'Verwerpen plan
Bosnië schuld VS'
Ruimtespiegel schijnt
over deel van Europa
Buitenland
Oude kaas wordt duur betaald
Slachtoffers Vichy-Frankrijk
krijgen 'eigen' herdenkingsdag
Nieuw licht op moordzaak Falcone
Filipijnen vrezen nieuwe uitbarsting
Democratie zorgt voor
verwarring op Tonga
Los Angeles bereidt zich voor op nieuw proces zaak-Rodney King
6 DONDERDAG 4 FEBRUARI 1993
Britse leger wordt uitgebreid
londen Groot-Britannië gaat het leger met 3.000 manschappen
uitbreiden tot 119.000 militairen. Reden hiervoor is de toestand
in Noord-Ierland en de toename van vredestaken van de Vere
nigde Naties. Sinds 1991, toen het Britse leger werd ingekrom
pen, zijn meer bataljons naar Noord-Ierland gestuurd en ver
drievoudigde het aantal Britse VN-soldaten.
'Niets nieuws in nazi-archieven'
buenos aires» Nazi-jager Simon Wiesenthal heeft gezegd dat de
opening van de nazi-archieven door Argentinië een 'show' is ge
weest. „Al het materiaal bestaat uit vertalingen van artikelen die
in de internationale pers zijn verschenen. Er zit niets nieuws
bij", aldus Wiesenthal in de Argentijnse krant Pagina 12.
Aanslagen op trein en metrostation
londen Bij aanslagen op een Londense trein en op een me
trostation in de Britse hoofdstad zijn gisteren geen gewonden
gevallen. De politie, die van tevoren telefonisch van de aansla
gen op de hoogte was gebracht, kon passagiers en omwonenden
tijdig evacueren. De aanslagen zijn nog niet opgeëist.
'Honderden doden door besmet bloed'
bonn» Duitse organisaties voor hemofiliepatiënten hebben gis
teren de overheid beschuldigd van laksheid bij het uitbannen
van bloedplasma dat was besmet met het HIV-virus, dat AIDS
kan veroorzaken. Volgens de belangengroepen zijn daardoor al
zeker 300 mensen omgekomen.
Gemeenteraad Rome treedt af
rome» Burgemeester Franco Carraro van Rome heeft gisteren
het onmiddellijke aftreden van de gemeenteraad aangekondigd,
nadat een belangrijke stadsbestuurder was gearresteerd. De be
trokken christendemocratische bestuurder wordt verdacht van
afpersing.
Oliecadeau aan Estland doorverkocht
Stockholm De 6.800 ton hoogwaardige olie die Zweden aan
Estland cadeau heeft gedaan, is door de voormalige Sovjetrepu
bliek doorverkocht aan Duitsland. Estland besloot het in plaats
van met de Zweedse olie te doen met olie van lagere kwaliteit uit
Azerbajdzjan. Zweden heeft alle hulp opgeschort.
Rebellen Sudan plunderen VN-schepen
khartoum Sudanese rebellen hebben onlangs drie VN-schepen
met voedsel geplunderd. De schepen werden op 18 januari op
de Nijl, 1.200 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Khartoum,
onderschept door de Nassir-factie, een afgesplitste groep strij
ders van de verzetsbeweging SPLA. De lege schepen werden na
plundering weer overgedragen aan deVN-bemanningen.
Braer besmet ruim twee miljoen zalmen
Edinburgh» De olievlek van de tanker Braer bij de Shetland-ei-
landen heeft ruim twee miljoen gekweekte zalmen besmet. Dat
levert de zalmvissers een verlies van ruim 20 miljoen gulden op.
De tanker strandde op 5 januari in de baai van Quendale. Alle
85.000 liter olie kwam in zee terecht.
Vrouw dood na duiveluitdrijving
Melbourne» Een Australische vrouw is aan inwendig letsel over
leden na vier dagen van duiveluitdrijving door haar echtgenoot
en andere leden van een fundamentalistische christelijke sekte.
De echtgenoot verklaarde dat haar verwondingen door de de
monen zijn veroorzaakt, maar later gaf hij toe dat de vrouw ge
durende vier dagen tegen de grond gedrukt was gehouden.
Eén hart gaat drie mensen mee
boston Zwitserse artsen zijn erin geslaagd een menselijk hart
te 'recyclen' door het voor twee achtereenvolgende harttrans
plantaties te gebruiken. Het hart, afkomstig van een 20-jarige
man, werd eerst geïmplanteerd in een 47-jarige man. Vijf dagen
na de operatie kreeg de man een hersenbloeding. Toen zijn
brein een week later ophield te functioneren, werd hij doodver
klaard. Het hart ging toen naar een 58-jarige man die al vier
hartaanvallen had gehad.
Een reusachtige Russische
„ruimtespiegel" heeft vanoch
tend vroeg een straal terugge
kaatst zonlicht over het slapen
de Europa uitgezonden. Een
bundel licht met de helderheid
van verscheidene volle manen
en een breedte van tien kilome
ter schoof volgens plan in zeven
minuten over zeven landen in
Europa.
De kosmonauten in het ruim
testation Mir hebben de over
Europa schuivende kolom dag
licht waargenomen, verklaarde
Viktor Blagov, adjunct-vlucht-
leider in het controlecentrum in
Moskou. Bij de proef maakte
het ruimtevaartuig Progress zich
kort na middernacht los van het
The Independent IPS
Bemiddelaar Owen luialt fel uit naar regering-Clinton
De Brit lord Owen, die samen met de Amerikaan Vance
de 'Joegoslavië'-conferentie voorzit, heeft gisteren fel uit
gehaald naar de Verenigde Staten. Volgens hem is het de
schuld van Washington dat de moslims in Bosnië het
VN-vredesplan hebben verworpen.
new york/den haag afp-dpa-anp
Owen uitte zijn kritiek in The
New York Times. Volgens hem
hebben de moslims het vredes
plan verworpen omdat ze den
ken dat Washington elk ogen
blik aan hun zijde kan gaan
staan. „De houding van de VS
verkleint de kansen om een ein
de te maken aan de oorlog", al
dus Owen.
„Tegen alle hoop in en zelfs
tegen mijn eigen verwachtingen
in hebben wij min of meer een
akkoord bereikt. Maar wij heb
ben een probleem: wij kunnen
de moslims er niet toe bewegen
ermee in te stemmen en dit is
grotendeels de schuld van de
Amerikanen. Wat willen zij, een
oorlog die niet eindigt? Het vre
desplan is de beste regeling die
men kan bereiken en het stemt
enigszins bitter om te zien dat
de regering-Clinton het blok
keert", aldus Owen.
„Clinton heeft tijdens zijn
verkiezingscampagne een har
der Amerikaans optreden ten
aanzien van Bosnië belooft. Als
Clinton een nieuw beleid wil,
moet hij ophouden met loze
kreten over gebruik van geweld
en de Bosnische persident Izet-
begovic te verstaan geven dat er
geen alternatief is voor deze on
derhandelingen, met ons sa
menwerken om de kaart (met
de grenslijnen van de nieuwe
provincie-indeling in Bosnië) te
verbeteren en Amerikaanse
troepen sturen in het kader van
een VN-macht."
Woordvoerder Boucher van
het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken wilde geen
commentaar geven op de kriti
sche uitlatingen van Owen
maar zei alleen dat de Ameri
kaanse regering een „construc
tieve rol" zal blijven spelen bij
het zoeken naar een oplossing
voor het conflict in Bosnië. Ook
Witte-Huiswoordvoerder
Stephanopoulos liet zich in der
gelijke bewoordingen uit. „Pre
sident Clinton is voorstander
van diplomatieke initiatieven en
wil een oplossing die alle partij
en samenbrengt."
Intussen gaat de strijd in Bos
nië en Kroatië door. In de door
Serviërs bezette Kroatische re
gio Krajina raakte een Franse
VN-militair gewond, toen hij
met zijn pantservoertuig op een
mijn reed. De Serviers, die de
afgelopen dagen in Krajina be
langrijk terreinverlies leden, zijn
begonnen aan een tegenoffen
sief.
De VN hebben besloten het
aantal hulpkonvooien naar Bos
nië terug te schroeven na de
aanval dinsdag op een VN-kon-
vooi, waarbij een dode viel. Er
zullen geen konvooien meer rij
den op de weg tussen Sarajevo
en Mostar, tot het VN-Vluchte-
lingencommissariaat (Unhcr)
garanties krijgt dat de weg veilig
londen Een kaasverzamelaar heeft gisteren bij het Britse veilinghuis Sotheby's 1.058 pond sterling (zo'n
2.740 gulden) betaald voor een tweehonderd jaar oude Tibetaanse kaas. Het is volgens Sotheby's de eerste
keer dat het veilinghuis 'voedsel' verkocht. Koper Simon Perry (foto) voegt de aanwinst toe aan de duizenden
kazen die hij al in de kelder van zijn huis heeft liggen. foto ap
parus hansgertsen
rome eelco v
correspondent
De Italiaanse parlementariër Raimondo Maira
heeft mogelijk iets te maken gehad met de moord
op 'maffiarechter' Giovanni Falcone. De christen
democraat zou de mafiosi, die Falcone vorig jaar
op weg naar de Siciliaanse hoofdstad Palermo
vermoordden, hebben ingelicht over het vertrek
van Falcone uit Rome.
Volgens spijtoptant Leonardo Messina was
Maira een kandidaat voor 'Cosa Nostra' dankzij
zijn banden met de machtige maffiaclan van Ma-
donia. In het verleden was Maira burgemeester
van het Siciliaanse Caltanisetta. Rechters uit deze
plaats hebben gevraagd om opheffing van de par
lementaire onschendbaarheid van hun stadsge
noot.
Specialisten van de Italiaanse politie zijn al een
half jaar bezig met de analyse van telefoonge
sprekken die zijn gevoerd op 23 mei, de dag van
de aanslag. Met de draagbare telefoon van Maira
is vlak voör het vertrek Van Falcone uit Rome een
gesprek gevoerd met een onbekend lid van de
maffia.
Onderzoekers hebben altijd vermoed dat 'ie
mand' de maffia heeft ingelicht over de reis van
Falcone naar Palermo. Maira ontkent echter alles.
Hij zegt geen banden te hebben met de clan van
Madonia en niets te maken te hebben met de
aanslag op Falcone.
correspondent
De Franse president Mitterrand
heeft gisteravond een langver
wacht gebaar gemaakt naar de
slachtoffers van het Vichy-
Frankrijk. Vanaf dit jaar zullen
de slachtoffers van het met de
nazi's collaborerende 'vrije
Frankrijk' jaarlijks op 16 juli
worden herdacht. Die dag is
door Mitterrand uitgeroepen tot
'Nationale dag ter herdenking
van de racistische en anti-semi-
tische vervolgingen'.
De datum is niet toevallig ge
kozen. Op 16 juli 1942 arresteer
den Franse politieagenten op
bevel van de regering in Vichy
ruim 13.000 joden, onder wie
4.000 kinderen, in Parijs en om
geving. Ze werden enkele dagen
later op transport gesteld naar
de Duitse vernietigingskampen.
Het was de eerste grote razzia.
In totaal heeft het Vichy-regime
minstens 75.000 Franse joden
aan de Duitse bezetter uitgele
verd.
Al sinds jaar en dag eisen or
ganisaties van oorlogsslachtof
fers en hun nabestaanden dat
de Franse regering schuld be
kent voor de misdaden die het
Vichy-regime tussen 1940 en
1944 begaan heeft. Maar zowel
president Mitterrand als al zijn
voorgangers hebben dat tot nu
toe geweigerd. De regering van
Vichy had juridisch' gezien niets
te maken met de Republiek, zo
luidt de redenering. Volgens de
slachtoffers is de Franse staat
echter op zijn minst moreel me
deschuldig.
Met het instellen van een na
tionale herdenkingsdag komt
Mitterrand de slachtoffers van
Vichy deels tegemoet. Volgens
lean Kahn, president van de
Raad van loodse Instellingen in
Frankrijk, houdt het besluit een
ondubbelzinnige veroordeling
van 'het regime van de schaam
te en van het Franse verraad' in.
Maar diverse andere joodse or
ganisaties beschouwen het ge
baar van Mitterrand slechts als
een eerste stap op weg naar er
kenning van de schuld
Franse staat.
i de
permanente ruimtestation om
de ronde plastic spiegel met een
doorsnede van 20 meter te ont
vouwen.
Ruimtespiegels zouden in de
toekomst kunnen dienen om
plaatsen te verlichten die in de
poolnacht maanden in duister
nis zijn gedompeld en maken
het reddingsteams bij natuur
rampen mogelijk 24 uur door te
werken. Doel is uiteindelijk sys
temen te ontwikkelen die gebie
den van honderden vierkante
kilometers urenlang kunnen
verlichten. „Omdat wij de na
tuur bij de proeven zo min mo
gelijk willen belasten is de proef
kort gehouden en de straal be
trekkelijk zwak", verklaarde de
leider van het project eerder.
-v.:
manila» Reddingswerkers dragen de lichamen weg van mensen die
door de gloeiendhete regen van as en brokstukken zijn getroffen toen
dinsdag de Mayonvulkaan op het Filipijnse eiland Luzon plotseling tot
leven kwam. Volgens de Filipijnse autoriteiten zijn er bij de uitbarsting
mogelijk 41 doden gevallen. De Filipijnse autoriteiten sluiten een nieu
we uitbarsting niet uit. foto epa
De democratiseringsgolf die de
laatste jaren landen in Oost-Eu
ropa, Afrika en Azië overrom
pelde, heeft vandaag ook Tonga
bereikt. De 40.000 kiezers op
het Stille Zuidzee-eiland wijzen
een deel van de afgevaardigden
voor het parlement aan. Maar
de overheid heeft gewaar
schuwd dat stemmen op pro-
democratische kandidaten tot
een burgeroorlog kan leiden.
DeTonganen zullen slechts
voor negen van de 30 zetels in
de wetgevende assemblee kun
nen kiezen. Twaalf zetels gaan
naar de ministers die de koning
aanwijst, en de adel neemt de
rest. Voor de negen zetels heb
ben zich 55 kandidaten aange
meld.
De rust in het koninkrijkje, dat
1.600 kilometer ten noordoos
ten van Nieuw-Zeeland ligt,
werd in november ruw ver
stoord toen een pro-democrati
sche conferentie koning
Taufa'ahau Tupou IV en de adel
opriep een deel van hun macht
af te staan. Zo niet, dan zouden
ze te maken krijgen met geweld
en onrust.
De regering ging deze week in
het tegenoffensief toen vice-
premier en minister van politie
Akauola voor de radio opriep
tot het behoud van de status
quo. Opruiende praatjes over
het ten val brengen van de mo
narchie kwamen neer op land
verraad, en daar staat nog
steeds de doodstraf op, herin
nerde hij fijntjes. „Een revolutie
is de omverwerping van de re
gering en dat betekent een bur
geroorlog."
De waarschuwingen voor on
rust kunnen zich tegen de de
mocratische activisten keren,
meent de advocaat Clive
Edwards. „Het idee om de
macht van de koning af te ne
men is een voorstel voor geweld
en zaait verwarring onder de
bevolking", zei hij voor de ra
dio. „Kandidaten maken een
grote fout met hun campagne
tegen de koninklijke macht ter
wijl er geen alternatief is."
Waarnemers in Tonga zeggen
dat de democratische beweging
steun geniet op het eiland, on
dermeer van leiders van de ker
ken. die op het eiland veel gezag
hebben. Maar deTonganen zijn
in verwarring gebracht en vre
zen voor de toekomst.
Volgens Akilisi Pohiva. een van
de afgevaardigden van de de
mocratische oppositie, zijn er
geen plannen om de koning af
te zetten. „Mijn voorstel is om
alle 30 afgevaardigden door het
volk te laten kiezen. Uit die
groep kan de koning dan de
premieren de ministers aanwij
zen. Dan is de regering zowel
aan het volk als aan de koning
verantwoordingverschuldigd
los angeles phil reeves
the independent
De vrijspraak van vier blanke politii
die de zwarte Rodney King hadden mishan
deld, zorgde vorig jaar april in Los Angeles
voor de ergste onlusten die Amerika de laatste
decennia heeft meegemaakt. Met een nieuw
proces tegen de agenten voor de deur bereidt
Los Angeles zich voor op een herhaling.
Gisteren is in een gerechtsgebouw in het cen
trum van de stad een begin gemaakt met het
selecteren van de jury. De selectie is gister
avond bemoeilijkt dooreen uitgebreid televi
sie-interviewvan Laurence Powell, de agent
die de meeste trappen en slagen uitdeelde aan
King, die na een verkeersovertreding werd
aangehouden. Powell herinnerde de kijkers er
nog eens fijntjes aan dat King al eens was ver
oordeeld en dat hij op zijn erewoord was vrij
gelaten. De agenten hadden dat kunnen 'rui
ken' toen ze King aanhielden. De implicatie
van het verhaal was dat King, die zich volgens
de agenten verzette tegen zijn arrestatie, een
gevaarlijke misdadiger was.f
Toen de voornamelijk blanke jury er in april
niet in slaagde tot een veroordeling te komen,
braken in Los Angeles rellen uit die drie dagen
duurden en aan meer dan 50 mensen het le
ven kostten. Honderden zaken werden platge
brand, voornamelijk in de zwarte en Spaanse
wijken in de binnenstad en de Koreaanse wijk.
Deze keer heeft de politiemacht van die
zwaar is bekritiseerd omdat ze hopeloos on
voorbereid was op de rellen, een intensieve
training ondergaan voor het geval de agenten
wederom worden vrijgesproken en de rellep
opnieuw losbarsten. De raadscommissie voor
politiezaken heeft ingestemd met plannen om
een miljoen dollar extra uit te geven aan anti-
rellenbewapening, waaronder rubberen ko
gels en traangas.
Winkeliers in de binnenstad hebben uitge
breide voorbereidingen getroffen voor de ver
dediging van hun zaak. Zij willen bewakers op
de daken installeren met halfautomatischë
wapens en hun winkels barricaderen. De stad
is zwaarder bewapend dan ooit na de rellen
zijn de wapen verkopen gigantisch gestegen.
Hoewel de laatste tijd miljoenen dollars zijn
uitgegeven om de verhoudingen binnen de
gemeenschap te verbeteren, waarschuwen
zelfs de meest gematigde woordvoerders dat
Los Angeles een kruitvat blijft, dat door deze
zaak gemakkelijk kan ontbranden. In een on
derzoek door de voormalige FBI-directeur
William Webster naar het optreden van de po
litie tijdens de reilen wordt geconcludeerd dat
Los Angeles „in veel wijken wordt geplaagd
door vijandigheid, woede en haat" tegen de
politie.
De spanning is verder opgevoerd door de kans
dat de rechtzaak deels samenvalt met het pro
ces volgende maand tegen drie jonge zwarten
die worden beschuldigd van zware mishande
lingvan een blanke vrachtwagenchauffeur.
Die aanval, kort na het begin van de rellen vo
rig jaar, werd net als de mishandeling van
Rodney King door een amateur op video vast
gelegd en vervolgens over de hele wereld op
de televisie uitgezonden.
Anders dan de vier agenten zitten de drie
zwarte verdachten in de gevangenis op een
borgsom van 580.000 dollar. Bovendien wordt
hen een veelvoud van beschuldigingen ten
laste gelegd, waaronder poging tot moord.
Voor velen in deze etnisch gemengde stad zit
in deze twee zaken een belangrijk symptoom
van Amerikaans racisme ingekapseld dat
het rechtssysteem bevooroordeeld is ten gun
ste van blanken.
Anders dan het eerste proces, dat de rechter
liet plaatsvinden in een voornamelijk blanke
en conservatieve wijk buiten de stad, wordt de
nieuwe rechtzaak (vooreen federale recht
bank) in het centrum van Los Angeles gehou
den voor een jury uit bijna geheel zuidelijk
California. Deze keer worden de agenten be
schuldigd van het schenden van Kings burger
rechten, waarvoor ze tien jaar gevangenisstraf
kunnen krijgen. Maar volgens juridisch des
kundigen is de aanklacht moeilijk te bewijzen,
omdat de aanklagers opzet moeten aantonen.
Daartoe willen ze veertig getuigen oproepen
twee keer zoveel als de vorige keer onder
wie King zelf.
Het zal moeilijk zijn juryleden te vinden die
onbevooroordeeld staan tegenover alle publi
citeit die de mishandeling van King heeft ge
kregen, of zich niets aantrekken van de vrees
dat hun uitspraak kan leiden tot meer dood
en verderf. Er wordt gespeculeerd dat de jury
weer uit buiten alle verhoudingen veel blan
ken zal bestaan, omdat zwarten en latino's
zuilen woren uitgesloten op grond van hun
houding tegenover de autoriteiten en hun
woede over de mishandeling van King.
vertaling luutje niemantsverdriet
Duizenden doden
bij strijd Kabul
KABUL-BRUSSEL ANP-Rtf-UPI
Bij gevechten in de Afghaanse
hoofdstad Kabul zijn de afgelo
pen weken zeker 1.000 doden
en 3.000 gewonden gevallen.
Dat heeft de organisatie Artsen
zonder Grenzen (AzG) gisteren
in Brussel gemeld.
Volgens ooggetuigen blijven
de lijken in de straten liggen
wegens de zware beschietingen.
Volgens AzG zijn vooral burgers
het slachtoffer van de machts
strijd.
Volgens de Belgische AzG-arts
Mare Biot zijn van de twaalf zie
kenhuizen in Kabul er nog
slechts vier operationeel. Die
kunnen de enorme stroom van
gewonden nauwelijks aan.