Koersen dalen na
toespraak Clinton
VN: Vredesleger naar alle delen van Somalia
Serviërs laten één
VN-konvooi door
Buitenland
Brandstofaccijns in
Duitsland flink hoger
Brazilianen bang voor
nieuwe geweldsgolf
Sneeuw ontbreekt
9 A
^N*rfVY 7' v 45- -
t**
Gemengd onthaal Terminator 2 in Sarajevo
Israël maakt goede sier
met Bosnische moslims
WOENSDAG 17 FEBRUAR11993
Algemeen Nederlands Persbureau
Grote fraude bij Leger des Heils
londen» Het hoofdkwartier van het Leger des Heils heeft giste
ren in Londen 14 mensen die worden verdacht van grootscheep
se fraude bij Justitie aangegeven. Zij zouden 8,8 miljoen dollar
(zo'n 16 miljoen gulden) hebben verduisterd. Een officier van
het Leger is al geschorst na een intern onderzoek.
Oververmoeide Mandela houdt pauze
Johannesburg» ANC-leider Nelson Mandela (74) is overver
moeid en heeft om die reden al zijn afspraken voor onbepaalde
tijd uitgesteld. Volgens ANC-woordvoerder Carl Niehaus zal de
toestand van Mandela de onderhandelingen tussen het ANC en
de regering van president F.W. de Klerk niet nadelig beïnvloe
den. Mandela neemt rust in zijn huis in Johannesburg.
Burgemeester Milaan opgestapt
milaan De burgemeester van Milaan, Piero Borghini, is giste
ren afgetreden. Borghini is zijn meerderheid in de raad kwijt ge
raakt, nadat een van zijn medestanders achter de tralies ver
dween door corruptieschandalen. In verband met de vele schan
dalen die in Italië bijna dagelijks aan het licht komen, zijn in Mi
laan al 120 mensen gearresteerd.
Oppositieleiders Malawi in gevangenis
lusaka De politie van Malawi heeft in opdracht van president
Banda de leider van de oppositiepartij Verenigd Democratisch
Front (UDF), Bakili Muiuzi, gearresteerd. De leiders van de enige
twee oppositiepartijen ook Chafukwa Chihana van de Allian
tie voor Democratie zit vast zijn nu in de gevangenis beland,
terwijl de campagne op gang begint te komen voor het referen
dum in juni over invoering van een meerpartijenstelsel.
ETA-leider 'Peixoto' gearresteerd
bayonne De Franse politie heeft gisteren de voortvluchtige
ETA-leider José Maria Pagoaga (iallestegui. alias Peixoto, gear
resteerd. Hij werd aangehouden in St. Etienne-de-Baigorry aan
de Spaanse grens. De terrorist was in 1989 ook al aangehouden,
maar later aan de Franse autoriteiten ontsnapt. Peixoto zou aan
het hoofd hebben gestaan van een netwerk dat voortvluchtige
ETA-leden in Zuid-Frankrijk aan onderkomen helpt.
Reisdeviezen afgeschaft in Suriname
Paramaribo» De Surinaamse overheid heeft met onmiddellijke
ingang de verkoop van harde valuta aan reizigers stop gezet. De
precaire financiële economische situatie van het land was de
aanleiding van de ingreep. Burgers kunnen voortaan alleen nog
op de zwarte markt terecht. Daar geldt een koers van twintig Su
rinaamse voor één Nederlandse gulden. Een Amerikaanse dollar
kost bijna veertig gulden.
Griekenland annexeert ster Macedonië
athene» De Griekse regering heeft gisteren een wet ingediend
die de ster van Vergina tot een officieel nationaal symbool
maakt. De ster, enkele jaren geleden ontdekt op het graf Philipus
II, de vader van Alexander de Grote, staat afgebeeld op de vlag
van de voormalige Joegoslavische republiek Macedonië. Naar
verwachting zal de spanning tussen Macedonië en Griekenland
door de wet toenemen.
Geen onderzoek lening Bérégovoy
parijs Het Franse ministerie van justitie heeft een rechter giste
ren verboden een onderzoek in te stellen naar een renteloze le
ning van een miljoen franc (ongeveer 330.000 gulden) die pre
mier Pierre Bérégovoy in 1986 heeft gekregen. Volgens het mi
nisterie zijn er geen aanwijzingen dat er fraude in het spel was.
Bérégovoy ontving de lening van de financier Pelat, die later
werd beschuldigd van fraude.
berlijn hans hoogenduk
correspondent
De Duitse regering is van plan
de automobilisten twee keer ex
tra te laten betalen: naast de in
voering van een Autbahnvignet
met ingang van 1 januari 1994
zal ook de accijns op brandstof
worden verhoogd. Gedacht
wordt aan een accijnsverhoging
van 25 cent in twee jaar. Waar
nemers gaan ervan uit dat de tol
hooguit 100 mark per jaar zal
bedragen.
De liberale fractievoorzitter in
de Bondsdag, Solms, kondigde
dit gisteravond laat aan na een
coalitieronde over het uiterst
omstreden plan van minister
Krause (verkeer) een tol te gaan
heffen van rond 400 gulden. Po
litici van regering en oppositie
hadden hier net zo vernietigend
over geoordeeld als de indu
strie, de vakbonden en de
rio de janeiro mario osava
ips
De ontsnapping van de moor
denaars van de Braziliaanse
milieu-activist Chico Mendes
heeft in Brazilië tot grote angst
geleid onder mensenrechtenor
ganisaties en de milieubewe
ging. De vrees bestaat dat er een
nieuwe periode van geweld op
het platteland aanbreekt, waar
bij criminelen, net als vroeger,
ongestraft hun gang kunnen
gaan.
„De ontsnapping was lang te
voren voorbereid. We waar
schuwden voor de mogelijkheid
van ontsnapping. Maar ze on
dernamen niets", zegt de ver
bitterde directeur van de Unie
van Landarbeiders van Xapuri,
Gumercindo Rodrigues.
De gevangenis in Rio Branco
waaruit de moordenaars van
Mendes, vader en zoon Alvis,
gisteren ontsnapten was nau-
Investeerders bang voor belastingverhoging
De belastingplannen van de Amerikaanse president Clin
ton hebben gisteren geleid tot een forse duikeling van de
beurs op Wall Street. In de eerste anderhalf uur na ope
ning van de beurs zakte de Dow Jones-index voor indu
strie-aandelen meer dan 75 punten. De koers van de dol
lar zette vanochtend zijn gisteren ingezette daling voort.
den haag-washington gpd
De stemming op de Amerikaan
se beurs was dermate hectisch
dat het punt bijna werd bereikt
waarop transacties niet langer
via het computersysteem mo
gen worden afgehandeld. Bij
sluiting van de beurs stond de
Dow Jones op 3311, ofwel 81
punten lager.
Maandagavond maakte de
president in een televisie-toe-
spraak bekend dat hij de belas
tingen niet alleen voor de rijken
zou verhogen, maar ook voor de
middenklasse. Volgens Clinton
is het overheidstekort van 330
miljard dollar te hoog om deze
laatste categorie te ontzien.
„Meer Amerikanen zullen nu
moeten bijdragen, opdat alle
Amerikanen het morgen beter
hebben", aldus Clinton.
Volgens financiële experts
zijn vooral de kleine investeer
ders bang dat de verhoging van
de vennootschaps- en de in-
komestenbelastingen gepaard
aan vermindering van de over
heidsuitgaven het economisch
herstel zullen bemoeilijken.
Uit een onderzoek van het
blad Money (Geld) is gisteren
gebleken dat bijna de helft van
de Amerikanen bereid is meer
belasting te betalen als daar
door het begrotingstekort naar
beneden gaat. Het onderzoek
werd in november gehouden,
kort nadat Clinton de presi
dentsverkiezingen had gewon-
Volgens Money is 48 procent
van de Amerikanen bereid meer
belasting te betalen als het fi
nancieringstekort daarmee
wordt verlaagd. Daarnaast wil
68 procent meer belasting beta
len om gezondheidszorg voor
alle Amerikanen mogelijk te
maken.
De president legt vanavond in
het Congress zijn eerste 'State
of the Union' af. In deze 'troon
rede' zal hij de details van zijn
fiscale plannen bekend maken.
Nu al is bekend dat Clinton
mikt op een extra belastingop
brengst van 250 miljard dollar,
terwijl de overheidsuitgaven
met eenzelfde bedrag zouden
moeten dalen. De maatregelen
zouden op korte termijn een
half miljoen banen moeten op
leveren.
In zijn TV-toespraak waar
schuwde Clinton dat zijn plan
nen hard zullen aankomen en
niet meteen het beoogde succes
zullen hebben. Hij legde de
schuld voor het grote tekort bij
twaalf jaar Republikeins be
wind. Om het goede voorbeeld
te geven, kondigde Clinton aan
dat de staf van het Witte Huis
met een kwart wordt vermin
derd en 100.000 overheidsba
nen worden geschrapt.
t Q
h
megéve Voor wintersportliefhebbers die geen
sneeuwverzekering hebben afgesloten zijn de drui
ven zuur. Op veel wintersportbestemmingen ligt
namelijk geen sneeuw, zoals deze wandelaars op
de ski-hellingen van het Franse Megève met eigen
ogen kunnen vaststellen. De komende dagen is er
echter kans op sneeuwval. Of het ook genoeg is
om stroom vakantiegangers met name uit Ne
derland op de lange latten te houden, is een
kwestie van afwachten.
foto reuter robert pratta
NAIROBI-MUQDISHO GPD-AFP-AP
Een 25.000 koppen tellend vredesleger
van de Verenigde Naties zal in alle delen
van Somalia worden ingezet, inclusief
de afgescheiden republiek Somaliland,
zodra de Verenigde Staten het comman
do hebben overgedragen. Secretaris-ge
neraal Boutros Ghali van de VN zal de
Veiligheidsraad hierover nog deze week
voorstellen doen, aldus de W-woord
voerder in Somalia, Farouk Malawi.
De door de VS geleide operatie
'Restore Hope' heeft zich tot dusver al
leen gericht op het zuidelijk deel van So
malia en de hoofdstad Muqdisho. De
Verenigde Naties zijn er herhaaldelijk
van beschuldigd het noorden te hebben
genegeerd bij de distributie van voedsel
en het verbeteren van de veiligheidssitu
atie, waardoor een onevenwichtige situ
atie in het land is ontstaan.
Ontevreden over de wijze waarop het
vorige maand in Etiopië gesloten vre
desakkoord wordt uitgevoerd, hebben
commandanten van de internationale
vredesmacht in Somalia de strijdende
partijen gisteren een nieuw ontwape
ningsplan voorgelegd.
Volgens dit plan moeten alle zware
wapens vóór 15 maart worden overhan
digd aan de vredesmacht en de man
schappen worden ondergebracht in
doorgangskampen, die worden opgezet
door humanitaire organisaties.
Bovendien moeten alle strijdende par
tijen vóór 22 februari bekend maken
hoeveel manschappen zij hebben, waar
die zich bevinden en over welke wapens
ze beschikken. Slechts drie van de der
tien partijen die het overleg gisteren bij
woonden, hebben deze gegevens tot
dusver bekend gemaakt. Op 3 maart
wordt opnieuw gesproken over de voor
waarden van het akkoord.
Generaal Aideed heeft het vredespro
ces tot nu toe gedwarsboomd, omdat
andere partijen zich volgens hem nooit
aan het bestand hebben gehouden. Ai-
deed meent bovendien dat zijn groepe
ring, een van de sterkste in het land, het
meest te verliezen heeft bij het bekend
maken van militaire gegevens.
Beveiligingsbeambten van Artsen
Zonder Grenzen in Muqdisho openden
gisteren het uur op stenen gooiende So
malische jongeren. Een van de jongeren
kwam daarbij om het leven: een andere
raakte gewond. In Muqdisho hebben
gewapende mannen maandagavond het
kantoor van Unicef het kinderfonds
van de Verenigde Naties geplunderd.
Hulpverleners in Somalia klagen, on
danks de betere militaire bescherming,
steeds meer over de onveilige
voor individuele burgers in het land.
Jeltsin roept
Congres bijeen
moskou gpd
De Russische president Boris
Jeltsin wil het Volkscongres bij
een roepen. Het Volkscongres.
Ruslands hoogste wetgevende
macht, moet instemmen met
het tussen Jeltsin en Chasboela-
tov te bereiken akkoord over
verdeling van bevoegdheden
tussen president en parlement.
Gebeurt dit, dan gaat het voor
11 april geplande referendum
over deze kwestie niet door.
Wijst het Congres de overeen
komst af. dan gaat het referen
dum wel door, aldus Jeltsin.
milieu-organisaties. Uit ecologi
sche overwegingen zal daarom
de belasting op brandstoffen
worden verhoogd.
De conservatief-liberale rege-,
ring wil toch ook een Autobahn-
vignet invoeren, omdat, volgens
Solms, op deze wijze ook de
buitenlandse automobilisten
hun deel bij zullen dragen aan
de kosten voor het wegenon-
derhoud.
Over de hoogte van de ac
cijnsverhogingen en de kosten
van het vignet is nog niets be
kend. Maar uit opinieonderzoe
ken is gebleken dat de meeste
Duitsers bereid zijn tussen de
50 en 100 gulden tol te betalen.
De Duitse regering heeft het
geld vooral nodig voor de sane
ring van de spoorwegen, die
met een schuldenlast van 70
miljard zitten. Vandaag neemt
het kabinet een besluit over de
privatisering van het railverkeer.
welijks beveiligd. Zo had de ge
vangenis geen extra buitenmu
ren. Nadat ze de tralies van hun
cellen hadden doorgezaagd, lie
pen de twee moordenaars op
hun gemakje naar buiten, ver
gezeld door zeven andere ge
vangenen. Slechts drie van de
vijf dienstdoende bewaarders
waren op hun post.
Chico Mendes werd op 22 de
cember 1988 neergeschoten. De
moord volgde op vele dreige
menten dat Mendes' dagen ge
teld waren. Mendes was actief
bij het organiseren van rubber-
tappers in het Amazone-gebied
en probeerde hen ervarye over
tuigen dat ze hun werk Konden
combineren met milieube
scherming. De dood van Men.-
des leidde tot een groot interna
tionaal protest dat de Brazi
liaanse regering ertoe dwong
om paal en perk te stellen aan
de geweldsgolf op het platte
land.
v J*-.. i j' ***- r V 'A f
-i r*- fit*. WjA XlEk SM
SAR/UEVO-ZAGREB Rtf-DPA-AFP
Servische militairen hebben gis
termiddag een van de twee VN-
konvooien met voedselhulp
het oosten van Bosnië
doorgelaten. Zij lieten bij de
grensplaats Zvomik een kon
passeren met hulpgoede
ren voor de 45.000 inwoners
van Gorazde. Maar voor de in
woners van Cerska is er nog
geen vooruitzicht op hulp. Het
hulptransport dat voor hen be
stemd is, wordt al drie dagen te
gengehouden bij diezelfde
grensplaats tussen Servië en
Bosnië.
VN-functionarissen betwijfe
len overigens of het uit tien
vrachtwagens bestaande kon
vooi, met 72 ton voedsel en me
dicamenten, Gorazde ook zal
bereiken. Tot nu toe hebben dit
jaar vier konvooien gepoogd het
door Serviërs belegerde Goraz
de te bereiken, maar zij zijn al
len onderweg teruggestuurd.
Het konvooi bestemd voor
Cerska staat al drie dagen bij de
grensovergang. Cerska, waar
25.000 moslims worden bele
gerd. is al maandenlang van de
buitenwereld afgeslotenh. Vol
gens onbevestigde berichten
komen er dagelijks mensen om
van honger en kou.
De Unhcr heeft inmiddels de
bevoorrading van Sarajevo ge
staakt. In de Bosnische hoofd
stad ligt volgens het VN-orgaan
al 2.500 ton hulpgoederen op
geslagen. „De opslagruimten
zijn tot de nok toe gevuld, maar
de magen van de mensen zijn
leeg", aldus een woordvoerder
van het VN-vluchtelingenbu-
reau in Zagreb. De Bosnische
regering besloot verleden week
buitenlandse voedselhulp aan
de hoofdstad te boycotten. Vol
gens de door moslims geleide
regering wil de bevolking daar
mee de aandacht vestigen op de
erbarmelijke situatie van
100.000 moslims in het oosten
-van Bosnië, die door de Servi
sche blokkade afgesneden zijn
van hulp. VN-functionarissen
onderhandelen met de Bosni
sche autoriteiten om distributie
van voedsel toe te staan aan
vooral kinderen en ouderen.
In Knin, de hoofdplaats van de door Serviërs in Kroatië eenzijdig uitgeroepen 'republiek Krajina', is gisteren een herdenkingsmars gehouden
voor de Servische strijders die de afgelopen weken zijn omgekomen bij gevechten met het Kroatische leger. foto reuter
ad bloemendaal
sarajevo»
Voor het eerst sinds de al tien maanden
durende belegering van Sarajevo is in de
Bosnische hoofdstad een bioscoopfilm
vertoond. De reacties waren echter ver
deeld: het ging om Terminator 2.
Meer dan honderd mensen baanden zich
deze week een weg door een gat in een
muur, over een speelplaats en door de
dienstingang van het oude Obala-theater
om de gewelddadige science-fictionfïlm te
zien, over een jongen die door een robot
moordenaar wordt nagezeten. Veel bezoe
kers vonden de film niet ontspannend.
„Aan een dergelijke film hebben we hiur
geen behoefte. Als ik de straat op ga, ziet
ik het in het echt", zei een van de bezoe
kers. De 26-jarige advocaat Danijel Gradac
vond echter dat de filmvertoning bewees
dat Sarajevo nog niet dood is.
Volgens een van de organisatoren van de
vertoning, de 21 -jarige Karim Zaimovic,
werd Terminator 2 als openingsfilm voor
„Sarajevo's oorlogsbioscoop" gekozen,
„omdat John Cameron een van de beste
van de nieuwe generatie Amerikaanse re
gisseurs is". Hij zei dat de film, waarin Ar
nold Schwarzenegger de computer-ge
stuurde beschermer van de jongen speelt,
voor de oorlog grote aantallen bezoekers
zou hebben getrokken.
„Ik vind het een fantastisch idee, er ge
beurt tenminste iets", zei de 26-jarige Jas-
mina Alibegovic. „Ik denk dat Sarajevo
echter meer behoefte heeft aan een disco:
iets dat 's avonds open is om ons een
beetje van de oorlog af te leiden."
Terminator 2 werd 's middags vertoond: 's
avonds is het te gevaarlijk om de straat op
te gaan. In de provisorisch ingerichte bio
scoop zijn tweemaal per week, steeds op
andere dagen en op wisselende tijdstip
pen, gratis films te zien. Wanneer en wat
er wordt gedraaid krijgen belangstellen
den via via te horen. Reclame maken is te
gevaarlijk, omdat dat wellicht tot zeer gro
te aantallen bezoekers zou leiden, die dan
vrijwel zeker het doelwit worden van
sluipschutters of mortieraanvallen.
In Obala worden in feite geen films maar
video's vertoond, en wel op een scherm
van vier bij drie meter. Het Bosnische
filmarchief bevindt zich in een gebouw
dat in Servische handen is. Niemand weet
wat er van de verzameling is geworden.
Zaimovic zei dat daarom video's van par
ticulieren en zo mogelijk uit het buiten
land worden aangetrokken.
CORRESPONDENT
In Tel Aviv is gisteren een Frans
chartervliegtuig geland, met aan
boord 84 Bosnische moslims
die asiel hebben gekregen in Is
rael.
De Israëlische regering be
schouwt de operatie als een
uniek humanitair gebaar, in een
situatie waarin de islamitische
wereld de Bosniërs in de steek
laat. Maar de Israëlische opinie
is verdeeld. Leiders van de Ara
bische gemeenschap spreken
van politieke propaganda, be
doeld om de aandacht af te lei
den van de recente deportatie
van ruim 400 Palestijnen.
Het idee Bosnische moslims
op te nemen ontstond in de
cember. tijdens een bezoek van
milieuminister Sarid aan het
voormalige Joegoslavië. De isla
mitische gemeenschap in Israël
reageerde aanvankelijk positief.
Er kwamen aanbiedingen van
Arabische steden en dorpen om
vluchtelingen te huisvesten en
te begeleiden.
Op het moment echter dat de
Israëlische regering vorige week
met veel tam-tam aankondigde
dat Bosnische moslims zouden
komen, dreigde het plan op een
fiasco uit te draaien. De Arabi
sche gemeenschap trok zijn
steun in, de Bosnische regering
twijfelde en een aantal vluchte
lingen liet weten niet naar Israël
te willen. Van de geplande 101
zijn er uiteindelijk 84 toch geko-
In de Israëlische pers is de
operatie kritisch ontvangen. I Iet
onafhankelijke dagblad 'Ma'ar
iv' vergelijkt de actie van Sarid
met de goede daad van een
padvinder, die een tegenstrib
belend oud vrouwtje naar de
overkant van de straat brengt.
