Geldgebrek bedreigt
werk Slachtofferhulp
BaalMSO
Weinig opwinding rond baggerstort
'Moeder der woordenboeken' ligt bij de drukker
Randstad
Scholieren uit Leiden
bouwen eigen school
Smit Tak aan het
werk met Nordfrakt
De Nieuwe Modernen
Burgemeesters eisen
meer geld voor politie
WOENSDAG 17 FEBRUAR11993
T8
De hulp aan slachtoffers dreigt het slachtoffer te worden
van een gebrek aan geld. Omdat steeds meer mensen
hulp zoeken en de geldpot niet groeit, dreigen de bu
reaus nog dit jaar 'nee' te moeten verkopen.
zinshulp tot het regelen van de
aansprakelijkheid en een voor
schot hij (tijdelijke) arbeidson
geschiktheid.
De bureaus voor slachtoffer
hulp regelen zoveel mogelijk
zelf, of het nu gaat om emotio
nele, lichamelijke, sociale of fi
nanciële problemen. Maar vol
gens coördinator I. Mantel is
dat niet altijd verantwoord. Zo
vindt ze dat de 15 vrijwilligers,
die eigenlijk voor 12 uur worden
ingehuurd, te veel uren maken.
Ook zouden ze voor hun sobere
onkostenvergoeding dingen
doen die eigenlijk door profes
sionele krachten gedaan moe
ten worden of extra begeleiding
vergen.
„Het werk is zó belangrijk dat
medewerkers zeer goed bege
leid en bijgeschoold moeten
worden. En dat kost veel tijd",
legt ze uit. „Want als mensen
hun problemen niet goed ver
werken, moeten ze direct wor
den doorverwezen naar een
/.o vreest het Buro Slachtoffer
hulp Leidse regio dat het niet
langer iedereen kan benaderen
die te maken kreeg met aanran
ders, zakkenrollers, geweldple
gers, moordenaars of inbrekers,
of letsel opliepen in bet verkeer.
Anders dan slachtoffers van
diefstallen en autovemielingen,
krijgen deze mensen nu stee
vast de vraag voorgelegd of ze
hulp willen.
Soms is praten al genoeg,
vaak is er veel te regelen met
veel verschillende instanties.
„Want", zo zegt een van de
deeltijd-coördinatoren, me
vrouw I. Mantel. „Nederland zit
zeer ingewikkeld in elkaar."
Zo is het na een geweldple
ging niet zo simpel om de scha
de te verhalen en komen er na
een verkeersongeval tientallen
zaken tegelijk op het slachtoffer
af, van ziekenhuisopvang en ge-
trauma-team. Anders kost de
verwerking jaren meer."
Ze vindt dat extra wrang omdat
de overheid het publiek in spot
jes voorhoudt dat iedereen
recht heeft op slachtofferhulp
en dat publiek er inderdaad
grote behoefte aan blijkt te heb
ben. Sinds de start in 1988 helpt
haar bureau jaarlijks 25 tot 30
procent meer cliënten. Vorig
jaar waren het er 2700, voor het
merendeel slachtoffer van in
braak in de woning of mensen
metverkeersletsel.
Landelijke organisaties ver
wachten financieel soelaas van
'slachtoffertax', een opslag op
de boetes en transacties die
misdadigers en veroorzakers en
ongelukken moeten betalen.
Het Buro Slachtofferhulp is
bang dat alleen het slachtoffer
er wijzer van wordt: „De op
brengst van de tax gaat namelijk
naar het fonds waar slachtoffers
geld uit kunnen krijgen als de
dader op het kerkhof ligt of
geen geld heeft."
De bureaus zouden er alleen
maar meer administratieve
werkzaamheden bij krijgen, ter
wijl ze daar nu al geen cent voor
krijgen. De gemeenten Leiden,
Leiderdorp, Voorschoten, Rijn-
woude en Zoeterwoude betalen
alleen de ruimte in het Leidse
politiebureau en de benodigde
materialen. Het ministerie van
justitie financiert de coördina
tor en laat de lengte van zijn
werkweek afhangen van het
aantal inwoners. Mantel be
treurt da\: „Je hebt hier name
lijk een andere criminaliteit dan
in, pakweg, Friesland".
Als iemand ergens slachtoffer
van is geworden, hoort het bu
reau dat van de politie en han
gen de medewerkers direct aan
de lijn: „Veel mensen zijn ver
baasd dat er zoiets als slachtof
ferhulp bestaat en zeggen in
zo'n eerste gesprek dat ze geen
hulp nodig hebben. Na een
week kloppen ze dan alsnog
aan."
Medewerkers van het bureau
slachtofferhulp helpen bij het
invullen van paperassen die een
gewone sterveling al boven het
hoofd groeien. Laat staan een
kersvers slachtoffer. Mantel:
„De klap komt vooral 20 hard
aan omdat mensen bijna altijd
onverwacht slachtoffer worden.
De meesten dachten altijd: dat
kan mij niet overkomen."
FOTO JAN HOLVAST
Weinig belangstelling in de Stadsgehoorzaal waar werd gesproken over nieuwe locaties voor baggerstort.
Overslag Rotterdamse haven gestegen
Rotterdam De overslag van goederen in de Rotterdamse haven
is vorig jaar toch iets gegroeid ten opzichte van 1991Volgens de
voorlopige cijfers die het gemeentelijk havenbedrijf op oude
jaarsdag bekend maakte, was er met 290 miljoen ton sprake van
een lichte daling van 0,7 procent.
De definitieve cijfers, die het havenbedrijf gisteren publiceerde,
laten een stijging zien van 0,4 procent ten opzichte van 1991De
goederenoverslag is in 1992 uiteindelijk uitgekomen op 293,2
miljoen ton.
Het verschil is vooral te danken aan de grote hoeveelheden ruwe
olie die in december vanuit het Midden-Oosten in de Rotter
damse haven werden aangevoerd.
Voorburger schiet Hagenaar dood
den haag In een sportschool aan de Denenburg in Den Haag is
gisteren een 32-jarige Hagenaar doodgeschoten. De dader is een
51 -jarige man uit Voorburg die zich bij de politie heeft aangege
ven. Het slachtoffer was in de sportschool toen de man uit Voor
burg samen met de eigenaar van de school binnenkwam.
Volgens de politie hadden dader en slachtoffer een reeds langlo
pende ruzie. Waarover die ruzie ging, is niet bekend. In de sport
school kwam het tot een handgemeen waarbij de Voorburger
een pistool trok en meerdere malen op de Hagenaar schoot. De
ze werd vijf keer getroffen in borst en hoofd.en overleed ter plek
ke. De dader vluchtte aanvankelijk, maar meldde zich later bij
de politie in Voorburg.
leiden ellen verbunt
De opleidingswerkplaats voor
bouwvakkers aan de Gitstraat in
Leiden is gisteren geopend. De
eerste praktijklessen hebben de
leerlingen al gehad: ze hebben
zelf de werkplaats gebouwd.
Leren en werken. Dit principe
is middels een reclamecampag
ne beter bekend geworden on
der de naam leerlingwezen. Het
leerlingwezen is mede door de
Nederlands Verbond van On
dernemers in de Bouwnijver
heid (NVOB) van de grond ge
komen. Vijf jaar geleden richt
ten de afdelingen Leiden en
Katwijk van dit ondernemers-
verbond het Samenwerkings
verband Praktijkopleiding Bouw
(SPB) op. Sindsdien huisde het
SPB onder geïmproviseerde
omstandigheden in het oude
LTS-gebouw aan de Haagweg.
Begin 1991 ontwikkelde de
SPB de plannen voor de nieuw
bouw en negen maanden later
ging de eerste paal de grond in.
De kosten van i ,5 miljoen gul
den zijn grotendeels gefinan
cierd door het bedrijfsleven uit
de regio. De overige twintig pro
cent van de kosten namen de
provincie (75.000 gulden), de
gemeente Leiden (75.000 gul
den) en de gemeente Katwijk
(45.000 gulden) voor hun reke
ning.
Volgens directeur J. von Oven
van de SPB is dit gebouw het
bewijs dat er gebouwd kan wor
den met leerlingen. Vol trots
vertelt hij over het eindprodukt
van anderhalf jaar werken met
gemiddeld tien leerling-tim
merlieden, -metselaars en -te
gelzetters. De overige werk
zaamheden zijn uitgevoerd
door andere scholen in de om
geving. Zo heeft de tuin
bouwschool in Oegstgeest voor
de beplanting gezorgd.
leiden monica wesseling
De keuze van een locatie voor
het storten van baggerspecie is
voor de bevolking van Leiden
en Alphen geen reden om de
barricades op te gaan. Zo'n der
tig mensen bezochten gisteren
de inspraakavond van de pro
vincie in de Stadsgehoorzaal in
Leiden. De oogst aan bezwaar
schriften is tot nu toe klein: de
provincie ontving vijf brieven.
Omdat de huidige stortplaat
sen voor bagger vol raken, moe
ten er tot 2005 nieuwe komen.
Er komt een grote stortplaats in
het zuiden van de provincie
(Hollands Diep) en er moet een
plek gevonden worden voor een
kleinere in het noorden. De pro
vincie heeft de voorkeur voor
storten in een nieuw te graven
put; bagger valt niet te stapelen
en neemt bij stort op het land
veel ruimte in beslag. Na een
eerste studie is de Oostvlietpol-
der in Leiden (27 hectares, bijna
5 miljoen kuub bagger) als beste
uit de bus gekomen. Blijkt uit
onderzoek dat deze polder toch
niet geschikt is, dan moet er
volgens de provincie een put
komen aan de Gnephoek in
Alphen of een stortplaats in de
Ommedijksepolder in Wasse
naar. Een vierde keuze is een
stuk land in de Resthoek in Alp
hen.
Geen van de mogelijke loca
ties valt echt in goede aarde,
bleek uit de reacties gister
avond. Want, al waren ze gering
in aantal, het fanatisme van be
zwaarmakers was er niet min
der om.
Een omwonende van de
Oostvlietpolder nabij Leiden
maakt zich zorgen. „Ik krijg
straks die baggerstort voor mijn
deur en een stukje verderop
komt ook al de vergistingsin-
stallatie. Dat geeft bij elkaar een
enorme geluid- en stankover
last". De turnvereniging Room
burg zit ook met een stort in de
Oostvlietpolder in haar maag.
„Kunnen we het water uit de
sloot nog wel gebruiken voor
onze bloemkooltjes?", aldus
amateurtuinder Wolf. Ze werd
gerustgesteld: het water wordt
streng controleerd en zo nodig
schoongemaakt.
Het bergingsbedrijf Smit Tak
heeft opdracht gekregen om het
wrak van de Nordfrakt voor de
kust van Egmond te bergen.
Smit Tak zal ook de lading lood-
sulfide-concentraat (loodpoe-
der) en de dieselolie verwijde
ren. Daarna wordt door een
baggerschip van Rijkswaterstaat
lading verwijderd die uit het
wrak is gestroomd. De gehele
operatie zal volgens het minis
terie van Verkeer en Waterstaat
anderhalve maand duren. Smit
Tak zal zo spoedig mogelijk met
de berging van tanker en lading
beginnen. De Nordfrakt zonk
op 25 oktober vorig jaar 50 mijl
uit de kust voor Egmond. De
tanker ligt op ruim 20 meter
diepte.
Leicis Instituut voor Nederlandse Lexicologie levert 37 banden af
leiden caroline van overbeeke
Het is een 'moederwoorden -
bock' voor alle Nederlands-tali
ge woordenboeken. De dikke
Van Dale, Kramers, Koenen,
noem ze maar op: ze baseren
hun gegevens op dit ene stan
daardwerk dat zijn voltooiing
nadert. Een pak papier dat in
middels uit 37 banden bestaat
en straks twee meter in een
boekenkast in beslag neemt. En
liet is niet zomaar een pak pa
pier dat nu bij de drukker ligt:
liet is het grootste woordenboek
ter wereld.
Aan 'Het Woordenboek der
Nederlandsche Taal' is nu ruim
140 jaar gewerkt. Over twee we
ken neemt kroonprins Willem-
Alexander het eerste deel in
ontvangst. De makers? Tiental
len medewerkers van het Leidse
Instituut voor Nederlandse
Lexicologie, onder leiding van
professor dr. P. van Sterken-
hurg.
Het is ongelooflijk maar waar:
het woordenboek is eigenlijk
nog niet klaar, de letters X, Y en
Z ontbreken nog. Ongeveer der
tig medewerkers van het Leidse
Instituut moeten de komende
jaren nog fiink doorpezen om
het omvangrijke naslagwerk
omstreeks 1998 af te ronden.
I let boek moet dan alle letters
bestrijken van het alfabet: de
betekenis en de herkomst van
Nederlandse woorden beschrij
ven die vanaf 1500 tot 1978 in
gebruik zijn.
Maar waarom wordt het nog
niet complete woordenboek nu
al gedrukt? Van Sterkenburg:
„Uit marktonderzoek van de
uitgever, de SDU, is gebleken
dat er nu al belangstelling is
voor ons woordenboek. Van
daar dat het nu al op de markt
komt. En de belangstelling is
spectaculair: er zijn inmiddels
1300 intekenaars."
Wat is nu eigenlijk de beteke
nis van dit omvangrijke woor
denboek? Wat kunnen we er
mee? Van Sterkenburg noemt
drie aspecten die het omvang
rijke naslagwerk bijzonder ma
ken: „Dit woordenboek geeft
een complete en wetenschap
pelijke beschrijving van Neder
landse woorden. Het is dus
geen selectie uit onze woorden
schat. hetgeen wel het geval is
bij andere hand-woordenboe
ken. Nee, ons woordenboek is
voor de hand-woordenboeken
juist de basis, het moederwoor
denboek waaruit ze kunnen
de
woorden allemaal in een con
text geplaatst: het woordenboek
bevat daardoor een indrukwek
kende verzameling van zinnen
van diverse schrijvers. Ten slot
te geven we niet alleen synonie
men van de woorden, nee, ook
verklaren we verschillen tussen
woorden, bijvoorbeeld 'knol' en
een 'paard'. Ook geven we in
formatie over de geschiedenis
van de Nederlandse woorden:
een snip was vroeger alleen een
vogel, nu is het ook een bank
biljet van honderd gulden."
„Het is een grote, langdurige
en zeer kostbare onderne
ming", zo omschrijft Van Ster
kenburg de nu ruim 140 jaar
durende arbeid aan de dikke pil.
Inmiddels hebben 1300 inteke
naars ingeschreven op het
Woordenboek der Nederland
sche Taal. Een aantal dat vol
gens Van Sterkenburg zijn eigen
verwachtingen overstijgt. „We
hadden zelf gehoopt op onge
veer zeshonderd belangstellen
den: voornamelijk wetenschap
pers en bibliotheken. Maar er
zijn toch veel meer geïnteres
seerden. Ik denk dat dat komt
door de relatief lage prijs - -
2000 gulden voor de gebonden
uitgave, 1500 voor de paperback
en de grote belangstelling
voor onze taal in het alge
meen."
Twee miljoen
Op dit moment kost het jaarlijks
ruim twee miljoen gulden om
de medewerkers aan het Woor
denboek hun werk in Leiden te
kunnen laten doen. „Tweederde
deel van dit bedrag wordt door
de Nederlandse overheid be
taald, eenderde komt van
Vlaanderen." Maar het is dat
geld dubbél en dwars waard,
vindt Van Sterkenburg „Het Is
belangrijk voor de Nederlandse
cultuur."
Hoewel in 1998 de laatste de
len naar de drukker moeten, is
het ook na die tijd nog niet ge
daan met de arbeid. „We wer
ken hard aan de automatise
ring: het hele werk moet ook op
computer-disc uitkomen. Daar
naast beginnen we aan het eind
van de eeuw aan de tweede
druk en moet het woordenboek
dus worden bijgewerkt. Maar
omdat alles dan geautomati
seerd is, zal dat aanmerkelijk
minder tijd in beslag nemen,
verwacht ik. Ja, we blijven bezig
aan een goed wetenschappelijk
Nederlands woordenboek. En
dat zijn we ook verplicht aan de
Nederlandse cultuurgemeen
schap."
■s MEUBELPROMENADE KATWUK
leiderdorp monica wesseling
De politie kan de toenemende
criminaliteit onvoldoende be
strijden. Het 'gewenste effect
van de reorganisatie meer
blauw op straat is een illusie
gebleken. Zelfs de basispolitie
zorg kan niet naar behoren wor
den uitgevoerd. Er moeten in
Hollands Midden beduidend
meer agenten komen dan de
1325 die de regio nu toebedeeld
zijn. Dat vinden de burgemees
ters van de 35 gemeenten van
de politieregio Hollands Mid
den.
Het regionaal college, het
overkoepelend orgaan van de
burgemeesters, heeft korpsbe
heerder C. Goekoop opgedra
gen bij de ministers Dales en
Hirsch-Ballin méér mensen te
eisen.
Volgens de burgemeesters
heeft juist deze regio extra men
sen nodig. Hollands Midden ligt
tussen grote steden en dat
brengt een grote criminaliteits-
druk met zich mee. Hollands
Midden moet daarom extra
mensen krijgen. Zelfs zonder
deze extra druk, vindt het colle
ge de personeelssterkte vol
strekt onvoldoende.
Ook geldgebrek dreigt. De
huisvestingskosten van de nieu
we politieorganisatie zijn hoog.
Er moet nogal wat worden ver
bouwd. Hoewel dit een landelij
ke probleem is, vragen de regio
nale burgemeesters hiervoor
toch aandacht. Het college is
bang dat het rijk veel te weinig
geld voor de huisvesting uittrekt
en dat gaat ten koste van het
werk.
Volgens een uitgelekt rapport,
dat is gemaakt in opdracht van
de vier politiebonden, is de
laatste jaren te veel geld uitge
geven aan automatisering en
communicatiemiddelen. Dat is
ten koste gegaan van het perso
neel op straat. Voor het op peil
houden van zowel materiaal en
personeel is volgens het rapport
bijna 400 miljoen gulden per
jaar extra nodig. De opstellers,
twee onafhankelijke onder
zoeksbureaus, schrijven dat nu
al duizend tot tweeduizend
agenten minder op straat lopen
dan de bedoeling is.
De Leidse professor P. van Sterkenburg met de originele versie van het grootste woordenboek ter wereld: het Woordenboek der Nederlandsche
Taal. FOTO HENK BOUWMAN