Palestijnen tegen aanbod Rabin
Blik in EG-keuken laat
louter droge kost zien
Buitenland
Op de vlucht
Anti-buitenlanders
referendum mislukt
Weerstand VS tegen
vredesplan Bosnië
Kernafval al 30 jaar in zee gedumpt
DINSDAG 2 FEBRUAR11993
Honderd gedeporteerden mogen meteen terug Straf van de rest gehalveerd
De gedeporteerde Palestijnen gaan niet in op het Israëli
sche besluit dat een kwart van hen onmiddellijk mag te
rugkeren naar Israël en dat dg deportatietermijn van de
rest zal worden gehalveerd. Vanuit hun kamp in het zui
den van Libanon lieten zij weten alleen gezamenlijk te
zullen terugkeren.
BERLUN/WENEN HANS HOOCEND1JK
CORRESPONDENT
Het referendum tegen buiten
landers van de Oostenrijkse ex-
treemrechtse politicus Jörg Hai
der is op een fiasco uitgelopen.
In totaal 418.000 Oostenrijkers,
ruim zeven procent van de
stemgerechtigde bevolking,
steunden het referendum met
het motto 'Oostenrijk eerst'. Het
parlement is overigens wel ver
plicht een debat aan het vreem
delingenbeleid te besteden om
dat een aantal van 100.000 on
dertekenaars daar voldoende
Haider eist in het referendum
dat de immigratie van buiten
landers wordt gestopt en dat de
rechten van in Oostenrijk ver
blijvende buitenlanders worden
beperkt. Eind vorige week nog
had de extreem-rechtse .politi
cus uitgeroepen dat minder dan
500.000 handtekeningen 'geen
Blad betreurt
publikatie over
affaire Major
LONDEN Rtr/AFP
Het Britse blad The New States
man betreurt het als een publi
katie over een buitenechtelijke
verhouding premier John Ma
jor schade heeft berokkend.
Advocaten van het blad zeiden
echter niet te geloven dat Ma
jor in het gewraakte stuk is be
lasterd, omdat het artikel
slechts over geruchten gaat en
niets zegt over het waarheids
gehalte. Major diende vorige
week een aanklacht in tegen
enkele bladen die hadden ge
schreven dat de premier een
buitenechtelijke verhouding
heeft gehad met de 41-jarige
kokkin Clare Latimer. De on
gehuwde Latimer kookte gere
geld voor Major toen hij nog
minister van financiën was. Zij
is eveneens een rechtszaak be
gonnen.
In een brief aan de advoca
ten van Major en Latimer ver
klaart The New Statesman dat
de artikelen verkeerd zijn be
grepen. De redactie van het
blad benadrukte dat deze zelf
geen geloof hecht aan de ge
ruchten over een buitenechte
lijke affaire.
best resultaat' zou zijn. Hij re
kende zelf op ruim een miljoen
handtekeningen.
Toch was de zichzelf 'liberaal'
noemende Haider tevreden. Hij
voorspelde dat al die Oostenrij
kers die nu 'als gevolg van de
intimidatie door democratische
partijen en kerken' hun handte
kening niet onder zijn referen
dum hadden durven zetten, bij
de aanstaande verkiezingen wel
op de Freiheitliche Partei Öster-
reichs (FPÖ) zullen stemmen.
De uitslag is een behoorlijke
tik voor de ambities van Haider.
Het hele referendum had hij al
leen maar op touw gezet om
over de ruggen van de buiten
landers op staatskosten te taxe
ren hoe groot zijn aanhang was.
De Oostenrijkse populist is er in
zes jaar in geslaagd de FPÖ van
een kwijnende 'vijf-procentpar
tij' om te vormen in een slag
vaardige beweging, die in som
mige delen van het land al meer
dan 20 procent van de stemmen
krijgt.
EG roept Zaïrese
premier op macht
uit te oefenen
KINSHASA/BRAZZAVILLE» AFP-AP
De EG heeft de Zaïrese premier
Thisekedi gisteren opgeroepen
op alle terreinen de macht uit te
oefenen. President Mobutu
werd gesommeerd te stoppen
met het ondermijnen van de
democratie. De EG drong aan
op stopzetting van alle gevech
ten. De Zaïrese minister Lumbi
(buitenlandse zaken) riep de in
ternationale gemeenschap op
tot militair ingrijpen.
Nog altijd is volkomen ondui
delijk hoeveel mensen tijdens
de recente onlusten zijn ge
dood. Cijfers over het dodental
lopen uiteen van 65 tot zelfs
meer dan 1000, zoals de Zaïrese
regering volhoudt. De Belgische
minister Claes (buitenlandse
zaken) houdt het op 300 doden.
De onlusten begonnen vorige
week toen soldaten aan het
muiten sloegen nadat ze waren
uitbetaald in nieuwe bankbiljet
ten die vrijwel nergens werden
geaccepteerd. Sinds het uitbre
ken van de onlusten in de
hoofdstad Kinshasa, zijn 1.700
buitenlanders geëvacueerd.
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
De Verenigde Staten en de Eu
ropese Gemeenschap hebben
met instemming gereageerd op
het Israëlische compromis-be
sluit. Het compromis, tot stand
gekomen onder zware politieke
druk van de nieuwe Amerikaan
se regering, betekent dat een
Veiligheidsraad-debat over
sancties is afgewend. De PLO
heeft het Israëlische plan van de
hand gewezen.
Premier Rabin, die steeds
heeft gezegd dat het in decem
ber genomen deportatiebesluit
niet zal worden gewijzigd, pre
senteerde de Israëlische terug
tocht gisteravond als „een
schriftelijke overeenkomst met
de Verenigde Staten". Honderd
door Israël aan te wijzen Pales
tijnen mogen over uiterlijk vier
dagen terugkeren. Aan de hand
van een ondervraging zal wor
den bepaald of ze naar huis of
naar de gevangenis worden ge
stuurd.
De straf van de overige drie-
OSLO/MOSKOU/HAMBURG AP-DPA-Rtr
De voormalige Sovjetunie heeft
meer dan 30 jaar radioactief af
val gedumpt in de Barentszzee
en de Karische Zee. Dat heeft
een functionaris van het Russi
sche ministerie van milieu gis
teren gezegd tijdens een inter
nationaal symposium, dat deze
week wordt gehouden in de
Noorse hoofdstad Oslo. Zo zou
naar schatting 191.000 kubieke
meter kernafval in de Barentsz
zee en 32.000 kubieke meter
kernafval in de Karische Zee
zijn gedumpt. Ook zouden ze-
honderd is gehalveerd. Dat be
tekent dat de Palestijnen fase
gewijs in de loop van de ko
mende maanden zullen kunnen
terugkeren, de laatsten in de
cember. De Amerikanen heb
ben beloofd 'gastlanden' te zoe
ken voor de mensen die niet
onmiddellijk terug mogen. On
dertussen zal de Israëlische
luchtmacht het geïmproviseer
de bivak in het zuiden van Liba
non per helikopter voorzien van
voedsel, medicijnen en andere
hulpgoederen.
De gedeporteerde Palestijnen
hebben laten weten dat ze in
Zuid-Libanon zullen blijven zo
lang Israël resolutie 799 van de
Veiligheidsraad weigert uit te
voeren. In die resolutie wordt
de onmiddellijke terugkeer van
alle gedeporteerden geëist.
In Tunis noemde de PLO het
besluit „een manoeuvre om de
uitvoering van resolutie-799 en
een debat in de Veiligheidsraad
te voorkomen". Ook de woord
voerster van de Palestijnse dele
gatie bij het vredesoverleg,
Hanan Ashrawi, liet zich gister-
ven in beton gegoten kernreac
toren op de bodem van de
Noordelijke IJszee liggen.
Onderzoek van Duitse gehei
me diensten tonen aan dat ook
grote delen van Rusland zelf
ernstig radioactief besmet zijn.
Volgens deskundigen is de
schade aan het milieu enorm.
De besmetting is waarschijnlijk
het gevolg van gebrekkige op
slagvan radioactief materiaal.
Het hoofd van de Russische
inlichtingendienst, Jevgeni Pri
makov, verklaarde vorige week
dat ongeveer vier miljoen vier
kante kilometer van het grond-
avond in die zin uit. „We heb
ben het gevoel dat de zaak waar
het om gaat - de onwettigheid
van de deportaties - wordt ver
meden." Ze zei ook dat de ge
deporteerden zelf zullen moe-
gebied van de voormalige Sov
jetunie besmet is geraakt bij de
produktie van kernwapens. On
geveer 100.000 Russen wonen
nog altijd in sterk radioactief
vervuilde gebieden.
In West-Siberië heerst een
soortgelijke ecologische toe
stand bij de steden Tomsk-7 en
Krasnojarsk-27, waar eveneens
sinds de jaren '50 plutonium
voor kernwapens werd ge
maakt. Op het eiland Novaja
Zemlja (voorheen Nova Zem-
bla) werden tussen 1955 en
1963 meer dan 90 ondergrondse
kernproeven genomen.
ten beslissen of ze groepsgewijs
terugkeren of bij elkaar blijven.
De rechtse oppositie in Israël
heeft Rabin ervan beschuldigd
dat hij is bezweken onder druk
van de internationale gemeen-
NEW YORK/ZAGREB DPA-Rtr-AP
Na de afwijzing van het vredes
plan voor Bosnië-Hercegovina
door de betrokken partijen zijn
de opstellers Vance en Owen op
een nieuwe tegenslag gestuit: de
Amerikaanse regering steunt
het vredesplan ook niet. „Hij
heeft meer tijd nodig", zei
Owen afgelopen nacht na een
onderhoud met de Amerikaanse
minister Christopher (buiten
landse zaken).
Op een persconferentie zei
Christopher dat zijn regering,
die nog maar tien dagen gele
den is aangetreden, nog bezig is
het Bosnië-beleid vast te stellen.
„Een grondoorlog hebben wij
echter nog niet overwogen", zo
zei hij. „Ik wil niet verder gaan
dan te zeggen dat we het vre
desproces ondersteunen
Zijn Russische ambtgenoot
Kozyrov sluit een beperkte mili
taire interventie in Bosnië niet
langer uit. In een interview met
de Franse krant La Croix stelde
de bewindsman daarvoor drie
voorwaarden: geweld tegen Ser-
BRUSSEL PETER DE VRIES
CORRESPONDENT
De EG heeft gisteren formeel
het lidmaatschapsoverleg met
Oostenrijk, Finland en Zweden
geopend. Brussel streeft er
naar de drie landen voor 1995
bij het handelsblok te trekken.
Verwacht wordt dat ook Noor
wegen, dat in 1992 verzocht
EG-lid te worden, maar waar
over de Europese Commissie
nog geen beslissing heeft geno
men, voor 1995 tot de EG zal
worden toegelaten. Oostenrijk,
Finland en Zweden hebben la
ten weten het gezamenlijk bui
tenlands-, veiligheids- en mo
netair beleid van de EG te on
derschrijven. Ze deden echter
geen toezeggingen over deel
name aan de EG-defensiepoli-
tiek.
Abusievelijk kwam één ver
dwaasde Belg binnen om getui
ge te zijn van het eerste publie
ke debat van de EG-ministers
van buitenlandse zaken. Voor
het overige bleef de publieke
tribune leeg en was, buiten de
professionele'Eurowatchers',
geen sterveling getuige van het
modderfiguur dat Brussel sloeg
in een eerste poging de burger
voor zich te winnen.
„Dit is niet de manier", conclu
deerde de kersverse Nederland
se minister van buitenlandse
zaken. Kooijmans, naafloop
van de live-registratie van de
EG-ministerraad. Want de kijker
kreeg geen blik in de keuken,
maar slechts droge kost te zien.
schap. Parlementslid Benjamin
Netanyahu zei namens de Li
kud te vrezen dat het besluit
een aanmoediging betekent van
„islamitisch fundamentalisti
sche terreur".
vië en Montenegro (klein-Joe-
goslavië) is uitgesloten, het
vliegverbod boven Bosnië geldt
niet voor humanitaire vluchten
en aanvallen op gronddoelwit-
ten zijn alleen toegestaan als de
internationale^ strijdkrachten
worden aangevallen.
De ministers van buitenland
se zaken van de EG hebben gis
teren afgezien van strengere
sancties tegen Servië. Maatrege
len die de EG heeft overwogen
zijn het afkappen van post- en
telefoonverkeer en alle diplo
matieke contacten.
De Kroatische strijdkrachten
in Dalmatië zijn gisteren ten
zuiden van Maslenica een
nieuw offensief begonnen. De
aanvallen zijn vooral gericht te
gen de dorpen Obrovac en
Benkovac die in Servische han
den zijn. De Kroatische televisie
meldde dat de Serviërs een
hoogvlakte ten oosten van
Zadar hebben bestookt. Buiten
wijken van Zadar zouden zijn
geraakt door granaten. De aan
val zou zijn afgeslagen.
Sinds de Deense afwijzing van
'Maastricht' zijn de Eurocraten
zich langzaam bewust gewor
den van hun discutabele repu
tatie. Bemoeizuchtige heren
zijn het, die, in alle beslotenheid
in dodelijk saaie lange verkla
ringen het lief en leed van de
wereld bespreken zonder er al
te veel aan te doen. Dat imago
moest zou nu eindelijk eens
worden doorbroken.
De Duitse zender ARD, het be
ginnende Euronews, de Deense
DR, en zelfs CNN toonden voor
af belangstelling voor unieke
openheid van de Europese mi
nisterraad. De eerste openbare
'Er was iets
besproken, maai
er was niets gezegd'
vergadering zou weliswaar niet
over een spectaculair onder
werp gaan - de agenda van de
tijdelijk EG-voorzitter gold ook
vroeger als een weinig bezie
lend thema - maar dat begin
zou toch lovenswaardig zijn.
Brussel beterde immers zijn le
ven?
Kritiek kwam er slechts van de
Belgen en Luxemburgers. Die
waarschuwden voor toespraken
'voor de bühne', het spektakel.
Alle pseuda-openbaarheid zou
er slechts toe leiden dat het
echteonderhandelingsgevecht
zich nog verder achter de cou
lissen zou gaan terugtrekken.
Jeltsin wil
nauwe banden
met Duitsland
moskou dpa
De Russische president Jeltsin
heeft 50 jaar na de zege van
Russische troepen op het leger
van nazi-Duitsland bij Stalin
grad gepleit voor nauwe samen
werking tussen Rusland en
Duitsland. Jeltsin zei gisteren
voor de Russische televisie dat
beide landen door „fundamen
tele menselijke waarden en het
streven naar stabiliteit in Euro
pa en de hele wereld" worden
verbonden.
Op 31 januari 1943 onderte
kende de opperbevelhebber van
het zesde Duitse leger, gene-
raalveldmaarschalk Friedrich
Paulus, de Duitse overgave na
een maandenlange slag om Sta
lingrad (het huidige Volvograd).
De slag werd als beslissend ge
zien voor de zege op Duitsland
in de Tweede Wereldoorlog.
Duitsland is na de veroorde
ling van Hitler-Duitsland bij de
Neurenberger processen niet
meer wat het 50 jaar geleden
was, meende Jeltsin. „De huidi
ge generatie Duitsers draagt
geen verantwoordelijkheid voor
de misdaden die hun voorou
ders hebben begaanzo ver
klaarde hij. „De vijanden van
toen zijn nu partners gewor
den."
Met een verwijzing naar de
gecompliceerde binnenlandse
politieke situatie zei Jeltsin dat
hij niet zal toestaan dat de
„vlammen van tweedracht" vat
op Rusland krijgert. „Stalingrad
is het overtuigende bewijs dat
ons volk in welke moeilijke situ
atie dan ook zijn kracht kan to
nen en de zwaarste beproevin
gen kan doorstaan."
Clinton wil
kinderen gratis
laten inenten
WASHINGTON DPA-AP
De Amerikaanse president Bill
Clinton uil alle kinderen in de
Verenigde Staten kosteloos la
ten inenten tegen kinderziek
ten. De regering in Washington
en de overheden van de Ameri
kaanse staten moeten alle ent
stoffen opkopen en vervolgens
over klinieken verdelen. Het
plan kost de regering tussen de
300 en 500 miljoen dollar per
jaar. Nu wordt in de VS tussen
40 en 60 procent van de nog
niet naar school gaande kinde
ren ingeënt. In de binnensteden
wordt slechts 10 procent gevac
cineerd.
Artsen en organisaties voor
kinderbescherming zijn en
thousiast over het plan. De far
maceutische industrie daaren
tegen is er niet zo blij mee. om
dat de branche vreest dat de
prijzen sterk zullen dalen wan
neer de overheid alle entstoffen
opkoopt.
De Brit Douglas Hurd voorspel
de daarentegen 'dat het niet het
meest gepassioneerde en dra
matische theater van de eeuw
wordt, maar daarvoor zitten we
hief niet'.
De werkelijkheid bleek nog vre
selijker. Op het toneel werd
geen spektakel neergezet en
CNN liet het afweten. Twee uur
lang toonde de tv drie mannen
in beeld, van wie de linker en
rechter zwijgend voor zich uit
keken, en de middelste een pa
piertje voorlas. De samenspraak
kwam niet uit boven het niveau
van een verzameling gemeen
plaatsen. Hoogtepunt was de
Duitse minister Kinkel: „Europa
is de toekomst van Europa."
Ten gerieve van hun niet-kij-
kende achterban bereden de
bewindslieden beproefde stok
paardjes: het Franse verzet te
gen het GATT-akkoord, de Por
tugese attentie voor de Middel
landse Zee, de Nederlandse
wens tot meer democratie bin
nen de EG en - opmerkelijk - de
Haagse problemen met Marok
kaanse illegalen. Daarnaast
kwamen plichtmatig alle grote
problemen van de wereld op ta
fel: 'Joegoslavië', het GOS, de
VS, Maastricht, de werkloos
heid.
„Was dit een discussie? Ieder
een heeft z'n betoog gehou
den", vroeg de Belgische minis-'
ter Claes cynisch. „Niemand
was erg onder de indruk", vatte
Kooijmans na afloop de stem
ming onder zijn collega's sa
men. Er was iets besproken,
maar er was niets gezegd.
China laat dissidenten vrij
peking China heeft besloten enkele dissidenten vrij te laten. De
45-jarige Wang Xizhe, die in 1981 werd gearresteerd en een jaar
later werd veroordeeld tot 14 jaar werkkamp, is inmiddels ver
vroegd in vrijheid gesteld. Verder is de vrijlating aangekondigd
van drie dissidenten die betrokken waren bij de democratise
ringsbeweging op het Plein van de Hemelse Vrede in 1989.
Busongeluk Turkije eist 16 levens
Istanbul» Een busongeluk bij de Turkse stad Gaziantep, ruim
1100 kilometer ten zuidoosten van Istanbul, heeft gisteren aan
zeker 16 mensen het leven gekost. Vijfentwintig inzittenden
raakten gewond. De bus zou tijdens een sneeuwstorm een ravijn
zijn ingereden.
VS-mariniers slaan homo in elkaar
Wilmington Onder de leus 'Clinton je zult ervoor boeten, al jul
lie homo's gaan eraan' hebben drie Amerikaanse mariniers afge
lopen zondag in Wilmington (North Carolina) een homoseksue
le man in elkaar geslagen. Het slachtoffer liep een schedelfrac
tuur en enkle botbreuken op. President Clinton ijvert er sinds
zijn aantreden voor de Amerikaanse krijgsmacht ook open te
stellen voor homoseksuele mannen en vrouwen.
Slowaken leveren goud en juwelen in
Bratislava» In Slowakije is zondagavond een inzamelingsactie
van goud, juwelen en harde valuta begonnen om de schatkist te
vullen en de regering te helpen de economie van het land te ver
beteren. Aan het eind van de avond vormden zich lange rijen
Slowaken die hun kostbaarheden kwamen inleveren. De actie
loopt tot het einde van het jaar.
Links Israëlisch blad weg na 35 jaar
Jeruzalem» Het linkse Israëlische tijdschrift NewOutloolchoudt
na 35 jaar op te bestaan. Het blad, dat werd opgericht om de
vrede tussen joden en Arabieren te bevorderen, wordt opgehe
ven wegens geldgebrek. De oplage van het Engelstalige tijd
schrift, dat volledig afhankelijk was van giften van sympathisan
ten in het buitenland, is nooit hoger geweest dan 5.000. De in
vloed van het blad, waarin opinieleiders hun ideeën over het
vredesproces kwijt konden, was echter groot.
Huurlingenleider Denard gearresteerd
parijs Na een driejarige ballingschap in Zuid-Afrika is de be
ruchte Franse huurlingenleider Bob Denard, die in 30 jaar be
trokken is geweest bij couppogingen in diverse Afrikaanse sta
ten, gisteren naar Frankrijk teruggekeerd. Hij werd onmiddellijk
bij aankomst op het vliegveld van Parijs gearresteerd wegens be
trokkenheid bij een poging de regering van Benin omver te wer
pen (1977) en zijn rol in de moord op president Ahmed Abdallah
van de eilandengroep Comoren in 1989.
Overstromingen Java: zeker 31 doden
jakarta Overstromingen en aardverschuivingen op Midden- e
Oost-Java hebben de afgelopen dagen aan zeker 31 mensen he
leven gekost. Ongeveer 14.000 mensen zijn vanwege de over
stromingen geëvacueerd. De spoorverbindingen tussen Oost-
Midden-Java zijn verbroken.
Ultrarechtse Haider voorspelt winst FPÖ
Kroaten slaan Servische aanval op Zadar af
PvanzhTadzjieken op weg naar de Afghaanse grens
om te ontkomen aan de gevechten in de voormalige
Sovjet-republiek. De strijd tussen de Tadzjiekse rege
ring en de oppositie heeft al a
sen het leven gekost.
Ook grote delen Rusland zwaar besmet
