Mogelijk reparatie
WAO bij Heineken
'Een fles wijn kan. Maar een koelkast?'
Binnenland
Grootouders eisen recht op
omgang met kleinkinderen
Bode: 'Deltaplan tegen armoe'
Anti-mestcampagne
milieu-organisaties
Protest tegen reorganisatie
Zuid-Afrika weigert
delegatie politiebonden
DONDERDAG 4 FEBRUARI 1993
5
Zes jaar voor verkrachting prostituée
Maastricht Voor verkrachting, vrijheidsberoving, mishandeling
en bedreiging van een heroïneprostituée is een 55-jarige man uit
Sittard gisteren door de Maastrichtse rechtbank tot zes jaar ge
vangenisstraf veroordeeld. Voor moord op een andere vrouw
kreeg hij eerder al TBS opgelegd. Vijfjaar geleden kwam hij op
vrije voeten. Op 23 oktober vorig jaar reed hij naar Heerlen, waar
hij in contact kwam met de prostituée. Hij nam haar mee naar
zijn woning, sloot haar op, mishandelde haar en bedreigde haar
met de dood. De verdachte heeft ontkend.
Benzine en diesel één cent duurder
Rotterdam Benzine en diesel worden morgen één cent per liter
duurder. De meest voorkomende literprijzen aan de zelfbedie-
ningspomp worden 187 cent voor super plus loodvrij, 178 cent
voor Euro loodvrij, 194 cent voor superbenzine met lood en
127,2 cent voor diesel. De prijsverhoging is het gevolg van de
ontwikkeling op de internationale markt.
Man twee maanden dood in woning
meppel» Een inwoner van Meppel heeft ruim twee maanden
dood in zijn huis gelegen. De politie heeft het stoffelijk overschot
van de man, een Somalische asielzoeker, dinsdag aangetroffen
nadat agenten de deur van de woning hadden geforceerd. Dat
gebeurde omdat kennissen verontrust waren geworden omdat
herhaaldelijk de deur niet werd opengedaan terwijl een radio
aanstond. De politie gaat uit van een natuurlijke dood.
Boete geëist voor noodlanding
Amsterdam» Officier van justitie mr. A. van der Kerk heeft giste
ren 1.000 gulden boete geëist tegen een 60-jarige, gepensioneer
de verkeersvlieger uit Muiden. De voormalige KLM-gezagvoer-
der maakte op 24 augustus 1990 een vliegtochtje naar Oostende
in een vierpersoons propellervliegtuigje. Hij kwam zonder
brandstof te zitten en maakte in Zeeuws-Vlaanderen een mis
lukte noodlanding, waardoor het toestel crashte. Een passagier
raakte zwaar gewond. De piloot heeft volgens de officier „nala
tig, onachtzaam en verwijtbaar" gehandeld, omdat hij de hoe
veelheid brandstof onvoldoende had gecontroleerd.
Belgisch bedrijf moet lozingen melden
Maastricht Het Belgische staalbedrijf Cockerill Sambre moet op
straffe van een dwangsom van tienduizend gulden per overtre
ding tweemaal per maand de stichting Reinwater de meetgege
vens van geloosde polycyclische aromatische koolwaterstoffen
verstrekken. Het gaat om koolwaterstoffen die via de cokesfa-
brieken in Luik en Charleroi in Sambre en Maas terechtkomen.
Deze zogenoemde PAK's zijn kankerverwekkend. Dat heeft de
presidente van de rechtbank in Maastricht mr. A. Adelmeijer gis
teren bepaald in een kort geding dat drie milieu-organisaties te
gen het staalbedrijf hadden aangespannen. Het vonnis gaat niet
in op de eis dat het bedrijf maatregelen moet treffen die vervui
ling verder voorkomen.
Gorbatsjov stelt bezoek Den Haag uit
Haarlem Michail Gorbatsjov heeft zijn bezoek aan Nederland
uitgesteld omdat zijn vrouw Raisa in het ziekenhuis ligt. De
laatste Sovjet-president zou op 14 februari in Den Haag het
hoofdkantoor openen van Green Cross, een internationale orga
nisatie voor actie bij milieurampen, naar voorbeeld van het Ro
de Kruis. Gorbatsjov heeft zelf het initiatief genomen voor het
Groene Kruis, waarvan hij ook eerste voorzitter wordt. Het be
zoek staat nu voor medio mei op de agenda.
den haag» anp
Het bestuur van de Vereniging
Kinderen-Ouders-Grootouders
heeft gisteren in Den Haag aan
staatssecretaris Kosto van justi
tie negenduizend handtekenin
gen overhandigd van grootou
ders die een omgangsrecht ei
sen met hun kleinkinderen.
Volgens de opa's en oma's
wordt tot nu toe door de rechter
bij het vastleggen van de om
gangsregeling na scheiding
geen rekening gehouden met
het belang van de verhouding
van grootouders met hun klein
kinderen. In de wet is daarvoor
ook niets geregeld. De ouder
qan wie de kinderen na de
scheiding waren toegewezen,
kan daarom omgang met de
grootouders verbieden
Een dezer dagen zal Kosto
echter het Wetsvoorstel gezag
en omgang naar de Tweede Ka
mer sturen. Daarin zijn alle ge
zagsverhoudingen geregeld, ook
tussen kinderen en hun voogd,
ouders, ooms, tantes en groot
ouders. Volgens J. Barendse van
de vereniging hebben de groot
ouders echter weinig vertrou
wen dat de omgangsmogelijk
heden met hun kleinkinderen
worden vergroot.
Volgens Barendse zullen de
kinderrechters ook blijven af
gaan op de wil van de ouder en
het oordeel van de kinderbe
scherming dat over de gezinssi
tuatie rapporteert. Kosto drukte
de vertegenwoordigers van de
vereniging op het hart dat de
rechters echter altijd in het be
lang van de kinderen zullen
oordelen.
Gevolgen nieuwe wet thema bij CAO-onderhandelingen
Heineken is bereid met de vakbonden te bespreken hoe
de gevolgen van de nieuwe WAO collectief moeten wor
den opgevangen. Bestuurder J. Duynhoven van de Indus
triebond FNV heeft dat gisteren meegedeeld na afloop
van de eerste onderhandelingsronde over een nieuwe
collectieve arbeidsovereenkomst (CAO).
In de hal van het Tweede-Kamergebouw werd zingend geprotesteerd tegen het „beschamende anti-armoe-
debeleid van de regering". huiu anp» toussaintkluiters
den haag» anp
Voorzitter H. Bode van het in
dustriepastoraat DISK heeft gis
teren in Den Haag gepleit voor
een 'Deltaplan tegen de armoe
de'. Zoals na de watersnood
ramp van 1953 de Nederlanders
in hechte solidariteit en zonder
in de eerste plaats op de kosten
te letten Zeeland tegen het wa
ter beschermden, zo zou met
dezelfde solidariteit een plan te
gen de armoede moeten wor
den ontwikkeld. Volgens Bode,
oud-vice-voorzitter van de FNV,
dreigt 'solidariteit' een begrip te
worden dat gemakkelijk in de
mond wordt genomen als het
economisch goed gaat, maar
dat niet meer wordt gebruikt als
2,2 Miljoen voor
discussie over
gezondheidszorg
den haag gpd
De sinds eind 1991 lopende dis
cussie over de toekomst van de
gezondheidszorg, moet langza
merhand het grote publiek gaan
bereiken. Tot nu toe is alleen
door direct betrokken belan
gengroepen gediscussieerd. Die
gesprekken moeten nu worden
verbreed. Daarvoor is dit jaar
2,2 miljoen gulden beschikbaar.
Staatssecretaris Simons van
volksgezondheid heeft dit de
Kamer in een brief laten weten.
De bewindsman somt een
aantal centrale thema's op voor
de publieksdiscussie. Zo moet
de vraag aan de orde komen
waarvoor de gemeenschap ver
antwoordelijk is en waarvoor
het individu zelf moet zorgen.
Ook moet de vraag op tafel ko
men of niet te snel naar de dok
ter wordt gegaan en of er geen
andere oplossingen zijn dan het
meteen aan de bel trekken bij
een medicus.
Bij de publieksdiscussie wil
de staatssecretaris de media in
schakelen. Zijn departement
werkt met de KRO en de NCRV
aan aparte televisie-program
ma's. Daarnaast wil Simons de
discussie met alle beroepsgroe
pen in de gezondheidszorg aan-
minder goed
draait.
Bode maakt deel uit van de
kerkelijke werkgroep 'De arme
kant van Nederland' die giste
ren bij leden van de Tweede Ka
mer aandrong op verbetering
van de inkomens voor uitke
ringsgerechtigden. De werk
groep, waarin de Raad van Ker
ken en DISK samenwerken, ver
wijt het kabinet een „zeer be
schamend" anti-armoedebeleid
te voeren. Het kabinet praat de
armoede in Nederland weg en
verstevigt vooral de rijke en eco
nomisch sterke kant van Neder
land.
De verwijten staan in een pe
titie, die gisteren werd aangebo
den aan voorzitter A. Doelman-
Pel van de vaste kamercommis
sie voor sociale zaken en werk
gelegenheid. De commissie
spreekt vandaag over het stand
punt van het kabinet over het
rapport 'Armoede opgelost?
Vergeet het maar!' van de werk
groep. Volgens dit rapport leven
ten minste 800.000 mensen in
Nederland onder de armoede
grens. Het kabinet bracht daar
tegenin dat het met de armoede
wel meevalt en dat het sociaal
het algemeen vol-
in de noodzakelij-
n levensonderhoud
De petitie is door
bijna 10.000 mensen onderte
kend.
zoeterwoude»
Komende maandag zullen de
werkgever en de bonden in een
technische commissie een eer
ste gesprek voeren over repara
tie van het zogenoemde WAO-
gat. Centraal in die bespreking
staat wat precies de gevolgen
van de nieuwe WAO zijn, of re
paratie nodig is en zo ja, hoe.
Ook de kosten moeten worden
vastgesteld.
Heineken is de eerste werkge
ver die zich expliciet bereid
toont om met de werknemers
organisaties te praten over re
paratie van de ingrepen in de
WAO. Andere werkgeversforga-
nisaties) hebben zich op dit ge
bied tot nu toe bijzonder terug
houdend opgesteld.
Volgens een woordvoerster
van het dranken- en levensmid
delenconcern betekent het
technische overleg niet automa
tisch dat de kabinetsmaatrege
len in de CAO zullen worden
hersteld. „Maar het zou wel
kunnen," zei zij.
De Heineken-CAO voorziet
tot nu toe in een aanvulling op
de WAO-uitkering tot honderd
procent van het inkomen gedu
rende de eerste twee jaar van de
arbeidsongeschiktheid (dus in
clusief het Ziektewet-jaar). In
het tweede WAO-jaar (dus het
tweede jaar van de arbeidson
geschiktheid) worden ook nog
aanvullingen uitbetaald, waar
van de hoogte afhangt van de
mate van ongeschiktheid. Ver
der kent Heineken een invalidi-
teitsregeling die een inkomen
van negentig procent van het
laatste loon garandeert tot aan
de pensioengerechtigde leeftijd.
De Industriebond wil dat even
tuele nieuwe afspraken deze re
gelingen zo dicht mogelijk be
naderen.
In een mededeling aan het
personeel heeft Heineken het
enthousiasme van de industrie
bond danig getemperd. De di
rectie beandrukt in het schrij
ven dat de WAO een werkne
merspremie is. „Eventuele re
paraties van de WAO kunnen
dan ook volgens Heineken niet
ten laste van de werkgever wor
den gebracht," schrijft Heine
ken. „Desalniettemin heeft Hei
neken met de onderhandelings
partners afgesproken dat in een
kleinere technische commissie
apart zal worden gesproken
over de gevolgen van de WAO-
maatregelen".
De grote natuur- en milieu-or
ganisaties in Nederland begin
nen eind deze maand met een
anti-mestcampagne. Het We-
reldnatuurfonds, Natuurmonu
menten, IVN, Milieudefensie,
de provinciale Milieufederaties,
Vogelbescherming, Natuur en
Milieu, Waddenvereniging en
andere organisaties willen de
regering onder druk zetten om
niet te wijken voor de land-
bouwlobby.
„In 1997 moet het mestpro
bleem zijn opgelost zoals ook
met de landbouw in 1987 is af
gesproken", aldus D. Logemann
van Natuur en Milieu. De orga
nisaties dreigen onder meer
hun achterban van een miljoen
leden en sympathisanten op ie
roepen de consumptie van vlees
te verminderen.
terneuzen Werknemers van
Philips Lighting in Terneuzen
hebben gistermiddag enkele
uren het werk neergelegd uit
onvrede over de reorganisa-
tieplannf n voor het Zeeuwse
bedrijf. Zij zijn bang dat 145
van de 800 banen zullen ver
dwijnen en dat het bedrijf op
de lange termijn zal sluiten.
De onrust wordt onder meer
veroorzaakt door de plannen
van de directie de handmatige
produktie van de energiezui
nige SL-lampen over te bren
gen naar het Poolse Pila. De
tocht leidde naar het gemeen
tehuis waar het college van
burgemeester en wethouders
met een petitie om steun
werd gevraagd. Burgemeester
R. Barbé liet weten aanvanke
lijk de zorg om het voortbe
staan van het bedrijf in Ter
neuzen te hebben gedeeld.
De directie heeft hem echter,
zo liet hij weten, verzekerd
dat de toekomst van de vesti
ging op geen enkele manier in
het geding is. „En wij zullen
hen aan die garantie houden",
aldus Barbé. Aan de demon
stratieve optocht namen naar
schatting 450 werknemers
deel. Sommige demonstran
ten waren getooid met gloei
lampen en pittige teksten.
foto anp
Professor Van de Bunt over corruptie bij bedrijven:
den haag «bert janssen
Bij DSM zijn de regels helder. Daar mag
een personeelslid jaarlijks vijftig gulden
aan relatiegeschenken van elke leve
rancier aannemen. Een leuk flesje wijn
om te klinken op de goede contacten
kèn bij het chemieconcern. De gulle ge
ver mag die 'Haarlemmerolie' vrolijk
aftrekken van zijn fiscale verplichtin
gen. Niks mis mee.
Maar bij ruim de helft van de grotere be
drijven in ons land èn bij de overheid is
het allemaal niet zo duidelijk. Daar zijn
de grenzen voor corruptie, steekpennin
gen, omkopingen en dubbelfuncties veel
te vaag, meent prof. dr. Henk van de
Bunt.
De hoogleraar van de vakgroep crimino
logie van de Vrije Universiteit in Amster
dam legt de vinger op de zere plek. De
uitkomst van zijn spitwerk is tamelijk
schokkend: één op de drie bedrijven
heeft de afgelopen twee jaar te maken
gehad met corruptie, bij één van de tien
is zelfs vier keer of meer sprake geweest
van 'geritsel'.
De omschrijving die de juridische expert
voor corruptie geeft, is duidelijk: het uit
buiten van zakelijke relaties voor privé-
gebruik. „Een flesje wijn? Een etentje?
Maar een koelkast, een vakantie-bunga
low? Er is een grens".
Om die in beeld te krijgen, zijn 192 leden
van de Vereniging Bedrijfsbeveiliging
(VBB) aangeschreven. De vereniging
bundelt security-managers op hoge po
sities bij bedrijven als Philips, DAF, Shell
en Akzo. De veiligheidsfunctionarissen
hebben negen A4-tjes met vragen op
hun deurmat gevonden en zijn gebeld of
ze anoniem de professor een kijkje
in hun keuken wilden gunnen. Daartoe
hebben 115 zich bereid verklaard. „Dat
viel me reuze mee", vindt de professor.
Zijn onderzoek haalt 35 akkefietjes bo
ven water: van het aanpakken van geld
en goederen (het spreekwoordelijke
snoepreisje), tot het uitbetalen van 'sala
ris' aan echtgenotes van omgekochte
medewerkers. Een befaamd en bijna niet
te bewijzen optie: het betalen voor 'ad-
De professor duikelt een aardig scala
trucs op. Zeven keer is een bedrijf zelf
geflest. Zo is huisraad stofzuigers,
wasmachines bij personeelsleden be
zorgd en de rekening naar de baas ge
stuurd.
In zes gevallen gaat het gesjoemel uit
van medewerkers. Van de Bunt noemt
een chef-inkoper van de firma X. De
man weet dat een leverancier een grote
partij mappen met de firma-naam heeft
gedrukt. De leverancier verwacht, door
het langdurige contact met de firma, dat
hij zijn mappen kan slijten. De chef-in
koper buit dat uit door van de leveran
cier 6.000 gulden op zijn privé-rekening
te eisen.
De helft van de 35 affaires heeft ontslag
tot gevolg. In de rest kiest de werkgever
voor sanctie, degradatie en berisping of
onderneemt niets, door gebrek aan be
wijs of pensionering van de betrokkene.
Opmerkelijk is dat in geen van de cor
ruptie-affaires aangifte bij de politie is
gedaan. Een security-manager van DAF
Trucks heeft daar een simpele en heldere
verklaring voor: de éigen mensen kun
nen beter een eind aan de praktijken
maken, de schade beperken en herha
lingvoorkomen.
Ook in dit recente onderzoek komt het
naar voren: de meerderheid van de secu
rity-managers zegt niét naar de politie te'
stappen, vooral uit angst voor negatieve
publiciteit voor de broodheer.
Van de Bunt heeft de deelnemers een
aardig praktijkvoorbeeld voorgehouden.
Vinden top-beveiligers het 'zuiver' dat
een werknemer van een inkoop-afdeling
een kist wijn van 300 gulden thuis krijgt
van een zakenrelatie? Het antwoord is
voor iets meer dan de helft van de deel
nemers: ongeoorloofd. Vooral medewer
kers van bedrijven die een eigen ge
dragscode hanteren, wijzen zo'ri kerstca
deautje af.
Maar de ene 'dienst' is toch al sinds
mensenheugenis de andere waard? De
professor ziet dat anders. „Deze vorm
van corruptie leidt tot machtsbederf in
de top van bedrijven. Het management
kan, als de grens niet duidelijk is, de in
druk wekken boter op het hoofd te heb
ben voor wat het lager personeel doet.
Een kerstpakket van honderd gulden is
niét erg, het aannemen van giften door
de top wél".
Niet alleen het bedrijfsleven moet zuive
re regels en codes hanteren, bepleit de
hoogleraar, ook de overheid. Die moet
het voorbeeld stellen, bij voorbeeld door
steekpenningen niet langer fiscaal te 'be
lonen'. De security-managers die aan het
onderzoek meewerken, zijn dat met Van
de Bunt eens. „De meesten 96 pro
cent vinden de wetgeving op dit punt
eigenlijk van de gekke".
PvdA-Kamerlid en belastingdeskundige
Willem Vermeend vindt dat het onder
zoek een onjuist beeld schetst. Relatiege
schenken als een fles wijn zijn, sinds de
Oort-operatie (belastinghervorming), tot
vijftig gulden aftrekbaar.
Als bedrijven smeergeld in mindering
willen brengen op hun aanslag soms
tonnen voor een reuzen-order komen
alle boeken bij de belasting-inspectie op
tafel. „Dat is niet even snel met een bon
netje te regelen", zegt Vermeend. „Dat is
aan strenge regels gebonden".
Justitie erkent
zes keer meer
asielzoekers
den haag gpd
'Er zijn al genoeg waarnemers
Het ministerie van justitie
heeft vorig jaar 4.553 asielzoe
kers erkend als politiek vluch
teling. Dat is bijna zes keer zo
veel als in 1991 toen slechts
775 asielzoekers werden er
kend. Ook is het aantal asiel
zoekers dat een verblijfsver
gunning op humanitaire gron
den heeft gekregen, sterk ge
stegen: 6.891 vorig jaar tegen
1.920 in 1991. Verder zijn vorig
jaar 20.304 asielverzoeken af
gewezen, tegen 14.544 in 1991.
Volgens justitie is de toena
me een gevolg van de vorig
jaar versnelde afhandelings
procedures. Tot vorig jaar
duurde zo'n procedure ruim
twee jaar. Vanaf begin 1992
mag de hele procedure maxi
maal een jaar duren. Daardoor
konden 83 procent meer asiel
zaken worden behandeld dan
in 1991. In totaal werden vorig
jaar 32.167 asielzaken afge
daan. Uit de justitiecijfers
blijkt verder dat het aantal
asielverzoeken vorig jaar met
20.346 iets lager lag dan in
1991, toen 21.615 vreemdelin
gen asiel vroegen. Vorig jaar
zijn ook meer vreemdelingen
uitgezet dan het jaar daarvoor:
21.189 tegen 14.333.
amsterdam
De Zuidafrikaanse regering wei
gert visa te verstrekken aan een
delegatie van de Nederlandse
politiebonden, die op het punt
stond naar Zuid-Afrika te ver
trekken. De bonden zouden
met ondersteuning van de Anti-
Apartheids Beweging Neder
land (AABN) onder meer na
gaan hoe in een zwarte woon
gemeenschap bij Johannesburg
klachten over geweld worden
afgewikkeld.
De politiebonden ACP, NPB
en VHMP zeggen verontwaar
digd te zijn over het plotselinge
besluit van de regering in Preto
ria. Het bezoek past in een reeks
van werkbezoeken van de Ne
derlandse bonden, waarbij
steeds is gekeken naar geweld
en naar mogelijkheden om een
bijdrage te leveren aan het de
mocratiseringsproces binnen de
Zuidafrikaanse politie.
De delegatie zou bestaan uit
een Amsterdamse en een Gro
ningse politiefunctionaris, de
jurist W. van Manen en de Leid-
se wetenschapper mevrouw I.
van Kessel. Ook F. Geerlings van
de AABN zou meereizen, voor
logistieke ondersteuning. Gast
vrouw is de Zuidafrikaanse or
ganisatie Peace Action, een
bundeling van 25 kerkelijke en
mensenrechtenorganisaties.
De ervaringen Zouden wor
den neergelegd in een rapport,
dat zou worden aangeboden
aan de Goldstone Commission
in Zuid-Afrika en aan parlement
en pers in Nederland. Op die
manier zou worden bijgedragen
aan het debat over geweld en
gewcldsbeheersing in Zuid-Afri-
ka.
De Zuidafrikaanse ambassade
heeft gisteravond in een verkla
ring laten weten „dat er al waar
nemers in Zuid-Afrika zijn, van
de Verenigde Naties, de EG, de
Organisatie voor Afrikaanse
Eenheid, het Gemenebest, de
Wereldraad van Kerken en de
Internationale Vakbondsfedera
tie. De Zuidafrikaanse regering
heeft geoordeeld dat de Neder
landse politiebonden moeten
worden ingeschakeld bij de
groep EG-waarnemers die de
nder
Goldstone bijstaan
zoek zal, aldus d<
aan de Zuidafrikaa
worden voorgelegd.
Hel vei
/erkJaring,
e regering
