Buren dé lawaaimakers
Grote zaag belaagt het vissende nonnetje
Over leven
KOOPAVOND
MENU
Eenden op vrijersvoeten
Bloeiende slootkanten
verbeteren imago boer
Fosfaten gauw uit
grond verwijderen
WOENSDAG 24 FEBRUAR11993
Riet maaien in Hekslootpolder
haarlem» De Vereniging Behoud de Hekslootpolder houdt zater
dag 27 februari een actie-ochtend waarbij in de Hekslootpolder
een grote schoonmaak wordt gehouden. Plastic, fietsbanden en
ander zwerfvuil worden verzameld. Verder zal er een gedeelte
van het oude riet worden gemaaid. Zo ontstaat een gevarieerd
rietland met hoge natuurwaarden. Het gemaaide riet wordt in
hopen achtergelaten, die als schuilplaats dienen voor onder
meer amfibieën. De actiedag duurt van negen uur 's ochtends
tot een uur 's middags. Verzamelen bij het informatiebord op de
hoek van de Vondelweg en de Spaarndamseweg in Haarlem.
Voor versnaperingen wordt gezorgd.
Autogebruik PTT teruggedrongen
Amsterdam PTT Post aan de Oosterdokskade in de Amsterdam
se binnenstad is erin geslaagd het aantal autokilometers van
werknemers met kantoortijden met ruim een kwart te vermin
deren. Daarmee zijn ook de parkeerproblemen opgelost. De ver
mindering werd bewerkstelligd door een vorm van vervoer-
management. Ruim drieduizend medewerkers ontvingen een
persoonlijk reisadvies. Alleen de mensen die het advies 'auto'
ontvingen, kregen het recht op een parkeerplek. De vrijgekomen
plaatsen werden gereserveerd voor carpoolers.
Cursus koken zonder vlees
boxtel Cursuscentrum De Kleine Aarde organiseert een kook
cursus speciaal voor mensen die verantwoord willen leren koken
zonder vléés. De cursus heeft plaats op zes dinsdagavonden van
19-22 uur te beginnen op 23 maart in Boxtel. De cursus beef
135 gulden inclusief ingrediënten en cursusmateriaal. Bij
keur aanmelden voor 10 maart. Telefoon 04116-84921.
Lezing over voeding en milieu
boxtel De Kleine Aarde in Boxtel houdt op zondag 14 maart
van 11-15.30 uur een lezing waarbij de nadruk ligt op milieu
vriendelijke alternatieven voor dagelijkse produkten. Voedings-
voorlichter Marie-José Comelissen zal onder meer ingaan op de
herkomst van onbespoten voedsel, groenten van het seizoen, de
samenstelling van een menu en de prijs van een gezonde maal
tijd. Prijs/ 10, telefonisch aanmelden 04116-84921.
leiden De eenden zijn op vrijersvoeten.
Nacht na nacht is het een lawaai van jewelste
op en rond de plassen. De mannetjes-eenden
maken met veel gesnater en gepoedel de
vrouwtjes het hof. Voor de winter al is een
fiks aantal paartjes gevormd, maar de over
blijvende vrijgezellen moeten alsnog op jacht.
Als eenmaal een mannetje en vrouwtje elkaar
tot 'wettig' echtgenoot hebben verkozen, kan
het vrouwtje geen stap meer verzetten zonder
haar man achter zich aan te krijgen, bang als
hij is haar alsnog kwijt te raken.
Die trouw, zoals tussen deze twee kuifeen-
den, houdt op zodra de eieren gelegd zijn en
moeders broedt. Dan gaat de man op de wie
FOTO MARTIJN DE JONGE
Deze week in La Place Leiden:
Een Vlaamse kipschotel met
witte rijst,een frisse komkom-
mersalade en een appelroom- V I Cl I I
dessert.
Slechts
9.95
Op de 4e etage
V&D, UW WARENHUIS
Veel beslissingen over grote infrastructurele projecten
staan of vallen met geluidhinder. Zo zijn er de uitbrei
ding van de luchthavens Schiphol en Beek, de verplaat
sing van het vliegveld Zestienhoven en de aanleg van de
TGV en de Betuwelijn. De nieuwe voorzitter van de Ne
derlandse Stichting Geluidhinder (NSG), prof. dr. G. van
Middelkoop (55), valt met zijn neus in de boter.
den haag gpd
De komende tijd gaat de NSG
zich duidelijker manifesteren in
het Haagse lobbycircuit. „Nee",
zegt Van Middelkoop, „dat be
tekent niet dat we tegen alles
zijn wat herrie maakt. Wat we
willen, is aandacht vragen vóór
het probleem. De TGV is mis
schien een goed alternatief voor
korte Europese vluchten, maar
dat betekent niet dat je de baan
voor de hogesnelheidstrein
klakkeloos kunt aanleggen."
Ook bij veel gezinnen speelt
geluidhinder een hoofdrol in
het leven. Verreweg de belang
rijkste klacht is burengerucht:
twee van de drie mensen heb
ben last van herrie bij de buren.
Een goede tweede is de overlast
van verkeer (60 procent) en
daarachter komt het lawaai van
vliegtuigen. Op grote afstand
volgt industrielawaai.
De NSG heeft zich ten doel
gesteld geluidhinder in het jaar
2010 met de helft te hebben te
ruggebracht. „Dat betekent
nogal wat", zegt de nieuwe
voorzitter. De NSG richt zich
daarbij op de grootste onrust
stoker: het burengerucht. Van
de rijksoverheid verwacht de
NSG op dat gebied niet veel. De
norm die daar wordt gehan
teerd, is dat je een normaal ge
sprek bij de buren niet kunt ho-
Belachelijk natuurlijk", zegt
ir. J. Kuiper, directeur van de
stichting. „Er wordt helemaal
geen rekening gehouden met
blaffende honden en huilende
kinderen. Die norm stamt nog
uit de jaren vijftig en zestig,
Het imago van de Nederlandse
boer is er de afgelopen jaren
niet beter op geworden. De dis
cussies over mest en bestrij
dingsmiddelen hebben zijn
goede naam aangetast. Een
mooi veldboeket langs de boe
rensloten kan de landbouw een
beter imago opleveren. Boven
dien zijn flora en fauna er bij
gebaat.
as een van de uitkom-
i de studiediedag 'Boe-
Dat
door het ministerie van land
bouw en het Centrum voor
Landbouw en Milieu (CLM) die
onlangs in Apeldoorn is gehou
den. Centraal stond de vraag
wat een boer op zijn bedrijf kan
doen om de natuur meer kan
sen te geven.
Volgens het CLM zijn er mo
gelijkheden te over. Waardevol
le diersoorten als weidevogels,
ganzen, patrijzen, kerkuilen,
hermelijnen en hazen gedijen
goed in de nabijheid van de
landbouw. Voor talloze planten
geldt hetzelfde. Op dat gebied
valt nog veel winst te behalen.
Helaas is de belangstelling
voor het agrarisch natuurbeheer
in Nederland aan de magere
kant, constateert directeur W.
van der Weijden. „De aandacht
richt zich vooral op de uitbrei
ding van het aantal natuurge
bieden. Dat areaal kan echter
maar beperkt groeien. De aan
koop van grond voor natuurge
bieden is duur, terwijl er maar
weinig geld beschikbaar is."
Van der Weijden meent dat
natuurvriendelijk boeren meer
kans op succes biedt. Tweeder
de van Nederland bestaat uit
landbouwgrond. Op die grond
is nog veel natuur te vinden.
Met relatief eenvoudige midde
len kan de natuur binnen de
landbouw worden uitgebreid,
zonder dat de boer terug hoeft
grijpen op de werkwijze van zijn
bet-overgrootvader. .Agrarisch
natuurbeheer is voor veel die-
ren- en plantensoorten goedko
per dan reservaatsbeheer. Bo
vendien kan het sterk verzwakte
imago van de boer ermee wor
den verbeterd. In de toekomst
kan het hem misschien ook nog
enig extra inkomen opleveren,
hoewel het*nooit een vetpot zal
worden."
Minister Bukman zegt niet te
klagen te hebben over de be
langstelling van de boer voor de
natuur. Die is groeiende, con
stateert hij tevreden. „Het suc
ces hangt af van de vraag of het
aannemelijk is te maken dat
een economisch verantwoorde
bedrijfsvoering niet in het ge-
3, plv -chef meindert van d
iw/ «rwwl®
Een natuurvriendelijk beheer v
i landbouwgronden hoeft geen economisch verlies op te leveren.
drang komt. Kansen voor na- nier van natuurbeheer op het kers. Boeren en tuinders sprin- perceelranden niet te bespuiten
tuurbeheer op het boerenbedrijf bedrijf is een natuurvriendelijk gen al zuiniger om met land- of te bemesten, en het vee weg
zijn ervolop." beheer van de slootkanten en bouwgif en (kunst)mest dan een te houden, krijgen veldbloemen
Een weinig ingrijpende ma- de randen van weilanden en ak- aantal jaren geleden. Door de van weleer weer een kans.
GEBIOLOGEERD
Er zijn veel misstanden in de
wereld. Wat heet, de hele we
reld lijkt wel een hele grote mis
stand. Er zijn mensen die mis
standen bestrijden en dat is lof
felijk of prijzenswaardig. Er zijn
ook mensen die uit eigenbelang
trachten misstanden in stand te
houden en dat is fout en misse
lijk.
Het eigenaardige dat beide
groepen soms hetzelfde sym
bool uit de kast halen om hun
standpunt krachtig over te
brengen. Kort geleden gebruikte
de Algemene Nederlandse Ver
vuilers Bond de in advertenties
met de tekst 'En weer is de au
tomobilist de melkkoe' of zo
iets. Tegenwoordig is dezelfde
koe in trek bij een heel andere
club, namelijk de Dierenbe
scherming, die adverteert met
'Binnenkort met blond haar en
blauwe ogen?' Grote adverten
ties met, u raadt het al, een koe
die u met grote, vochtige ogen
aanstaart...
Die a
koe.
toen iedereen op een meter
voor de radio zat omdat ze die
anders niet konden horen. Maar
nu heeft iedereen één of meer
stereotorens met een gigantisch
vermogen in huis staan."
Van Middelkoop: „Wij probe
ren bouwers en kopers van hui
zen zo te beïnvloeden, dat er
een marktmechanisme ont
staat. Als mensen betere ge
luidsisolatie vragen, moet de
constructeur daaraan voldoen
om zijn ontwerp te kunnen ver
kopen. Wij proberen de bouw
wereld ervan te overtuigen dat
goed geïsoleerde woningen een
gat in de markt zijn. En dat
hoeft echt niet veel meer te kos
ten." Ook bestaande bouw zou
dank zij dit mechanisme beter
worden geïsoleerd.
De advertentionisten zijn tegen
biotechniek, tegen geknoei met
genen, tegen gemanipuleer met
chromosomen. Ze hebben een
heilig ontzag voor alles wat leeft
en groeit en bloeit. En dat alles
moet precies zo blijven als het
is, daar moet de mens niet aan
gaan zitten peuteren.
Verschillende dierrassen krui
sen om uit de kruising nakome
lingen met economisch interes
sante eigenschappen te krijgen
gebeurt al minstens zevendui
zend jaar. De resultaten van die
genetische manipulatie, want
dat is het, ziet u overal om u
heen, en bij de slager en bij de
groenteboer. Wij zijn trouwens
zelf natuurlijk ook zo'n produkt.
Voor gewassen geldt hetzelfde
als voor dieren: altijd hebben
boeren door het kruisen van
verschillende soorten gepro
beerd de kwaliteit van hun pro
dukt te verbeteren. .Alles wat u
eet, alle groenten, vleeswaren,
de struiken op straat, de hond
die er tegenaan pist. zijn ont
staan door genetische manipu
latie.
Biotechniek is niets nieuws. Het
gekluts met genen in reageer
buisjes wel. Maar is dat zo'n be
langrijk verschil met vroeger?
En als dat al zo is. dan mag je
daar natuurlijk gerust tegen
zijn, maar moet dan meteen het
verband met de Nazi's weer
worden gelegd (blond haar.
blauwe ogen)? Biotechnici zijn
dr. Mengeles in de dop, vindt de
dierenbescherming blijkbaar.
)a, en Aad Kosto is Hitier. Bol-
kestein is Goebbels, Ruding is
Eichmann en de politie is een
bende fascisten.
Kunnen we niet eens ophouden
elke wetenschappelijke discus
sie te herleiden tot termen en
beelden uit het Nazitijdperk,
dames en heren? (Het voorlopi
ge dieptepunt op dit gebied
werd afgelopen vrijdag op het
Binnenhof bereikt toen pitbull
eigenaren hun schatjes joden
sterren opspeldden als protest
tegen een fokverbod.) Gewoon
argumenteren graag. Actie- of
belangengroepen, dal werkt
verhelderender dan het open
rukken van steeds weer dezelfde
lade uit de clichékast. En laat
behalve de Tweede Wereldoor
log trouwens ook die koeien
eens met rust.
co loerakker en piet zeeman
f PR BV Y~~
1' 1] ySvREAUS TOCH TCG£H J 31
belSAd j Nv VU'AAtf 1 't> IK znU
HuowccTeucw)
fssifie hmt HKP cptxjioek
HMB IS wnuuflw
Vf« Utotc'HAVD
Plan Natuurbeschermingsraad
De Natuurbeschermingsraad
vindt dat op korte termijn moet
worden begonnen met het ver
wijderen van fosfaat uit grond
die daarmee is verzadigd. Dat
kan door het tijdelijk achterwe
ge laten van bemesting van die
gronden of door slechts een mi
nimale bemesting toe te staan.
De raad vindt dat het kabinet
snel met maatregelen daarvoor
moet komen.
De oppervlakte met fosfaat
verzadigde gronden is volgens
de jongste gegevens van het mi
nisterie van landbouw, natuur
beheer en visserij 400.000 hec
tare. Het fosfaat is in de loop
van de jaren met het uitrijden
van mest over het land in de
grond gekomen. In gronden die
verzadigd zijn is het in het
grond- en oppervlaktewater
doorgedrongen. Daardoor
vormt het een bedreiging voor
het milieu.
De Natuurbeschermingsraad
meent dat het tot nu toe door
achtereenvolgende kabinetten
gevoerde mestbeleid heeft ge
faald op het punt van de aanpak
t het fosfaat-probleem. Hij is
het
het
het kabinet de zogenaamde
fosfaatnorm versneld in te voe
ren, maar acht dit niet voldoen
de. De fosfaatnorm bepaalt
hoeveel kilogram fosfaat een
boer met de mest op zijn land
mag uitrijden. De norm is af
hankelijk van het gebruik van
het land.
Hoe lang de saneringsperiode
die de raad voorstaat moet du
ren is afhankelijk van de mate
van verzadiging van de grond
De raad erkent dat het vele ja
ren kan duren. Hij erkent dat
vermindering of verbieden van
de bemesting op fosfaatverza
digde gronden kan leiden tot
een groter mestoverschot. Daar
om moet volgens de raad de sa
nering gefaseerd worden aange
pakt. Het eerst zouden gronden
in aanmerking moeten komen
die via gronawaterstromingen
en oppervlaktewater in verbin
ding staan met natuurgebieden.
noord wijk»
Ooit een non zien voorbij-
zwemmen? Bezoekers van de
vogelobservatiehut in de Am
sterdamse Waterleidingduinen
kijken er niet echt van op, zelfs
als het om een mannelijke non
gaat. In de wintermaanden is
deze ranke duikeend uit het ho
ge noorden een vertrouwde ver
schijning op de duinmeertjes
tussen Noordwijk en Zandvoort.
Een nonnetje - door vogelaars
vaak afgekort tot 'non' - zwemt
in de plas bij het Vogeleiland.
Een wijfje, het wit-grijs-bruine
verenkleed glanst in de prille
winterzon. Plotseling is het
beest verdwenen. Uitdijende
kringen duiden erop dat het
nonnetje onder de waterspiegel
is verdwenen, op jacht naar vis.
Een idyllisch tafereel vanuit
de groengeschilderde vogelhut
gadegeslagen door een legertje
natuurliefhebbers. Glurend met
kijkers volgen de vogelaars de
eend op de voet. Ze zien hoe ze
een spartelend visje tussen de
kaken klemt. En hoe er een ka
per in beeld schuift: een grote
zaagbek, een veel forser familie
lid van het nonnetje.
De 'zaag' heeft haar zinnen -
gezet op hetzelfde visje, dat im
mers al handig door het nonne
tje uit het water is gehaald. Er
volgt een klopjacht met veel ge
fladder en spetters. Het ge
schrokken nonnetje weet de vis
met een paar krampachtige be
wegingen nog net op tijd door
te slikken.
Steeds meer mensen weten
het knerpende schelpenpaadje
naar het knusse houten huisje
te vinden, een kwartier lopen
van de ingang De Oase in Vo
gelenzang. Een ochtend met
zon, een aarzelende voorjaars
dag na twee weken grijze mist,
heeft veel natuurliefhebbers
naar de duinen gelokt. Uit de
nog kale struiken klinkt het tie
relieren van heggemussen.
Maar het voorjaar is ver, De
lucht is vol met de scherpe
tsjakkende roep van de krams
vogel, een lijster uit Noord- en
Oost-Europa die alleen de win
ters in ons duin doorbrengt.
Ook het hartverscheurende ge
krijs van Vlaamse gaaien draagt
niet bepaald bij aan een frivole
lentestemming. Het klinkt alsof
er een kudde varkens wordt ge
slacht.
Rond de vogelkijkhut is het
een drukte van jewelste. Veel
vriendelijke echtparen van mid
delbard leeftijd, weinig vogels.
Alleen een kuifeend en een gro
te zaagbek lijken zich weinig
aan te trekken van het gebonk,
gestommel en het wensen van
goedemorgens in het huisje. Pas
als het eindelijk even stil fc, ver
schijnen er meer vogels op de
plas. Een wintertaling, een fuut
en twee parmantige mini-
fuutjes: dodaarzen.
Ook komt er een groep kuif-
eenden langsdrijven. De kui
feend is in de Waterleidingdui
nen een van de meest algemene
vogels. Het mannetje is zwart
wit getekend en heeft - zoals de
naam reeds doet vermoeden -
een kuif. Het doordringende ge
le oog contrasteert duidelijk in
de zwarte kop. De bruine wijfjes
zijn veel onopvallender De
eend doet het de laatste Jijd erg
goed als broedvogel. Jaarlijks
nestelen er in Noord-Holland
duizenden paren.
Bij twijfel over de soort kun
nen in de hut de grote wandpla
ten met de meest voorkomende
vogels worden geraadpleegd.
Voor de saaie momenten is er
een aardig logboek, waarin tien
tallen vogelaars hun waarne
mingen hebben opgetekend.
Blokletters. hiërogliefen en
krampachtige, kouwelijke hane-
poten vormen de neerslag van
heel wat uren opwinding en
verveling.
Extase is er bij het langsvlie-
gen van een ijsvogel. Een fel
blauw-oranje zangvogel die zich
niet
vissend in leven houdt
vaak in Nederland te zien is.
Maar ook gewonere vogels kun
nen aanleiding zijn voor eufori
sche aantekeningen: Desireé
van zes jaar zag hier een fuut.
Wouter van zeven een 'aalsgol-
Dan zijn er de waarnemingen
van raadselachtige, kleurrijke
vogels die in veel gidsen niet te
vinden zijn: de mandarijneen
den, Carolina-eenden, Nijlgan
zen, noem maar op. Exotische
soorten die zijn losgelaten of
ontsnapt en het in ons land be
hoorlijk kunnen rooien. Soms
leidt dit tot raadselachtige noti
ties, zoals 'een paar mandarij
nen gezien'.
Ook zoogdieren wagen zich
wel eens bij het plasje. Er zijn
reeën gezien en een badende
vos. Maar aan de waarneming
van een nijlpaard mag gerust
worden getwijfeld. Ach, net is
maar hoe je het bekijkt. Een
verliefde jongeling vindt de hut
'een mooi kushuisje', een ander
wil hoognodig een stoffer en
blik om de boel schoon te kun
nen vegen.
In bezoekerscentrum I)e
Oranjekom bij ingang De Oase
in Vogelenzang is een fototen
toonstelling ingericht over
wintervogels. Ook zijn er opge
zette vogels van het Nationaal
Historisch Museum in loeiden.
De expositie is te zien tot en
met 28 maart. De Oranjekom
is gesloten op maandag en vrij
dag.
