Wat is er zo leuk aan auto's kijken?
'Met je poten van
vrouwen afblijven'
'Een onverstandig idee'
'Van Basten heeft
veel krediet opgebouwd'
Het Gesprek van de Dag
Verlangen naar bolle
wangen
ZATERDAG 6 FEBRUAR11993
Een 'achterlijke vraagop de Auto RAI
J.G. Wolfslag, directeur van Wolfslag Totaalkantoor 'Het wurgende overheidsapparaat vomit een veel groter
gevaar voor ondernemingen dan het feit dat de mensen buitenlandse produkten kopen.' foto» jan holvast
Koopt Nederlandse waar, dan helpen we elkaar
'Koopt Nederlandse waar, dan
helpen wij elkaar'. Was-ie nou
vóór Drees of erna, deze
oude slogan die met een Poly-
n Profilti-stem dient te wor
den uitgesproken? Transporton
dernemer Stoof heeft in een
groot landelijk ochtendblad on
langs weer eens het stof van de-
e aanbeveling afgeblazen. Hij
adviseert zijn collega-onderne-
?rs voortaan alleen nog maar
DAF te rijden en in het alge
meen wil hij dat wij alleen nog
ar Nederlandse produkten
kopen. Daarmee moet onze on
gezonde economische situatie -
Philips, Fokker en DAF -
worden genezen.
Tja, is dat nu echt het ei van Co
lumbus? Of is het juist een paar-
demiddel, waarmee niemand
gediend is? Hel Gesprek van de
Dag vroeg een aantal onderne
mers uit de regio naar zijn me
ning over deze kwestie.
Stuiteren van de ene persman
r de andere voorlichtster. Bij
JVC in Zoeterwoude. De woord
voerder daar is de heer B. Pan-
n en hij vindt het idee van
Stoofs 'onverstandig'. „We le
ven nu eenmaal op een aardbol
waarop we economisch gezien
niet meer zonder elkaar kun-
i. Ik hoop dan ook dat niet
iedereen hetzelfde denkt als die
meneer. Het klinkt allemaal
heel populair, maar vooral voor
Nederland lijkt het me heel on
verstandig. Als straks de Duit
sers, de Grieken en de Fransen
dit ook gaan zeggen, kunnen we
onze exportpositie wel verge
ten."
L.E. Ouwehand, algemeen di
recteur van Ouwehands Visbe-
drijven is wat voorzichtiger. „Ik
zou dit nooit zo principieel wil
len stellen. Wij rijden toevallig
met vrachtwagens van DAF en
die bevallen uitstekend. Daar-
e gaan we ook door. Maar
we zijn nu bijvoorbeeld bezig
met de bouw van een nieuwe
fabriek en daarbij kijkje toch
naar de prijs-kwaliteit-verhou
ding. Er zullen best Nederland
se aanbieders tussen zitten die
materialen of goederen aan ons
kunnen leveren. Dat heeft soms
voordelen, omdat een Neder
lands bedrijf vaak sneller in
staat is om service te leveren.
Maar er zullen ook zaken in het
buitenland worden aangeschaft,
doodgewoon omdat die daar
beter, duurzamer en wellicht
goedkoper zijn."
Mevrouw Dubbeldeman van de
gelijknamige glashandel in Lei
den voelt wel wat voor het plan
van Stoofs. „Daar is niks mis
mee. Maar ja, we rijden hier op
de zaak wel in buitenlandse au
to's. Je kijkt toch altijd naar de
prijs. Die auto's worden voort
durend in mekaar gereden en
na een jaar zitten ze vol deuken.
Ze slijten ook enorm door het
vieze werk. Dus dan ga je geen
dure Nederlandse auto's kopen.
Maar als ik voor mezelf wat
aanschaf, koop ik altijd Neder
landse spullen. Zélfs als ik op
vakantie ben en iets wil kopen,
stel ik dat uit en denk ik: ik koop
het wel in Nederland."
„Dat is een hele oude spreuk,
nog van voor de oorlog", zo laat
de heer Goozen weten. Hij is di
recteur van het gelijknamige
transportbedrijf in Leiden.
„Maar ik vind het een goed ini
tiatief. Wij hebben zelf DAF's in
gebruik. Een prima auto en de
service is uitstekend. Ik vind het
wel nodig datje zoveel mogelijk
Nederlandse produkten koopt.
Een stukje werkgelegenheid is
erg belangrijk."
J.G. Wolfslag, directeur van de
Leidse firma Wolfslag Totaal
kantoor, acht het voornemen
moeilijk uitvoerbaar. „Laat ik
me even bij mijn eigen branche
houden. Nederland maakt geen
goeie telefax en geen kopieer
machine. De meeste kantoor
stoelen die we kopen zijn af
komstig uit Duitsland en Frank
rijk. Dat neemt niet weg dat ik
er wel toe bereid zou zijn wat
meer Nederlandse produkten te
kopen. Maar dat kan nooit voor
alles gelden."
„Een veel groter gevaar voor on
ze economie is dat de onderne
mingen hier tot in het oneindi
ge worden belast. Ik kreeg laatst
weer eens een briefje over de
omzetbelasting. Daarin stond
dat de betaling stipt op de vast
gestelde datum binnen moet
zijn. En als die datum toevallig
in een weekend valt, dan moet
je maar voor die tijd betalen. Als
je te laat bent, krijg je tien pro
cent verhoging. Je krijgt dus
geen streep ruimte. Ik zie al dat
wij zo zouden optreden tegen
onze klanten. Ik denk dat het
wurgende overheidsapparaat
een veel groter gevaar betekent
voor de ondernemingen dan
het feit dat mensen ook buiten
landse produkten kopen."
„De overheid is soms écht niet
goed bezig. Ik heb daar een
prachtig voorbeeld van. Een
tijdje geleden moest ik met een
collega uit Leiderdorp en een
uit Den Haag naar Brussel om
kantoormeubelen te gaan bekij
ken. We hadden afgesproken op
een carpoolplekbij Ikea in
Delft. Vanaf daar zouden we
met een auto verder reizen. Het
was nogal vol op het parkeerter
rein, dus ik zet mijn auto een
beetje op het gras. Ik kom terug
en wat denk je? Juist ja, een bon
op mijn voorruit. Willen ze die
files nu weg hebben of niet? Aan
dat soort dingen erger ik me
wild."
Bij Heineken in Zoeterwoude
moet er even over de kwestie
worden nagedacht. Maar na een
uurtje verschijnt er witte rook.
Hella Schoonveld, woordvoer
ster van Heineken: „Wij zitten
met ons bier wereldwijd, in 150
landen. Moeten wij over gren
zen gaan denken, net nu alle
grenzen vervagen? Wij kopen
daar waar we het beste produkt
voor de beste prijs kunnen krij
gen."
Brieven tegen oorlog in Joegoslavië
Kettingbrieven. Wie krijgt ze
niet, wie heeft er geen hekel
aan. Het is waarschijnlijk de
meest gehate briefsoort.
Vorig jaar zomer kwam voor het
eerst de 'oorlogsbrieF naar Ne
derland. Zweedse vrouwen wil
den niet langer machteloos toe
kijken hoe de oorlog in het
voormalige Joegoslavië verder
ging en besloten een vredelie
vende actie te voeren. Ze be
gonnen een kettingbrief, alleen
voor vrouwen bestemd. Alle
kaarten moesten naar de presi
denten Tudjman en Milosevic
gestuurd worden. De bood
schap: Stop your terrible war!
Negotiate now! Women de
mand you to stop that war!
Waarom doen Nederlandse
vrouwen hieraan mee? Denken
e werkelijk dat de presidenten
zich hier iets van aantrekken?
Zou de oorlog hierdoor ook
maar een dag korter duren?
„Ik heb geen idee of het helpt.
Maar mischien heeft het wel
een soort Amnesty effect", zegt
Geke Wassink, die de ketting
brief vorige week ontving. Ze
stuurde naar beide presidenten
een kaart met twee witte dui
ven. „Normaal gesproken haat
ik kettingbrieven. Ik doe er
nooit aan mee. Maar ik voel me
zo machteloos. Dit is toch het
enige dat ik kan doen?
Ik vind het goed dat alleen
vrouwen mee mogen doen aan
deze actie. Wat die mannen el
kaar aandoen, moeten ze zelf
maar weten. Maar laat ze met
hun poten van vrouwen, kinde
ren en bejaarden afblijven."
Trudy Schouten doet al voor de
derde keer mee aan deze ket
tingbrief. „Volgens mij ben ik
een gewild slachtoffer van ket
tingbrieven. Ik ontvang de
meest vreemde soorten. Zoals
een dreigbrief, waarin stond dat
de heilige maagd Maria mij zou
straffen als ik de ketting zou
verbreken. Walgelijk. Daarna
kreeg ik een kettingbrief waarbij
ik aan zes mensen een lapje stof
moest sturen. Ik dacht: Ach, wat
kan een lapje stof mij nou sche
len. Maar ik kreeg niets terug.
Laatst ontving ik een brief die
ook alleen voor vrouwen be
stemd was. Hierin stond dat ik
tien dollar moest sturen en dat
ik binnen een maand miljonair
zou worden. Uit pure hebzucht
deed ik mee. Maar ik kreeg geen
cent terug. Tóen besloot ik om
nooit meer mee te doen aan
een kettingbrief. Totdat ik deze
brief kreeg. Ik denk niet dat het
leger ingrijpt, dus moeten we
alle manieren aangrijpen om
toch iets te doen. Het lijkt me
behoorlijk gênant voor de presi
dent om te weten dat er zo op
ze gelet wordt. Dat het niet al
leen de EG-waarnemers zijn die
ze in de gaten houden, maar
ook het gewone volk." Nicole
Gerritse heeft weinig vertrou
wen in deze actie. Ze deed wel
mee, maar twijfelt over het ef
fect. „Als je alleen maar op de
bank zit, gebeurt er helemaal
niets. Volgens mij trekken de
presidenten zich niets van de
kaarten aan. Dat er alleen vrou
wen aan mee mogen doen, vind
ik een beetje raar. Er worden
tenslotte ook mannen ver
kracht."
Ella Schadd heeft de pest aan
kettingbrieven „Ik doe er nor
maal nooit aan mee. Maar er
moet gewoon actie onderno
men worden. Ik vind niet dat
wij lijdzaam moeten toezien
hoe die oorlog verdergaat, hoe
honderden vrouwen verkracht
worden. De verkrachters wor
den niet eens berecht als oor
logsmisdadigers. Ze gaan ge
woon vrijuit.
i ering, jun, wai een oaK,
klinkt het onmiskenbaar Leids
op de Amsterdamse RAI. Een
groepje jongens van ongeveer
vijftien jaar oud bewondert een
groot glimmend gevaarte op de
tweejaarlijkse autotentoonstel
ling. Tot en met veertien febru
ari presenteert de handel wat er
zoal voorhanden is en tiendui
zenden mensen betalen vijftien
gulden om in deze grote show
room te mogen lopen. Maar wat
is er nou zo leuk aan auto's kij
ken?
De scholieren (trainingspak,
oorbel, stevige Leidse 'r') heb
ben er speciaal een dagje vrij
voor genomen. Van welke
school willen ze niet zeggen,
'want dan weet de rector gelijk
dat wij het zijn'. De vraag wat er
leuk is aan auto's sticht verwar
ring. Wat is dat nou voor een
achterlijke vraag! Auto's zijn
'gewoon gaaf natuurlijk'.
Het eerste doel van de scholie
ren is de vele glanzende folders.
Ze zijn nog maar een klein
kwartiertje binnen en ze heb
ben allemaal al een flinke bun
del plastic tassen met inhoud
bijeen gegraaid bij de verschil
lende standhouders. „Kijken
komt straks wel," verklaren ze.
De argeloze bezoeker wordt op
de RAI bij binnenkomst behoor
lijk overdonderd. Bij de ingang
leiden brede, met dik vloerkleed
bedekte paden naar de pavil
joens van de dure merken. Al
snel blijkt echter dat dikke tapijt
overal te liggen en zijn ook de
'gewone' wagens overdadig
glimmend gepoetst. In deze en
tourage zou zelfs een lelijke
eend ér mooi uitzien, maar die
schijnt al jaren uit produktie te
zijn. Rolls Royce heeft haar
hoekje met een hek afgeschei
den, waardoor het gewone volk
niet binnen komt. Dat geldt ook
Bij de jaguar wordt het land van herkomst benadrukt door een typische Engelse bobby die het kostbare vehi
kel beschermt tegen te opdringerige belangstellenden. foto ap
voor laguar, dat het klootjesvolk
door een heuse Engelse bobby
op afstand laat houden.
Stukje
Wat is er leuk aan auto's? Een
verkoper van een Europees
merk begrijpt de vraag aanvan
kelijk niet goed, maar al snel
volgt een uiteenzetting over een
stukje stijl, een stukje mobiliteit
en natuurlijk is ook het veilig-
heidsgebeuren heel belangrijk.
Maar het verhaal over een stuk
rijplezier staat natuurlijk voor
op.
Op de meeste stands worden
nieuwigheden gepresenteerd in
voor de leek onbegrijpelijke
taal. Zo heeft de ene Japanse
wagen een 'Fuzzy control
system', maar vlak ook de 'zeer
vooruitstrevende UTEC-tech-
niek' van de concurrentie niet
uit. Via flitsende folders en
schetterende tv-schermen
wordt de klant kond gedaan van
al deze ontwikkelingen, zonder
dat duidelijk wordt waar het
over gaat. Een uitzondering is
de EV, wat staat voor Electric
Vehicle. Volgens 'kenners' een
van de weinige echte vernieu
wingen op deze RAI, maar op
zijn vroegst pas over twee jaar
in produktie.
Wat is er leuk aan auto's? „Me
neer, ik zou het echt niet we
ten," zegt de uitbaatster van
een snoep- en tabakkraam. „Ik
woon buiten en ik ga elke och
tend lekker op de fiets naar mijn
werk. Ik zie al die wagens hier
wel staan, maar het zegt me
niets. Weet u wat wel leuk is?,"
wijst ze naar een schap vol film
rolletjes achter zich. „Die zijn
straks allemaal op. Iedereen wil
foto's maken. Volgens mij heb
ben de meeste bezoekers zelf
niet eens een auto."
Een Franse fabrikant probeert
de aandacht te trekken met een
stand over hergebruik van afge
dankte auto's. Gemiddeld be
staat een wagen voor zeventig
procent uit metaal en dat kan
opnieuw worden gebruikt als
het apparaat versleten is. Ook
het schuimplastic van de stoe
len en banken, het glas en het
polypropyleen-plus van de
voorbumper schijnen weer
bruikbaar te zijn. In hoeverre
die spullen daadwerkelijk op
nieuw worden gebruikt staat
nergens vermeld.
Ook allerlei branches die tegen
de autohandel aanleunen pre
senteren zich in de RAI. Hande
laars in open daken, bandenfa
brikanten, old-timerclubs,
stoelproducenten, leasemaat
schappijen en autobladen, alle
maal zijn ze present met hun
waar. De colporteur van een
autoblad heeft geen moeite met
de vraag wat er leuk is aan au
to's. „De techniek. Een mooie
buitenkant is best belangrijk,
maar echt interessant is te be
kijken wat een wagen allemaal
kan? Het is een machtig gevoel
als je met 250 kilometer per uur
óver de snelweg rijdt en je voelt
nauwelijks dat de wielen de weg
raken."
Aan het eind van de ochtend
vindt buiten bij de toegangs
poort van het congrescentrum
een bescheiden demonstratie
plaats. Een klein groepje beto
gers maakt duidelijk de auto
niet leuk te vinden: 'Een auto
kost meer dan je lief is' en 'Au
torijden kost dagelijks 28 do
den' staat op twee spandoeken.
Een fijne motregen overdekt de
protesterenden als een klamme
deken. „Het wordt nog een lan
ge dag," moppert een demon-
strante vanachter haar Pales
tijnse sjaal.
Hiep, hiep, hoera! Een rondje
voor de hele zaak. Onze Marco -
Van Basten is de achternaam
voor de leken onder u - is uitge
roepen tot 's werelds beste voet
baller in 1992. Door de verstan
dige heren van de FIFA. Reden
voor een feestje? Of past ons
hier enige schaamte? Want was
hij het niet die ons de Europese
titel kostte? Eens kijken wat een
aantal deskundigen uit de regio
daarover te zeggen heeft.
Hans van der Zee, trainer van
het Katwijkse Quick Boys,
noemt de keuze van de FIFA in
elk geval 'belachelijk'. „Ik ben
het er totaal niet mee eens. Een
echte, topspeler laêt zich ook
zien op hel belangrijkste evene
ment van het jaar. In dit geval
dus het EK. Nou, hij heeft geen
enkel doelpunt gemaakt. Alleen
tegen Duitsland speelde hij
aanvaardbaar, verder voetbalde
hij zwak. Hij miste ook nog eens
de penalty waardoor wij de fi
nale misten. Het is mij echt een
raadsel dat hij is gekozen".
„Wie voor mij de voetballer van
het jaar is? Stoitsjkov. Hij haalde
met Barcelona de Europa Cup I
en heeft het hele seizoen con
stant gespeeld. Hij stak er echt
met kop en schouders bovenuit.
Van Basten presteerde alleen op
competitie-niveau, al is dat dan
wel de sterkste competitie ter
wereld".
„Hij de nummer twee? Ach,
voor een plek achter Stoitsjkov
komt een heel rijtje in aanmer
king. Bergkamp bijvoorbeeld
nog eerder dan Van Basten."
En wat vindt Arie Kurver van de
verkiezing? De trainer van
Rijnsburgse Boys heeft altijd
een mening, zo ook in dit geval.
„Van Basten zit bij mij wel in de
top-vijf. Maar de beste, dat is
zijn ploegmaat: Franco Baresi.
De manier waarop hij een orga
nisatie kan neerzetten is gewel
dig. Om die reden komt Milan
niet onder druk en kan de ploeg
zoveel scoren."
„Stoitsjkov is voor mij de num
mer twee. En voor Van Basten
heb ik nog een Nederlander
staan. Bergkamp? Nee. Heb je
die goal van Vurens gezien te
gen PSV? Grote klasse. Zo heb ik
ze nog zelden gezien in Neder
land, maar je hoort er niemand
over. Niet dat hij voor mij num
mer drie is hoor. Maar als Berg-
Sinds Bill Clinton in het open
baar een riedeltje op zijn saxo
foon heeft weggegeven, kunnen
de saxofoonbouwers in de USA
dit instrument niet meer aan
slepen. Eindelijk krijgen dan
niet alleen hun kopers maar ook
hun portemonnees bolle wan
gen. Is er in Nederland eigenlijk
iets te merken van Clintons on
bedoelde promotiecampagne
voor de saxofoon?
„Word ik in de maling geno
men?", zegt meneer Servaas
van de gelijknamige muziek
handel in Leiden. „Ik ben hier
druk bezig en ik heb hier geen
tijd voor". Juist, ja. Die meneer
schept vreugde in het leven.
„Ik heb nog niks gemerkt, maar
natuurlijk kan zo'n optreden
van Clinton invloed hebben",
zegt mevrouw Sicking van mu
ziekhandel Sicking in Voorscho
ten. „Als er een hele goeie ar
tiest een popliedje met saxo
foon maakt, zie je dat meteen in
de verkoop terug. Bij dat num
mer van Candy Dulfer was dat
bijvoorbeeld zo. En als een
dwarsfluitspeler met een hit
komt, dan is het ook prijs. Ik
hoop dat de rage vanuit Ameri
ka naar Nederland overwaait,
want de saxofoon is een pracht-
instrument. Op het ogenblik
ook heel erg in. We hebben een
muziekschool en die zit hele
maal vol. Vooral meisjes van
zo'n jaar of zestien zijn dol op
zo'n mooie glimmende sax. Ja,
het is wel een stoer instrument.
Maar van Clinton merken we
dus niets."
Volgens bedrijfsleider Van den
Oever van Music All Inn in
Voorschoten loopt de saxofoon
al lange tijd „onwijs goed" in
Nederland. „Met dat meisje Ni
cole op het songfestival, zo'n
jaar of tien geleden, is het be
gonnen. Maar sinds Candy Dul
fer is het echt top. Clinton heeft
hier geen enkele invloed. Nog
niet tenminste. Of ze duur zijn,
die saxofoons? Wat heet duur.
Rond de tweeduizend gulden.
En het is geen moeilijk instru
ment."
Mevrouw van der Marei heeft
een muziekzaak in Katwijk. Ze
merkt weinig van een stijgende
verkoop van saxofoons. „Nee,
misschien is het in andere be
drijven wel zo, maar hier niet.
Wij verkopen wel veel orgels en
keyboards. Dat Katwijk nog een
kerkelijke gemeente is, kan
daarmee best iets te maken
hebben."
'Verkoopt u eigenlijk wel saxo
foons, mevrouw?', vragen wij
enigszins argwanend.
„Nee hoor", zegt de Katwijkse.
Tja, dan is het begrijpelijk dat ze
weinig merkt van een stijgende
verkoop.
kamp een mooie goal maakt is
het meteen: hallelujah, juttepe-
ren. Hij krijgt wel erg veel aan
dacht. Nee Rijkaard is voor mij
nummer drie, Van Basten num
mer vier. En Yeboah van Ein-
tracht Frankfurt nummer vijf.
Dat is echt een wereldwonder,
zoals hij scoort en over het hele
veld sjouwt."
Arie Lagendijk, de oefenmees-
ter van Katwijk, kan zich daar
entegen wel vinden in de keuze
van de FIFA. „Marco is natuur
lijk een kanjer van een voetbal
ler. Dat heeft hij steeds bewe
zen, behalve de laatste tijd in
het Nederlands elftal. Maar ik
moet daar wel bij zeggen dat ik
me niet zo geroepen voel om te
Arie Lagendijk
foto wim dijkman
oordelen. Ik moet afgaan op te
levisiebeelden. Bovendien heb
ben er meen ik zeventig
coaches aan de verkiezing deel
genomen. Je mag dus aanne
men dat er veel loiow-how ach
ter zit."
„Ik denk wel dat Marco de afge
lopen jaren veel krediet heeft
opgebouwd. Hij heeft een repu
tatie. Dat telt mee. Stoitsjkov is
op het moment goed bezig. Op
krediet ligt hij nog een straat
lengte achter op Van Basten.
Misschien dat hij daar over een
jaar of twee de vruchten van
plukt."
Collega Gerard Désar, van het
Leidse UVS, zit op dezelfde lijn.
„Ik denk dat het een optelsom
is van vele zaken. De prestaties
van Van Basten in het verleden,
vier keer scoren in een topwed
strijd van AC Milan (tegen Göte-
borg, red.). Al begrijp ik de aar
zeling van sommigen wel, hij
heeft ook ongelukkige wedstrij
den gespeeld. Maar dan nog: als
je het hele jaar faalt word je
nooit gekozen. Stditsjkov? De
deskundigen wegen misschien
zaken mee die wij niet kennen.
Gele en rode kaarten bijvoor-
Gerard Désar
foto loek zuyderduin
beeld. Misschien redt hij het
volgend jaar wel. Of Bergkamp
komt erbij."
Dus toch reden voor een feestje.
Waar blijft dat rondje voor de
hele zaak? Oh ja, Marco betaalt.
Vanwege die penalty...
