zijn.
Uit die groep mensen zijn er
nu twee die op internationale
festivals de aandacht hebben
getrokken. Eerst Tod Haynes
met Poison, nu Tom Kalin met
Swoon. Kalin nam als uit
gangspunt voor zijn film een
geruchtmakende zaak uit
1924. Twee jongemannen
(beiden niet ouder dan 18)
ontvoerden en vermoordden
zonder duidelijk motief een
tienjarig jochie. Uit het ge
rechtelijk onderzoek kwam
naar voren dat de twee, Ri
chard Loeb en Nathan Leo
pold, uit welgestelde joodse fa
milies afkomstig waren, zeer
intelligent waren en een hoi
moseksuele relatie onderhiel
den. Genoeg om veel pijnlijke
sociale en politieke vooroorde
len op te rakelen, en dat deed
de sensatiepers dan ook met
graagte.
Tom Kalin houdt zich in zijn
film nauwgezet aan de proto
collen van de politieonderzoe
ken, de rechtbankverslagen en
de radioreportages die over de
zaak werden gemaakt. Die of
ficiële geschiedschrijving
wordt aangevuld met dag
boekaantekeningen van de
twee mannen. Zo ontstaat een
reconstructie vanuit verschil
lende optieken; de maatschap
pelijke druk om achter een
Leopold (Craig Chester) en Loeb (Daniel Schlachet) in 'Swoon'.
misdaad een reden te zoeken en
die vast te leggen zodat er een
vonnis geveld kan worden
wordt afgezet tegen het per
soonlijk relaas van een liefdes
geschiedenis zonder moraal.
Kalin vertelt dat verhaal in
sterk gestileerde zwart wit beel
den, die aan ons oog voorbij-
vloeien door middel van veel
camerabewegingen en een snel
le montage. Zeker in het begjn
van de film lijken de beelden
meer gericht op het scheppen
van een sfeer dan op het vertel
len'van een verhaal; de zeer ar
tificiële fotografie richt zich
sterk op de contrasten tussen
licht en donker en de snel ge
monteerde ciose-ups staan
veelal los wat er gezegd wordt.
Toch weet Kalin met deze
aanpak wel degelijk een heel
'los' gevoel over te brengen, als
of zijn personages buiten de
wereld staan en alleen gericht
zijn op elkaar. De oude jour
naal- en filmbeelden die hun
dagboekteksten begeleiden ge
ven ook aan dat de twee nauwe
lijks of geen onderscheid maken
tussen de reële en de fictieve
wereld om hen heen. In zo'n
constellatie kan de liefdesver
klaring van Nathan aan Richard
('Ik doe alles wat je wilt') ge
vaarlijke proporties aannemen.
Zeker wanneer Richard fanta
seert over de perfecte misdaad
en Nathan zich forceert om
daar aan mee te werken, om Ri
chard niet te verliezen.
Hun achteloze stemmen
sommen in hun dagboeken de
misdaden op die ze plegen:
overvallen, brandstichtingen,
berovingen. Maar Richard is
snel verveeld en besluit dat er
iemand vermoord moet wor
den. Wanneer hun slachtoffer
eenmaal is gevallen vieren de
twee dat met een vrijpartij. Tot
dat moment is Swoon wel in
trigerend, maar Kalin's pro
bleem is dat hij heeft besloten
zich in het verloop nauwkeu
rig aan de officiële ge
schiedschrijving te houden. Zo
ontstaat een tameli|k bloede
loze en voorspelbare schets,
waarbij de vernieuwende aan
pak van het begin het aflegt te
gen de zelf opgelegde dwang
van nauwkeurigheid. En wan
neer we ook nog eens de ge-
vangenisiaren van de twee
voorgeschoteld kriigen blijkt
Swoon ineens veel tc lang te
duren.
eiste om mezelf in de mafia te
verdiepen. Voor de rol van Tony
Montana in Scarface zag ik het
als een verplichting om met
mensen uit het Columbiaanse
drugskartel te praten. Ik wil alles
over mijn rollen weten. Zonder
die wetenschap wordt mijn
adrenaline niet verhoogd en
voel ik mezelf onzeker...".
In Scent Of A Woman speelt li
de rol van een blinde kolonel.
Op welke wijze hebt u zichzelf
op die rol voorbereid?
„Door in eerste instantie con
tact te zoeken met verschillende
organisaties die zich bezighou
den met het begeleiden van
blinde mensen. Bij blindheid
moet je twee dingen onder
scheiden. Mensen die blind zijn
geboren en mensen die pas op
latere leeftijd hun gezichtsver
mogen hebben verloren. Mijn
rol als kolonel Frank Slade ver
eiste dat ik mezelf op die laatste
groep concentreerde. Via ver
schillende organisaties heb ik
met zulk soort mensen gespro
ken en dezelfde trainingen ge
volgd waar ook zij het meest
van leerden. Op zich vrij simpe
le trainingen. Hoe draai je een
telefoonnummer? Hoe beweeg
je jezelf in een ruimte waar je
nog nooit eerder bent geweest?
Vanaf de eerste dag dat ik me
daarmee bezighield, realiseerde
ik me hoe ontzettend moeilijk
het voor die mensen moet zijn.
Zowel in een praktische, als ook
emotionele vorm.
„Waar die mensen het meeste
moeite mee hebben, dat is de
vraag 'Waarom moest het juist
mij overkomen?'. Het trieste is
dat je jezelf na het verliezen van
je gezichtsvermogen haast
Oliver Twist in Leiden
