Onzekerheid bij dealers
van DAF-vrachtwagens
Laarzen zijn kostbaar,
maar ogen armoedig'
Stand van Zaken
Fokker wacht forse sanering
hetOmbacht
Opleiding cafébedrijf bij
Horeca Onderwijs School
'WOENSDAG 3 FEBRUARI 1993
chef willem spierduk. 0
DER KAAIJ. 071-1
ZAKELIJK
Onder deze titel verschijnt elke
week op deze pagina een over
zicht van kort zakelijk nieuws
uit de regio's Leiden, Alphen
en de Duin- en Bollenstreek.
Stuur uw berichten voor deze
rubriek naar het Leidsch Dag
blad, Postbus 54, 2300 AB Lei
den, t.a.v. 'Zakelijk'.
Dofferhoff
LEIDEN - Nico Dofferhoff Haar
mode bestaat tien jaar. De kap
salon is gevestigd in winkelcen
trum De Kopermolen in Leiden.
De zaak begon in 1983 met
twee kapsters en dat aantal is
inmiddels uitgegroeid tot tien.
Om het jublileum te vieren
krijgt elke klant de komende
weken 'een gezellige attentie'.
Jaarstukken
REGIO - De Kamer van Koop
handel roept in het jongste
nummer van haar informatie
krant bedrijven op om tijdig
hun jaarstukken over 1991 te
deponeren. NV's, BV's Coöpe
raties en Onderlinge Waarborg
maatschappijen moeten uiter
lijk op 1 februari hun stukken
hebben vastgesteld en gedepo
neerd. Als de jaarrekening wel is
opgesteld maar nog niet vastge
steld, moet deze toch worden
ingeleverd. Als dat niet tijdig ge
beurt krijgt een onderneming
een boete van 1000, 5000 of
10.000 gulden, afhankelijk van
de grootte van het bedrijf.
Starters
LEIDEN - Voor mensen die een
eigen bedrijf willen beginnen
houdt de Stichting Werkgele
genheid Leiden morgen een bij
eenkomst. Deze avond is spe
ciaal bedoeld voor mensen die
vanuit een uitkeringssituatie
willen starten. Medewerkers van
het GAK geven dan tekst en uit
leg. De voorlichtingsbijeen
komst wordt van 20.00 tot 22.00
uur gehouden in het OLGA-be-
drijfsverzamelgebouw aan de
Evertsenstraat 99, Leiden. Be
zoekers moetep zich wel tevo
ren aanmelden via 071-219811
en deelname kost 15,-.
De problemen bij vrachtautofabrikant DAF hebben de
dealers in grote onzekerheid gebracht. Omdat er bij de
fabrikant geen goederen de poort uit mogen, kunnen ook
bestelde auto's niet worden afgeleverd.
leiden verder gebeurt". Blom is uitslui
tend DAF-dealer en verkoopt
geen andere merken. Ook ande
re DAF-dealers zijn terughou
dend in hun uitlatingen.
Een woordvoerder van de dea
ler voor de Leidse regio Blom
cv, met vestigingen in Katwijk
en Zoeterwoude wil niet ingaan
op de bij dat bedrijf ontstane si
tuatie. „Het enige dat ik kan
zeggen is dat we ons uiterste
best doen om er het meeste uit
te halen voor onze klanten. Ook
wij moeten afwachten wat er
De dagen voor. de aanvraag
van de surséance van betaling
constateerde DAF zelf overigens
een opmerkelijke reactie onder
de klanten. Terwijl het slecht
ging met de vrachtautoverko-
pen steeg het marktaandeel van
DAF op de markt voor bedrijfs
wagens boven de 3,5 ton met
1,2 procent tot 30,7 procent.
Woordvoerder R. den Engelsen
van DAF verklaarde die stijging
toen voor een deel uit „sympa
thie van het Nederlands be
drijfsleven". De afgelopen
maanden zouden volgens Den
Engelsen de klanten juist heb
ben laten blijken het bedrijf niet
te willen laten vallen.„Onder-
huids is wel enige sympathie
merkbaar bij het Nederlands
bedrijfsleven", zegt Den Engel
sen. Hij ziet soortgelijke reacties
in Engeland en België.
Door de slechte financiële resu-
laten van de luchtvaartmaat
schappijen worden nog nauwe
lijks vliegtuigen verkocht. Tot
overmaat van ramp worden ook
orders geannuleerd of uitge
steld. Wil Fokker blijven meetel
len, dan zal over enkele jaren
met de ontwikkeling van een
nieuw vliegtuig moeten worden
begonnen. De kosten daarvan
bedragen tenminste drie mil
jard.
Mislukken de gesprekken tus
sen de overheid en DASA, dan
staat Fokker volgens ingewijden
hoe dan ook een forse sanering
te wachten. Dat gaat vermoede
lijk duizenden banen kosten.
Inclusief die van topman Ne-
derkoorn. Hij heeft altijd be
weert dat Fokker het nooit al
leen kan redden.
Woordvoerder Veerman van
de NIB bevestigt dat er gisteren
contacten met Fokker zijn ge
weest. „Het gaat hier om regu
liere contacten tussen de bank
en een cliënt", aldus Veerman.
Zegsman Van Veen van Fokker
verklaart dat de raad van be
stuur van Fokker zijn eigen ver
antwoordelijkheid heeft om er
voor te zorgen dat er voldoende
geld in de onderneming, is. Hij
bevestigt dat hierover met de
NIB oriënterende gesprekken
zijn gevoerd.
Bestuurder Van Bers van de
Industriebond FNV vindt het lo
gisch dat Fokker een alternatief
scenario achter de hand heeft.
In een brief aan minsiter An-
driessen drongen de vakbonden
vorige week aan op een positie
ve en snelle afronding van de
onderhandelingen. Van Bers
vreest dat zonder DASA de toe
Vermoedelijk nog deze week
worden de laatste onderhande
lingen tussen de overheid en
DASA gevoerd. Voorzitter Henk
Vos van de vaste kamercom
missie van dringt aan op een
spoedige afronding van de on
derhandelingen. Als de kogel
niet voor eind volgende week
door de kerk is, mag wat hem
betreft de boel worden afgebla-
Ingewijden achten het on
waarschijnlijk dat Andriessen
zich, na het debacle met DAF,
nog rare bokkesprongen met
Fokker kan veroorloven. De 50
miljoen die DAF nodig heeft is
peanuts vergeleken met het
geld dat hij in dat geval aan
Fokker kwijt is.
Tegelijk zouden grote klanten
juist een slaatje hebben willen
slaan uit de malaise. Afvalver
werker BFI zou het Eindhovens
concern het vel over de oren
hebben gehaald bij een order
van honderd vrachtwagens.
Den Engelsen ontkent dat DAF
trucks ver beneden de prijs
heeft verkocht. „Bij een grote
order is er altijd sprake van een
scherpe prijs. Maar we geven
geen auto's weg". Een woord
voerder van Mercedes-Benz dat
het afgelopen jaar juist markt
aandeel verloor, verweet DAF
eerder juist een al te scherpe
prijspolitiek.
Akzo verbetert
communicatie
De vernieuwing van de com
municatie-structuur van Ak
zo gaat binnenkort de twee
de fase in. Het zogenaamde
Prisma-project is bedoeld
om verschillende vestigingen
van de chemie-reus in staat
te stellen zonder problemen
gegevens uit te wisselen. Zo
wel vestigingen in Nederland
als in het buitenland worden
op het net aangesloten. In
1991 werd ondermeer in Sas-
senheim het project getest.
De eerste fase is afgesloten
in 1992 toen vestigingen in
Nederland, Engeland en
Duitsland werden aangeslo
ten. In de tweede fase volgen
Akzo-bed rij ven in België,
Frankrijk, Italië en de VS.
„Prothesen, kronen en bruggen maken, dat is eigenlijk
de hoofdmoot van mijn werk. Echt bijzondere dingen
maak ik voor het AZL, daar werk ik al vijftien jaar voor.
Ik maak dingen voor kaakbreuken en baby's met een
open verhemelte, die heb je enkel- of dubbelzijdig ge
spleten. Het gevolg is meestal een hazelip en die moet
dichtgemaakt worden. Zo'n baby wordt gevoed door
een sonde, maar als ik een plaatje maak waarmee de
kaak wordt afgesloten kan zo'n kind gewoon aan de
fles. Het gaat dan om babytjes van een dag oud tot kin
deren van ongeveer drie jaar. Om de drie, vier maan
den moet er een nieuwe plaat in en als de kinderen een
jaar of drie oud zijn neemt de plastisch chirurg het
over.
Mijn werk begint als de orthodontist een afdruk van
de kaak maakt. Van die afdruk een negatief maak
ik een positief gipsmodel. Op dat gipsmodel maak ik
een pasplaat, dat zie je op de foto. Die plaat is gemaakt
van schelk, een materiaal dat ik boven een vlam ver
warm en zo kan modelleren op het gipsmodel van de
kaak. De pasplaat gaat terug naar het ziekenhuis voor
eventuele aanpassingen en dan krijg ik het ding weer
terug om het over te zetten in een kunststof die op de
hand hard is, maar die in de mond enigszins mee kan
vervormen met het groeiproces van de kaak. Als het
materiaal op mondtemperatuur komt blijft het flexibel.
Ik maak ook andere bijzondere dingen voor het zie
kenhuis. Als door kanker een gedeelte van iemands
kaak is verwijderd, maak ik een prothese die het defect
De klompenmaker doet zijn werk haast
alleen nog maar op braderieën en
demonstraties, terwijl de televisiereparateur
een onmisbare kracht op de arbeidsmarkt is.
Zo zijn in de loop der tijd veel ambachten
verdwenen, maar kwamen er ook veel nieuwe
beroepen bij. In Nederland zijn 109.000
kleine ambachtelijke bedrijven, die aan
577.000 mensen werk bieden. In deze serie
vertellen mensen met een ambachtelijk
beroep over hun werk. Vandaag Peter
Chrispijn (43), tandtechnieker aan de
Houtlaan in Leiden.
op moet vullen*Dat is heel specialistisch werk. Neem
bijvoorbeeld een prothese van een bovenkaak. Die valt
er uit als je 'm er zo inzet. Daar maak ik dan een klos
aan die de holte onder het oog (op de plaats van het
jukbeen als dat weg is) opvult om weer een normale
vorm van het gezicht te krijgen. Een klos is een holle re-
-tentie (zeg maar vasthouder) van kunsthars, waaraan
de prothese wordt bevestigd. Zo'n ding is'hol om het
gewicht zo laag mogelijk e houden. Vaak gaat het om
mensen die botkanker hebben gehad, dus dan zit de
wang er nog voor. Soms is ook al dat weefsel weg, dan
kijk je als het ware zo bij iemand naar binnen. Als er
FOTO» BEN DE B
Hans Kappetein: „Ik heb schoenen altijd leuk gevonden."
Het wereldsucces van Adam's Boots uit Leimuiden
leimuiden «meindertv
Als de fotograaf zijn kamer bin
nenkomt ziet hij het meteen.
„Die laarzen zijn op de
Goodyear-wijze gefabriceerd
zegt Hans Kappetein, directeur
van het in Leimuiden gevestig
de Adam's Boots. Hij kan het
weten want op dezelfde ar
beidsintensieve wijze laat hij in
Mexico jaarlijks zo'n 200.000
paar maken, die vervolgens in
Japan, Verenigde Staten en Eu
ropa worden verkocht.
De Goodyear maakwijze brengt
met zich mee dat een laars vijf
«keer zoveel handelingen moet
ondergaan dan een normale
schoen. „Het heeft de construc
tie van een klassieke Engelse
havenschoen, heel degelijk dus.
We hebben voor Mexico geko
zen omdat daar de lonen nog
relatief laag zijn en daar toch
ook de harde kem van de laar-
zenproduktie zit", zegt Amster
dammer Kappetein. De prijzen
van Adam's Boots liggen dan
ook zelden onder de 300 gul
den.
De Mexicaanse laarzenindus
trie kreeg begin jaren tachtig
door de recessie een enorme
klap. Een van de grootste fabrie
ken van het land, Siete Leguos,
vroeg Kappetein of hij geen
laarzen bij hem wilde laten ma
ken. Op dat moment was hij
nog directeur van de schoenke
ten Dr. Adams, die in alle grote
Nederlandse steden zat.
Schoenen leuk
„Ik heb schoenen altijd leuk ge
vonden en dus ben ik ze vanaf
'75 gaan verkopen", verklaart
Kappetein. „Maar op een gege
ven moment was ik meer bezig
met bijzaken. Dan was er weer
een inbraak in Eindhoven, dan
ging er weer een bedrijfsleider
weg. Aan het ontwerpen van
schoenen, wat ik ook vanaf het
begin deed, kwam ik niet meer
toe. Pas in 1984 ben ik me weer
gaan toeleggen op ontwerpen
en heb ik samen met mijn com
pagnon op een gegeven mo
ment de winkelketen Dr. Adams
verkocht.
Het succes van Adam's Boots
zat aanvankelijk in de nieuwe
leest die Kappetein introduceer
de. „De moeilijkheid bij laarzen
zit 'm in het aan- en uittrekken.
Veel mensen hannesen met bo
terhamzakjes om dat vergemak
kelijken, maar dat hoort niet.
Door wat te veranderen aan de
hielpartij is het aantrekken veel
natuurlijker, zonder dat de laars
ook begint te slippen."
Rare prtxl uk ten
Daarnaast wist Kappetein mo
dellen te ontwerpen die bij een
bepaald publiek aansloegen.
„Laarzen zijn rare produkten.
Zij kosten vaak veel geld, maar
zien er toch een beetje armoe
dig uit. Het is net als een spij
kerbroek eigenlijk." Volgens
Kappetein passen zijn produk
ten niet bij een bepaald mode
beeld. Natuurlijk staan zij goed
bij een Levi's spijkerbroek en
heeft Kappetein ook de wat
meer vermogende klant voor
ogen. „Het is begonnen als een
western- of cowboylaars, maar
dat is er nu bijna niet meer in te
herkennen. Ik probeer ze zo
tijdloos mogelijk te maken. Ze
moeten na een of twee jaar niet
gedateerd overkomen". Twee
keer per jaar komen er nieuwe
modellen in de collectie. Een
medewerker gaat vervolgens
twee maanden naar Mexico om
de modellen zo nodig bij te stel
len en de produktie te bewaken.
Het is vreemd dat een Hollan
der in Mexico een typisch Ame
rikaans produkt maakt dat over
de hele wereld gretig aftrek
vindt. „Dat klopt eigenlijk niet.
Zeker omdat ik eigenlijk hele
maal geen historische band met
cowboys heb of uit een schoe
nenfamilie kom. Ik heb tien
keer op een paard gezeten.
Toen die een keer zonder mij
terug bij de stal kwam had ik
dat wel gezien. Nee, hel is ver
moedelijk eerder de koopman
in mij, die tot het succes heeft
geleid".
Onzin
Volgens Kappetein heeft hij het
ook getroffen met een impor
teur in Japan die van Adam's
Boots het meest verkochte merk
heeft gemaakt. „Verhalen dat
Japan wat meer 'open' wordt, is
klinklare onzin. Je moet voor
een importvergunning zorgen.
Aan invoerheffingen zijn wij on
geveer 45 procent kwijt. Daar
naast zijn er quota die lastig te
omzeilen zijn. Toch verkochten
wij in 1992 ongeveer 7<)
paar in Japan."
De logische stap is nu om de
bakermat van de laars, de Vere
nigde Staten, te veroveren. On
derdeel daarvan is een gewaag
de reclamecampagne in grote
bladen als Rolling Stone, Details
en Interview. „Dat lijkt water
naar de zee dragen, want Ame
rikanen komen hier ook geen
klompen verkopen. Maar aan
de andere kant acht ik ons toch
ook niet kansloos. Bij mij moe
ten zij niet met een windmolen
aankomen, maar wellicht dat
een buitenlander daar toch nog
iets van kan maken."
echt geen vel meer over zit wordt dat in het ziekenhuis
verder afgewerkt, dat is mijn werk niet.
Ik zit al 28 jaar in dit vak. Ik ben er mee opgegroeid,
want mijn vader zat ook in de tandtechniek. Mijn werk
voor het AZL is eigenlijk toeval. Vijftien jaar geleden
belde het ziekenhuis of ik voor ze wilde werken. Ik heb
natuurlijk wel mijn vakdiploma's, maar wat de artsen
vragen moet je in de praktijk leren. Een van de leuke
dingen van dit vak is dan ook dat je door je ervaring de
vrijheid krijgt om bepaalde dingert uit te dokteren. Zo
had ik laatst een patiënt met een prothese aan het ver
hemelte die 's nachts aan de beademing ligt. Die krijgt
een slangetje tussen zijn voortanden, maar bij een
'klassieke' prothese lukt dat niet. Ik heb toen een nieuw
voorste deel gemaakt van zachte kunststof. Dat wordt
met drukknopjes vastgemaakt aan het achterste 'harde'
deel. Overdag kan hif dan het andere 'harde' deel weer
vastmaken, het voorstuk waar de tanden en kiezen in
zitten. Die maak ik overigens ook.
Dat zijn allemaal geen leuke dingen, maar het mooie
gedeelte van dit werk is dat je mensen kan helpen weer
een normaal uiterlijk te hebben, weer een normaal le
ven te leiden. Als ik zo'n babytje zie dat er dan weer re
delijk normaal uitziet denk ik: ja. dat heb ik toch weer
mooi gemaakt."
tekst eric jan weterings
foto hielco kuipers
De Horeca Onderwijs School
begint binnenkort weer een
cursus cafébedrijf. De oplei
ding is bedoeld voor mensen
die beroepsmatig of uit oog
punt van hobby belangstel
ling hebben voor de horeca.
Niet alleen ondernemers,
maar ook beheerders van
sportkantines en buurthuizen
moeten het diploma vakbe
kwaamheid cafébedrijf heb
ben dat met deze cursus, die
tien lessen omvat, kan wor
den behaald. Aan de orde ko
men ook onderwerpen als
gok-, alcohol- en drugsversla
ving, er staat een proeverij op
het programma en er wordt
les gegeven in hygiëne, serve
ren, kennis van apparatuur en
brandpreventie, iedereen kan
zich inschrijven, ongeacht
vooropleiding. Deelname kost
295 gulden. De lessen worden
's avonds gegeven van 19.30
tot 22.00 uur. De eerste les is
op 1 maart in restaurant Het
Haagsche Schouw aan de
Haagsche Schouwweg 14 in
Leiden. Op 1 juni wordt exa
men gedaan. Inlichtingen bij
Tom Scherer tel. via 02152-
68275.
Arbeidsmarkt
nog somber
De stemming op de arbeids
markt blijft somber, zo blijkt uit
de Randstad Arbeidsmarkt Ba
rometer. In de meeste sectoren
blijft de stand gelijk of daalt,
met als positieve uitzonderin
gen de bouw en de industrie. In
het westen van het land is het
vertrouwen in de economie nog
het grootst. Doel van de door
het uitzendbureau Randstad
uitgegeven 'barometer' is de
mogelijkheden onderzoeken
voor werkzoekenden en wer
kenden om een baan te krijgen
of van baan of werkkring te ver
anderen. Ook het arbeidsbu
reau in Ix-iden constateerde en
kele weken geleden al een forse
toename van het aantal mensen
zonder baan in de regio.
