Ovens in Ruhrgebied gaan uit
Nuba's in Sudan bedreigd door 'etnische zuivering' regering
PvdA kiest voor het eerst voor de aanval
Feiten &Meningen
De nieuwe kolonialen
VRIJDAG 19 FEBRUAR11993
Crisis in Europa 's grootste industriegebied
„Als het in het Ruhrgebied
brandt, heeft de Rijn niet
genoeg water om het vuur
te blussen". Dat zei Konrad
Adenauer eens, de eerste
naoorlogse Duitse bonds
kanselier. Het brandt nog
niet in het Revier, zoals Eu
ropa's grootste industrie
gebied tussen Rijn en Ruhr
wordt genoemd, maar veel
scheelt het niet.
berlun hans hoogendijk
correspondent
In de auto-industrie staan tien
duizend banen op het spel en in
de al drastisch ingekrompen
mijnbouw achtduizend. De
grootste klap dreigt in de staal
industrie waar naar schatting
veertigduizend banen zullen
verdwijnen. Bij de toeleverings
bedrijven staan nog eens vijf
tienduizend banen op de tocht.
Vakbondsbestuurders sombe
ren dat de staalindustrie het 'ar
menhuis van de republiek'
wordt. Waar eens het Wirt-
xhaftswunder, het economisch
wonder van het na oorlogse
Duitsland begon, heerst nu een
crisisstemming.
Het 'herstructureringsproces'.,
waardoor in toekomstgerichte
industrietakken tienduizenden
nieuwe banen moeten worden
geschapen, komt traag op gang.
De sociaal-democratische rege
ring van Noordrijn-Westfalen
die al jaren wordt geplaagd door
een gigantisch begrotingstekort,
moet machteloos toezien hoe
de kaalslag doorgaat.
De metaalbewerkers zijn het ge
sol met hun arbeidsplaatsen
zat. Ze dreigen met acties.
Waartoe de staalwerkers in de
'Ruhrpot' in staat zijn, beleefde
Duitsland vier jaar geleden toen
krupp dreigde het vuur in de
hoogovens in Duisburg-Rhein-
hausen te doven. Burgemees
ters, geestelijken en midden-
'hen ta
De toekomst van de Duitse staalindustrie ziet er somber uit. Er moeten tussen de dertig- en veertigduizend
banen verdwijnen. De staalwerkers, zoals hier in Dortmund, in het hart v
week herhaaldelijk voor behoud van hun werk.
standers trokken toen hand-in-
hand met tienduizenden arbei
ders door de steden en zege
vierden uiteindelijk. Maar toen
ging het om één fabriek, nu
staat volgens Franz Steinkühler,
voorzitter van de machtige vak
bond IG-Metall, de staalindus
trie in heel Duitsland op het
spel.
Faillisement
De Duitse staalindustrie balan
ceert na acht min of meer vette
jaren op de rand van het faillis
sement. De gigant Krupp-
Hoesch had vorig jaar een ver
lies van rond de 550 miljoen
gulden en voor dit jaar wordt
een nog groter verlies verwacht.
Krupp-Hoesch bijvoorbeeld
kondigde gisteren aan nog eens
twee fabrieken te willen sluiten.
Het staalbedrijf KJöckner ont
snapte. dankzij staatssteun en
hulp van de banken, op hei nip
pertje aan het faillissement. Het
bedrijf Thyssen gaat zelfs een
hoogoven sluiten omdat het
verlies voor dit jaar zal uitko
men tussen de vijfhonderd mil
joen erf één miljard gulden.
De toekomst ziet er jomber uit.
De verwachting is dat er uitein
delijk in heel Duitsland maar
één of twee staalconcerns kun
nen overleven. Dat houdt in dat
van de 180.000 banen er tussen
de dertig- en veertigduizend
zullen verdwijnen.
Iedereen had dit kunnen zien
aankomen. Duitsland is verant
woordelijk voor een kwart van
de overcapaciteit in de Europe
se staalindustrie van dertig mil
joen ton. West-Europa wordt
sinds de revolutionaire veran
deringen in het voormalige
i het 'Revier', demonstreerden deze
foto» dp a
Oostblok overstroomd met
spotgoedkoop staal uit Polen,
Rusland, de Tsjechische Repu
bliek en Slowakije. De staalprij-
zen zijn met veertig procent ge
kelderd naar het niveau van
IG Metall-voorzitter Franz
Steinkühler, gaf dinsdag voor
kaderleden van zijn bond in
Duisburg-Rheinhausen toe dat
hij machteloos is. Het enige dat
hem restte was oproepen tot
een nationale staalconferentie.
Want alleen een goed nationaal
plan en een Europees anti-cri-
sisbeleid kunnen de staal nog
redden.
'Vernietigingspolitiek'
Maar daar ziet de regering in
Bonn echter niets in. „De staat
kan bedrijven niet voorschrijven
wat en hoeveel ze moeten pro
duceren". \indt minister
Rexrodt (economische zaken).
Volgens Steinkühler betekent
die uitspraak dat de staalcon
cerns hun 'genadeloze, kort
zichtige vernietigingspolitiek'
kunnen voortzetten. Hij heeft
de staalwerkers opgeroepen dat
ze zich niet door de werkgevers
uiteen mogen laten drijven.
Maar hoe lang houdt solidariteit
stand als het schrappen van ba
nen bij de concurrent mogelijk
het behoud van je eigen baan
betekent?
Of het nog niet gecompliceerd
genoeg is, heeft de IG Metall de
'Oostduitse' werknemers ook
nog beloofd dat hun loon bin
nen afzienbare tijd op het ni
veau van de 'Westduitse' colle
ga's komt. Dat betekent voor dit
jaar een loonsverhoging van 25
procent, terwijl de arbeidspro-
duktiviteit slechts een kwart van
die in het westen is.
Steinkühler weet dat de sluiting
van complete fabrieken onver
mijdelijk is. De staalarbeiders in
het Ruhrgebied verliezen met
de dag het vertrouwen in hun
bond. De voor volgende week
vrijdag aangekondigde lange
mars naar Bonn is voor hen
mosterd na de maaltijd. „Franz.
je komt te laat. Wij verzuipen
hier", zei de voorzitter van de
ondernemingsraad van Hoesch
tot de bondsvoorzitter
De stemming onder staalwer
kers wordt met de dag radicaler.
Wegen worden geblokkeerd,
stille marsen gehouden en be
drijfsbezettingen zijn niet lan
ger uitgesloten. Harde acties
dreigen. De miljoenen arbeiders
aan Rijn en Ruhr vertrouwen,
misschien wel tegen beter we
ten in, op hun eigen kracht.
„Niet bedelen, niet vragen,
maar vechten", stond op een
spandoek. Het brandt nog niet
in het Revier, maar de rooksig
nalen kan niemand meer nege-
londen robert blockleger met harde hand op tegen zijn, blijkt dat Arabische milities senrechten in Sudan, waar kri- zouden helpen, „maar een
the independent het Bevrijdingsleger van het die zijn bewapend door Khar- tiek in zou staan op het beleid moedwillige campagne om de
Sudanese Volk (SPLA), de rebel- toum lebel Heiban zijn binnen- van Khartoum met betrekking Nubanen als volk uit te roeien, ÉÊStoBtaiaMm—.
Het eniee dat vaststaat is dat er len die vechten tegen de door getrokken en veel mensen heb- tot de Nuba. Op 4 maart begint waarbij hun land wordt overge- 4
I let enige dat vaststaat is dat er
mensen zijn vermoord. Het
aantal doden en de omstandig
heden waaronder worden nog
onderzocht, maar onderzoekers
zijn ervan overtuigd dat er met
Kerstmis iets kwalijks is gebeurd
in Jebel Heiban, een dorpje in
het Nuba-gebergte in Sudan.
Het is het laatste incident in de
reeks van wreedheden die de
Sudanese regering volgens
mensenrechtengroeperingen in
het kader van een campagne
van 'etnische zuivering' begaat
tegenover het Nuba-volk.
Sinds oktober 1991 is slechts
beperkte toegang mogelijk tot
het Nubagebergte in de ccn-
traal-Sudanese provincie Kor-
dofan. Toen trad het regerings
leger met harde hand op tegen
het Bevrijdingsleger van het
Sudanese Volk (SPLA), de rebel
len die vechten tegen de door
Arabieren gedomineerde rege
ring in Khartoum. In die tijd
meldde de mensenrechtenorga
nisatie Africa Watcli dat de Nu
ba's te lijden hadden van inval
len door de Arabische milities,
aanvallen van het leger en mis
handeling door het SPLA. De
Nuba zouden worden „be
dreigd met de vernietiging van
hun etnische identiteit
Verwoesting
Vanuit het gebied bleven be
richten doorsijpelen over de
verwoesting van Nubadorpen
en een campagne van gedwon
gen verhuizingen» Het laatste
bericht kwam uit Jebel Heiban.
Hoewel de gegevens onvolledig
zijn, blijkt dat Arabische milities
die zijn bewapend door Khar
lebel Heiban zijn binnen
getrokken en veel mensen heb
ben gedood. Schattingen over
het aantal doden lopen uiteen
van 100 tot meer dan 6000. „Wij
zijn niet zeker van het aantal,
maar we weten wel zeker dat er
iets afschuwelijks is gebeurd",
aldus Virginia Lewling van de
organisatie Survival Internatio
nal, die de aandacht van de we
reld wil richten op het lot van
de Nuba.
Vandaag is er een rapport ver
schenen van Amnesty Interna
tional over de misdaden tegen
de Nuba, waarin de staat van de
mensenrechten in Sudan wordt
veroordeeld. Volgende week
wordt in Genève gedebatteerd
over het openbaar maken van
een VN-rapport over de men-
STANDPLAATS NAIROBI
In Nederland wordt het steeds moeilijker om voor
vele tientallen guldens iemand zo gek te krijgen
om je huis schoon te komen maken. Voor Neder
landers (en andere buitenlanders) in Kenya is dat
geen enkel probleem. Niet alleen het krijgen van
een werkster kost geen centje pijn (je moet zelfs
selecteren), je kunt er hier zonder problemen een
hele hofhouding op nahouden.
En ze komen niet slechts voor een paar uurtjes
per week maar voor 24 uur per dag. En niet één
voor al het werk, maar voor iedere discipline een
aparte bediende.
Het hebben van personeel is een vanzelfspre
kendheid die je van de meeste Nederlanders ab
soluut geen luxe meer mag noemen. Doe je dat
toch, dan schend je een taboe en wordt je met ve
nijnige opmerkingen bestookt. De titels huis
vrouw of -man beslaan onder de Nederlanders in
Kenya bijna niet meer.
Voor iedere handeling in en rondom het huis
waarvoor je ook maar de minste inspanning moet
leveren, en die je in Nederland gewoon zelf ver
richt (zoals koken, wassen, strijken, afwassen, tui
nieren en kinderen verzorgen) neem je in Kenya
iemand in dienst. Omdat het zo goedkoop is. zegt
de een Omdat het gezien de werkloosheid in dit
land bijna asociaal is als je alles /elf doet. meent
een ander. Gewoon luiheid, denk ik zelf.
Een enkeling wilde nog wel eens opmerken veel
te veel buitenshuis te doen te hebben om ook nog
aan het huishouden toe te komen. Maar dat
klonk zo ongeloofwaardig, dat dat argument vol
ledig uit de mode is geraakt.
Maar er komen nieuwe modes voor in de plaats.
De laatste is een chauffeur die je van tennisclub
naar golfbaan en van verjaarsfeest je naar cock
tailparty rijdt, je kinderen naar school brengt en
weer ophaalt en alle tioodschappen doet.
Degene die er plots lijkbleek en uitgeput uitziet.
heeft waarschijnlijk een paar dagen zelf moeten
koken omdat de kok ziek was. „Vreselijk banaal
zeg; kon je niet even tijdelijk iemand anders in
huren", klinkt het dan.
Maar er zijn uitzonderingen. Laatst hoorde ik de
ene Nederlandse dame tegen de andere zeggen:
„Nou sterkte meid, nu je bedienden weg zijn en
je alles zelf moet doen, zowel het werk als de kin
deren". En die meid met al die haast onmenselij
ke krachten barstte nu eens niet in snikken uit en
slaakte ook geen diepe zucht, maar antwoordde
koeltjes: „Wat bedoel je. In Nederland doe je dat
toch ook allemaal zelf
Er zijn meer uitzonderingen. Na jarenlang al deze
ontwikkelingen met veel cynisme te hebben be
zien en gewoon alles zelf gedaan te hebben in
huis, besloten wij enige tijd geleden de proef op
de som te nemen en ook eens een maidaan het
werk te zetten. Want je^aat je op een gegeven
moment afvragen wat je niet allemaal mist als je
dat niet doet.
Vier weken en vier verschillende 'maids' later we
ten we dat precies: ze lopen continu in de weg,
gaan ongevraagd je eten koken en laten het dan
nog aanbranden ook. geven de voorkeur aan eten
boven werken, laten je kinderen verkommeren en
doen juist datgene dat ze niet moeten doen. Toen
nummer vier ook de plastic broekjes van de baby
ging strijken, waren we voorgoed genezen.
„Maar hoe doen jullie dat nou", vroeg ik aan een
Nederlander die een heel legertje Kenvanen in
dienst heeft. „Nou gewoonzei hij. „We worden
steeds heel kwaad, schreeuwen eti tieren en drei
gen met het inhouden van salaris. Dan gaat het
op gegeven moment vanzelf beter".
„Oh", reageerde ik enigszins beduusd en dacht:
ze bestaan dus toch, de nieuwe kolonialen.
frans van den houdt correspondent
senrechten in Sudan, v
i staan op het beleid
van Khartoum met betrekking
t de Nuba. Op 4 maart begint
in Londen een internationale
campange voor de verdediging
van de Nuba.
Riefenstahl
Het Nubavolk wordt gevormd
doorzo'n miljoen Bantu-spre-
kende boeren en herders in de
'Arabische' helft van Sudan. Zij
trokken eerder deze eeuw de
aandacht van het Westen door
de glanzende fotoboeken van
Leni Riefenstahl, de nazi-filmer.
De afbeeldingen van 'edele wil
den' met hun royaal beschilder
de lichamen hebben ook de
toorn gewekt van de achtereen
volgende regeringen. Khartoum
heeft geprobeerd de Nuba aan
te kleden en een einde te ma
ken aan hun 'primitieve' levens
stijl, die politieke leiders in ver
legenheid bracht of in strijd was
met hun Teligieuze waarden.
De regering van generaal Omar
Hassan el-Beshir ontkent dat de
Nuba, van wie veertig procent
islamiet is, wordt vervolgd en
schrijft berichten over doden en
verhuizingen toe aan de burger
oorlog.
Volgens Survival International
zijn de gebeurtenissen in het
Nuba-gebergte geen gevolg van
legeroperaties tegen het SPLA of
dorpelingen die de rebellen
zouden helpen, „n
moedwillige campagne c
Nubanen als volk l
waarbij hun land wordt overge
nomen door andere groepen
die meer aanvaardbaar zijn
voor het regime van generaal
Beshir".
Begerig
De droogten die het noorden
van Sudan hebben verwoest
hebben geleid tot een landbouw
die op grote schaal is gemecha
niseerd, en hebben de nomadi
sche Arabische stamleden, die
de fundamentalistische regering
steunen, gedwongen met een
begerig oog naar de vruchtbare
landerijen van de Nuba's te kij-
ken.
Volgens Suleiman Rahhal van
een buitenlands solidariteitsco-
mité is het de bedoeling om het
gebied uitsluitend voor Arabie
ren te reserveren. „Het is het
plan om de Nuba's met dwang
van hun land te verdrijven. Die
taak is weggelegd voor de Arabi
sche milities die daar belang bij
hebben. Zij branden de dorpen
tot de grond toe plat. Vervol
gens komt de regering aanzet
ten met herhuisvestingskampen
om ervoor te zorgen dat de Nu
ba zich nooit meer in het gebied
zullen vestigen."
vertaling: luutje niemantsverdriet De tegenstellingen tussen 'Arabische' en 'zwarte' Sudanezen zorgen al jaren voor geweld en hongersnood in
het Afrikaanse land. De Nuba's worden door de strijd van hun land verdreven. foto who eric schweb
den haag henri kruithof
Wim Kok noemde het tot nu toe
altijd een marathon. Als we
maar stug doorregeren en ons
niets aantrekken van de opinie
peilingen kunnen we aan het
eind van de rit ipcasseren. Dan
zullen de kiezers ons belonen
voor het vele goede werk dat we
in deze kabinetsperiode hebben
verzet, zo dacht de PvdA-voor-
Zijn partij, en met name de ka
merfractie die gehalveerd dreig
de te worden, heeft zich aan de
ze theorie vastgeklampt. De
consequentie was dat verkiezin
gen zo lang mogelijk moesten
worden uitgesteld en een kabi
netscrisis dus hoe dan moest
ook worden voorkomen.
Om dat te breiken hielden de
meeste kamerleden, inclusief
fractievoorzitter Thijs Wöltgens.
zich muisstil. Rustig in een
hoekje wachten tot de ellende
overtrekt, leek de aangehangen
strategie in de sociaal-democra
tische gelederen. De fractie-
voorlichter Ben Heinrichswas
de vleesgeworden uiting van
deze strategie. Maar Heinrichs
heeft een andere baan. Als per
soonlijk secretaris van Thijs
Wöltgens mag hij nu strategieën
bedenken en berekeningen ma
ken.
I leinrichs werd opgevolgd door
de vroegere voorlichtingschef
van minister Hans van den
Broek. Dig Istha. Istha maakte
een iets snellere analyse van de
opiniecijfers dan zijn voorgan-
ger en concludeerde dat de ma
rathontheorie absoluut niet
werkte. De PvdA stond on
veranderd hopeloos laag in de
opiniepeilingen en van oogsten
in het jaar van de verkiezingen
zou ook al geen sprake kunnen
zijn. Door de sterk verslechte
rende economische omstandig
heden zou er in de verkiezings
campagne alleen maar slecht
nieuws te melden zijn.
Het roer ging daarom drastisch
om. Voor het eerst in zijn leven
durfde Wim Kok zijn nek uit te
steken. Hij kwam zelf met een
voorstel hoe de oplopende te
korten in de overheidsfinanciën
opgevangen moeten worden.
Tot nu toe ging Kok nooit ver
der dan het analyseren van het
probleem.
Maar dat niet alleen: Kok pakte
ook nog een buitengewoon lan
ge teen van het CDA om daar
met zijn volle gewicht op te
gaan staan. I let financieringste
kort kon wel wat minder snel
omlaag, redeneerde hij. Dat ver
licht de bezuinigingsoperatie.
Kok wist echter dat hij daarmee
de coalitiepartner ernstig zou
bniskeren.
Het was een goed doordachte
strategie, compleet met een pu
bliciteitsoffensief. Kok werd in
de aanbieding gedaan bij vele
media. De Volkskrant had de
primeur gehad en bijna alle an
dere media konden hem daarna
interviewen als ze dat wilden.
En zo verscheen hij zondag bij
KRO's Brandpunt en gisteren
nog voor de IKON-rubriek Ken
merk.
I let is eigenlijk voor het eerst in
deze kabinetsperiode dat de
PvdA duidelijk een offensief in
zet. Tot nu Lpe werden de soci
aal-democraten telkens in de
verdediging gedrukt door het
CDA. Maar nu kreeg het CDA
een koekje van eigen deeg. Ze
ker toen premier Lubbers zich
achter Kok opstelde, kwam
Brinkman in een moeilijk par
ket. Want hij wil wel vasthou
den aan het regeerakkoord,
maar tegelijkertijd kan hij zich
na de WAO-kwestie geen twee
de botsing met Lubbers permit
teren. Brinkman piekert zich
dan ook suf hoe hij dit dilemma
moet aanpakken.
De PvdA lijkt inmiddels succes
te ruiken. Niet dat de opiniepei
lingen al verbetering laten zien,
maar de sociaal democraten
krijgen de laatste tijd wel meer
en betere publiciteit. Kamerle
den lijken de opdracht te heb
ben gekregen zich eens wat
meer open te stellen voor vra
gen van de media en niet steeds
de journalisten te beschouwen
als vijanden.
De 'nieuwe openheid' die Kok
al twee jaar geleden propageer
de maar zelf nooit praktiseerde,
lijkt eindelijk tot de PvdA-top te
zijn doorgedrongen. Het
'angstig in een hoekje wachten
tot de bui overtrekt' lijkt verla
ten te zijn. Een wanhoopsoffen
sief is ingezet. De verkiezings
strijd is begonnen. Een strijd die
nog tot mei volgend jaar, de ka
merverkiezingen, kan duren.
Het vuur in de hoogovens moet blijven branden. Een werknemer van Hoesch demonstreerde woensdagnacht
in Dortmund tijdens de 'nacht van de duizend vuren'. foto reuter michael urban
