'We zijn inderdaad rare band'
Veelzijdig werk Rozendaal
Bob Dylan als herboren in Vredenburg
Lente op Groenesteeg te eenvormig getekend
Cultuur&Kunst
Cyrano in dorpshuis Roelofarendsveen
roelofarendsveenIn dorpshuis 'De Alkeburcht' in Roelo
farendsveen is vrijdag 19 februari de film 'Cyrano de Bergerac' te
zien met Gerard Depardieu in de titelrol. De toegang kost 6 gul
den en de film begint om 21.15 uur. Op dinsdag 2 maart is. ook
in het dorpshuis, de jeugdfilm Beethoven te zien. Beethoven is
in de gelijknamige film geen componist maar een hondje. Aan
vang: 14.30 uur.
Poppentheater Wellus Nietus
voorschoten In Poppentheater Wellus Nietus In Voorschoten
speelt Connie de la Mar morgen de voorstelling Hebbeding. Het
programma, voor kinderen vanaf 4 jaar, begint om 14.30 uur en
duurt ongeveer een uur.
Jan Fontijn in De Burcht
LEIDEN - In 1990 verscheen het eerste deel van de biografie van
Frederik van Eeden. Aanstaande donderdag komt Jan Fontijn in
sociëteit De Burcht verslag doen van zijn werk aan deel twee.
Aanvang: 20.15 uur. Voorverkoop bij de boekhandels Kooyker,
De Kier en Zandvliet.
Lezing over graficus Maurits Escher
Amsterdam Jan Willem Vermeulen houdt op 23 februari een le
zing over de graficus Maurits Escher (1898-1972) in de Konings
zaal van Artis in Amsterdam. De invloed van de natuur op het
werk van Escher komt daarbij uitgebreid aan de orde. Escher is
bekend om zijn merkwaardige prenten die een bedrieglijk spel
spelen met onze waarneming. 'Tekenen is bedrog' was zijn mot
to.
Lezingen over mime-comedy
Amsterdam In het Theater Instituut in Amsterdam worden op
28 februari, 4 april, 9 en 23 mei lezingen gehouden over mime-
comedy. Peter Kok opent de serie. Aan de hand van filmfrag
menten uit kluchten en comedy-capers zal hij de beginselen van
de slapstick-techniek op een rij zetten en de kunst van het gro
teske en subtiele gebaar onder de loep nemen. De andere deel
nemers zijn Frans Roth, Teo Joling en Jacques Klöters.
Nederlandse Opera brengt Monteverdi
Amsterdam De Nederlandse Opera brengt 'II Ritomo d'Ulisse in
Patria' opnieuw op de planken van Het Muziektheater in Am
sterdam. De opera van Claudio Monteverdi op libretto van Gia-
como Badoaro is van 1 t/m 30 maart tien keer te zien. Het Barok
Ensemble, met authentiek instrumentarium, begeleidt het ope
ragezelschap.
Artiestenmuseum in Almere
almere ln Almere komt een museum dat volledig gewijd is aan
de Nederlandse showbusiness. Het 'Nederlands artiestenmu
seum' gaat in juli open; de exploitatiekosten worden begroot op
anderhalve ton per jaar. Het museum beslaat een oppervlakte
van 2600 vierkante meter. De Rob deNijs-collectie die tot nu toe
te zien was in een speciaal aan hem gewijd museum in Appinge-
dam, wordt in het nieuwe showbiz-museum ondergebracht.
Deel 3 cyclus V.d. Heijden in aantocht
Rotterdam Het langverwachte derde deel van de romancyclus
'De tandeloze tijd' van A.F.Th. Van der Heijden verschijnt eind
dit jaar onder de titel 'Onder het plaveisel het moeras'. Ook dit
derde deel bestaat weer uit twee boeken: het eerste daarvan zal
verschijnen als 'Het hof van barmhartigheid'. Maar eerst wil Van
der Heijden het tweede boek van deel 3 afronden, 'Onder het
plaveisel het moeras'.
Overzichtstentoonstelling in Wassenaars raadhuis
groep. John Jaekson (gitaar), Ian Wallace (drums),
Anthony Martin Gamier (bas, contra-bas), Winston
Watson (dobro, toetsen). Voorprogramma: Bettie Ser
veert. Gehoord: gisteravond. Herhaling vanavond in
Vredenburg, morgenavond In Muziekcentrum,
n (allebei uitverkocht).
Inmiddels ongetwijfeld begonnen: de jacht
op de beste bootleg van het gedenkwaardi
ge optreden dat Bob Dylan gisteravond in
het Utrechtse Vredenburg gaf. Want bij de
fervente liefhebbers zal dit concert stellig
de geschiedenis ingaan als het beste dat de
Amerikaanse (folk)rocklegende ooit op Ne
derlandse bodem heeft gegeven.
De kans dat de heer Robert Allan Zim
merman himself ook reeds tot een derge
lijke conclusie is gekomen (en besluit tot
het uitbrengen van een officiële live-regi
stratie) moet niet gering worden geacht.
The Zim is namelijk de oude niet meer, ge
lukkig. De grimmige space-cowboy, die ze
ker op het podium de afgelopen vijftien
jaar voornamelijk verwarring en onbegrip
zaaide, lijkt weer een redelijk normaal
mens geworden.
Bij zijn voorlaatste concertbezoek twee
jaar geleden aan hetzelfde Vredenburg
maakte Dylan er zo'n potje van dat me
nigeen hem voorgoed afschreef. Tijdens
het grootse eerbetoon van zijn collega's in
de New Yorkse Madison Square Garden in
oktober jongstleden wekte hij ook bepaald
niet de indruk dat er nog veel van hem te
verwachten viel. Een maand later verraste
de invloedrijke zanger-gitarist (thans 51)
evenwel vriend en vijand met zijn 31e al
bum: de solo-produktie 'Good As I Been
To You', een regelrechte terugkeer naar
zijn akoestische beginjaren.
Wellicht dat die 'pure' ego-trip hem uit
zijn langdurige roes heeft doen ontwaken.
In elk geval toont Dylan zich in deze fase
van zijn Never Ending Tour eindelijk weer
een talentrijk artiest van vlees en bloed: hij
communiceert aldoor met zijn begelei
dingsgroep en met de zaal, is gretig en wil
maar wat graag avonturieren, liefst akoes
tisch. Weer openstaand voor signalen van
buitenaf beseft hij meer dan ooit dat de
fans vooral komen voor zijn klassiekers uit
de eerste helft van zijn dik dertigjarige pla-
tencarrière. ,,Die kun je dan volop krijgen,
maar wel op de wijze die ik op dit moment
het spannendst vind", moet hij hebben ge
dacht. Gevolg: de herboren maestro deed
het uitverkochte Vredenburg twee uur lang
versteld staan met de ene als nieuw gepre
senteerde 'gouwe ouwe' na de andere. Van
'If Not For You' tot en met 'Mr. Tambouri
ne Man' klonken ze allemaal hemels. Ook
dankzij de uitstekende zaal versterking, die
eerder Bettie Serveert eveneens tot een op
timale presentatie liet komen.
.19
The Chords, zaterdag op Side Step-festival in Den Haag
Moedwil en misverstand. The Chords grossieren er in.
Van een onbetekenend bandje uit Hengelo evolueerden
ze in korte tijd tot de eerste Nederlandse popgroep met
een exclusief Amerikaans platencontract. En dat alles
omgeven door misverstanden, afgunst en scepsis. Maar
The Chords, zij speelden voort. Eind maart komt de de-
buut-cd 'Taurus. No Buil' uit in Amerika. Nederland volgt
een paar weken later. Als er tegen die tijd tenminste een
maatschappij is die The Chords wil distribueren. Zater
dag 20 februari staan The Chords met hun stevige gitaar
rock op het Side Steps-festival in het Paard in Den Haag.
DINSDAG 16 FEBRUAR11993
wassenaar nancy stoop
De afbeelding van een pauw in
een krullerig decoratieve stijl op
de uitnodiging van de expositie
in raadhuis De Paauw is een
toepasselijke verwijzing naar de
locatie maar is niet representa
tief voor het werk van de grafi
cus/ontwerper W.J. Rozendaal
(1899-1971). Aan deze kunste
naar die de laatste twintig jaar
van zijn leven in Wassenaar
woonde, is tot en met 21 maart
een tentoonstelling gewijd die
een beknopt overzicht geeft van
zijn ontwikkeling en veelzijdig-
heid.
Rozendaal was actief op het
terrein van de vrije en de toege
paste kunst. Hij begon in de ja
ren twintig naast zijn werk als
ontwerper van keramiek, voor
de Sphinx-aardewerkfabriek in
Maastricht, houtgravures te ma
ken waaronder illustraties en
vrij werk. Vanaf 1928 werkte hij
als ontwerper van glas en kristal
bij de Kristalunie. Enkele voor
beelden van boekillustraties en
glaswerk zijn eveneens in het
Wassenaarse raadhuis te zien.
Van 1937 tot 1964 was Ro
zendaal als docent verbonden
aan de Academie voor Beelden
de Kunst in Den Haag waar hij
samen met onder anderen Paul
Citroen en Willem Schrofer
werkte op de 'Vrije Afdeling'.
Zijn leven lang bleef hij naast
zijn vrije werk zeer uiteenlopen
de opdrachten vervullen. Dat
bewijzen een prent uit 1963,
voor het toenmalige ministerie
van onderwijs, kunst en weten
schappen, en een ontwerp voor
een muurdecoratie dat uitein
delijk niet werd uitgevoerd.
Als graficus maakte Rozend
aal gebruik van traditionele
technieken zoals houtsnede en
houtgravure. Daarnaast ontwik
kelde hij een eigen procédé
voor hoogdruk in zwart-wit en
kleur. Twee bloemstillevens res
pectievelijk uit 1956 en 1963 ge
ven de toepassingsmogelijkhe
den van deze hoogdruktechniek
weer en de hang naar stilering.
Hiertegenover staan werken uit
een periode waarin Rozendaal
een decoratieve benadering niet
schuwt. Vooral de gekleurde
versie van de pauw is vlot en
oogstrelend maar het sterkst is
hij in zijn scherpe, humoristi
sche observatie van mensen.
Een mooi voorbeeld hiervan is
'Dame met auto' waarin beide
elementen in evenwicht zijn ge
bracht terwijl 'De dames bij
Krul theesalon' een meer kari
katuraal karakter heeft.
Ook in de schilderijen uit de
jaren veertig wisselen stilering
en decoratie elkaar af. In deze
stillevens met bloemen en
schelpen is de weerklank van
kubistische schilders zoals Pi
casso en Severini merkbaar.
Ook in de grafiek blijft deze in
vloed aanwezig maar Rozendaal
is het meest gedreven door de
kracht van de expressie.
hengelo theo hakkert
The Chords hebben dus de
naam een eigenwijze band te
zijn. Een imago dat bij nadere
beschouwing eerder aan toeval
lige omstandigheden te danken
is dan aan een weloverwogen
beleidskeuze. Het verhaal ging
dat het Flengelose kwartet
hooghartig enkele aanbiedingen
van Nederlandse platenmaat
schappijen had afgeslagen, die
andere beginnende bands gre
tig geaccepteerd zouden heb
ben. Toen vervolgens ook nog
eens bekend werd dat The
Chords een contract in Amerika
hadden getekend was er verba
zing alom.
Begin januari stond de groep
geprogrammeerd voor Noor
derslag, het grote festival waar
alle hedendaagse Nederpop-
acts acte de presence gaven,
maar wie er allemaal kwamen
opdagen: niet The Chords. Ei
genwijs noemen ze ons." Gita
rist Marzel Morsink knikt in
stemmend. „We zijn inderdaad
een rare band." Niet zozeer om
dat ze ontbraken op Noorder
slag: de cd-opnamen waren ge
woon nog niet afgerond. Raar
zijn The Chords hooguit omdat
ze verrekte goed weten wat ze
willen. Hoe ze willen klinken
bijvoorbeeld.
Verkopen
De opnamen van 'Taurus. No
Buil' namen tien weken in be
slag. Achter de knoppen zat
producer Nick Sansano, die zijn
sporen verdiende bij rap-acts
als Ice-T en Public Enemy en de
gitaar-rockgroep Sonic Youth,
waar The Chords enige ver
wantschap mee vertonen. Geen
kleine jongen, die Sansano.
Maar mooi dat The Chords zijn
uiteindelijke mix toch afkeur-
In zijn werk bleef Rozendaal
steeds verandering nastreven en
dit verklaart de afwisseling van
expressiviteit, stilering en deco
ratieve eigenschappen. In kort
bestek leert men iets van Ro-
zendaals rijk geschakeerde oeu
vre kennen en misschien iets
van de kunstenaar als persoon.
De reeks zelfportretten roept
een beeld op van een ouder
wordende kunstenaar die zijn
scherpe, vorsende blik blijft be
houden.
De expositie met werk van
W.J. Rozendaal is te zien 21
maart, di. t/m vr. 10.00-16.00
uur, za. en zo. 13.00-16.00 uur,
raadhuis De Paauw, Raadhuis
laan 22, Wassenaar.
den. Te glad. „Het moest niet te
mooi zijn en wel smerig blijven
klinken." Aldus geschiedde.
„Zangeres Simone Holsbeek
is bijzonder handig op manage-
ment-gebied. Ze kan ons goed
verkopen. Verbazingwekkend
hoe veel ons in korte tijd is ge
lukt. Als je ziet wat wij bereikt
hebben zonder dat er nog maar
een plaat op de markt is. Je
moet als band ook kwaliteit
hebben, maar als je je niet weet
te verkopen blijf je eeuwig goed
spelen in je oefenruimte. Daar
schieten de meeste Nederland
se bands tekort. Ze kunnen mis
schien wel heel goed spelen. Ze
zijn misschien ook heel origi
neel, maar dat aan de man
brengen, missen ze vaak."
Duitsland
Van The Chords kwam uitein
delijk een cassettebandje te
recht in Duitsland. Een produ
cer van EMI Duitsland zag wel
wat in de groep. Het kwam zelfs
zover dat er in een studio in
Düsseldorf een plaat werd op
genomen. Door allerlei factoren
kwam die plaat nooit uit, maar
The Chords hadden opeens wel
de beschikking over een demo
van cd-kwaliteit. En dat bandje
ging zowel de Noordzee als de
oceaan over.
In Engeland begon de victo
rie. John Peel, de eminence gri
se van de BBC, pikte de Henge
lose tape uit de dagelijkse sta
pel, draaide The Chords op de
radio en greep de telefoon. Of
de groep niet even naar de BBC
wilde komen om een sessie op
te nemen voor Peels program
ma. Op de Nederlandse radio
waren ze op dat moment nog
nooit te horen geweest.
Een andere copie van de de
mo belandde op het bureau van
een medewerker van een pla-
BEELDENDE KUNST
RECENSIE ONNO SCHILSTRA
Expositie' 'Lente op de begraafplaats aan
de Groenesteeg', tekeningen van Marjo-
lijn Groustra, Hermance Mees en Elbert
Ploos van Amstel Te zien: t/m 28/2, ma
t/m do. 19—22 uur, za en zo. 13-16 uur,
Ars Studio. Leiden.
Waar ligt het verband tussen
een kerkhof en beeldende
kunst? Die vraag dringt zich op
wanneer men de groeiende be
langstelling voor begraafplaat
sen onder kunstenaars en
kunsthistorici overweegt, en in
het bijzonder de interesse voor
de lang verwaarloosde Leidse
dodenakker aan het eind van de
Groenesteeg. De 19e eeuwse
begraafplaats, die enkele jaren
geleden op de Monumentenlijst
werd geplaatst, blijkt behalve op
vandalen ook grote aantrek
kingskracht uit te oefenen op
schilders, beeldhouwers en te
kenaars.
Een voorbeeld daarvan is de
expositie bij Ars Aemula Natu
rae. Drie leden van de Leidse
kunstenaarsvereniging hebben
in het voorjaar van 1992 een te-
lenmaatschappij in de Verenig
de Staten. Daar rolde een con
tract uit, en daarmee werden ze
de eerste Nederlandse pop
groep met een Amerikaans pla
tencontract zonder dat er een
kenproject uitgevoerd temidden
van de verzakte zerken, het
hoog opschietende gras en de
grillig uitgegroeide bomen. Tot
28 februari presenteren Marjo-
lijn Groustra, Hermance Mees
en Elbert Ploos van Amstel in de
Ars Studio een omvangrijke se
rie kleine tekeningen, hoofdza
kelijk uitgevoerd met inktpen
en soms met potlood en water
verf.
Opvallend is dat de tekenin
gen van de drie zeer sterk op el
kaar lijken, zowel in het materi
aalgebruik en onderwerpkeuze
als wat betreft de opbouw van
de composities. Het gaat om
traditionele landschappen,
waarbij het kerkhof voorname
lijk heeft gediend als roman
tisch en schilderachtig decor. Al
tekenend hebben de kunste
naars getracht de typische ry-
thrniek te ordenen die ontstaat
uit de overwoekering van de
geometrische grafmonumenten
door de organische natuurvor-
De keuze voor die benadering
is legitiem, maar men kan zich
afvragen of er niet iets- ont-
Nederlandse maatschappij bij
betrokken is.
Bassist Mare Fabels: „We zijn
wel eens met een singletje in
Hilversum geweest. Een beetje
pluggen en zo, maar ze doen
breekt in deze tentoonstelling.
De Ars-leden hebben voorals
nog slechts de meest voor de
hand liggende, afgezaagde di
mensie van de begraafplaats
behandeld. Bovendien kwette
ren en kwinkeleren veel teke
ningen als vogeltjes. Dat is niet
verwonderlijk gezien het jaarge
tij waarin de tekenaars hebben
gewerkt, maar daarmee is de ty
pisch calvinistische, grijze som
berte die de begraafplaats ken
merkt. geheel naar de achter
grond verdwenen.
De geheimzinnige witte aula
bij de toegang, de stilte van de
grote assen in de parkaanleg, de
pathetische detaillering van de
monumenten en vooral: de ver
warrende confrontatie met de
dood - het wordt nergens echt
aangesneden. Daarom had het
waarschijnlijk weinig uitge
maakt wanneer er hier stadge-
zichten of stillevens te zien wa
ren geweest.
Een kerkhof is en blijft een
plek van huiver, emotie en een
pogen datgene te verwerken
waarover je als mens geen
macht hebt. Aangezien dat ook
net of ze gek zijn. In de eerste
plaats kom je uit het oosten van
het land, dus het kan niks zijn.
In de tweede plaats: Nederland
se bands kunnen sowieso al
niks zijn."
een van de belangrijkste func
ties is van de kunst, mag je van
kunstenaars die een kerkhof tot
onderwerp kiezen, verwachten
dat zij iets van die thematiek
weten te verwerken. De be
graafplaats aan de Groenesteeg
biedt daartoe alle gelegenheid
en in dat opzicht is deze exposi
tie een gemiste kans.
'Alle mannen
zijn toch bot'
film
RECENSIE LETTY STAM
Premtèn? Homeo Juliette Gezien 15/2
congrescentrum Leeuwenhorst. Noord\vi|-
kerhout. Een video van de film is te huur
of te koop bij de stichting Pink View in
Noordwijk. telefoon 01719-10194
Monique van de Ven of Linda
van Dijk. De actrices in Homeo
Juliette hadden deze twee
kanjers graag als tegenspeelster
gehad. Dc low budgetfilm Ho
meo Juliette kon zich echter
geen sterrencast permitteren.
De vier amateur-acteurs kregen
gisteren bij de première toch
een VIP-behanaeling. Per li
mousine werd het stel aange
voerd.
De film is een idee van de Ro
ze Bollen, een homo-jongeren
groep uit de bollenstreek. Leuke
films die hen aangaan, bleken
niet te bestaan. Of te saai, of te
pornografisch. Vandaar dat dc
groep zelf aan de slag is gegaan.
Regisseur Peter Andrik die toe
vallig aan de bar hing terwijl dc
Roze Bollen hun idee opperden,
gaf spontaan zijn visitekaartje.
En van wat praten ontstond Ho
meo Juliette.
De film volgt vier jongeren
Wouter (Aldwin Kroeze) die sa
menwoont met Bas (Peter Rik-
kers). Anne (Bente van Bour-
gondiën) heeft net haar diplo
ma van de middelbare school
gehaald. Ze weet nog niet wat
ze wil. En al helemaal niet of ze
met haar vriendje Rik vcrdei
wil. Barbara (Chariot Pierik)
heeft wat los-vaste vrijvriendin
nen en staat niet echt te sprin
gen om een vaste relatie te be
ginnen.
Dat de vier amateurs zijn is
nauwelijks te merken. Soms is
het spel wat houterig. Ook dc
dialogen vloeien niet altijd even
vlot. Wel zijn de gesprekken
zeer herkenbaar want de spelers
hebben hun eigen ervaringen in
het script verwerkt. De film gaat
over de liefde en allerlei aanvei
wante huis-tuin-en-keukenza
ken en is opgenomen in de bol
lenstreek. Andrik heeft de ver
halen in korte scènes gevat en
dat geeft een razende vaart aan
de film. Neem bij voorbeeld die
typisch huiselijke scène van An
ne en haar moeder. Ma wast de
borden. Anne staat te klunzen
bij het koffie apparaat. Moedei
vraagt wat er aan de hand is.
Anne vertelt dat het uit is met
Rik. En dat hij er niets van be
grijpt. Dat hij zo bot is. „Dat zijn
alle mannen", zegt moeder
troostend. Anne moet daar
maar aan wennen. Waarop
dochterlief reageert met: „Wie
zegt dat ik verliefd word op een
man?". Moeder laat ontzet een
bord uit haar handen kletteren
En ook al ziet de kijker dat al se
conden lang aankomen, hel
blijft grappig.
Nog zo'n huiselijk Hollandse
scène. Wouter is op bezoek bij
zijn ouders. Moeder breit, vader
leest de krant en de andere kin
deren scrabbelen. Wouter wil
Bas meenemen naar oma's ver
jaardag. Pa, dc rechtlijnigheid
zelve, ontsteekt in toorn. Roept
wat over de schande die zijn
zoon over de buurt, de familie,
zo ongeveer heel Nederland,
uitroept. Ma probeert te sussen
Wouter staat voor het eerst op
tegen zijn vader en loopt woest
het huis uil.
Tot nijd van de losse vrij-
vriendinnen van Barbara
schreef het script ook voor Bar
bara en Anne een happy ending
voor. En dat was precies wat de
makers beoogden. Een losse,
luchtige, grappige film die elke
school, elke instelling met goed
fatsoen als voorlichtingsmaieri
aal kan gebruiken. Okee, er
komt wat bloot in voor. Dal is
echter heel lief, heel teder éTi
blijft beperkt tot zoenen, aaien,
likken. Regisseur Andriks heeft
dat bloot bovendien zo be
schaafd in beeld gebracht dat
zelfs Wouters rechtlijnige pa
hier niet geschokt van kan ra
ken.
06-0503. AA/W&
