Invaliditeitspensioen
kan WAO-gat dichten'
a
Binnenland
Kritiek op uitlatingen
korpschef Amsterdam
'Werking anti-rimpelpil
staat helemaal niet vast'
KwajongenswerkWas dat maar waar' Bestuurders visafslag
4 worden niet vervolgd
'Toch extra maatregelen
nodig tegen overbemesting'
Kleinere gasvondsten rekken leven gasbel Slochteren
Traject Betuwelijn van bovenaf gezien
W 01)11 IJl
DINSDAG 2 FEBRUARI 1993
3
Nederlander in Afghanistan gedood
Islamabad» Een Nederlandse waterdeskundige is gistermiddag
bij de Afghaanse stad Jalalabad door sluipschutters gedood. Bij
de beschieting zijn ook drie medewerkers van de Verenigde Na
ties om het leven gekomen. De slachtoffers zaten in twee VN-
voertuigen en waren onderweg van Peshawar naar Jalalabad.
Volgens één beschoten maar niet gewond geraakte passagier,
zouden schutters het convooi hebben opgewacht, want na de
beschieting verdwenen z
Raadselachtige olievervuiling
anjum» In het vogelopvangcentrum 'De Fügelpits' in het Friese
Anjum zijn het afgelopen weekeinde enkele tientallen vogels
binnengebracht die onder de olie zitten. De dieren, voorname
lijk zwarte zeeëenden, komen uit Terschelling. Hoe de vogels be
smeurd zijn geraakt, is deskundigen een raadsel. Er is geen olie
vlek of andere vervuiling in de Waddenzee gevonden.
Kooijmans gaat niet naar Kroatië
den haag Minister Kooijmans van buitenlandse zaken ziet af
van een tweedaags bezoek aan Kroatië op 8 en 9 februari. De be
windsman zou de officiële overdracht bijwonen van het opvang
kamp Dakevo voor ex-gedetineerden en vluchtelingen. Volgens
Kooijmans is „deze humanitaire missie niet gepast nu de ge
vechten weer zijn opgelaaid." Vlak na zijn aantreden zei Kooij
mans al dat hij het voormalige Joegoslavië een van de belang
rijkste thema's van zijn ministerschap vindt.
Hulp bij misdaadbestrijding in Polen
den haag» Polen krijgt hulp uit Nederland bij de bestrijding van
de georganiseerde Poolse misdaad. Dat heeft hoofdcommissaris
Wiarda van de gemeentepolitie van Utrecht gisteren gezegd.
„Onze buurlanden zijn de Oosteuropese landen", aldus Wiarda.
Volgens hem verdwijnen steeds vaker in Nederland gestolen au
to's naar Polen. Ook is er een markt voor harddrugs. Het westen
is volgens Wiarda weer geïnteresseerd in wapens van Oost
europese makelij.
Maij is tegen rijles voor 16-jarigen
Hilversum Minister Maij van verkeer is het niet eens met het
plan om 16-jarigen toe te staan autorijlessen te nemen. Maij
vreest dat er door dit plan meer '16- en 17-jarige vrijbuiters' op
de weg komen. Het wordt er volgens de minister niet veiliger op.
Het plan om jongeren eerder te laten autorijden, komt van de
Raad voor de Verkeersveiligheid en de ANWB.
amsterdam» anp
De uitlatingen over jeugdige Su
rinaamse en Antilliaanse crimi
nelen door hoofdcommissaris
Nordholt van Amsterdam zijn
'buitengewoon ongelukkig'. Dat
vindt W. Amzand, coördinator
van het minderhedenbeleid van
de deelraad Amsterdam Zuid-
Oost.
Volgens Nordholt is de helft
van de 5.300 straatroven en
overvallen van vorig jaar ge
pleegd door Surinamers en An-
tillianen. Omdat er niet vol
doende cellen vrij waren, wer
den twee van de drie jongeren
vervolgens weer vrijgelaten.
Daardoor dreigt de politie vol
gens de korpschef de greep op
deze vorm van misdaad te ver
liezen.
Amzand vindt het niet juist
dat de Amsterdamse korpschef
er maar twee bevolkingsgroe
pen uitlicht om zijn verhaal te
illustreren. ,*We hebben net al
lerlei gevoelige discussies over
illegalen achter de rug en nu dit
vreer", zegt hij. Straatroven en
overvallen zijn naar de mening
van Amzand slechts één aspect
van de totale criminaliteit in
Nederland: „Nordholt had het
voornamelijk over de misdrij
ven op straat, maar je hebt na
tuurlijk ook de grote zaken,
zoals vermogensdelicten en
dergelijke, die door anderen
worden gepleegd.".
'Nederland moet
deelnemen aan
militair ingrijpen'
den haag anp
Nederland moet meedoen aan
een eventueel militair ingrijpen
in het voormalige Joegoslavië,
ook als het vrijwel vaststaat dat
onder de Nederlandse militai
ren slachtoffers zullen vallen.
Dat vindt volgens een NIPO-on-
derzoek een meerderheid (66
procent) van de Nederlandse
bevolking. Het onderzoek is ge
houden in opdracht van de
stichting Maatschappij en
Krijgsmacht.
De kans dat het in het voor
malige Joegoslavië tot een op
lossing komt via onderhande
lingen en door toezicht van de
Verenigde Naties, wordt door
tweederde van de Nederlandse
bevolking onwaarschijnlijk ge
acht. Lukt dat inderdaad niet,
dan moet er militair worden in
gegrepen, zo vindt 64 procent
van de ondervraagden. Dat is
precies twee keer zo veel als
eind 1991, toen een zelfde on
derzoek is gedaan.
Uit het NIPO-onderzoek is
volgens de stichting ook naar
voren gekomen dat een grote
meerdenheid vindt dat dienst
plichtigen niet kunnen worden
gedwongen aan zo'n militaire
interventie deel te nemen, maar
beroepsmilitairen wel (82 pro
cent).
Het staat nog helemaal niet
vast dat het anti-rimpelmiddel
Imedeen werkt. De Rotter
damse dermatoloog Heule is
veel te voorbarig geweest door
zijn onderzoek naar het mid
del Imedeen in de publiciteit
te brengen. Hij had het eerst
moeten laten toetsen door col
lega's.
Met die kritiek heeft het
hoofd van de afdeling derma
tologie van het Dijkzigt-zie-
kenhuis, Van Joost, gisteren af
stand genomen van zijn colle
ga Heule, die vorige week be
kendmaakte dat met Imedeen
rimpels verminderen en zelfs
verdwijnen.
Volgens Van Joost had Heu
le zijn onderzoek eerst moeten
aanbieden aan een weten
schappelijk tijdschrift, zodat
de resultaten door collega-der
matologen hadden kunnen
worden getoetst. Nu dit niet is
gebeurd, is er volgens Van
Joost geen wetenschappelijke
grondslag om het gebruik van
het middel aan te bevelen. Van
Joost zegt daarmee overigens
geen waarde-oordeel uit te
spreken over het onderzoek.
Heule, die in het kader van
een onderzoek naar het verou
deringsproces Imedeen op 46
vrouwen heeft getest, blijft er
bij dat het middel werkt. Het
onderzoek, waarbij een deel
van de vrouwen een nepmid
del kreeg toegediend, was vol
gens hem wetenschappelijk
verantwoord. Hij hoopt zijn
onderzoek over enkele maan
den te publiceren in het ge
zaghebbende vakblad The Bri
tish Medical Journal.
De publiciteit over de anti-
rimpeltabletten heeft voor een
ware stormloop op het middel
gezorgd. De importeur is ver
baasd over het tumult rond
het onderzoek. Het middel
wordt al in veertig landen ver
kocht en in Finland is eerder
onderzoek gedaan naar het ef
fect op rimpels. Naar aanlei
ding van de gunstige resulta
ten daarvan besloot Heule het
produkt wetenschappelijk te
testen.
Plan CNV kansrijker dan NCW-voorstel voor lager ziekengeld
De slag om de WAO-reparatie is begonnen. Gisteren
kwamen zowel de werkgeversorganisatie NCW als de In
dustriebond CNV met plannen om de aanzienlijke lagere
uitkeringen voor nieuwe arbeidsongeschikten op te van
gen. De NCW wil een aanvulling op de WAO ruilen tegen
een lager ziekengeld, de CNV-bond denkt aan de invoe
ring van een invaliditeitspensioen. In beide gevallen stij
gen de loonkosten niet.
dewhaaganp-cpddubbel geld op: door de lagere
uitkering, maar ook doordat de
verlaging een prikkel is om zich
minder snel ziek te melden. En
als het ziekteverzuim omlaag
gaat, kan de ziektewetpremie
omlaag. FNV en CNV wezen het
plan vrijwel direct af. Op deze
manier ruilen we de ene ver
slechtering voor de andere in,
zo luidt hun redenering.
De Industriebond CNV kwam
gisteren met een plan dat een
veel warmer onthaal kreeg bij
de vakcentrales: het WAO-gat
De werkgevers willen de door
betaling van loon bij ziekte be
perken tot negentig procent van
het salaris. Werknemers krijgen
via de bedrijfsvereniging zeven
tig procent van het loon door
betaald als ze ziek worden,
maar in de meeste CAO's is op
genomen dat de werkgever dat
aanvult tot honderd procent.
Een beperking tot negentig pro
cent levert volgens NCW-voor-
zitter Weitenberg als het ware
repareren via een invaliditeits
pensioen van vijftien procent.
Dat plan zou de werknemers
niets hoeven kosten èn de
meeste modale werknemers
zouden daarmee dicht in de
buurt komen van het huidige
WAO-niveau van zeventig pro
cent van het laatstverdiende
loon.
De WAO-premie kon door de
lagere groei van de arbeidson
geschiktheid dit jaar al omlaag
van dertien naar twaalf procent
van het salaris. Die tendens zal
aaijhouden en mede door de
veel lagere uitkeringen nog
versterken, verwacht de bond.
Met de daling van de WAO-
premie kan vervolgens de pre
mie van het invaliditeitspen
sioen, ongeveer 1,5 procent van
het inkomen, worden betaald.
De WAO wordt op die manier
als het ware gesplitst in een
WAO-uitkering en een invalidi
teitspensioen. In de zuivel be
staat die constructie al. Sinds de
WAO in de jaren tachtig werd
verlaagd van tachtig naar ze
ventig procent van het laatst
verdiende loon, is daar een in
validiteitspensioen van tien
procent ingevoerd. Een bijko
mend voordeel is dat de rege
ring op de pensioenregeling
geen enkele invloed kan uitoe
fenen. De WAO daarentegen is
een wet die 'Den Haag', zoals
vorige week ook is gebeurd, kan
wijzigen.
Alle CNV-bonden hebben het
plan direct overgenomen. Ook
FNV en MHP (de bond voor
middelbaar en hoger personeel)
lieten zich direct lovend uit over
het
Amzand is 'heel erg geschrok
ken' van de cijfers die Nordholt
zondag noemde, al trekt hij ze
niet in twijfel. „Als je daar de
delicten door Marokkanen bij
optelt, zou meer dan zeventig
procent van de criminaliteit op
straat veroorzaakt worden door
allochtonen", aldus Amzand.
Jongens doodden
zieke hond op
verzoek bazin
Drie Almelose jongens van
veertien en zestien jaar zijn
verantwoordelijk voor de brute
dood van het dertien jaar oude
hondje Beertje. Het dier werd
zodanig op de spoorrails vast
gebonden dat het door een
aanstormende trein werd
onthoofd.
De jongens voerden de exe
cutie uit op verzoek van de 42-
jarige Almelose bazin. De
vrouw had naar eigen zeggen
geen geld om het dier af te la
ten maken door een dieren
arts. Beertje was al enige tijd
niet meer zindelijk.
Naar aanleiding van het inci
dent kwamen bij de politie en
kele tientallen tips binnen,
waarna de eigenaresse al snel
kon worden achterhaald.
Vier gedeputeerden uit Fries
land en Groningen worden niet
vervolgd wegens valsheid in ge
schrifte bij de visafslag Lau-
wersoog. De rechtbank in Gro
ningen heeft een bezwaarschrift
gehonoreerd van advocaat
Spong, die stelt dat de zaak in
middels is verlopen.
Spong beroept zich op het
Europees Verdrag voor de Rech
ten van de Mens. Daarin staat
dat een onderzoek maximaal
drie jaar mag duren. Het straf
rechtelijk vooronderzoek inzake
de visafslag loopt al sinds eind
1986.
De vier gedeputeerden vorm
den het bestuur van de visafslag
Lauwersoog. Drie van hen zijn
inmiddels geen gedeputeerde
meer: de Friese bestuurders Van
der Horst en Steenmeijer en
hun Groningse collega Bos. De
vierde, Remkes, is nog steeds
gedeputeerde van Groningen.
In 1986 nam de Algemene In
spectie Dienst (AID) de boek
houding van de afslag in beslag
nadat er aanwijzingen waren
dat er sprake was van een twee
de boekhouding waarmee de
vangstbeperkende maatregelen
konden worden omzeild. De
vier bestuurders hebben altijd
ontkend van deze dubbele
boekhouding te hebben gewe
ten.
Raad voor Milieuhygiëne in advies:
Het vernielde Auschwitz-monument werd bedolven onder bloemen.
amsterdam» gpd
„De pleister is in de buurt van
de wonde gekomen. Maar in de
spiegels van het intens weerbar
stige verleden is zelfs de gebro
ken hemel nu niet meer zicht
baar. Want, u ziet het allen met
pijn in het hart, het gedenkte
ken is versplinterd in duizenden
scherven die alleen maar onge
luk kunnen brengen." Jan Ruij-
ter van het Amsterdamse Moze-
shuis hield dit de duizenden be
langstellenden gistermiddag
voor die naar het vernielde
Auschwitz-monument waren
gekomen. Het gebroken glas
van het nieuwe monument in
het Wertheimpark, dat vlakbij
Artis ligt, is bedolven onder de
bloemen. De oproep van veertig
joodse organisaties en verzets
groeperingen om te protesteren
tegen 'de lafhartige aanslag' op
het monument krijgt heel veel
weerklank. Duizenden zijn naar
het park gekomen met bloemen
om de schandvlek te bedekken.
Onder hen minister Hirsch Bal-
lin van justitie, WD-fractielei-
der Bolkestein, Kamerleden,
vertegenwoordigers van kerken
en burgemeester Van Thijn.
'Zichtbaar geweld is erg. On
zichtbaar geweld veel erger',
staat op een spandoek. Als rond
vijf uur in de middag enkele
tientallen demonstranten vanaf
het Waterlooplein in het park
arriveren, ziet het daar al zwart
van de mensen. De uren daarna
is er een constante stroom van
sympathisanten.
De Amsterdamse politie heeft
inmiddels acht rechercheurs
vrijgemaakt voor het onderzoek
naar de vernielingen. Het mo-
foto hans v
wordt zo snel mogelijk
gerepareerd. De gemeente over
weegt het monument zelfs met
camera's te bewaken.
Jan Ruijter spreekt namens
veertig organisaties de lange
stoet mensen toe: „Ook wan
neer het hier alleen vandalisme
zou betreffen, dan zou men
toch zo langzaamaan mogen
beseffen dat onwetendheid op
dit punt ook niet schuldeloos
is". Een vrouw in het park fluis
tert zacht: „Dit was geen kwa
jongenswerk, was dat maar
De Centrale Raad voor de Mil
ieuhygiëne vindt dat het kabi
net toch maatregelen moet tref
fen tegen de overbemesting van
landbouwgrond die verzadigd is
met fosfaat. De raad vindt het
niet voldoende dat het kabinet
de uitrijnorm van mest een jaar
eerder dan gepland wil aan
scherpen. Over dit laatste voor
nemen dreigt een ernstig con
flict met het Landbouwschap.
De raad schrijft dit in een ont-
werp-advies aan milieuminister
Alders. Nederland telt enkele
honderdduizenden hectaren
zandgrond die in het verleden
zo zwaar zijn bemest dat ze ver
zadigd zijn met fosfaten. De fos
faten die nu nog op deze gron
den wofden uitgereden, spoelen
onmiddellijk uit naar het grond
en oppervlaktewater.
Aanvankelijk had het kabinet
het plan om voor 80.000 hecta
ren van deze gronden extra
strenge uitrijnormen vast te
stellen. Daarvan is echter afge
zien, omdat het in de praktijk
niet uitvoerbaar is. In plaats
daarvan wil het kabinet de uit
rijnorm voor heel Nederland
iets aanscherpen en dat boven
dien een jaar eerder invoeren.
De Centrale Raad voor de
Milieuhygiëne vindt dit alterna
tief ook niet aanvaardbaar om
dat het de problemen in de fos
faatverzadigde gebieden niet
oplost. Volgens de raad moet
toch worden geprobeerd een
apart beleid in te voeren voor
de met fosfaat verzadigde ge
bieden.
m haag cees vellekoop
De gasbel van naar schatting 20 miljard ku
bieke meter die de NAM heeft aangeboord
bij het Noordfriese Anjum, is een kleintje
vergeleken bij de enorme voorraad van
Slochteren, maar is wel degelijk de moeite
waard. „Inmiddels komt. meer dan de helft
van de Nederlandse aardgasproduktie uit
ongeveer honderd van dit soort kleinere
velden", vertelt voorlichter Frank Duut van
de NAM.
Het gaat daarbij om gasvelden die gemid
deld zo'n 5 miljard kuub bevatten. In die
categorie is de nieuwe vondst een uitschie
ter. Hoewel het per saldo gaat om minder
dan tweederde van wat we in Nederland
per jaar aan gas verstoken, helpt de vondst
om het leven van de grote gasbel bij Sloch
teren te rekken.
In de omgeving van het Groninger dorp
zat een winbare voorraad van ruwweg 2.700
miljard kuub toen de exploitatie in de jaren
zestig begon. Inmiddels is daar nog onge
veer de helft van over. Die helft zal minder
gemakkelijk naar boven komen dan het
deel dat al is verstookt. Als geen maatrege
len worden genomen, kan de aanvoer bin
nen een paar jaar al zo ver teruglopen dat er
op een koude winterdag problemen ont
staan, waarschuwt de NAM al enige tijd.
Een bijkomend probleem is dat het gas
uit de kleinere velden niet geschikt is om
zonder meer in het Nederlandse aardgasnet
te worden gepompt. Alle ketels en fornui
zen in ons land zijn afgesteld op het laagca-
lorische gas van Slochteren, terwijl de klei
nere velden meestal gas met een hogere
verb randingswaarde opleveren.
Aangezien veel buitenlandse gasnetten
juist wel zijn ingericht op hoogcalorisch
gas, is het bij uitstek geschikt voor export.
Het gas uit de kleinere velden wordt dan
ook zo veel mogelijk gebruikt om te vol-
doèn aan de langlopende exportcontracten,
waarvan de meeste tussen 2010 en 2015 af
lopen.
Voor binnenlands gebruik moet het gas
worden gemengd met laagcalorische soor
ten. De NAM heeft zelfs bij Ommen een fa
briek neergezet voor de produktie van stik
stof, waarmee de verbrandingswaarde kan
gebeurt zijn de gevolgen in een kwetsbaar
natuurgebied als de Wadden nauwelijks te
De vondst bij Anjum versterkt het ver
moeden dat er ook onder de Waddenzee
nog flinke hoeveelheden gas zitten. De bo
ringen op Ameland waren immers ook een
succes, dus je hoeft geen geoloog te zijn om
te vermoeden dat er tussen die twee plaat
sen ook wel wat te vinden is. Ruwe schat
tingen variëren van 60 tot 150 miljard ku
bieke meter winbaar gas.
In 1984 hebben de NAM en de andere
maatschappijen die al concessies voor de
Wadden hadden, met de overheid afgespro
ken om tien jaar niet te boren in het groot
ste deel van het Waddengebied. Om de buf
fer van Slochteren zo veel mogelijk te spa
ren, willen de maatschappijen volgend jaar
zoals afgesproken aan de slag. Tegen
dat voornemen is de milieubeweging in het
geweer gekomen.
„Om te beginnen is het een illusie dat een
boring naar gas voor honderd procent veilig
kan gebeuren", zegt woordvoerder Paul de
Kok van de Landelijke «Vereniging tot Be
houd van de Waddenzee. De kans op onge
lukken mag niet groot zijn, maar als er iets
Veel ongeruster is de Waddenvereniging
over de bodemdaling die altijd gepaard gaat
met gaswinning. Enkele tientallen centime
ters daling kan betekenen dat belangrijke
broed- en rustplaatsen die nu nog droog
vallen, straks onder water blijven. De NAM
verwacht dat de zandplaten door aanslib
bing op peil zullen blijven, maar De Kok
brengt daar tegenin dat het zand daarvoor
wel ergens vandaan moet komen. „Van de
Noordzeekust en de eilanden bij voorbeeld.
Je moet niet uitsluiten dat het prijskaartje
van de gaswinning lelijk tegenvalt door ex
tra kustafslag die voor veel geld hersteld
moet worden."
Verder meent de Waddenvereniging dat
het boren naar gas de rust onherroepelijk
zal verstoren. Nu al gebeurt er veel te veel,
betoogt De Kok. Naast de winplaatsen staan
op en rond de eilanden boringen op stapel
en in het Duitse deel van de Waddenzee is
de produktie in volle gang. Daar mogen
geen boortorens meer bijkomen, vindt hij.
Duut daarentegen benadrukt dat de NAM
in staat is de overlast minimaal te houden.
„Wij willen ons ook inzetten voor het be
houd van de Wadden. Je moet daar be
hoedzaam te werk gaan. Maar de technolo
gie is zo veel verbeterd dat de meeste borin
gen schuin vanaf het vasteland of een ei
land kunnen worden uitgevoerd. Ik ver
wacht hooguit vijf boorlocaties op het Wad,
die we waarschijnlijk één voor één afwer
ken. En uitsluitend in de winter, buiten het
broedseizoen. Dat beeld van een woud van
boortorens klopt dus al helemaal niet."
■p.
tiel Vanuit een hoogwerker van de brandweer in Tiel kijken drie kamerleden naar de plek waar de Betu-
we-spoorlijn moet gaan lopeji. De kamerleden Blaauw (VVD, links op de foto), Feenstra (PvdA, midden)
en Leers (D66, rechts) waren op werkbezoek in de gemeente. De nieuw aan te leggen spoorlijn komt op
nog geen halve kilomter van de straat De Hulk in het noordelijk deel van Tiel te liggen. foto anp
raphael drent
