'Van bekeren naar assisteren'
MO
Kerk Samenleving
WOENSDAG 3 FEBRUAR11993
REDACTIE DICK VAN DER PLAS. 071-16
UIT DE KERKBLADEN
Vrijgemaakt (1)
De gereformeerde predi
kant H.R. Plomp uit Oegst-
geest werd de afgelopen
maanden herhaaldelijk ge-'
confronteerd met de vraag
waarom zijn kerkgenoot
schap zo nodig een nieuwe
kerk moest bouwen. „Want
het viel wel op: de transfor
matie van de kleuterschool
naast hel Gemeentecen
trum tol een echt kerkge
bouw. 'Nieuwbouw Gere
formeerde Kerk' stond op
een bord geschilderd."
Plomp moest vervolgens
uitleggen dat het niet om
'zijn' kerk ging. zo schrijft
hij in het Oegstgeester
Kerkblad Oké. „Nee, het
gaat hier om een kerkge
bouw van de gereformeerde
kerk (vrijgemaakt). De toe
voeging 'vrijgemaakt' heeft
betrekking op een gebeur
tenis in 1944, toen een gro
te groep gereformeerden
zich vrijmaakte van wat
men noemde de heer
schappij van de synode.
Men houdt niet erg van die
toevoeging (daarom stond
hij ook niet op het bord ge
schilderd), want men ziet
zichzelf als de voortzetting
'anderen' ('mijn' kerk dus)
aan met hulp van een toe
voeging: geref. kerken (sy
nodaal)."
Vrijgemaakt (2)
Het nieuwe onderkomen
van de Gereformeerde Kerk
(vrijgemaakt) wordt deze
week geopend, zo moest
dominee Plomp uit de
krant vernemen. „Heel
triest, maar waar, tussen
beide kerken bestaat geen
contact. Ik denk soms: juist
omdat je elkaar zo na staat,
kan de afstand zo groot
worden. Het wordt voor mij
nog een beetje triester als
we bedenken dat een paar
meter verderop, in het Ge
meentecentrum, de Neder
land Geref. Kerk haar kerk
diensten heeft. In 1969 is
die kerk ontstaan uit een af
splitsing van de geref. ker
ken (vrijgemaakt). Want
een gezamenlijke vrijma
king van iets betekent nog
niet een gezamenlijke vrij
making fofiets."
Vrijgemaakt (3)
Dominee Plomp heeft het
afgeleerd om echt triest te
worden van die verschei
denheid. „Daarin werd ik
geholpen door een catechi-
satieboekie. Om de veel
heid van kerken te beschrij
ven werd gebruik gemaakt
van een boom met een
groot aantal vertakkingen.
De dikke takken duiden de
grote tradities aan, en de
fijne takken dc kleinere
groeperingen. Sommige
takken zitten ver uit elkaar,
geen contact mogelijk.
Toch vormen al die takjes
en twijgjes met elkaar die
ene boom. En als je be
denkt dat die boom ooit
een enting was op de stam
Israël, dan wordt de een
heid in verscheidenheid
nog meer zichtbaar.
Zo fiets ik ook langs de
nieuwe gereformeerde kerk
op de Lijtweg. Ze mag er
zijn. Het is een heel leuk
kerkje geworden. Grote be
wondering heb ik voor de
kleine gemeenschap die dit
voor elkaar gekregen heeft.
En ik wil haar van harte ge
lukwensen en Gods zegen
toebidden. Want ik denk
dat God, hoofdschuddend
maar toch mild en vriende
lijk. toekijkt hoe wij hier op
menselijke wijze zijn kerk
proberen te zijn."
Zeister Zendingsgenootschap viert 200-jarig jubileum
De oprichters van het Zeis
ter Zendingsgenootschap
stelden zich 200 jaar gele
den de verkondiging van
de 'vrolijke boodschap on-
zes heils' ten doel. Zij wil
den het Woord van Chris
tus' lijden 'aan de natiën
brengen en daartoe lijf en
bloed aanbieden'.
ZEIST HENK VAN 'T KLOOSTER
ANP
Het Zendingsgenootschap zou
zulke woorden nu niet meer ge
bruiken. Zénding is van bekeren
assisteren geworden, zegt ad
junct-secretaris j.J. Overduin.
„Bekeren hoeft niet meer, om
dat de mensen in de Derde We
reld zelf kerk willen zijn. De
zendingskerken zijn zelfstandig
geworden. Zij voelen dat zij zelf
een zendingstaak hebben,
waarbij ze financiële en inhou
delijke ondersteuning uit het
Westen kunnen gebruiken."
Het komt nog maar sporadisch
voor dat het zendingsgenoot
schap een Nederlandse zen
dingswerker uitstuurt en dan
nog slechts op uitdrukkelijk ver
zoek van eèn kerk in de Derde
Wereld.
Bovendien heeft men in Zeist
geleerd naar de verhalen van de
mensen in de Derde Wereld te
luisteren. „Hun geloofsbeleving
en hun theologie zijn ook voor
ons van betekenis. Het is abso
luut een misverstand te denken
dat de westerse christenen, los
van hun geloofsgenoten over
zee, gestalte kunnen geven aan
hun geloof', zegt Overduin.
Het Zendingsgenootschap,
het zendingsorgaan van de
Evangelische Broedergemeente,
viert komende zaterdag zijn
200-jarig bestaan. Het is de
oudste zendingsorganisatie in
Nederland.
De oorsprong van de Evange
lische Broedergemeente ligt in
Bohemen en Moravië, waar zij
aan het einde van de vijftiende
eeuw zo'n 10.000 leden had. De
gemeente, die zich baseerde op
de ideeën van de als ketter ver
brande kerkhervormer Johan
nes Hus, werd in de zeventien
de eeuw zwaar vervolgd.
In 1722 week een groep
vluchtelingen uit Moravië uit
naar het landgoed van graf Ni-
kolaus Ludwig von Zinzendorf
in het zuidoosten van de vroe
gere DDR. Daar ontstónd de ko-
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Oostwold (toez.): D.Ph C.
Looiien, predikant voor buitengewone
werkzaamheden (toerustingspredikant
GZB en IZB), wonende te Woudenberg: te
Lunteren. F. Stevens te Zegveld; te We-
zep L. Kruijmer te Lunteren; te Utrecht
(SOW): mevr. E. van Gemerden te Hellen-
Aangenomen: naar Rijswijk (ZH) (nieuwe
predikantsplaats) als predikant met be
paalde opdracht (gemeente opbouw en
pastoraat) H.J. Groenewegen te Eindho-
Adjunct-secretaris J J. Overduin van I
willen zijn.
lonie Herrnhut (Onder de hoe
de van de Heer).
In 1736 kwamen de eerste
Herrnhutters naar Nederland,
waar zij zich na een kort verblijf
in IJsselstein, rond het slot van
Zeist vestigden. Het geloof van
de Evangelische Broederge
meente wordt gekenmerkt door
een sterke concentratie op de
persoon van Christus, een nogal
piëtistische inslag en oecumeni
sche gezindheid. Bovendien zijn
voor de gemeenteleden verkon
diging en dienst aan de naaste
onlosmakelijk met elkaar ver
bonden.
Overduin is zelf een goed
voorbeeld van de oecumenische
gezindheid van de Evangelische
Broedergemeente. Hij is gere
formeerd en voorzitter van de
gereformeerde zendingscom
missie in zijn woonplaats
Weesp. Hij ziet geen tegenstrij
digheid tussen zijn werk voor
het Zendingsgenootschap en
zijn voorzitterschap van de
commissie die de gereformeer
den opwekt hun geld, dat ze
ook aan het Zendingsgenoot
schap zouden kunnen geven,
aan de gereformeerde zending
te schenken. „Je moet alles
steunen dat dient voor hulp aan
de armen. We moeten niet in
hokjes denken."
Zijn functie bij het zendings
genootschap kwam na de ramp
in de Bijlmer van pas. Bij de
Broedergemeente zijn vooral
Surinamers aangesloten. Hij
bracht de gemeente in de Bijl
mer in contact met de gerefor
meerden in Weesp. Hoewel ze
op een steenworp afstand van
de Bijlmer wonen, hadden deze
gereformeerden nog nooit met
de Surinaamse gemeenschap in
het Amsterdamse stadsdeel ge
sproken.
Projecten
Het Zendingsgenootschap, dat
in 1928 een zelfstandige vereni
ging werd, zamelt per jaar vier
miljoen gulden in. Het geld
komt niet alleen van de 15.000
leden van de Evangelische
Broedergemeente, maar ook
van ongeveer 70.000 donateurs
uit andere kerken.
Het genootschap heeft vooral
bekendheid gekregen door zijn
werk in Suriname, maar het
steunt ook projecten in Tanza
nia waar met ruim 150.000
leden de grootste Broederge
meente van de gehele wereld is
gevestigd Jamaica, Nicara
gua, India en de bezette weste
lijke oever van de Jordaan.
In verband met de viering van
het tweehonderdjarig bestaan
zijn drie projecten ter onder
steuning uitgekozen: de bouw
van een jongerencentrum in het
Surinaamse dorp Berlijn, een
rijdende kliniek op Jamaica en
een maïsmolen voor vrouwen
in het Tanzaniaanse dorp Ma-
tai. Door het grote aantal Suri
naamse leden behoort de Evan
gelische Broedergemeente tot
de weinige protestantse kerken
in Nederland die groeien. Op de
gemeente in Zeist na is elke
plaatselijke gemeente voor 80
tot 90 procent zwart.
De komst van veel Surina
mers naar Nederland bracht
voor het zendingsgenootschap
een nieuwe t&ak met zich mee.
De Evangelische Broederge
meente werkt daarbij samen
met de Nederlandse Hervormde
Kerk, de Gereformeerde Kerken
in Nederland en de Evange-
lisch-Lutherse Kerk samen in de
Surinameraad. Het werk in Ne
derland past volgens Overduin
bij het veranderde denken over
zending. Hij verwijst naar de
Nederlandse bisschoppen die
een paar weken geleden consta
teerden dat Nederland in een
missionaire situatie is geraakt.
De kerken slagen er steeds min
der in duidelijk te maken dat
het evangelie voor hen relevant
is. Zij moeten daarom een nieu
we taal leren spreken, meent
Overduin.
De mensen in Herrnhut heb
ben voor 6 februari, de dag
waarop het Zendingsgenoot
schap het 200-jarig bestaan
viert, een gelukkige hand gehad.
Uit de bokaal kwam een tekst
van Jesaja: 'De Here heeft mij
gezonden om een blijde bood
schap te brengen aan ootmoe-
digen'. Dat heeft het bestuur
mede geïnspireerd een sympo
sium te organiseren met als be
langrijkste vraag: Heeft zending
nog zin?
ROME «CIC
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Utrecht tot predikant vöor
bijz werkzaamheden (t b v de oecumeni
sche studentengemeente EU.G.) (part-ti
me) mevr B J. Havinga. geesteli|k verz.
De Lichtenberg) te Amersfoort, die dit be
roep heeft aangenomen.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Steenwi|k Jt. Janssen te Al
melo; te Drogeham M. Tel, kandidaat te
Harderwijk; te Voorthuizen-Barneveld:
H.J. Messelink te Dalfsen.
CHR. GEREF. KERKEN
Aangenomen: naar Eemdijk W N. Middel
koop, kandidaat te Bunschoten, die be
dankte voor Aarlanderveen, voor Ouder
kerk aan de Amstel, voor Rotterdam-West,
voor IJmuiden.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Utrecht: A.B. van der Hei
den te Doetinchem; te Goudswaard: C.A.
van Dieren te Stolwijk; te 's Gravenzande:
J M Kleppe te Ri|ssen; te Rhenen: E. Ve-
nema te Elspeet.
GEREF. GEM. IN NED.
Beroepen: te Arnemuiden: F. Mallan te Al-
blasserdam.
'Lidmaatschap Wereldraad
verduistert eenheidsvisie
van rooms-katholieke kerk'
eenheid streeft, maar die vol
gens Ratzinger een dynamisch
leerproces is.
De rector van het Waldenzen-
seminarie, prof. Paolo Ricca,
constateerde dat de oecumene
weliswaar tot openingen in de
kerken heeft geleid, maar dat de
kerken zelf niet in beweging zijn
gekomen. De kerken moeten
hun 'narcisme, centralisme en
wetticisme' overwinnen en op
deze manier een nieuwe vrij
heid, ook een nieuwe vrijheid
voor de oecumene, proclame
ren.
Het pausschap is enerzijds
het symbool van de rooms-ka-
tholieke eenheid en anderzijds
de grootste belemmering voor
de christelijke eenheid, zei de
Italiaanse kerkhistoricus. Het
wordt volgens hem tijd dat het
pausschap zich in dienst van al
le kerken stelt.
TV-evangelist Pat Robertson
begint eigen persbureau
De rooms-katholieke visie van
eenheid zou volgens kardinaal
Ratzinger kunnen worden ver
duisterd als de RK Kerk tot de
Wereldraad van Kerken zou toe
treden. De Wereldraad omvat
een deel van de kerken, maar is
niet de kerk zelf.
Het boofd van de Vaticaanse
congregatie voor de geloofsleer
zei dit tijdens een symposium
over de oecumene in het Wal-
denzenseminarie te Rome. Het
was de eerste keer dat de Duitse
kardinaal de kleine protestantse
gemeenschap bezocht.
Eenheid der kerken betekent
naar de mening van de Cu
riekardinaal geen uniformiteit,
maar een veelheid van vormen.
In dat verband pleitte hij voor
een conciliaire verscheidenheid,
die niet naar een oppervlakkige
CHESAPEAKE EPD
De Amerikaanse tv-evangelist
Pat Robertson heeft een eigen
persbureau StandardNews
opgericht, dat 'objectiever'
dan andere media zal werken.
Dat heeft de .conservatieve
evangelist in Chesapeake, Vir
ginia, bekend gemaakt. Vorig
jaar heeft hij vergeefs gepro
beerd het noodlijdende inter
nationale persbureau UPI op
te kopen. V
StandardNews begint deze
maand fcmet uitzendingen
voor de radio. Daarbij zal in
eerste instantie alleen over
politiek, sport en j recreatie
worden bericht. In een later
stadium komen er ook tv-uit-
zendingen.
Robertson, die vijf jaar gele
den probeerde voor de Repu
blikeinse Partij presidents
kandidaat te worden, staat
aan het hoofd van de Christe
lijke Coalitie. Ongeveer 5000
evangelische christenen heb
ben in dit kader cursussen ge
volgd om succesvol in de
plaatselijke politiek te opere
ren. Zij richten daarbij hun
aandacht vooral op het ver
krijgen van een plaats in
schoolbesturen en op het be
ïnvloeden van lokale onder
wijswetten.
door Jan Kruis
HEINZ
<&A 5V/.
Oei T/
COLOFON
van Dagbladuilgeverij Damiate bv.
DIRECTIE J de Vries, G.P. Arnold (ad/).
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor, Fran
Nypels, Henk van der Post (ad/)
HOOFDKANTOOR
Witte Singel 1.2311 BG Leiden,
telefoon 071-161400
REGIOKANTOREN
Kanaalstraat 26a Lisse
Tel 02521-19353. Fax: 02521-19610.
POSTADRESSEN
Postbus 54.2300 AB Leiden.
TELEFAX
Leiden advertenties 071 -143480.
Leiden fam berichten 071-161385
Leiden redactie 071-161488
ADVERTENTIES
ma.-vrij van 08 00-1700 ui
Telefoon 071-161400
RUBRIEKSADVERTENTIES
ma.-vrij van 8.30-17.00 uu
(Slcvtelt/es): Telefoon 07Ï-1
ABONNEMENTEN
Tel. 071-128030 bij vooruil
per kwartaal (post)
per maand
(Automatische incasso)
KLACHTEN BEZORGING:
mat/ml vrij 18.00-19.30 uur.
zat: 10 00-12 00 uur
071-161499
KABELKRANT:
Redactie 023-150147
Advertent les 071 -161367/161363
119,50
321,65
28.75
HET WEER
ROB GROENLAND
De wet van Buys Ballot
Gisteren behandelde ik al enige ei
genschappen van warme en koude
lucht met daarvan het effect op de
luchtdruk. In de meteorologie kun
nen we verder verschillende gebie
den op aarde definieren aan de
hand van druksystemen. Langs de
evenaar vinden we een constante
gordel van lage druk (equatoriale
lagedrukgordel). Aan weerszijden
van deze gordel vinden we de sub
tropische hogedrukgebieden boven
30 graden noorder- en zuider
breedte. Boven de gematigde zo-
nas (waar Nederland ook onder
valt) vinden we een gordel van ho
ge- en lagedrukgebieden, die el
kaar in hoog tempo afwisselen.
Tenslotte vinden.we boven de pool
gebieden de zogeheten polaire
maxima.
Boven de evenaar wordt gedurende
het hele jaar meer zonne-energie
ontvangen dan elders op aarde. De
verspreiding van deze overschotten
naar het noorden en zuiden vindt
plaats in grootschalige circulaties.
Wanneer we ons voorstellen dat
een luchtkolom boven de evenaar
door verhitting uitzet, dan stijgt die
kolom uit boven de andere luchtko-
lommen ten noorden en ten zuiden
daarvan, waar de verhitting van de
lucht niet zo sterk is. Onder invloed
van verschillen in luchtdruk
stroomt er lucht uit het warmere
gebied naar de koelere streken. Bij
de verplaatsing van lucht op grote
schaal wordt in het warmere ge
bied vlak boven de grond, koudere
lucht aangevoerd ter vervanging
van de afgevoerde lucht in de ho
gere luchtlagen. Het verstoorde
evenwicht dat ontstaat door een te
veel aan lucht in een hogedrukge-
bied en een tekort aan lucht in een
lagedrukgebied, wordt dus onmid-
delijk hersteld door luchtverplaat
sing van hethogedrukgebied naar
het lagedrukgebied. Deze lucht
stroom (de wind) volgt echter geen
rechte weg. Dit komt omdat de aar
de om haar as draait. Volgens de
wet van de Nederlandse natuur
kundige Chnstophorus Buys Ballot
(1817-1890) stroomt lucht van
een hogedrukgebied naar een lage
drukgebied en krijgt daarbij op het
noordelijk halfrond een afwijking
naar rechts en op het zuidelijk
halfrond een afwijking naar links.
Meestal kunt u zelf de volgende va
riant in Nederland toepassen: ga
met u rug in de wind staan (dit
moet dan wel minstens een matige
bries zijn), en strek hierbij u armen
zijdelings uit. De rechterhand wijst
dan naar het hogedrukgebied, en
de linkerhand naar het lagedrukge
bied. Met dit ezelbruggetje, kunt u
zonder ingewikkelde weerkaaVten
de positie der druksystemen bepa
len.
In het huidige weerbeeld met mist
en bewolking zal de komende 2 da
gen maar heel weinig veranderen.
Bij het toepassen van het ezelbrug
zal u het hogedrukgebied in zuide
lijke richting aantreffen.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
donderdag.
Zuid-Noorwegen:
Bewolkt en aan de west
kust veel regen, in de ber
gen ook sneeuw. In het
oosten overwegend droog
en enkele opklaringen.
Zacht met maxima rond 6
graden, in het oosten 's
nachts lichte vorst.
Zuid-Zweden:
Half tot zwaar bewolkt en
plaatselijk wat regen.
Zacht weer met maxima
van ongeveer 7 graden.
Denemarken:
Wolkenvelden en plaatse
lijk wat regen. Maximum
temperaturen ongeveer 8
graden.
Britse Eilanden:
In het westen van Schot
land bewolkt weer met af
en toe regen. Elders wol
kenvelden, ook plaatselijk
wat zon en op de meeste
plaatsen droog. Maxima rond 10 gra
den.
België en Luxemburg:
Droog en wolkenvelden, vooral in de Ar
dennen plaatselijk ook zon. Hier en daar
mist. Maxima tussen 4 en 8 graden, 's
nachts bij opklaringen lichte vorst.
Duitsland:
Perioden met zon, maar plaatselijk ook
hardnekkige mist of laaghangende be
wolking. Droog. Middagtemperaturen
tussen 4 en 8 graden, maar in mistge-
bieden lager. In de nacht bij opklaringen
lichte, plaatselijk matige vorst.
Madeira:
Af en toe zon en een enkele bui, eerst
mogelijk nog met onweer. Maximum
temperaturen rorid 17 graden.
Canarische Eilanden:
Af en toe zon en kans op een regen- of
onweersbui. Aan de zuidkant van de ei
landen meer zon. Maxima ongeveer 20
graden.
Marokkaanse westkust:
Af en toe zon en een enkele regen- of
onweersbui. Maxima ongeveer 18 gra-
Frankrijk:
Rustig en droog weer met vooral in het
noorden op veel plaatsen mist of laag
hangende bewolking. In het zuiden pe
rioden met zon. 's Nachts temperaturen
rond het vriespunt. Maxima in het zui
den 10 tot 15 graden, in het noorden
tussen 5 en 10 graden, maar in mistge-
bieden lager.
Corsica en Sardinië:
Vooral op Corsica perioden met zon. Vrij
wel overal droog. Vandaag vanuit het
zuiden meer bewolking. Maxima circa
14 graden.
Spanje:
In het algemeen veel bewolking en in
het zuiden en zuidoosten van Spanje pe
rioden met regen, mogelijk ook onweer.
In het noordwesten perioden met zon en
droog. Maxima landinwaarts 10, aan de
Costa's 12 tot 16 graden.
Portugal:
Perioden met zon en droog. Aan de Al-
garve meer bewolking en mogelijk een
bui. Maxima aan zee ongeveer 14 gra
den.
Zwitserland en Oostenrijk:
Droog en zonnig. In de lagere gebieden
in het noorden van Zwitserland en het
oosten van Oostenrijk plaatselijk mist.
Temperatuur op 2000 meter tussen
plus 3 en plus 7 graden. Irt de dalen 's
nachts lichte tot matige vorst, in Oos
tenrijk plaatselijk strenge vorst.
Hongarije, Tsjechië en Slowakije:
Perioden met zon, maar plaatselijk ook
tamelijk hardnekkige mist. In de nacht
matige tot strenge vorst, maxima rond
het vriespunt.
In het noorden wolkenvelden en moge
lijk wat regen. In het zuiden droog en
opklaringen, maar ook plaatselijk mist.
Maxima uiteenlopend van rond het
vriespunt m het zuiden tot ongeveer 4
graden in het noorden.
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
Wind
DONDERDAG 4 FEBRUARI 1993
Zon- en maanstanden
Zon op 8.12 zon onder 17.31
Maan op 15.53 maan onder06.55
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 23.43 en 13.08
Laag water 8.46 en 21.36
Weerrapporten 3 feb 7 uur:
Deelen
Eelöe
Eindhoven
Den Beider
Rotterdam
Vlissmgen
Maastricht
Aberdeen
Athene
Barcelona
wind temp neersl
1 0.2
101
1 0.2
licht bew.
motregen
licht bew.
Innsbruck onbew. wmdst 0
Istanbul zwaar bew. nno6 4 2 0 4
Klagenfurt onbew. wnwl - - 0
Kopenhagen zwaar bew. wzw9 3-3 0
LasPalmas halt bew.. nnw8 21 13 0
Lissabon onbew. ono6 17 9 0
Vadnd
Malaga
Mallorca
nno2 -1 -5
nnw8 15 7
Praag onbew.
Rome onbew.
Split metontv.
Stockholm half bew.
Warschau zwaarbew w5
Wenen mist ol
Zurich zwaar bew, no 3
Bangkok licht bew. no 2
Buenos Aires weerlicht wmdst
Casablanca licht bew zzw2
