Geloof speelt geen rol in
leefwereld van jongeren
El
Kerk Samenleving
'De zaak heb ik opgesoupeerd
aan mijn studie theologie'
11
pfSL
ik—dB 'ór> LC C))
- - <PI~T D
DONDERDAG 4 FEBRUAR11993
BUITENLAND KORT
Nahaban
De strijd om de afgezette
Indonesische kerkleider So-
ritua Nababan is ver
scherpt. De rechter in Me-
dan die het besluit tot afzet
ting had geschorst, is over
geplaatst. Een groep mili
tairen onthief in december
Nababan uit zijn functie als
ephorus (bisschop) van lu
therse Tobak-Batak-Kerk
op Sumatra. Dit heeft de
Duitse zendingsorganisatie
Vereinigte Evangelische
Mission te Wuppertal uit
kerkelijke kringen in Indo
nesië vernomen. Verder
zijn kerkelijke medewerkers
die tegen de afzetting heb
ben geprotesteerd, in hech
tenis genomen en gemar
teld.
Seksueel misbruik
Seksueel misbruik van min
derjarigen door priesters
heeft het aartsbisdom Chi
cago vorig jaar 1,85 miljoen
dollar (ongeveer 3,3 miljoen
gulden) gekost. De komen
de jaren zal dit bedrag op
lopen, verwacht de leiding
van het aartsbisdom. Van
het bedrag van 1,85 miljoen
dollar was 40 procent be
stemd voor de verdediging
van het aartsbisdom en in
dividuele priesters voor de
rechter en voor schadeloos
stelling van slachtoffers.
Voor hulp aan de slachtof
fers, de parochies en de
priesters die zich hebben
misdragen, werd bijna
600.000 dollar uitgetrokken.
Het inwinnen van juridisch
advies kostte ruim 400.000
dollar.
Boesak
Dr. Allan Boesak wil zijn
functie in het ANC neerleg
gen om weer predikant te
worden. Boesak legde in
1990 al zijn kerkelijke func
ties neer nadat zijn huwe
lijk op de klippen was gelo
pen. Hij was praeses van de
Nederduitse Gereformeerde
Sendingkerk, predikant in
Belville en voorzitter van de
Wereldbond van Hervorm
de en Gereformeerde Ker
ken (WARC). „Ik heb het
ANC en mijn kerk op de
hoogte gesteld van mijn
wens om in het ambt terug
Ce keren. Op grond daarvan
staat mijn positie binnen
het ANC ter discussie."
Preekverbod
De vice-voorzitter van de
Republikaner in Bad Dürk-
heim, Hellmut Lange, mag
voorlopig niet preken in de
evangelische kerk van HÖ-
ningen. De predikant, Wil
helm Spindler, heeft de 71-
jarige lekeprediker het ver
bod opgelegd na een con
flict over diens lidmaat
schap van de extreem
rechtse partij. Spindler gaf
gehoor aan een oproep van
de voorzitter van de Evan
gelische Kerk in Rheinland-
Pfalz, Werner Schramm, die
de verkondiging van het
evangelie onverenigbaar
vindt met een vooraan
staande positie bij de Repu
blikaner.
/Ms Spindler de oproep
had genegeerd, had
Schramm echter niets kun
nen ondernemen. De ge
meente bepaalt namelijk
zelf wie zij laat preken.
Schramm is daarom voor
stander van een besluit van
de synode van de kerk van
Rheinland-Pfalz, waarin le
den van extreem-rechtse
partijen een vooraanstaan
de functie in de Evangeli
sche Kerk wordt ontzegd.
Het christelijk geloof speelt nauwelijks een rol in de leef
wereld van jongeren. Het begrip geloven gebruiken zij
niet voor wat hun bezighoudt en houvast verleent bij het
omgaan met hun gevoelens. Zij associëren geloven alleen
met het christelijk geloof, dat uit het vizier is geraakt.
LEUSDEN» ANP
Dat blijkt uit het onderzoek 'Ge
loven in de leefwereld van jon
geren', dat in opdracht van de
Gereformeerde Kerken in Ne
derland (GKN) is uitgevoerd
door de vakgroep praktische
theologie van de Vrije Universi
teit te Amsterdam. De kerk wil
de resultaten van dit onderzoek
gebruiken om de communicatie
tussen jongeren en de kerk te
verbeteren. Op een extra zitting
van de gereformeerde synode
over jeugd- en jongerenwerk,
die op 11 februari in Lunteren
wordt gehouden, zal onder
meer dit onderzoek worden be
sproken.
Voor het onderzoek werden
Nederlandse jongeren tussen de
15 en 17 jaar met een protes
tants-christelijke achtergrond
ondervraagd, een groep die vol
gens onderzoekster drs. H. Alma
'uit het vizier van de kerk dreigt
te verdwijnen'. De meeste on
dervraagde jongeren beschik
ken nog over een 'christelijk re
ferentiekader', maar dit speelt
alleen thuis en in de kerk een
rol. Het christelijk geloof is al
leen van waarde voor jongeren
dat hun ouders
steun ondervinden van het ge
loof. Voor hen zijn kerk en ge
loof verbonden met een funda
menteel gevoel van vertrouwen
en veiligheid, dat vooral op de
relatie met hun ouders lijkt te
berusten.
Op grond van het onderzoek
kunnen geen beleidsaanbeve
lingen worden gedaan. Toch
worden enkele suggesties ge
daan hoe geloven weer een
pjaats kan krijgen in de leefwe-
rèld van jongeren. Suggesties
die volgens Lanser op veel plek
ken in het land al in praktijk
worden gebracht.
Wat beweegt iemand om te
kiezen voor een loopbaan in
dienst van de kerk? De Kat-
wijkse predikant W.J. Gorissen
(54) verkocht in de jaren ze
ventig een goed lopende parfu
meriezaak om met een studie
theologie een oude jongens
droom te verwezenlijken. „Elk
tentamen dat ik haalde was
een bevestiging dat dit de juis
te weg was."
DE
OEPING
KATWIJK DICK V
„Het succes van onze winkel
heeft, hoe merkwaardig dit ook
klinkt, bijgedragen aan de be
slissing om het zakenleven de
rug toe te keren. Ik had zulk
goed personeel dat ik tijd kon
vrijmaken om m'n werk als ou
derling uit te bouwen. Ik nam
catechisaties en huisbezoeken
over van de dominee en kon
overdag aanwezig zijn bij de be
vestiging van huwelijken. Dat
bracht de oude liefde voor het
ambt van predikant weer naar
boven.
Maar je wordt natuurlijk niet
zomaar dominee. Ik wilde dat
verlangen onderbouwd zien
omdat ik heel sterk geloof in de
roeping. Komt het alleen uit
mezelf, of is het van de Heere,
dat was voor mij een centrale
vraag. Een preek van een toen
malige predikant in Gouda, do
minee Kieviet, gaf uiteindelijk
de doorslag. Hij vertelde hoe
Mozes geroepen werd om het
volk van Israël uit .Egypte te lei
den en pas achteraf een teken
van de Heere kreeg. Zo ben ik
eigenlijk ook gaan studeren,
biddend en gaand. Met na elk
behaald tentamen een bevesti
ging achteraf.
Dat ik die studie tot een goed
einde bracht, was echt een
wonder. Ik weet nog goed dat ik
destijds de collegebanken in
schoof en er door me heen
schoot: moet ik hier nu zeven
jaar zitten? Ik .ben een doener,
geen zitter. De enige papieren
die ik had, waren wat vakdiplo
ma's. Met behulp van privé-le-
raren heb ik het colloquium ge
haald dat me toegang gaf tot de
universiteit van Utrecht.
Toen ik een jaar of acht was,
zei ik al dat ik graag dominee
wilde worden. Mijn moeder
heeft dat, terecht zeg ik ach
teraf, afgeremd. Ik was vroeger
niet zo'n lieverdje. Mijn vader
zag me graag timmerman wor
den, maar langer dan een blau
we maandag heb ik het op de
ambachtsschool niet uitgehou
den. Zodra ik de leeftijd had om
te mogen werken, keerde ik die
opleiding de rug toe. Geduren-
Dominee WJ. Gorissen: „Wat ik In mijn Katwijkse periode hoop te bereiken is dat de nog aanwezige muren
tussen de confessionelen en de Bonders worden geslecht" foto
de een jaar of tien heb ik vervol
gens heel wat baantjes afge
werkt, de laatste periode voor
namelijk als verkoper in de
meubelbranche.
Mijn vader had in Gouda,
waar ik ben geboren en opge
groeid, een kapperszaak. Mijn
moeder leidde een winkeltje dat
bij de zaak hoorde. Toen dat
een beetje te zwaar voor haar
werd, zochten m'n ouders bin
nen het gezin naar opvolgers.
Maar niemand wilde het kap-
persbedrijf overnemen. In de
winkel had ik echter wel inte
resse. Met mijn ervaring als ver
koper begon ik een parfumerie
zaak. De beschikbare ruimte
werd gaandeweg uitgebreid met
het gedeelte van de kappers
zaak en een pand van de buren,
en er ontstond een bloeiend be
drijf. Door het exclusieve ver-
kooprecht voor een aantal pro-
dukten te verwerven konden we
goed op tegen de grootwinkel
bedrijven. Van een volkswinkel
werden we een speciaalzaak,
met daaraan verbonden een
schoonheidssalon. Uiteindelijk
had ik zeven mensen in dienst.
De zaak heb ik in de laatste
periode van mijn studie theolo
gie overgedaan aan de toenma
lige cheffin. Met haar kwam ik
overeen dat ze ons gezinnetje
van zeven personen gedurende
vier jaar zou onderhouden. In
1977, toen ik werd bevestigd als
predikant in Stavenisse, liep die
termijn af. Je zou dus kunnen
zeggen dat ik de zaak heb opge
soupeerd aan de studie.
Ons gezin behoorde in Gouda
tot de Gereformeerde Gemeen
ten, maar in de jaren vijftig
vlak voor de scheuring in dat
kerkgenootschap werden we
hervormd. Maar als je gepokt en
gemazeld bent in de Gerefor
meerde Gemeenten, leg je dat
niet zomaar van je af. Ik bewaar
er ontzettende goede herinne
ringen aan. Maar als negatief
ervoer ik de prediking, die zeer
zwaarmoedig en angstig maak
te. Ik heb wat in de hel gelegen.
Maar wat is het dan heerlijk als
de Heere je daar dan uithaalt.
Vervanger Gijsen
vraagt om gebed
voor goede bisschop
Tijdelijk bestuurder dr. H. van
der Meer van het bisdom Roer
mond, heeft de gelovigen ge
vraagd te bidden voor een goe
de bisschop. De statistieken
suggereren dat de ontwikkelin
gen in de Nederlandse bisdom
men de laatste dertig jaar onge
veer gelijk zijn verlopen, maar
statistieken kunnen het werke
lijke geloofsleven niet erg goed
weergeven. „Het maakt beslist
iets uit hoe een Bisschop is. Dit
voelt iedereen spontaan aan. En
zo'n spontaan aanvoelen be
driegt niet." „Vandaar de op
roep om veel te bidden voor
Z.H. de Paus en diens mede
werkers, en ook voor allen die er
in ons land bij betrokken wor
den; dat zij deze opgave met
grote wijsheid zullen vervullen,
zodat er een Bisschop komt
zoals God die voor ons Bisdom
heeft bedoeld," aldus Van der
Meer in een brief aan allen in
het bisdom Roermond.
Hij vraagt de gelovigen dan
ook 'vanaf nu onafgebroken in
vurig gebed het licht van de
Heilige Geest af te smeken'. Hij
denkt daarbij speciaal aan het
gebed in de gezinnen, hoewel
hij beseft dat 'dit in feite geen
algemeen gebruik meer is'.
Van der Meer, die Gijsen
twintig jaar als vicaris heeft bij
gestaan, zegt graag de koers van
de afgetreden bisschop aan te
willen houden. „Met grote
dankbaarheid denken wij allen
terug aan mgr. Gijsen, als per
soon en als bestuurder. Over
een flink aantal jaren worden de
werkelijke grootheid van zijn vi
sie en van zijn aanpak alge
meen ingezien", aldus de dio
cesaan administrator.
Steeds minder
Lutheranen
Na vier jaar Stavenisse ver
trokken we naar Voorthuizen,
op de Veluwe, waar we tien
heerlijke jaren hebben gehad.
Het beroep uit Katwijk verraste
me min of meer. Gelet op mijn
midden-opstelling binnen de
Gereformeerde Bond had ik niet
gedacht dat ik hier gevraagd
zou worden. En dan nog wel in
een confessionele wijkgemeen-
te. Maar Katwijks confessioneel
en de Gereformeerde Bond lig
gen zo dicht bij elkaar, dat het
voor mezelf niet moeilijk was
om deze stap te maken. De con
fessionelen in Katwijk zijn in
houdelijk evenwichtiger en be-
lijdender dan de gemiddelde
Bonders in het land.
Wat ik in mijn Katwijkse pe
riode hoop te bereiken is dat de
nog aanwezige muren tussen de
confessionelen en de Bonders
worden geslecht. Beide groepen
staan zo ontzettend dicht bij el
kaar dat daarvoor eigenlijk geen
belemmeringen zouden mogen
zijn."
Het aantal Lutheranen in de
wereld daalt gestaag. Vorig jaar
waren er in de gëhele wereld
58,3 miljoen, ongeveer 400.000
minder dan in 1991. In dat jaar
waren er een miljoen minder
Lutheranen dan in het vooraf
gaande jaar, aldus de Lutherse
Wereldfederatie te Genève. De
114 lidkerken van de LWF heb
ben in totaal 54.4 miljoen leden.
De grootste lutherse kerk is de
Kerk van Zweden met 7,6 mil
joen leden, gevolgd door de
Evangelisch-Lutherse Kerk in
Amerika met 5,2 miljoen. Duits
land, het land van Luther, is het
land met de meeste lutheranen:
14.8 miljoen, gevolgd door de
Verenigde Staten met 8,4 mil
joen. De grootste lutherse kerk
in Duitsland is de regionale kerk
van Hannover met bijna 3,4
miljoen leden. Er zijn wereld
wijd zestien lutherse kerken die
meer dan een miljoen leden
hebben.
De Evangelisch-Lutherse Kerk
in het Koninkrijk der Nederlan
den telt 22.500 leden: 9.500 be
lijdende leden en 13.000 doop
leden, aldus het bureau der sy
node te Woerden.
BEROEPINGSWERK
Verwaal, kandidaat te Amsterdam.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te ErmelO: P.Brouwer te
Bennekom.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Hardenberg-Oost (2e
pred.plaats): H. J. Messelmk te Dalf-
sen; te Broek op Langedijk: M. Tel,
kandidaat te Harderwijk.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Vlissingen: A.B. van der
Heiden te Doetinchem; te Brakel: P.
Melis te Nieuw Beijerland; te Houten:
C. Harinck te Oostkapelle.
door Jan Kruis
s
COLOFON
ndsch Dagblad, uitga'
n Dagbladuitgever C
RECTIE J de Vries, i
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor. Fran'
Nypels. Henk van der Post (adp.
HOOFDKANTOOR
Witte Singel 1,2311 BG Leiden,
telefoon 071-161400
REGIOKANTOREN
Kanaalstraat 26a Lisse
Tel 02521-19353. Fax:02521-19610.
POSTADRESSEN
Postbus 54,2300 AB Leiden.
TELEFAX
Leiden advertenties 071-143480.
Leiden farn. berichten 071-161385.
Leiden redact<e071-161488
ma -vri| van 08.00-1700 ut
RUBRIEKSADVERTENTIES
ma -vrij van 8.30-17 00 uu
keuteltiev Telefoon 071-1
ABONNEMENTEN
Tel 071 1281
perkwadaji
161367/161363
HET WEER
ROB GROENLAND
Wcirmte-verplaatsing
Een essentiële factor in het gehele
weer en klimaatspel. is de warmte-
verplaatsing door de zeestromen in
de grote wereldoceanen. Algemeen
bekend is het feit dat er grote ver
schillen zijn tussen de verwarming
van lucht en water. Land wordt
door de zonnestralen snel ver
warmd, maar koelt ook snel af. De
verwarming en afkoeling van water
gaat veel langzamer. Dit hééft te
maken met het feit dat zonnestra
len veel dieper kunnen doordringen
in water dan in land. Ook kan water
beter warmte geleiden dan land,
zodat water tot op grotere diepte
kan worden verwarmd. En door
stroming in het water wordt de
warmte in water veel meer ver
spreid dan bij land.
Omdat bij de verwarming van water
ook water verdampt, wordt daarbij
meer warmte verbruikt dan bij een
even grote verwarming van land.
Om een gelijke hoeveelheid water
en land even sterk te verwarmen, is
bij water dus meer warmte nodig.
Het zee-oppervlak heeft daardoor
een matigende werking op de tem
peratuur. Boven zee wordt de zo-
mertemperatuur niet zo hoog en de
wintertemperatuur niet zo laag als
boven land.
Heeft de oceaan eenmaal zijn
warmte opgenomen, dan hebben
de grootschalige zeestroming de
taak om al deze hoeveelheden
warmte naar andere gebieden te
transporteren. Voor West-Europa is
de belangrijkste warmtebron de
golfstroom, die de winters koel en
de zomers gematigd houdt. Deze
golfstroom, die zijn maximum in
stroomsnelheid heeft bij de oost
kust van Amerika, heeft verschei
dene aftakkingen ten westen van
Oe Britse Eilanden. Een belangrijke
zijtak loopt door naar het noordoos
ten langs de Noorse westkust.
Een andere zeer belangrijke ver
spreider van warmte is de Antarcti
sche circumpolaire stroom op het
zuidelijk halfrond, die een heel
rondje rond een de aardbol maakt
zonder een stuk land tegen te ko
men. Verder zijn de stromingen
aan het oppervlak verbonden met
de diepzeecirculatie die de gehele
circulatiepomp netjes sluit.
De komende jaren zal aan deze cir
culatiepomp nog veel onderzoek
gedaan worden, omdat deze scha
kel nieuwe vragen omtrent het toe
komstige klimaat kan beantwoor
den.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
vrijdag.
Zuid-Noorwegen:
Bewolkt, veel wind en en
kele winterse buien. In het
oosten minder buien en
ook enkele opklaringen.
Vandaag maxima rond 6
graden, morgen enkele
graden lager en 's nachts
lichte vorst.
Zuid-Zweden:
Veel bewolking en plaatse
lijk wat regen. Maxima on-
Denemarken:
Wolkenvelden en vooral in
het noorden plaatselijk
wat regen. Maxima onge
veer 6 graden.
Britse Eilanden:
In Schotland vooral op
vandaag bewolkt weer met
af en toe regen. In Ierland
en Engeland wolkenvel
den, ook plaatselijk wat
de heuvels
mist. Maxi-
s nachts bij
Droog en wolkenvelden, ir
meest zonnig. Hier en daa
ma tussen 2 en 6 graden,
opklaringen lichte vorst.
Duitsland:
In de heuvels en bergen tamelijk zonnig,
in het laagland plaatselijk hardnekkige
mist of laaghangende bewolking. Droog.
Maxima tussen 4 en 8 graden, maar in
mistgebieden lager. In de nacht bij op
klaringen lichte tot matige vorst.
Madeira:
VRIJDAG 5 FEBRUAR11993
Zon- en maanstanden
Zon op 8.10 zon onder 17.33
Maan op 17.19 maanonder07.27
Waterstanden Katwijk
Hoog water 1.43enl3.58
Laag water 10.05 en 22.36
Tunesische kust:
Wolkenvelden, ook af en toe zon en een
enkele bui. Maxima ongeveer 17 gra
den. morgen enkele graden hoger.
Frankrijk:
Rustig en droog weer met vooral in het
noorden op veel plaatsen mist of laag
hangende bewolking. In het zuiden flin
ke perioden met zon, maar morgen meer
bewolking en kans op een bui. 's Nachts
temperaturen rond het vriespunt. Maxi
ma In het zuiden 10 tot 15 graden, in
het noorden tussen 5 en 10 graden,
maar in mistgebieden lager.
Corsica en Sardinië:
Vooral op Corsica perioden met zon. Vrij
wel overal droog. Morgen van het zuiden
uit meer bewolking en een enkele bui.
Maxima circa 16 graden.
Spanje:
In het algemeen veel bewolking en In
het zuiden en oosten van Spanje enkele
flinke regen- of onweersbuien. In het
noordwesten perioden met zon en droog.
Maxima landinwaarts 9, aan de Costa's
12 tot 16 graden.
Perioden met zon en droog. Aan de Al-
garve meer bewolking en mogelijk een
bui. Maxima aan zee ongeveer 16 gra-
Zwitserland en Oostenrijk:
Droog en zonnig. In de lagere gebieden
in het noorden van Zwitserland en het
oosten van Oostenrijk plaatselijk mist.
Temperatuur op 2000 meter tussen
plus 3 en plus 7 graden. In de dalen 's
nachts lichte tot matige vorst.
Hongarije, Tsjechië en Slowakije:
Perioden met zon, maar plaatselijk ook
mist of laaghangende bewolking. In de
nacht meest strenge vorst, maximatond
ltalië:'eSPUnt
Droog weer en flinke perioden met zon,
in de bergen zonnig. In de Povlakte
plaatselijk mist of laaghangende bewol-
king. In de loop van morgen in het zui
den kans op een bui. 's Nachts in het
midden en zuiden nog lichte vorst.
Maxima aan de Adriatische kust van 9
tot 13 graden, elders aan zee ongeveer
16 graden.
Griekenland, Turkse west- en zuidkust:
Geleidelijk meer zon en waarschijnlijk
droog. Vandaag aan de Turkse kusten
nog veel wind. Maxima oplopend naar
15 graden.
Weerrapporten 4 feb 7 u
De Bilt
Deelen
Den Helder
Rotterdam
Twente
motregen verand 1
Innsbruck onbew.
- a/
BOES
JK i
sik §9
W CvJD47 jJI