Geweldsgolf in Algerije
Zafy staat voor onmogelijke opgave
Brazauskas krijgt massaal
steun van Litouwse kiezers
Buitenland
Iran vraagt Londen uitlevering Rushdie
Madagascar kiest voor
oppositieleider Zafy
The Sun biedt koningin
Elizabeth excuses aan
Somalische wapens buitgemaakt
MAANDAG 15 FEBRUAR11993
the irxjependent ips interpm
TEHERAN-LONDEN Rtr
De Britse auteur Salman Rush
die, om wiens uitlevering Iran
gisteren heeft verzocht om het
doodvonnis tegen hem te kun
nen voltrekken, heeft dit ver
zoek gekwalificeerd als „een re
gelrechte terroristische daad".
De 45-jarige schrijver die
een ondergedoken bestaan leidt
sinds vier jaar geleden een
doodvonnis tegen hem werd
uitgesproken wegens zijn ro
man 'De duivelsverzen' stel
de dat religieus fanatisme hem
de afgelopen jaren vooral heeft
geleerd aan morele zaken als
goed en kwaad de prioriteit te
geven boven religie. „Juist daar
in schuilt onze vrijheid. Het is
de fatwa (religieus decreet) die
deze vrijheid in de weg staat.
Wij mogen niet toestaan dat dit
decreet ons van die vrijheid be
rooft", aldus Rushdie gisteren in
Londen.
De geestelijk leider van Iran,
ayatollah Khamenei, greep de
vierde verjaardag van het dood
vonnis tegen Rushdie aan om
de Britse regering om uitleve
ring te verzoeken van „deze af
vallige". Voorts herhaalde hij
dat het doodvonnis tegen de
van oorsprong Indiase schrijver
zal moeten worden uitgevoerd,
ongeacht de gevolgen ervan
voor Iran. Khamenei refereerde
aan zijn voorganger door te
stellen dat de pijl die imam
Khomeini in de richting van de
ze godslasterlijke afvallige heeft
geworpen langzamerhand zijn
doel bereikt. „Vroeg of laat zal
de pijl haar doel treffen", verze
kerde hij.
De Iraanse minister van bui
tenlandse zaken, Ali Akbar Ve-
layati, riep de westerse landen
op om de Rushdie-kwestie ge
scheiden te houden van hun di
plomatieke banden met Iran.
„Enkele westerse regeringen la
ten nog steeds hun relatie met
Iran afhangen van het lot van
deze schrijver. Dat is een foute
opstelling. Zij zouden deze za
ken los van elkaar moeten
zien", aldus de bewindsman tij
dens een persconferentie in Te
heran.
Een woordvoerder van het
Britse ministerie van buiten
landse zaken zei gistefen dat
zijn regering de strijd onver
minderd voortzet om Rushdie
uiteindelijk te bevrijden van de
ze „schandelijke en waanzinni
ge fatwa". De herhaalde oproep
van Iran heeft volgens de zegs
man elke hervatting van de di
plomatieke betrekkingen tussen
Londen en Teheran onmogelijk
gemaakt.
De resultaten van de presi
dentsverkiezingen in Malagasië
de officiële naam van de re
publiek die is gevestigd op het
eiland Madagascar geven een
massale afkeuring aan van het
autoritaire bewind van presi
dent Ratsiraka. Na een langdu
rige machtsstrijd, grote demon
straties en algemene staking
van negen maanden is deze in
1991 uiteindelijk gezwicht voor
de toelating van de oppositie in
de regering van het uitgestrekte
eiland ten oosten van het Afri
kaanse vasteland.
De president heeft inmiddels la
ten weten dat hij vrijwillig zal
terugtreden wanneer hij in de
gisteren gehouden tweede ron
de van de presidentsverkiezin
gen wordt weggestemd. Ver
wacht wordt dat hij de macht
eind deze maand aan Zafy over
geeft. wanneer de uitslag defini
tief bekend is.
Ratsiraka, die in 1975 aan de
macht kwam na een staats
greep, voerde de eerste jaren
een socialistisch bewind dat
hem een zekere mate van po
pulariteit verschafte. Uitblijven
van economische groei en de
i corruptie droeg
ertoe bij dat zijn regering is ver
worden tot een ordinaire dicta-
Volgens diplomaten staat Zafy,
een milde in Frankrijk opgelei-
Oppositieleider Albert Zafy
heeft gisteren een niet meer
in te halen voorsprong geno
men bij de presidentsverkie
zingen op het Afrikaanse ei
land Madagascar. Daarmee
lijkt vrijwel zeker een einde
te komen aan het 17 jaar du
rende bewind van president
Didier Ratsiraka.
De uitslag van 11.666 van
de in totaal 14.140 Malagas-
sische stembureaus toont
aan dat Zafy, de populaire
voorman van circa 100 op
positiegroepen verenigd in
de Forces Vices (de Levende
Krachten), kan bogen op
meer dan 70 procent van de
stemmen tegen 30 procent
van de stemmen voor Rat
siraka. De resultaten zijn gis
teren bekendgemaakt door
het ministerie van binnen
landse zaken.
de chirurg, als toekomstig presi
dent binnenkort voorde bijna
onmogelijke taak aan de ver
wachtingen van miljoenen sterk
verarmde inwoners tegemoet te
komen. „De verkiezingen win
nen was het gemakkelijkste on
derdeel. Het moeilijkste deel
begint nu", aldus een Franse di
plomaat gisteren.
Dit in 1992 aangetreden Natio
naal Forum, waarin leden van
de oppositie en functionarissen
van Ratsiraka's voormalige een -
hcidspartij zitting hebben, beeft
een nieuwe grondwet geformu
leerd, die in maart 1992 van
kracht werd. Zafy verklaarde ten
overstaan van journalisten dat
zijn rol zich voorlopig beperkt
tot die van bewaker van de
grondwet. Substantiële veran
deringen in het land moeten
wachten tot de uitkomst van de
wetgevende verkiezingen in
april of mei.
Zafy s coalitie Forces Vices heeft
inmiddels verkennende ge
sprekken gevoerd met het Inter-
Het Britse boulevardblad The
Sun heeft vandaag op de
voorpagina aan koningin Eli
zabeth verontschuldigingen
aangeboden voor het voortij
dig openbaar maken van haar
kersttoespraak. Het blad zei
200.000 pond sterling
(520.000 gulden) te zullen
schenken aan een liefdadig
heidsfonds waarvan prinses
Anne, de dochter van de ko
ningin, beschermvrouwe is.
Een woordvoerder van het
hof zei dat de juridisch advi
seurs van de vorstin het aan
bod van de krant zullen be
studeren. De koningin heeft
wegens het schenden van het
copyright op haar toespraak
een geding aangespannen te
gen The Sun, die een oplage
heeft van 3,5 miljoen. The
Sun had vorige week nog ge
zegd het op de rechtszaak te
zullen laten aankomen. De
beslissing om in te binden is
volgens adjunct-hoofdredac
teur Chris Davis genomen
door uitgever Rupert Mur
doch.
The Sun drukte een open
brief aan de koningin af,
waarin haar besluit om belas
ting te gaan betalen werd ge
prezen. „Daarom maakt The
Sun nu ook een gebaar",
schreef de krant. Het blad be
tuigde spijt over het „onop
zettelijk" publiceren van de
uitgelekte tekst van de kerst
toespraak van de koningin,
maar meent daarmee niets
onwettigs te hebben gedaan.
Autobahnvignet
ontmoet steeds
meer weerstand
correspondent
De plannen van de Duitse mi
nister Krause (verkeer) om een
Autobahn-vignet van maximaal
450 gulden per jaar in te voeren,
stuiten op steeds meer verzet.
Nadat de oppositionele sociaal
democraten, de politievakbond.
milieu-organisaties en de ADAC
(de Duitse ANWB-red) de plan
nen al hadden afgewezen, komt
nu ook kritiek vanuit de rege
ringspartijen CDU-CSU en FDP.
Verschillende leidende liberale
en christen-democratische poli
tici en premiers van CDU-deel-
staten noemden Krauses plan
nen het afgelopen weekeinde
onuitvoerbaar. Ecologisch on
zinnig en administratief niet
haalbaar, luidt hun kritiek. Zij
zien veel meer in een verhoging
van de accijns op brandstof.
Op minder weerstand kan
Krause rekenen bij zijn voorge
nomen lastenverhoging van
maximaal tien mille per jaar
voor vrachtwagens. De Duitse
vervoerders zouden uit een
overheidspot compensatie krij
gen voor deze extra lasten.
Tapie verkoopt
belang Adidas
parus hans certsen
correspondent
De Franse zakenman en politi
cus Bernard Tapie verkoopt zijn
belang van 78 procent in Adidas
GmbH, de holding die 95 pro
cent van de aandelen van de
sportartikelen-fabrikant bezit.
Volgens de Franse pers is er
een bedrag van 2,08 miljard
franc, bijna 700 miljoen gulden
gemoeid met de transactie. Het
belang van Tapie wordt overge-
momen door een vijftal beleg
gers, waaronder Crédit Lyon-
nais en twee verzekeringsmaat
schappijen die in handen van
de Franse staat zijn. De verkoop
zou vandaga moeten worden
bezegeld.
De Franse oppositie heeft gis
teren verontwaardigd gerea
geerd op de transactie. Het libe
rale parlementslid Francois
d'Aubert kondigde een parle
mentaire enquête aan naar de
verkoopvoorwaarden. Volgens
de oppositie lijkt het er op dat
Bernard Tapie, momenteel nog
minister van stadsvernieuwing,
door drie staatsbedrijven uit de
brand is geholpen.
nationale Monetaire Fonds
(HU en de Wereldbank voor
de hervatting van een reddings
programma om de volkomen
geruïneerde economie nieuw
leven in te blazen.
Zafy heeft tijdens zijn verkie
zingscampagne herhaaldelijk
beloofd om allereerst te probe
ren een einde te maken aan de
honger in de grote steden, waar
bedelaars en dieven de hoofd
moot uitmaken.
Turken gewond bij aanslag
ludwigshafen» Na brandstichting in een Turkse winkel in de
Duitse stad Ludwigshafen zijn gisterochtend tien mensen met
rookvergiftiging in het ziekenhuis opgenomen. De politie raamt
de schade op een half miljoen D-mark. Onbekenden hadden
vlak voor het licht werd een voorwerp de winkel ingegooid. Kor
te tijd later stond het pand in lichter laaie.
Duitsers helpen Libië aan gifgas
berlun» Duitse bedrijven helpen Libië een tweede gifgasfabriek
te bouwen. Dat heeft Die Welt am Sonntag gemeld. De krant ba
seerde zich op bronnen bij de Duitse inlichtingendienst. Bij de
bouw van de fabriek is volgens het bericht een Thaise onderne
mer betrokken. De fabriek, waar mosterdgas en andere strijd
gassen moeten worden gemaakt, zou nog niet operationeel zijn.
Vietnam wil cultuur liberaliseren
hanoi De Communistische Partij van Vietnam wil op cultureel
en artistiek gebied de touwtjes laten vieren. De partijléant Nhan
Dan maakte vandaag bekend dat de communisten culturele ac
tiviteiten willen liberaliseren zonder de controle erover te verlie
zen. Het nieuwe beleid moet zorgen voor „versterking van de
democratie en vrijheid voor alle culturele activiteiten".
Rampzalige luchtvervuiling Bohemen
praag De al dagen aanhoudende luchtvervuiling in het noor
den van Bohemen in de Tsjechische Republiek zorgt voor een
„milieuramp". De lucht is 15 maal erger vervuild dan de toege
stane norm. De verontreiniging wordt veroorzaak door de hoge
concentraties zwaveldioxyde. Die stof is afkomstig uit kracht
centrales die branden op kolen van slechte kwaliteit. De situatie
wordt verergerd door de klimatologische omstandigheden,
waarbij de koude lucht en de luchtvervuiling boven de grond
blijven hangen. Er wordt voor deze week geen verandering ver
wacht.
Frankrijk verkoopt honderden tanks
abu dhabi Frankrijk heeft gisteren een grote wapenorder bin
nengehaald. De Verenigde Arabische Emiraten ondertekenden
een contract voor de aanschaf van 436 Lec/erc-tanks en pantser
voertuigen. Met de order is een bedrag gemoeid van tussen de
3,5 en vier miljard dollar, zo menen deskundigen.
Arafat en Ortega geven Honecker geld
bonn» De vroegere Oostduitse leider Erich Honecker, die in
Chili verblijft, krijgt financiële van onder andere PLO-leider Yasir
Arafat. Dit heeft zijn advocaat gisteren in een interview gezegd.
Ook de voormalige Nicaraguaanse leider Daniel Ortega geeft
Honecker financiële ondersteuning. De advocaat, Friedrich
Wolff, ontkende dat de 80-jarige communist leeft van geheime
Oostduitse bankrekeningen.
Argentijnse stelt nazi-archieven open
buenos aires» De Argentijnse regering heeft Simon Wiesenthal
gevraagd onderzoek te doen naar de officiële archieven over
Duitsers die na de Tweede Wereldoorlog naar Argentinië kwa
men. Wiesenthal, die oorlogsmisdadigers opspeurt, krijgt de be
schikking over alle archiefstukken. Eerder deze maand had Wie
senthal Argentinië bekritiseerd omdat veel archiefstukken nog
altijd niet kunnen worden ingezien.
Palestijn doodt Israëli bij busstation
Jeruzalem» Een 28-jarige Israëli is vanochtend bij een busstation
in Jeruzalem doodgestoken dooreen Palestijn. De aanvaller ver
wondde twee andere Israëli's voordat hij zijn toevlucht zocht in
een nabij gelegen Arabische wijk.
Zes mensen vermoord in New York
new york» In een appartement in de Newyorkse wijk Bronx zijn
gisteren de ontzielde lichamen van drie volwassenen en drie tie
ners gevonden. De politie vermoedt dat de zesvoudige moord
verband houdt met drugs. Omwonenden hadden kort na mid
dernacht wel schoten, gebons en het geluid van wegrennende
mensen gehoord, maar niet meteen de politie gewaarschuwd.
Dat gebeurde pas nadat iemand door deuropening de lichamen
had zien liggen
Atlantische
Mislukte aanslag op minister van defensie
Algerije is het afgelopen weekeinde opgeschrikt door een
reeks van terreuraanslagen, die het werk zijn van leden
van de Gewapende Islamitische Beweging. Deze terreur
groep is nauw verbonden met het sinds vorig jaar verbo
den Islamitische Heilsfront (FIS), dat van Algerije een is
lamitische staat wil maken.
algiers-barcelona ruud de wit
correspondent
Drie fundamentalisten openden
gisteren in de hoofdstad Algiers
het vuur op een wachtende bus
voor een school, waar kinderen
van militairen en politieagenten
onderwijs volgen. Geen van de
scholieren werd getroffen, maar
de chauffeur van de bus stierf
later in een ziekenhuis aan zijn
verwondingen. Ook werden tij
dens een militaire actie in het
plaatsje Bugara drie vermeende
terroristen doodgeschoten. In
Constatine en Annaba werden
nog eens twee radicale moslims
van het FIS gearresteerd.
De meest spectaculaire aan
slag was echter die van zater
dagochtend, waarbij de Alge
rijnse minister van defensie
Khaled Nezzar, op een miracu
leuze wijze aan de dood ont
snapte. Nezzar, die als lid van
de Hoge Staatsraad een van de
machtigste personen in het land
is, was rond een uur of tien in
een gepantserde auto op weg
naar zijn ministerie in de
hoofdstad, toen een langs de
weg geparkeerde auto, volgela
den met explosieven, tot ont
ploffing werd gebracht.
Niemand raakte bij de aan
slag gewond, maar de paniek bij
het ministerie van defensie in
de wijk El Biar was groot. Lijf
wachten van Nezzar schoten in
het wilde weg, terwijl winkelen
de burgers ijlings dekking zoch
ten. toen ze de enorme knal van
de ontploffing hoorden.
Eveneens zaterdag werden in
de wijk El Harrach, op drie kilo
meter van het centrum van de
Algerijnse hoofdstad, een fun
damentalistisch commando
vier politieagenten dood. Een
van de slachtoffers was het
hoofd van de stadsveiligheid
van Algiers.
De dubbele aanslag in Algiers
kwam nog geen 24 uur na de te
rechtstelling van vier funda
mentalisten, die eerder door
een militair gerechtshof in Our-
gla ter dood waren veroordeeld.
De vier fundamentalisten wer
den geëxecuteerd voor hun be
trokkenheid bij een aanval van
de terreurgroep Gewapende Is
lamitische Beweging in novem
ber 1991 op de militaire grens
post van Guemmar.
Bij deze aanslag vonden drie
militairen de dood en maakten
de terreurgroep een grote hoe
veelheid wapens buit.
De vroegere communistische
leider Algirdas Brazauskas
heeft gisteren met overmacht
de eerste presidentsverkiezin
gen in de Oostzeerepubliek Li
touwen gewonnen. Brazauskas
kreeg bijna zestig procent van
de stemmen. Zijn concurrent
Stasys Lozoraitis, die de steun
had van de onafhankelijks-
heidsbeweging Sajudis, bleef
op 39 procent steken.
Brazauskas (60) was al waar
nemend president nadat zijn
Democratische Arbeiderspartij
bij de parlementsverkiezingen
vorig jaar november verras
send als winnaar uit de bus
kwam.
„Er wacht mij een grote taak",
verklaarde Brazauskas toen de
uitslag bekend werd. „Ik ben
niet bang voor de verantwoor
delijkheid, ik weet wat het bete
kent aan de macht te zijn". Hij
zei dat hij „als president alles
zou doen om de relaties met de
buurlanden, inclusief Rusland,
te ontwikkelen in de geest'van
wederzijds begrip en samen
werking gebaseerd op gelijke
rechten".
De oud-partijleider, die voor
de ineenstorting van de Sov
jetunie aan het hoofd van de Li
touwse communisten in 1989
aanstuurde op een breuk met
het Kremlin, pleitte in de ver
kiezingscampagne voor voor
zichtigheid op economisch ge
bied en een pragmatische aan
pak van de betrekkingen met
Moskou.
Nadat hij gisteren zijn stem
Algirdas Brazaukas had zaterdag tijd voor ontspanning. Hij bezocht een
basketbalwedstrijd in Vilnius. foto ap
had uitgebracht zei hij: „Wij
hebben grote belangen in Rus
land en Rusland heeft dat ook
in Litouwen. Zij hebben de toe
gang tot de Baltische zee en (de
Russische enclave) Kaliningrad
nodig. Ik denk dat onze relaties
zich moeten stabiliseren."
Litouwen is afhankelijk van
zijn olieleveranties aan Rusland,
maar de Baltische staat is na de
teloorgang van het communis
tisch bestel in hetzelfde econo
mische moeras als zijn reusach
tige buurland terechtgekomen.
De inflatie bedroeg in 1992
1.163 procent en de industriële
produktie is de afgelopen twee
jaar 55 procent verminderd.
Lozoraitis, die Italië en de
Verenigde Staten opgroeide en
ambassadeur van Litouwen in
Washington is, voerde campag
ne met de belofte dat hij nieuwe
ideeën naar zijn vaderland zou
brengen. Veel kiezers hadden
daar echter geen boodschap
aan en gaven de voorkeur aan
iemand die zij kenden. Lozorai
tis liet weten dat hij weer terug
gaat naar de ambassade in Was
hington.
Vytautas Landsbergis, die Li
touwen naar de onafhankelijk
heid leidde, besloot niet mee te
doen aan de verkiezingen nadat
Éijn nationalisten een gevoelige
nederlaag leden bij de parle
mentsverkiezingen. Hij steunde
Lozoraitis.
muqdisho» Het dragen van wapens is sinds de komst van de Amerikanen verboden in de Somalische hoofdstad Muqdisho. Vandaar dat deze Somaliërs hardhanding worden aangepakt
nadat een Amerikaanse patrouille een pistool en een bajonet ontdekte bij het tweetal. Amerikaanse en Pakistaanse troepen hebben het afgelopen weekeinde veel wapens en munitie
buitgemaakt. foto reuter dan eldon
