Jeltsin onderneemt
verzoeningspoging
Corruptie bereikt top Italiaanse regeringspartij
Buitenland
Britse koningin sleept
roddelblad voor rechter
Japanse top-econoom
Sabuko Okita overleden
Seropositieven mogen voortaan VS weer in
Protest Franse spoorwegbeamten
Archeologen vinden 'bieb'
Iwan de Verschrikkelijke
Mitterrand op bezoek
WOENSDAG 10 FEBRUAR11993155
AFP Agf nee France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau
Acht doden bij helikopterongelukken
abidjan Bij ongelukken met Franse en Spaanse helikopters in
Ivoorkust en Spanje zijn gisteren acht mensen omgekomen. Een
Franse militaire helikopter verongelukte bij Dabakala, in het
noorden van Ivoorkust. Alle vijf inzittenden kwamen om het le
ven. Bij de luchthaven van Sevilla, in Zuid-Spanje, stortte een
helikopter van de Guardia Civil neer. Daarbij vielen drie doden.
Ophalers vermalen in vuilniswagen
Tokyo. Twee Japanse vuilnismannen zijn gisteren om het leven
gekomen bij het lossen van hun vuilniswagen. Volgens de politie
werden de mannen vermoedelijk bij een controle van het losme-
chanisme gegrepen door de roterende rollen waarmee het vuil
wordt vermalen.
Oslo stuurt Albanezen terug naar Kosovo
Oslo. Noorwegen wil ongeveer 1.200 vluchtelingen van etni
sche Albanese oorsprong terugsturen naar de Servische provin
cie Kosovo. De asielaanvragen van de 1.200 zijn afgewezen on
danks protesten van humanitaire groeperingen.
Italië wil bij mist wegen sluiten
turun» De Italiaanse regering overweegt snelwegen in het noor
den van het land wegens al dagen aanhoudende dichte mist te
sluiten. Gisteren deed zich een ernstige kettingbotsing voor op
de autoweg van Turijn naar Milaan. Daarbij kwamen zeker acht
mensen om. Een dag eerder vielen ten zuiden van Milaan bij
een kettingbotsing in dichte mist vijf doden.
Gratis AIDS-test op Valentijnsdag
Tokyo. Japanse paren kunnen zich ter gelegenheid van Valen
tijnsdag (14 februari) gratis laten onderzoeken op AIDS. De ac
tie, bedacht door de autoriteiten van het ten noorden van Tokyo
gelegen Saitama, is bedoeld om vooral bij jongeren meer aan
dacht te vestigen op de ziekte. Heel Japan telt officieel 543 AIDS-
patiënten en 2.551 seropositieven.
Doden bij overstromingen in Iran
athene In het oosten en zuidoosten van Iran zijn zeker 230
mensen omgekomen bij overstromingen, veroorzaakt door zwa
re regenval. Het water sloeg huizen weg en vernielde elektrici
teitsleidingen. De meeste doden vielen in Bandar Abbas, een ha
venstad aan de Straat van Hormuz.
Duitsland handhaaft dienstplicht
Bonn. De Duitse regering heeft gisteren besloten de militaire
dienstplicht te handhaven ondanks de sterke inkrimping van de
strijdkrachten. Dat heeft regeringswoordvoerder Vogel gisteren
verklaard. De drie coalitiepartijen CDU, CSU en FDP hebben de
fensieminister Rühe opdracht gegeven de komende maanden
een plan op te stellen voor de toekomstige structuur van het
Duitse leger. De bedoeling is om de mankracht thans 430.000
man in 1995 terug te brengen naar 300.700 militairen.
Haïti laat waarnemers toe
port-au-prince De door militairen gesteunde regering van Haïti
heeft besloten internationale waarnemers toe te laten die toe
zicht moeten houden op naleving van de mensenrechten. Vori
ge week had de Haïtiaanse regering de komst van 500 burger-
waarnemers nog afgewezen.
LONDEN Rtr/AFP
De Britse vorstin Elizabeth II zal via haar advocaat een aanklacht
indienen tegen het meestverkochte Britse roddelblad The Sun.
Het blad had het embargo op de kersttoespraak van de koningin
geschonden. In die toespraak zei de Britse vorstin onder meer
dat 1992 voor de.koninklijke familie een heel moeilijk jaar was
geweest.
Het sensatieblad liet de kans om een rechtzaak te ontlopen lig
gen, door te weigeren binnen een week haar fout te erkennen en
schadevergoeding en rente te betalen. Het is de vierde maal dat
Buckingham Palace met The Sun de juridische degens kruist. De
koningin won de drie vorige zaken. De krant zei gisteren zich 'zo
nodig met alle middelen' te zullen verdedigen tegen de 'ongeloof
lijke' reactie van de koningin. Volgens het blad was de voortijdige
publikatie slechts een 'goede ouderwetse primeur'.
Sabuko Okita is gisteren in
Tokyo op 78-jarige leeftijd over
leden aan de gevolgen van een
hartaanval. Okita wordt alge
meen beschouwd als de man
achter het Japanse 'Wirtschafts-
wunder'. Na de Tweede Wereld
oorlog was hij als topambtenaar
en minister verantwoordelijk
voor de opmars van Japan tot
de tweede industriële mogend
heid na de Verenigde Staten.
Zowel politici als industriëlen
betreuren het overlijden van
Okita, die van 1979 tot 1980 mi
nister van buitenlandse zaken
was. Okita stippelde tussen
1948 en 1963 als topambtenaar
van het ministerie voor econo
mische planning de marsroute
uit die moest leiden tot de eco
nomische herrijzenis van Japan.
Hij had voorts zitting in talrijke
internationale economische
overleg- en adviesorganen.
VS-troepen
mogelijk
naar Bosnië
WASHINGTON ap
De Amerikaanse president Gin
ton is bereid troepen te sturen
naar Bosnië-Hercegovina om er
een vredesregeling af te dwin
gen die aanvaardbaar is voor al
le partijen. De Amerikaanse
troepen zouden onder de vlag
van de Verenigde Naties of de
NAVO moeten opereren. Dal
hebben vooraanstaande rege
ringsfunctionarissen gisteren
gezegd. Het Witte Huis heeft de
berichten vanmorgen bevestigd
Minister Christopher (buiten
landse zaken) zal vandaag of
morgen een vredesinitiatief
aankondigen dat diplomatieke,
militaire, economische en hu
manitaire componenten heeft
„Het is een initiatief van de pre
sident om de VS direct en agres
sief te betrekken in pogingen
vrede te bewerkstelligen", aldus
een regeringsfunctionaris.
Het nieuwe Amerikaanse be
leid wijkt af van dat van de vori
ge regering onder president
Bush en van het standpunt dat
Clinton als presidentskandidaat
innam. Clinton heeft er steeds
op aangedrongen dat de nadruk
bij de vredesbesprekingen moet
liggen op diplomatie, in plaats
van op het gebruik van geweld.
De functionarissen gaven
geen schatting van de omvang
van de Amerikaanse troepen
macht. Het televisiestation ABC
meldde gisteravond dat de rege
ring overweegt 15.000 man in te
zetten.
Christopher zal verder een
speciale Amerikaanse afgezant
aanstellen die zich samen met
de Joegoslavië-bemiddelaars
Vance en Owen zal inzetten
voor een vredesregeling.
ABC meldde voorts dat Was
hington wil dat de Veiligheids
raad van de VN een nieuwe
resolutie aanneemt waarin de
VN-vredesmacht in het voor
malige Joegoslavië grotere be
voegdheden krijgt om te reage
ren op eventuele aanvallen. Het
zou dan onder meer gaan om
het uitschakelen van artillerie
stellingen.
Bonn op de bres
voor goedkope
'dollarbananen'
BRUSSEL »ALY KNOL
CORRESPONDENT
Duitsland heeft gisteren ge
dreigd zonodig naar het Eu
ropese Hof van Justitie te stap
pen uit onvrede over de specia
le hogere heffing op goedkope
bananen uit Midden- en Zuid
Amerika, de zogenaamde 'doll
arbananen'. Nederland heeft
ook twijfels over de nieuwe ba
nanenregeling.
Al maanden woedt in de Eu
ropese Gemeenschap een hevi
j»e strijd om wat in Brussel het
bananen-regime' heet. Ver
schillende EG-lidstaten willen
dat de bananen uit hun vroege
re kolonies in Afrika, het Caribi
sche gebied en uit landen rond
de Pacific (de zogenoemde
ACP-landen) vrij mogen wor
den ingevoerd. Volgens andere
landen kan de 'Europese ba
naan' niet zonder bescherming*
Duitsland, de grootste bana
nenconsument van Europa, be
.taalt geen invoerheffing op doll
arbananen. Het land is fel tegen
die heffing en de extra steun
aan de bananen uit de ACP-Ian
den en Europa. Ook minister
Bukman van landbouw noemt
de combinatie van die regelin
gen 'zo protectionistisch als de
pest'. Alternatieven ziet hij ech
ter niet. In de hele EG worden
de dollarbananen een stuk
duurder.
Hanoi De Franse president Mitterrand wordt voor de Van Mien-tem-
pel in de Vietnamese hoofdstad Hanoi verwelkomd door hoge functio
narissen. Hij heeft Hanoi verdubbeling van de hulp beloofd, maar aan
gedrongen op meer aandacht voor de mensenrechten. Mitterrand heeft
de Verenigde Staten vandaag opgeroepen het economische embargo
tegen Vietnam op te heffen. foto »ap» jeff widener
Russische president bereid tot venroegde verkiezingen
De grote kemphanen in de Russische politiek, president
Boris Jeltsin en parlementsvoorzitter Roeslan Chasboela-
tov, zullen morgen in het Kremlin proberen vrede te slui
ten. De president van het Constitutionele Hof, Valeri Zor-
kin, zal als 'scheidsrechter' aanwezig zijn. Jeltsins woord
voerder Kostikov maakte dit vanmorgen bekend.
correspondent
Gisteren liet Jeltsin weten dat
hij bereid is verkiezingen voor
parlement en president met een
jaar te vervroegen en het voor
april vastgestelde referendum
over de grondwet af te blazen.
Jeltsins voorwaarde was dat hij
het met Chasboelatov eens zou
worden over een werkbare
machtsdeling tussen president,
regeringen parlement.
Chasboelatov heeft zich sterk
tegen het referendum verzet.
Vice-president Roetskoi en een
groot aantal gematigde Jeltsin-
aanhangers zien ook weinig in
het referendum. Gevreesd
wordt dat het de tegenstellingen
in de Russische politiek alleen
maar zal vergroten. Gisteren
kreeg Jeltsin een voorproefje,
toen de leiders van Ruslands
twintig autonome republieken
zich tijdens een bijeenkomst in
het Kremlin in meerderheid te
gen het referendum uitspraken.
Vorige week nog beschreef
Chasboelatov Jeltsin als een 'fa
lende president'. Nu wil Jeltsin
als blijk van verzoening met
Chasboelatov en Zorkin voor de
TV-camera's verschijnen om
het volk uit te leggen dat er
geen tegenstellingen meer be
staan tussen uitvoerende en
wetgevende macht.
Het plan om het referendum
te houden was een gevolg van
de crisis die vorig jaar december
uitbrak tussen Jeltsin en het
Congres van Volksafgevaardig
den over de benoeming van de
radicale hervormer Jegor Gaidar
als premier. Jeltsin riep toen dat
het Russische volk gevraagd
moest worden wie het vertrou
wen wilde schenken, president
of parlement.
Onder leiding van opperrech
ter Zorkin werd een compromis
bereikt. Viktor Tsjemomirdin
werd premier en afgesproken
werd om tot april niet meer te
tomen aan de bevoegdheden
van president en parlement.
Chasboelatov doorbrak de af
spraken met felle aanvallen op
Jeltsin en de regering en dreigde
dat het parlement bij het refe
rendum het Russische volk zou
vragen om al volgend voorjaar
een nieuwe president en parle
ment te kiezen. Jeltsins referen
dum-aanpak werd in feite
slechts gesteund door de min
derheid van raditale democra
ten in het parlement. X°en gis
teren ook de Raad van Repu
blieksleiders de referendum
plannen niet steunde, besloot
Jeltsin tot het 'verzoeningsof
fensief.
'Aborigines zijn
slachtoffer van
klassejustitie'
den haag anp
Aborigines, de oorspronkelijke
bewoners van Australië, zijn het
slachtoffer van klassejustitie.
Dat verklaart de internationale
mensenrechtenorganisatie Am
nesty International in een rap
port dat vandaag is gepubli
ceerd. De Aborigines worden
volgens Amnesty vaker veroor
deeld en onder slechtere om
standigheden gevangen gehou
den dan de rest van de bevol-
king.
Uit officiële statistieken blijkt
dat een Aborigine 27 keer zo
veel kans heeft door de politie
te worden opgepakt als een
blanke Australiër en vervolgens
onder 'aan mishandeling gelijk
staande' omstandigheden
wordt vastgehouden. Amnesty
maakt ook gewag van buiten
sporige aanwezigheid %van de
politie in gebieden waar Abori
gines wonen. Agenten zouden
Aborigines uitschelden in de
hoop dat zij terugschelden zo
dat ze kunnen worden gearres
teerd.
'Vrijgevige dokte
voor reis Chirac'
PARUS AFP
De Franse ex-premier Jacques
Chirac, leider van de rechtse
oppositie en burgemeester van
Parijs, heeft rond de jaarwisse
ling samen met zijn echtgenote
zijn vakantie doorgebracht in
het oliestaatje Oman op kosten
van een 'anonieme vrijgevige'
persoon. Dit schrijft het satiri
sche weekblad Le Canard En-
chainé vandaag.
Naar schatting kostte de reis,
inclusief vervoer met luxueus
ingericht privé-vliegtuig en het
hotelverblijf, zo'n 200.000 gul
den. Chirac zou zelf de hotel
kosten van ongeveer 35.000 gul
den hebben betaald. De vlieg
reis, rond de 165.000 gulden,
zou zijn bekostigd door 'een
derde persoon wiens naam de
burgemeester van Parijs niet
wenst te onthullen'.
Clinton snijdt in staf Witte Huis
De Amerikaanse president Bill Clinton heeft
besloten het al zes jaar geldende inreisver-
bod voor mensen die met het AIDS-virus
zijn besmet seropositieven op te hef
fen. Als het verbod eenmaal formeel is op
geheven, kunnen alleen mensen met open
TBC niet in de VS worden toegelaten. Clin
ton lanceerde verder stevige bezuinigings
voorstellen voor de staf van het Witte huis
en verschillende ministeries.
Clinton wil per 1 oktober, het begin van
het nieuwe fiscale jaar, de staf van het Witte
Huis met 25 procent, oftewel 350 banen,
verminderen tot 1044 mensen. Ook de sala
rissen van top-werknemers in het Witte
Huis zullen worden verlaagd. In totaal moe
ten de bezuinigingen 10 miljoen dollar (18,5
miljoen gulden) opbrengen.
Minister van defensie Les Aspin heeft in
middels van de militaire top een bezuini
gingsplan voorgelegd gekregen. Zo zou het
vliegdekschip Forrestal aan de ketting wor
den gelegd, kunnen twee divisies versneld
worden afgeschaft en kunnen minder F-16
straaljagers worden gekocht. Ook op het
Strategisch Defensie Initiatief (SDI), ook be
kend onder de naam Starwars, moet wor
den beknibbeld. SDI moet een aantal in de
ruimte geplaatste systemen inleveren ten
gunste van op de grond geplaatste anti-ra
ketsystemen. De bewindsman had een
week geleden de defensietop gevraagd om
plannen waarin nog eens 10,8 miljard dollar
(20 miljard gulden) wordt bezuinigd boven
de bezuiniging van 267,8 miljard dollar (495
miljard gulden) die president Bush al in de
begroting had opgevoerd.
parus» Passagiers doden de tijd in de deuropening van een trein in een Parijs' station. Medewerkers van de Franse spoorwegen hielden de treinen
gisteren tegen uit protest tegen de veroordeling van een collega. De machinist werd schuldig bevonden aan 'doodslag' na een ernstig treinongeval
vier jaar geleden. foto reuter charles platiau
Man verkiest al
30 jaar cel boven
echtscheiding
De 80-jarige Israëliër Yahiya
Avraham, die al meer dan 30
jaar in de gevangenis zit omdat
hij zijn vrouw Ora een echt
scheiding weigert, houdt voet
bij stuk. „Ik kan het niet. Ga
weg", zei Avraham tegen zeven
rabbijnen die gisteren twee
uur lang op hem inpraatten.
Zelfs hun aanbod van vrijheid,
een luxe woning en religieuze
zegen konden de man niet ver
murwen.
Ora Avraham (64) vroeg na
12 jaar huwelijk echtscheiding
aan omdat haar man zich
'weerzinwekkend' gedroeg en
haar 'behandelde als een sla
vin'. Het paar trouwde toen zij
12 en hij 28 jaar oud was. Vol
gens Ora was haar man kwaad
dat zij hem wel twee dochters
maar geen zoon schonk.
CORRESPONDENT
Het corruptie- en smeergeldschandaal
heeft nu ook de top van de 'eeuwige' re
geringspartij van Italië, de christende
mocratische DC, bereikt. Ex-secretaris
Arnaldo Forlani zou samen met de so
cialistische leider Craxi een akkoord
hebben gesloten voor de verdeling van
de 'tangenti', de penningen.
Forlani en Craxi zouden allebei een afge
vaardigde hebben benoemd die voor de
eigen partij het smeergeld inde onder
het mom van een meer jarenplan voor
het verwaarloosde Italiaanse milieu. For
lani heeft gisteravond alle beshculdigin-
gen ontkend.
Dat de partijen ook zonder tussenperso
nen opereerden, bewijst de verklaring
van Ligresti, een van Italië's grootste
bouwondernemers. De 'koning van de
bakstenen', die vanwege zijn financiële
steun aan de socialistische PSI enkele
maanden in de door hemzelf gebouwde
gevangenis in Milaan heeft doorge
bracht, vertelde gisteren aan de rechters
in Venetië miljoenen smeergeld direct te
hebben overgemaakt op de rekeningen
van de PSI en de DC in Rome. In Venetië
staan 27 personen terecht die bij de aan
leg van een verkeersknooppunt steek
penningen hebben uitgedeeld en aange
nomen.
Het onderzoek naar corruptie is in een
stroomversnelling gekomen. Terwijl in
Milaan de eerste processen werden afge
rond (drie socialisten kregen gevangenis
straffen variërend van vier tot acht jaar),
stelden de Milanese rechters twee parle
mentariërs van de republikeinse (oppo
sitiepartij en de christen-democraat Vit-
torio Sbardella in staat van beschuldi
ging. De laatste,bijgenaamd 'De Haai', is
lid van de directie van de DC. De eige
naar van voetbalclub AS Roma, tot vorig
jaar de trouwe 'luitenant' van ex-premier
Andreotti, heeft smeergeld aangenomen
voor de bouw van de metro.
In Milaan vyordt met spanning gewacht
op de bekentenissen van kroongetuige
Silvano Larini. Dezè intieme vriend van
Craxi, die na maanden op een tropisch
eiland te hebben nagedacht zich zon
dagavond bij de Frans-Italiaanse grens
meldde, is gisteren opnieuw tien uur
lang verhoord. Volgens de eerste berich
ten werkt hij volop mee met justitie en
zou hij onder meer hebben toegegeven
dat de geheime Zwitserse bankrekening
'Protectie' op zijn naam staat.
Deze rekening verbindt het smeer-
geldonderzoek in Milaan met een van de
grootste schandalen uit de Italiaanse ge
schiedenis: het frauduleuze bankroet
van de Banco Ambrosiano. De toenmali
ge directeur, Roberto Calvi, maakte voor
dat, hij zijn zelfmoord pleegde, er zeven
miljoen dollar op over. De storting was
bestemd voor Craxi, maar ook de naam
Martelli, momenteel minister van justitie
en de belnagrijkste tegenstrever van
Craxi, kwam voor in de gevonden docu-
Larini's getuigenissen kunnen
Martelli in moeilijkheden brengen en
ook een beslissende invloed hebben op
de opvolging van Craxi, waarover vrijdag
een besluit moet worden genomen.
Terwijl het Italiaanse politieke systeem
als een kaartenhuis in elkaar valt, pro
beert president Scalfaro te redden wat er
te redden valt. Tegen een groep Romein
se scholieren zei Scalfaro gisteren dat
Italië niet alleen corruptie en smeergeld
is. Hij pleitte voor een gezamelijke in
spanning om het land op het goede
spoor te zetten.
De voorzitter van de Italiaanse Tweede
Kamer, Giorgio Napolitano. poogde tij
dens zijn bezoek aan Londen ook het
nodige goodwill te kweken. „Italië maakt
een van de ernstigste crises mee uit zijn
geschiedenis, maar het parlement werkt
met energie aan een oplossing aldus de
kamervoorzitter. Hij vergat daarbij te
vermelden dat een groot deel van dat
parlement ook terecht moet staan we
gens corruptie.
MOSKOU Rtr
Russische archeologen hebben
waarschijnlijk de bibliotheek en
schatten gevonden van tsaar
Iwan de Verschrikkelijke, die
leefde in de 16e eeuw. De ar
cheoloog Iwan Koltsov zegt dat
hij 'kunstvoorwerpen van on
schatbare waarde' heeft gevon
den in een labyrinth van tun
nels en onderaardse kamers ge
legen op de plek waar ooit het
paleis van Iwan stond. Het
complex een soort onder
aardse stad ligt onder een
klooster vlakbij de stad Aleks-
androv ten noorden van Mos
kou.
Koltsov zegt gesproken te
hebben met een oude vrouw, de
laatste curator van het klooster
voordat het in 1917 werd geslo
ten door de bolsjewieken, die
zich de kamers met boeken kon
herinneren. Ook zag hij in Alek-
sandrov kinderen met gouden
voorwerpen spelen die ze had
den gevonden in ondergrondse
tunnels, die door landverschui
vingen tevoorschijn waren ge
komen en die door de lokale be
volking werden gebruikt om
vuilnis in de storten.
Iwan de Verschrikkelijke was
een tiran die wordt beschouwd
als de grondlegger van de mo
derne Russische staat Hij on
derwierp het uitgebreide gebied
aan het Kremlin tijdens een
reeks genadeloze veroverings
oorlogen. Veel wetenschappers
gingen er voor de vondst vanuit
dat iwan de boeken had vemie
tigd. „Nu kunnen wij zonder
enige twijfel stellen dat wij de
bibliotheek van Iwan hebben
f;evonden. Boeken die voor het
aatst zijn gezien door tijdgeno
ten van de bloeddorstige tsaar",
aldus Koltsov.
