Supertrio sluit monsterverbond
Onduidelijk verhaal in
dansvoorstelling Rogie
Cultuur&Kunst
Concertgebouworkest:
toegangsprijs hetzelfde
Rietveldexpositie trekt
record aantal bezoekers
P
Woutertje Pieterse:
een schoolvoorbeeld
Nominatie
voor Oscar
ingetrokken
ZATERDAG 27 FEBRUAR11993
annemiek ruygrok. 071 1
Sikkensprijs voor Amerikaan
sassenheim De tweejaarlijkse Sikkensprijs is toegekend aan de
Amerikaanse kunstenaar Donald Judd. Hij krijgt de prijs voor
zijn radicale en voorbeeldige bijdragen op het gebied van kunst,
architectuur en meubelmakerij. Judd ontwierp onlangs de nieu
we parketvloer van het Museum Paleis Lange Voorhout in Den
Haag. Van 25 april t/m 20 juni wordt een tentoonstelling van
zijn meubels gehouden in museum Boymans-Van beuningen in
Rotterdam. Later in het jaar volgt een prentententoonstelling in
het Haagse Gemeentemuseum. De Sikkensprijs wordt Judd eind
november in Amsterdam uitgereikt.
Parktheater zoekt muzikanten
alphen» Voor de derde maal wordt op 30 april in het Alphense
Park Rijnstroom de manifestatie Parkkunst gehouden. Behalve
een kunstmarkt en verschillende theateracts is er ook ruimte
voor muziekoptredens. Jonge muzikanten kunnen zich nog aan
melden om die dag tussen twaalf en vijf korte muziekoptredens
te verzorgen. Dat kan bij Ronald Jansen van het Parktheater,
01720-72875.
BoeyenSacksioni en Van het Groenewoud in Leiden
Juist in een klein land als Nederland zijn de ego's heel erg
groot. Daarom komen er zo weinig alternatieve samen
werkingsverbanden tot stand. Aldus een donkerbruin
vermoeden van Harry Sacksioni, die zelf het initiatief
heeft genomen tot een even verrassend als bijzonder
monsterverbond: een theatertoernee met Frank Boeijen
en Raymond van het Groenewoud. Sinds 10 februari
trekt dit muzikale supertrio door ons land en Vlaanderen
met een nieuw programma.
tiel» louis du moulin
amsterdam gpd
De toegangsprijs voor het Con
certgebouw bedraagt ook het
j komende seizoen gemiddeld 32
gulden per kaartje. Directeur
Martijn Sanders benadrukte de
ze week tijdens de presentatie
van het programma voor 1993-
1994 dat dit een laag bedrag is:
„De uitkoopsommen van de
symfonie-orkesten zijn de afge
lopen jaren gemiddeld vele ma
len meer gestegen dan de toe
gangsprijzen. Als ik de orkesten
vraag moet ik ze dan ook enorm
onder druk zetten door te
schermen met de bijzondere
zaal en het enthousiaste pu
bliek."
Dat dit resultaat heeft, bewijst
Sanders opnieuw met de serie
Zes Wereldberoemde Symfonie-
órkesten. Voor 380 gulden per
abonnement krijgt de bezoeker
concerten gepresenteerd van
gerenommeerde orkesten als
het Saint Louis Symphony Or
chestra, The London Philhar
monic, het Koninklijk Concert
gebouworkest en het Leipzig
Gewandhausorchester. Het or
kest van dirigent Kurt Masur
bestaat dit seizoen 250 jaar en
komt naar Amsterdam met wer
ken van Schumann (Tweede
symfonie) en Bruckner (Zeven
de symfonie). Voor elk concert
in deze serie heeft Sanders ove
rigens de hulp van sponsors in
geroepen.
„De Nederlandse spon-
sormarkt wordt steeds moeilij
ker", aldus Sanders. „Gelukkig
merken we daar bij het Con
certgebouw nog niets van. De
toegangsprijzen zouden anders
zeker 50 procent hoger liggen."
De serie Zes Wereldberoemde
Barokorkesten (prijs 270 gul
den) is al jaren een enorme pu
bliekstrekker en omvat ook dit
keer een aantal extra bijzondere
onderdelen. Sanders toonde
zich vooral gelukkig met de
komst van Les Musiciens du
Louvre die onder leiding van
Marc Minkowski „La resurre-
zione" van Handel ten gehore
zullen brengen. Violoncellist
Anner Bijlsma viert in deze serie
zijn zestigste verjaardag tijdens
een concert met het Freiburger
Barockorchester.
Klinkende namen zijn even
eens aangetrokken voor de Se
rie Grote Solisten in het Con
certgebouw (prijs 350 gulden).
De jonge Italiaanse mezzoso
praan Cecilia Bartoli maakt haar
Amsterdamse debuut onder be
geleiding van The Academy of
Ancient Music, de violist Maxim
Vengerow treedt op met het
Philharmonisch Orkest van St
Petersburg en de pianiste
Martha Argerich wordt onder
steund door opnieuw het Leip
zig Gewandhausorchester.
De serie Carte Blanche (245
gulden) wordt komend seizoen
vervolgd met de eigen program
mering van de violist Gidon
Kremer. Voor het laatste concert
in mei met het Schönberg En
semble zal een nog nader be
kend te maken Nederlandse
componist een nieuw werk
schrijven. Messiaen staat dit
jaar centraal in de jaarlijkse se
riecomponistenportretten.
Het gehele seizoenprogram
ma omvat in totaal 126 concer
ten waarvan 78 in de Grote Zaal
en 48 in de Kleine Zaal. Ook de
populaire Robeco Groep Zo-
merconcerten worden voortge-
Dat laatste gegeven is zeker niet
onbelangrijk, want voor Harry
Sacksioni was het presenteren
van vers repertoire een eerste
voorwaarde tot krachtenbunde
ling. „Er moest een artistieke
uitdaging aan verbonden zijn,
anders wordt het alleen maar
vermaak en dat is er al genoeg.
Ik bedoel, er zijn in dit land na
tuurlijk wel artiesten die iets
met elkaar op touw zetten,
maar die moet je dan in de
commerciële hoek zoeken. Wat
wij nu doen is niet om het effect
tot stand gekomen. Integriteit is
vanaf het prille begin de drijf
veer geweest."
Het tijdelijk samengaan van
zoals Sacksioni schetst de
'cynische rock 'n roller' (Van het
Groenewoud), de 'stijlvolle pop
jongen' (Boeijen) en de 'nette
gitaarvirtuoos' (hijzelf) heeft al
meer opgeleverd dan was voor
zien. „Het is niet alleen al dat
nieuwe repertoire, dat overigens
hier en daar wel wordt afgewis
seld met enkele van onze be
kendste nummers. Het is ook de
ontdekking van een aantal on
vermoede kanten van eenieder
van ons. Frank bijvoorbeeld, die
zie je opeens heel functioneel
gitaar staan te spelen. Even later
hoor je Raymond met mij sa
men als subtiel koortje achter
herïi en ga zo maar door. Stuk
voor stuk manifesteren we ons
in discplines waar we niet het
allerbeste in zijn en dat is zeer
geestverruimend, heb ik al ge
merkt," bekent Sacksioni, die
zich ook heeft laten overhalen
tot het zingen van een eigen so
lo.
„Het bewuste lied had ik voor
Raymond geschreven. Die
stond er echter op dat ik het zelf
zong, dus heb ik er aan moeten
geloven. Normaal gesproken
zou ik het echt niet in mijn
hoofd hebben gehaald om in
het gezelschap van deze twee
kanjers mezelf als zanger op te
werpen. Dat nummer zal dan
ook zijn charme moeten ontle
nen aan het feit dat ik eerder
niet dan wel kan zingen."
„Het is jammer dat we alle
drie bii verschillende platen
maatschappijen zitten, waar
door het uitgesloten is dat er
van dit programma een cd kan
worden uitgebracht. Daarvoor
liggen de afzonderlijke belan
gen te ver uitelkaar. Ik i
dus dat hooguit een enkel nu
mer eens op een plaat van i
van ons drieën zal verschijn
Mijn hoop is daarom maar
vestigd op televisie. We i
dit programma op en zit
i dan
utrecht» anp
De Rietveldtentoonstelling in
het Centraal Museum in
Utrecht slaat alle records. Deze
week werd de honderdduizend
ste bezoeker ontvangen; Het vo
rige record van het museum,
40.000 bezoekers, stamt uit
1979 met een tentoonstelling
over de Unie van Utrecht.
De expositie over leven en
werk van architect en meubel-
1 BOUWKUNST
m -w- een nieuwbouw-
I plan in Leiden is de
afgelopen jaren zo
omstreden geweest als die voor
i de openbare basisschool Wou-
I tertje Pieterse. Talloze bezwaar
schriften werden ingediend te-
j gen het plan om deze school te
bouwen op een trainingsveldje
op de zoom van de Leidse Hout.
De school kwam er toch. Archi-
tect Sabien de Kleijn, van het
Amsterdamse Architectenbu
reau Van Herk De Kleijn, rea
liseerde op de uitgelezen lokatie
in het groen een fraai schoolge-
J bouw dat laat zien dat er, on
danks alle bepalingen van het
rijk, nog ruimte is voor architec
tonische schoonheid.
Het schoolgebouw bestaat feite
lijk uit twee boven elkaar gele
gen stroken, met elk vier loka
len, die als de benen van een
passer uit elkaar zijn gedraaid.
De plattegronden van de twee
bouwlagen zijn dus gespiegeld.
In de driehoekige ruimte die
overblijft is op de begane grond,
in het denkbeeldige scharnier
punt van de passer, de entree
hal gesitueerd. Verder zijn in
deze ruimte belangrijke voor
zieningen ondergebracht als
een conciërgeruimte, de lera-
renkamer, een eivormige aula,
een speelhoek en een eigen en
tree voor de kleuters.
Op de verdieping heeft de drie
hoekige ruimte, naast de strook
leslokalen, een gebogen glazen
buitengevel gekregen met opti
maal uitzicht over de buiten
speelplaats en de Leidse Hout.
In deze afwijkende ruimte zijn
onder meer de directiekamer,
schoolbibliotheek en bijles
ruimte gesitueerd. Vanuit een
vide heeft men zicht op de kleu
terspeelhoek op de begane
grond.
Opmerkelijk is dat naast de
rechthoekige lokaalstroken
vooral gebogen binnenwanden
zijn toegepast. Nadeel daarvan
is dat nogal wat onpraktische
hoekjes in het schoolgebouw
zijn ontstaan. Maar belangrijker
dan dat nadeel zijn de vele
voordelen: een betrekkelijk
■jjjSBPPljfS
l«S4 >,vjeL!L !S
klein schoolgebouw dat zich
kenmerkt door een grote mate
van ruimtelijkheid, vol verras
sende doorkijkjes. Jammer is
dat de transparantie enigzins
teniet wordt gedaan door de te
dichte afscheiding bij vide en
trap.
Aan de buitenkant zijn de ver
schillende delen waaruit het
schoolgebouw is samengesteld
duidelijk herkenbaar door de
toepassing van verschillende
gevelmaterialen in contrastrijke
kleuren. De onderbouw is opge
trokken uit een grijze steen; de
gevel van de lokalenrij op de
verdieping is roze gestuct. Aan
de achterkant onderscheidt de
verdieping zich door de ronde.
glazen uitbouw. De uiteindelij
ke vorm van het schoolgebouw
is het resultaat van een uitge
kiende situering en bezonning,
slim omspringen met de be
perkte ruimte, zorgvuldige ma
teriaalkeuze en afwerking. In de
groene omgeving heeft het
complex veel weg van een mo
derne stadsvilla. Het lijkt in he
lemaal niets meer op de ouder
wetse school met hoge ramen
en lawaaiige gangen. De archi
tect heeft, binnen de door het
rijk opgelegde beperkingen, alle
mogelijkheden aangegrepen
om een voor kinderen zo avon
tuurlijk mogelijk gebouw te ma
ken. Dat is zeker geen gemakke
lijke opgave geweest. Een archi
tect moet tegenwoordig heel
vindingrijk zijn om binnen de
slinkende rijksbudgetten en het
strakke programma van eisen,
nog een aantrekkelijk schoolge
bouw te ontwerpen. Sabien de
Kleijn is daar uitstekend in ge
slaagd.
Ook de directie onderwijs van
de gemeente verdient een com
pliment omdat ze er, in haar rol
als opdrachtgever, opnieuw in
is geslaagd, via een goede archi
tectenkeuze, een fraai schoolge
bouw gerealiseerd te krijgen. Te
vrezen valt alleen dat het minis
terie van onderwijs het goede
resultaat zal aangrijpen om de
budgetten nog meer omlaag te
schroeven en de taak van de ar
chitect verder in de perken. En
dat terwijl de basisschool Wou
tertje Pieterse gou juist als een
schoolvoorbeeld voor de scho
lenbouw in Nederland zou ktin-
nen gelden
JANRUSDAM
De film Un Lugar en el Mundo
is gediskwalificeerd als Oscar
kandidaat. Het is voor het eerst
in de geschiedenis van de Os
cars dat de nominatie van een
film is ingetrokken.
Un Lugar en el Mundo (Een
plaats in de wereld) was geno-
mineerd als beste buitenlandse
film. De film was voorgedragen
door Uruguay, maar de Acade
my of Motion Pictures Arts and
Sciences heeft geoordeeld dat
de film een Argentijns produkt
Functionarissen van de Aca
demy zeiden dat Uruguay de
voorwaarden om een film te
kunnen voordragen niet goed
r het
het land een film
voordroeg voor een Oscar-no-
Bekende Nederlander
Dat de belangstelling van de
media eveneens 'spontaan
overweldigend' is stemt Harry
Sacksioni tegelijkertijd zowel
vrolijk als somber. „Ik begrijp
best dat iedereen hier als een
vlo op af springt, want deze
combinatie is natuurlijk uniek.
Aan de andere kant heb ik ook
zoiets van Waarom nu wel? Als
je eens wist hoeveel moeite ik
anders heb om met name de
mensen in Hilversum voor mijn
theaterprogramma's te interes
ontwerper Gerrit Rietveld trekt
volgens een woordvoerster van
het Centraal Museum ook
„overweldigend" veel belang
stelling uit het buitenland. We
gens het succes is de tentoon
stelling inmiddels verlengd tot
21 maart.
Vanaf 23 juni is de expositie
drie maanden te zien in het
Centre Pompidou in Parijs en
daarna in het Guggenheim Mu
seum in New York.
seren, dat is echt frustrerend.
Dat staat absoluut niet in ver
houding tot de hoeveelheid
mensen die er elk seizoen naar
mij komen kijken en luisteren.
Het zal wel komen omdat ik al
zolang meedraai, dan ontstaat
er zo'n idee van 'We weten wel
waar die jongen voor staat'. Dat
terwijl ik me voortdurend ont
wikkel, steeds andere uitdagin
gen aanga," meent de 42-jarige
muzikant.
„Ik zou het me gemakkelijker
kunnen maken door in allerlei
televisieprogramma's als be
kende Nederlander op te dra
ven, maar daar pas ik voor. Ik
wil gewaardeerd worden voor
mijn uiting en niet als de Jan
Lui uit de 'Waku Waku's'. De
mogelijkheden daartoe zijn de
afgelopen jaren alleen maar af
genomen. Ik moet bij wijze van
spreken eerst een schandaal
veroorzaken wil er in Hilversum
iemand zich geroepen voelen
om me uit te nodigen als muzi
kant. Maar goed, dat probleem
is nu even van de baan. Na deze
toemee zet ik met frisse moed
mijn kruistocht voort."
Het drietal is dinsdag 2
maart in de Leidse schouw
burg; op donderdag 4 maart in
de schouwburg in Rijswijk.
Un Lugar en el Mundo werd
in 1991 opgenomen in Argenti
nië, heeft een Argentijnse regis
seur en is grotendeels gefinan-
cierd met Argentijns geld. De
film ging in april vorig jaar in
première in Buenos Aires en
werd in Argentinië uitgeroepen
tot beste film van 1992. Ook in
Spanje werd de film bekroond.
Bruce Springsteen
komt naar Ahoy"
rotterdam
Bruce Springsteen, alias 'The
Boss', komt in april naar Neder
land. Hij geeft op 19 en 20 april
twee concerten in Ahoy' Rotter
dam. De voorverkoop begint op
6 maarten. Wegens de enorme
belangstelling worden slechts
vier kaarten per persoon ver
kocht.
'Onbestemd' in
onvervalst
Leids 'dialect'
leiden »annet de jong
In onvervalst Leids weerklonk
gisteren het gedicht 'Onbe
stemd' ergens in een Leidse
huiskamer. René Seghers
schreef het in 1988. De frustra
tie van de dichter dat poëzie
niet meer is dan 'een woord'
bracht hem op het idee om met
'onbestemd' een daad te stellen.
Zo ontstond, geïnspireerd
door Schillers 'Alle Menschen
werden Brüder', het project
'banden'. Door zijn gedicht een
reis te laten maken van het Ierse
Clifden tot aan Tokyo en het op
508 plaatsen op deze route in
dialect te laten voorlezen, wil
Seghers aantonen dat er een
band is tussen alle mensen. De
zes regels van Seghers zijn in
middels al in Ierland en Groot-
Brittanië geweest en gaan nu
via Nederland, Duitsland en
Rusland richting Japan. Leiden
stond gisteren op de route.
Vorm is volgens Sehgers de
'beeldende oplossing van het
geschreven woord'. Met 'Onbe
stemd' heeft hij getracht een ge
dicht te maken waarin tekst en
beeld elkaar dragen en verster
ken. De vier tekstcirkels lopen
in elkaar over en roteren over
de 'O' van onbestemd, het punt
waar de vier cirkels elkaar ra
ken. De Leidse versie is met de
camera vastgelegd. Publiek wil
de Seghers daar echter niet bij
hebben. „Het gaat om het eind
resultaat, de tentoonstelling
met de film waaróp alle 508
sprekers te zien zijn.", aldus de
dichter. De film moet een
dwarsdoorsnede van de bevol
king en de verbondenheid tus
sen mensen die verschillende
talen spreken weergeven. „De
sprekers variëren van prostituee
tot priester en van gezagsdrager
tot putjesschepper. Het leuke is
dat die verschillen niet te zien
zijn." Wanneer en waar de film
te zien zal zijn is vooralsnog on
bekend, want het project bleek
in de praktijk niet makkelijk uit
voerbaar.
Seghers was er vanuit gegaan
dat hij vijf plaatsen per dag zou
aandoen en stelde daarmee het
reisschema op vier maanden.
Ietwat optimistisch blijkt nu,
ruim zeven maanden later. Hij
en zijn fotograaf moesten twee
maanden rust in acht nemen,
omdat zij door het drukke pro
gramma overspannen dreigden
te raken.
Maar: „Als alles mee zit ben ik
over vijf maanden in Moskou.
Hopelijk kan ik in één ruk door
naar 1apan, maar dat durf ik
niet met zekerheid te zeggen",
aldus Seghers.
Piet Rogie in 'Ar
chief'.
foto
ROB T HAR\
recensie maarten baanders
Voorstelling: "Archief door Piet Rogie Gezien LAKtheater Leiden
26/2 Nog te zien 27/2 20.30 u
In het programmaboekje bij 'Archief van Piet Ro
gie staat dat de voorstelling de uitwerking is van
een verhaal. Uiteraard hoeft zo'n verhaal niet
concreet op het toneel te zien te zijn, maar bij de
ze voorstelling voelde ik de vraag opkomen: waar
over denk ik dat het gaat als ik de programma
tekst niet gezien heb? Ik kwam hierop: ik zie een
man die inbreekt in de school waarop hij vroeger
gezeten heeft. Hij haalt herinneringen op die hij
niet verwerkt heeft". Op de schoolborden schrijft
hij teksten over de meisjes van toen. Ze zijn ver
dwenen en fle man voelt zich eenzaam. Hij on
derzoekt de ruimte nauwkeurig om iets van vroe
ger terug te vinden. Uiteindelijk gaat hij zover
zich te gedragen als één van die meisjes. Hij trekt
een jurk aan. De dans wordt even iets minder
tobberig. Maar hij werpt een blik in zijn onder
broek en wat hij daar ziet breekt de illusie. Hij is
weer de man die worstelt in het warnet van on
vervulde verlangens.
Het enige dat erop wijst dat de voorstelling er
gens anders over gaat is de muziek: fragmenten
uit de opera 'Blauwbaards Burcht' van Bartok. De
toelichting vertelt dal Rogie het verhaal van de
vrouwendoder Blauwbaard en zijn geliefde die
aan haar nieuwsgierigheid ten onder gaat. in
dans vertelt met de nadruk op het thema 'onder
zoek, weten en verloren gaan'. In 'Archief is dit
een inwendig conflict van één man.
Ik merkte dat het programmaboekje me in de
weg zat: ik zocht steeds het verhaal dat me in het
vooruitzicht gesteld was.
Maar dat was niet hel enige dal me het gevoel
gaf een mislukte voorstelling te hebben gezien.
De dans boeide onvoldoende. Uiteraard zaten er
mooie, verrassende bewegingen in, die ook fraai
en beheerst werden uitgevoerd. Van Piet Rogie
ben ik ook niet anders gewend. Maar wat ik miste
was een spanningsopbouw. Waar leidden al die
bewegingen toe? De diverse onderbrekingen in de
dans kwamen de voortgang ook niet ten goede.
Vooral door de zwaarmoedigheid en de wanhoop
werd de voorstelling saai.
Piet Rogie is van plan het Blauwbaard-thema
in toekomstige voorstellingen verder uit te wer
ken. Het is te hopen dat hij dan zijn bedoelingen
in een duidelijker lijn weet te vertalen. Of komt
zijn kunst nog het beste tot zijn recht als hij het
publiek pure dans laat zien?