Niet weg te slaan bij 'Rode wolk'
Verweyhal opent met onbekend werk
McCartney slaat
Nederland over
Krom boren met een
rechte laserstraal.
Het Innovatiecentrum
Den Haag weet er
het fijne van.
Cultuur&Kunst
Inzendingen
filmfestival
Meesterconcert Residentie Orkest
leiden» Het Residentie Orkest geeft donderdag 11 februari in de
Stadsgehoorzaal een concert in het kader van de K&O-Meester-
serie. Solisten zijn de violisten John Harding en Jaring Walta die
samen met het orkest o.l.v. Günther Herbig het concert voor
twee violen BMV 1043 van J.S. Bach zullen uitvoeren. Op het
programma staan verder werken van Wagner en Dvorak. Het
concert begint om 20.15 uur. Bij het Uitbureau van K&O aan de
Oude Vest 45 worden toegangskaarten voor het concert ver
kocht. Aan de kassa van de Stadsgehoorzaal zijn op de avond
van het concert vanaf 19.30 uur kaarten verkrijgbaar.
Veiling kunst gehandicapten
amsterdam Een veiling van kunstwerken die zijn gemaakt door
verstandelijk gehandicapten, heeft zaterdag een bedrag opge
bracht van 18.900 gulden. Dat heeft een medewerker van het
veilinghuis Sotheby's bekendgemaakt. De veiling was als afstu
deerproject georganiseerd door studenten van de sectie „Small
Business" van de 1 logeschool Haarlem. De opbrengst komt ten
goede aan instellingen die zich inzetten voor de promotie van
kunst gemaakt door verstandelijk gehandicapten.
J. van Doornprijs voor Vinkenoog
arnhem» - Simon Vinkenoog, de 62-jarige dichter uit Amster
dam, krijgt op 10 maart de Johnny van Doornprijs uitgereikt
voor zijn hele oeuvre. Dat heeft de jury, bestaande uit Agaath
Witteman, Jan Siebelink en Ares Koopman bekend gemaakt. De
Johnny van Doornprijs, waaraan een geldbedrag van vijfduizend
gulden is verbonden, wordt voor het eerst uitgereikt. De prijs is
ingesteld ter nagedachtenis aan de in 1991 overleden Arnhemse
dichter/schrijver Johnny van Doorn. De prijs zal elke twee jaar
worden uitgeloofd.
Of de 92-jarige schilder
Kees Verwey blij is met de
opening van' de naar hem
genoemde expositieruimte,
valt moeilijk te zeggen. Als
hij de Kees Verweyhal in
het centrum van Haarlem
bezoekt, roept hij steevast
dat het allersaai „ver
schrikkelijk" is", vertelt di
recteur dr. D. Snoep van
het Frans Halsmuseum.
Toch moet Verwey ape
trots zijn, denkt hij, want
zeg nou zelf: wie heeft er
een naar zichzelf genoem
de expositieruimte op zo'n
fantastische plek?
haarlem sandra joncenelen
Met de officiële opening van de
Kees Verweyhal op 11 februari
wordt het Frans Halsmuseum in
oppervlakte met ongeveer een
kwart uitgebreid. De nieuwe
ruimte op de Grote Markt bevat
twee grote expositiezalen, een
prentenkabinet, een depot
ruimte en - op het dak van de
hal - een theepaviljoen met fan
tastisch uitzicht op het stadhuis
èn de Grote of St. Bavokerk. In
totaal is er 160 strekkende me
ter hangruimte, ofwel 370 vier
kante meter vloeroppervlak.
De komende maanden zullen
er zo'n honderd werken han
gen, voor een deel afkomstig uit
de privécollectie van de Haar
lemse schilder. Veel van het
werk is nooit elders tentoonge
steld en komt uit het woonhuis
van Verwey. Ook zullen in een
vitrine beelden van Charlotte
van Pallandt te zien zijn; een
goede vriendin van de kunste
naar die ook op één van de
schilderijen staat afgebeeld.
Deze eerste expositie duurt
tot en met 18 april. Daarna zal
werk uit de klassiek-moderne
collectie van het Frans Halsmu
seum worden getoond, waaron
der de werken van Isaac Israels
Jan Sluijters, Leo Gestel, Her
man Kruyder en vertegenwoor
digers van de Cobra-groep.
Portretten
De Verweyhal moet een leven
dig beeld geven van de klassiek
moderne kunst. Voor de ten
toonstelling is volgens de muse-
De 92-jarige schilder Kees Verwey vindt de naar hem genoemde expositieruimte „verschrikkelijk."
umdirecteur geen chronologi
sche lijn gevolgd. Het veelal im
pressionistische werk is vrij op-
Staat u ook wel eens voor een schijnbaar onoplosbaar
produktieprobleem? Neem dan contact op met het V o a r
Innovatiecentrum Den Haag. Dat geeft elke
ondernemer in het midden- en kleinbedrijf objectief en
praktisch advies over toepassingen van (nieuwe) x\V#V
technologie in produkten en produktieprocessen.
Bel voor - gratis - advies en/of documentatie: 070-3795730.
gehangen, deels gegroepeerd
rond een thema, zoals het stille
ven, atelierstukken en portret
ten.
Eén van de portretten, een
zelfportret uit 1937, is sinds kort
eigendom van het Frans Hals
museum. „Ik zag het bij Kees in
de gang hangen en, zei hem dat
ik het erg mooi vond", vertelt
Snoep. „Neem dan maar snel
mee, riep Verwey, want anders
bedenk ik me nog."
De museumdirecteur voegde
de daad bij het woord en nam
het olieveifdoek onder de jas
mee. Het is volgens Snoep een
interessant werk, waarop Ver
wey zichzelf met 'analytische
blik' heeft afgebeeld. De schil
der heefter een hooghartige, ar
rogante opslag, die overeen
komt met zijn optreden. Want,
zo erkent Snoep, de omgang
met Verwey veroorzaakt altijd
„turbulentie".
Prikkelbaar
..Hij voldoet aan het beeld van
een kunstenaar; hij is prikkel
baar, gevoelig, stuurs, sarcas
tisch, grappig en heeft boven
dien een selectief gehoor. Hij
ziet en hoort alles, maar doet als
archieffoto opd
hem -dat zo uitkomt of dat niet
zo is," zegt Snoep. Waarom Ver
wey zich als een lastige school
jongen opstelt is deels een raad
sel. Volgens Snoep krijgt hij er
aandacht door, waaruit hij
energie put.
Niet bekend is of Verwey bij
de opening donderdag het
woord gaat voeren. Hij is er in
ieder geval niet officieel voor
uitgenodigd, maar daar is vol
gens Snoep wel de mogelijkheid
voor. „Verwey moet op zo'n
moment vrij kunnen improvise
ren", stelt hij.
Onlangs liet Verwey nog we
ten dat het museum hem geen
toespraak had toebedeeld, om
dat men bang zou zijn dat hij
vervelende dingen zou gaan
zeggen. Snoep ontkent dat. Zo'n
uitlating hoort thuis in het rijk
der fabellen en past precies bij
het de wispelturige karakter van
kunstenaar.
Dat de collectie van Verwey
aan de Stichting wordt overge
dragen, is overeenkomstig Ver-
weys temperament nog niet he
lemaal zeker. Het museum
„verwacht" dat het gebeurt,
stelt het voorzichtig.
DINSDAG 9 FEBRUAR11993
Bussen naar
Dans Theater
leiden
Naar de voorstellingen van
het Nederlands Dans Theater
op donderdag 25 en zaterdag
27 februari in het Haagse AT
&T Danstheater rijden gratis
bussen vanuit Leiden. Op het
programma staat de avond
vullende produktie Kaguya-
hime van de choreograaf Jiri
Kylian. .Toegangskaarten
voor deze voorstelling zijn
tot een week voor de voor
stelling te koop bij het Uitbu
reau van K&O, aan de Oude
Vest 45 te Leiden.
Nieuwe bundel
verhalen voor
Aids Fonds
amsterdam gpd
Auteur/recensent Bas Heijne en
Frank Ligtvoet, directeur van
het Literair Produktiefonds,
hebben in samenwerking met
het Aids Fonds een boekje sa
mengesteld met 14 nieuwe Ne
derlandse en Vlaamse verhalen.
De opbrengst van de bundel,
naar verwachting ruim 2,5 ton,
is vrijwel geheel bestemd voor
de Stichting Aids Fonds. In het
boekje 'Met Liefde' zijn verha
len te vinden van onder meer
Margriet de Moor, A.F.Th, van
der Heijden, Adriaan van Dis,
Kees van Kooten, Stephan San
ders en Renate Dorrestein.
Het merendeel van de au
teurs schreef speciaal voor de
bundel een nieuw verhaal. An
deren leverden een verhaal dat
ooit in een literair blad werd ge
publiceerd, of bewerkten een
bestaand verhaal tot geheel
nieuwe proza. Het boek is uit
gebracht in een eenmalige opla
ge van 27.000 exemplaren. Sa
mensteller Frank Ligtvoet is ui
terst tevreden over het resultaat.
„Het is niet alleen een boek
voor een goed doel, het is een
goed boek geworden, dat je wilt
kopen en lezen. Bovendien kun
je het zien als een staalkaart van
de hedendaagse Nederlandse
en Vlaamse literatuur".
Met Liefde. Nieuwe Neder
landse verhalen. Prijs f 17.90.
Paul en Linda McCartney gaven vrijdag in de Londense Docklands Are
na een voorproefje van hun wereldtoernee. foto epa
Paul McCartney staat te pope
len om opnieuw alle podia ter
wereld af te stropen, maar of de
ex-Beatle ook naar Nederland
komt, staat nog lang niet vast.
'Macca' wil in de openlucht op
treden, dus grootschalig: Mojo-
Concerts is daar niet zo happig
op, gezien de publieke opkomst
bij zijn voorlaatste bezoek in
1989. „De vier avonden in Ahoy'
waren toen niet helemaal uit
verkocht nadat hij 15 jaar niet
was geweest. Dus om nu op nog
meer belangstelling te specule
ren is een beetje riskant", aldus
Leon Ramakers van Nederlands
enige solide roek-impresariaat
vrijdag tijdens de persontmoe
ting met Paul McCartney in de
Londense Docklands Arena.
Zowel in eigen land als elders
in de wereld staat de verschij
ning van de voormalige zanger
bassist van de 'Fab Four' nog al
tijd garant voor een overweldi
gende belangstelling. Vandaar
de komst van een paar honderd
media-mensen naar de plek
waar hij met zijn band dezer
dagen repeteert voordat op
dinsdag 18 februari zijn tourka
ravaan in The Forum in Milaan
van start gaat.
De verzamelde pers kreeg in
het nieuwe Docklandscomplex
in Londen anderhalf uur lang
een voorproefje van McCart
ney's in de oven zittende scho
tel en, zoals hij even tevoren zelf
al had aangegeven, de ingredi
ënten verschilden niet al te zeer
van de vorige dis waarmee hij
vier jaar geleden wereldwijd
drie miljoen fans een groot ge
noegen,deed.
Hoewel zijn nieuwe album
'Off The Ground' getuigt, van
een verder toegenomen sociale
betrokkenheid, hoeft niemand
bevreesd te zijn voor een 'zin
gende dominee'. „Als mens, als
vader van vier kinderen, heb ik
af en toe best de behoefte om
mijn ongerustheid over de toe
komst te uiten, maar ik ben
geen musicerende predikant",
bekende de intussen 50-jarige
McCartney. Een vindingrijke
vloeker is hij evenmin. Maar
één keer heeft hij onlangs zijn
woede over de ecologische ver
waarlozing van Moeder Aarde
toch niet kunnen bedwingen.
Zo is 'Big Boys Bickering' ont
staan, de B-kant van zijn huidi
ge hitsingle 'Hope of Deliveran
ce', die onder meer door MTV
in de ban is gedaan wegens het
veelvuldig (7 maal) gebruik van
het woord 'fuck'. Geen pro
bleem voor McCartney, want
door alle publiciteit heeft zijn
onalledaagse hartekreet zo toch
zijn doel bereikt.
McCartney sluit overigens
niet uit dat uit de komende tele
visiedocumentaire over de
Beatles meer voortvloeit dan
een kortstondige reünie met
zijn oude maatjes George Har
rison en Ringo Star. „Maar
voorlopig hebben we niet meer
op onze lever dan een enkel
nummer. Of er meer in zit,
mopt nog blijken. De televisie
serie is in elk geval een leuke
aanleiding geweest om, nu alle
wonden zijn geheeld, zonder al
te veel druk weer eens iets sa
men te proberen."
Kritiek doet hem na bijna 30
jaar aan het pop-front niets
meer, liet hij voorts weten.
„Ach, weetje, toen Sgt. Pepper's
uitkwam, vonden ook een hele
boel mensen die plaat maar
niks. Ik denk dat de tijd toch wel
anders heeft geleerd.
Leon van den Eijkel's hommage aan Mondriaan bij Stelling
amsterdam «anp
Het Internationale Filmfesti
val Berlijn heeft vier Neder
landse films geselecteerd die
buiten competitie worden
vertoond. Het' gaat om 'De
drie beste dingen van het le
ven' van Ger Poppelaars,
'Richting Engeland' van An-
dré van Duren, de animatie
film 'Back to the Inkwell' van
Ronald Bijlsma en 'Soy Luna'
van Wolke Kluppell. Het
43ste Filmfestival wordt van
11 tot en met 22 februari in
Berlijn gehouden. In het
competitie-programma doet
de speelfilm 'Op Afbetaling'
van Frans Weisz mee.
Gasbedrijf
stuurt klanten
naar theater
haarlemmermeer «jeroen smit
Een kleine 4500 inwoners van
de gemeente Haarlemmermeer
mogen binnenkort op kosten
van hun gasbedrijf een avondje
naar schouwburg De Meerse in
Hoofddorp. Het is een presentje
omdat ze voortaan hun gasre-
kening automatisch laten beta
len. Het gasbedrijf had gere
kend op hooguit 1500 kaartjes.
Het avondje uit kost het bedrijf
uiteindelijk het lieve sommetje
van 50.000 gulden, maar dat be
drag is in twee jaar terugver
diend.
De actie van de NV Nutsbe
drijf begon enkele maanden ge
leden. Iedereen die voortaan
automatisch ging betalen werd
getrakteerd op een kaartje voor
de voorstelling 'En dat is negen'
van theatergroep Purper. Er was
gerekend op drie avonden. Dat
worden er nu negen.
Ondanks de enorme belang
stelling houdt het Nutsbedrijf
woord: iedereen die automa
tisch gaat betalen mag naar het
theater. Met Purper zijn nieuwe
afspraken gemaakt. „Het had
den absoluut geen tien of elf
avonden mogen worden, want
dat hadden we niet gered", al
dus F. van der Riet, controller
bij het gasbedrijf.
Leon van den Eijkel voor zijn huis in Wellington: „Ze dachten natuurlijk dat ik met een Maori-masker zou te
rugkomen. Nou, dit is mijn maori-masker". foto neil price
ring van de 'Rode wolk' beli
chaamt de relatie met Mondri
aan en het vastleggen van het
verleden. Op grijze dagen on
dergaat men de warme kleuren
van de Stille Oceaan, als niet-
Hollands.
Het getal drie keert in het
werk steeds terug. Deze exposi
tie, de derde in een reeks, be
staat uit drie delen die op hun
beurt drie elementen bevatten.
De fotopanelen laten bewust
gekozen overeenkomsten in re
latie tot Mondriaan zien, bij
voorbeeld een foto geïnspireerd
op het stilleven met de brillen
en pijp van Mondriaan of een
portret in het atelier.
Ondanks' de duidelijke ver
wantschap wil Van den Eijkel
zich niet meten met Mondri
aan. Vandaar dat hij op be
scheiden formaat naar voren
treedt. Toch ziet Van den Eijkel
het niet als een teken van onbe
scheidenheid dat hij zijn con
stellatie 'Rode wolk' als een lo
gische voortzetting van Mondri-
aans erfenis beschouwt. Hij is
ervan overtuigd dat Mondriaan
ook de primaire kleuren losge
laten zou hebben als hij langer
had geleefd. Die aanzet ziet hij
in het laatste, onvoltooide schil
derij 'Victory Boogie Woogie'.
Met instemming citeert Van
den Eijkel op de expositie Mon
driaan: ,De kunstenaar van de
toekomst hoeft niet de weg van
de geleidelijke bevrijding van
natuurlijke vorm en kleur te vol
gen: de weg is voor hem afge
legd; hij vindt de uitingswijze
gereed, welke hij slechts heeft te
culmineren'.
De expositie MbndriAn after
MondriAAn van Leon van den
Eijkerl is te zien t/m 28 februa
ri. Do t/m za van 14.00 uur tot
18.00 uur. Zo van 14.00 tot
17.00 uur. Stelling Galerie,
Burgsteeg 14, Leiden.
Uitbreiding Frans Halsmuseum in hartje Haarlem
De 'Rode wolk' van Piet Mondriaan (de kunstenaar
noemde zich later Mondrian) en een maquette van de
Haagse Schilderswijk; zie hier twee belangrijke ervarings
momenten die de beste basis vormden van het kunste
naarsschap van Leon van den Eijkel (1940).
geboren was. Dat beeld van de
wijk met de Vaillantlaan die
twee maal zo breed was, en flats
in plaats van huizen, is inmid
dels werkelijkheid geworden, zo
ondervond Van den Eijkel toen
hij kortgeleden zijn geboorte
stad bezocht.
Die andere manier van kijken
en de confrontatie met Mondri
aan en zijn latere abstracte werk
hebben hem steeds vergezeld.
Van den Eijkel noemt zich geen
navolger maar een bewonde
raar van diens werk en de evo
lutie daarin. De buitenkant van
zijn atelier in Nieuw-Zeeland
schilderde de kunstenaar in de
Mondriaankleuren rood, geel,
blauw, zwart en wit.
De rode en paarse wolken die
Leon van den Eijkel bij zonson
dergang vanuit zijn studio ob
serveerde vormden een aan
knopingspunt voor het nieuw
ste werk. „Ik nam me voor eén
visueel dagboek bij te houden
en een dialoog met de 'Rode
wolk' van Mondriaan te begin
nen", vertelt de kunstenaar.
„Geheel in de stijl van Mondri
aan." Hij stelde een streng
schema op om 138 dagen lang
een visuele brief aan Mondriaan
te schrijven over de zonsonder
gang. Uit de 138 tekeningen, op
briefpapier geschetste recht
hoeken, koos hij 25 kleuren als
zijn interpretatie van de 'Rode
wolk' en verwerkte deze in het
drieluik 'Confrontation' dat op
de expositie te zien is.
Net als in zijn andere werk
'Timelines' en 'Terug naar het
normale leven' nodigt Van den
Eijkel de bezoeker uit tot een
dialoog met het werk en met de
kunstenaar. In 'Confrontation'
is niet alleen een dialoog maar
ook een gevecht met het verle
den zichtbaar gemaakt.
De 25 kleuren corresponde
ren ook met de 25 kubussen die
speciaal voor deze expositie zijn
gemaakt. Deze ruimtelijke erva-
In 1986 vertrok de Leidse kun
stenaar Van den Eijkel naar
Nieuw-Zeeland. Niettemin
hield hij contact met Leiden. In
1990 vond de reünie plaats van
zijn werk 'Terug naar het nor
male leven' uit 1985. De frag
menten van deze uit 171 delen
bestaande schildering die hun
weg hadden gevonden naar
ruim honderd verschillende ko
pers werden toen samenge
bracht in museum De Lakenhal.
Nu, drie jaar later, is Leon van
den Eijkel even terug in Leiden'
met een nieuwe expositie als
hommage aan de grote vernieu
wer Mondriaan. Ogenschijnlijk
bevat 'MondriAn after Mondri
AAn' geen invloeden van Van
den Eijkels nieuwe vaderland.
„Mondriaan is zo Nederlands",
vertelt de kunstenaar. „Ze dach
ten natuurlijk dat ik met een
Maorimasker terug zou komen.
Nou, dit is mijn Maorimasker."
Net als deze oorspronkelijke be
woners van Nieuw Zeeland
zoekt hij naar wortels in het ver
leden.
Toen Van den Eijkel eenmaal
gesettled was in zijn nieuwe
atelier in Wellington kwam een
jeugdervaring boven die hij nu
als belangrijk keérpunt be
schouwt. Als schooljongen van
tien jaar ging Van den Eijkel
met zijn klas naar het Haags
Gemeentemuseum. Hij was dol
op tekenen en als je goed kon
natekenen, mocht je ook ink
leuren. Dat gebeurde volgens
vaste regels: een wolk was wit
en de lucht was blauw. In het
museum was Van den Eijkel
niet weg te slaan bij Mondri-
aans 'Rode wolk' omdat hij be
sefte dat je in de beeldende
kunst regels kunt doorbreken.
Een enorme indruk maakte
toen ook de maquette over het
toekomstig aanzien van de
Haagse Schilderswijk waar hij
