Leidsch
Dagblad
Bosnië tekent niet
'Valkenburg onbereikbaar bij ramp van 1953'
:st
'Strippenkaart' KLM voor Amerikaan
Evacuatie buitenlanders
uit chaotisch Kinshasa
YN-macht langer in Angola
Auschwitz-monument wegens
bouw crematorium verplaatst
H
O
U
T
W
B
R
F
comma
ZATERDAG 30 JANUAR11993
OPGERICHT 1 MAART 1860
NR. 40071 LOSSE NUMMERS ƒ1,60
Adoptie Gereformeerde Bond Wim Beeren
3 De regering van Bosnië j yl De basis van de Ge- a Directeur Wim Bee^
zal de regels voor I Z reformeerde Bonds- I ren zegt Stedelijk
adoptie van oorlogswezen j gemeente is nog niet toe I Museum vaarwel en laat
door Nederlanders niet ,i aan contact met de Gere- herinneringen achteraan
versoepelen. j formeerde Kerken. prachtige exposities.
AMSTERDAM. ANP
De KLM heeft als eerste luchtvaartmaatschappij
in Europa een 'strippenkaart' ingezet in de slag
om de gunst van de Amerikaanse toerist. Voor 300
dollar is in de VS een 'Passport to Europe' te koop
met drie coupons. Met elke coupon kan in Euro
pa een enkele reis worden gemaakt naar een Eu
ropese bestemming. Een kaart met zeven cou
pons kost 600 dollar.
De pas is gekoppeld aan een retourticket vanuit
de VS naar Europa, dat is geboekt bij KLM of de
Amerikaanse maatschappij Northwest waannee
KLM nauw samenwerkt en waarvan zij aandeel
houder is. Met de 'strippenkaart' kan in Europa
worden gevlogen met KLM, KLM Cityhopper,
Transavia en Air UK.
Omgekeerd bestaat sinds vorig jaar al een
luchtvaartpas voor reizigers die per KLM of Nor
thwest vanuit Europa naar de VS vliegen. Daar
mee kan in de VS worden gereisd naar de 175 bin
nenlandse bestemmingen van Northwest.
Franse en Belgische militairen naar Zaïre
peter de vries
premier
België en Frankrijk hebben gis
teren parachutisten naar Zaire
gestuurd om hun burgers uit de
hoofdstad Kinshasa te evacu
eren. In de Belgische ambassa
de daar zaten gisteren al 200 ge
vluchte Belgen.
De evacuatie volgt op twee
dagen van gewelddadigheden
door opstandige Zaïrese militai
ren, die aan zeker 45 mensen
het leven hebben gekost, onder
wie de Franse ambassadeur,
een Fransman en een Italiaan.
De gevechten zijn het gevolg
van de machtsstrijd tussen pre
sident Mobutu
Tsjisekedi.
Mobutu zei gisteren dat de
Belgen niet welkom zijn, maar
de Fransen wel. Niettemin zijn
de eerste 330 van de 550 Belgi
sche commando's gisteren naar
de voormalige Belgische kolonie
vertrokken. Daar wonen nog
zo'n 3000 Belgen.
Over de dood van de Franse
ambassadeur is commotie ont
staan in Parijs, nadat de minis
ter voor defensie in tegenstel
ling tot andere functionarissen
had beweerd dat de afgezant
niet door een verdwaalde kogel
was getroffen, maar moedwillig
is vermoord door Zaïrese solda
ten.
De Veiligheidsraad van de Vere
nigde Naties heeft het mandaat
van de VN-vredesmacht in An
gola gisteren unaniem verlengd
tot eind april. De raad gaf de
volkerenorganisatie tevens toe
stemming haar aanwezigheid
terug te brengen als de veilig
heidssituatie iru het onrustige
Angola verder verslechtert.
Angola bevindt zich op de
rand van een hernieuwde bur
geroorlog, sinds vorige maand
nieuwe gevechten uitbraken
tussen regeringstroepen en
strijders van de verzetsbewe
ging Unita. Door de geweldda
digheden zijn circa een miljoen
mensen op de vlucht gejaagd en
volgens VN-medewerkers wor
den anderhalf miljoen mensen
met de hongerdood bedreigd.
Dit weekeinde 40 jaar
geleden: de
Watersnoodramp. Op drie
pagina's in de
weekendbijlage een
terugblik.
Maria Riva(68) over haar
moeder Mariene Dietrich:
"Ik leefde in een
kleine hel."
Samenwerking tussen Elvis
Costello en het befaamde
Brodsky Quartet. Pop
noch klassiek. Een
bijzonder album.
In de groei: de
scharrelbloem. Het
'Eco-Project' van de
bloemenveilingAalsmeer.
Denkwijzen
Schuldig Geluk.
r beschadigde stuwdam bij Peruca. Het ergste gevaar
HET WEER
De Bosnische president en moslimleider Alija Izetbegovic
zal vandaag in Genève het vredesakkoord van bemidde
laars Vance (VN) en Owen (EG) niet tekenen. Hij zei dat
gisteravond. De weigering houdt in dat de Veiligheids
raad zal moeten besluiten tot de zoveelste verlenging van
het Geneefse overleg, of tot verscherpte sancties, die
eventueel militair worden afgedwongen.
GENEVE GPD-AFP-Rtr
Vance en Owen zouden van
morgen hun plan ter onderteke
ning voorleggen aan de leiders
van de drie strijdende partijen
in Bosnië-Hercegovina. Het vre
desplan houdt in dat de repu
bliek wordt opgedeeld in tien
autonome, etnische regio's. Het
grote probleem is hoe daarbij
de grenzen moeten worden ge
trokken. Izetbegovic heeft zich
afgelopen week verzet tegen die
grenzen. Hij is bang dat zijn ge
loofsgenoten er bekaaid af zul
len komen en zullen worden
vermalen tussen Kroaten en
Serviërs.
De Bosnisch-Servische leider
Radovan Karadzic zei gisteren
de voorgestelde proviciegren-
zen 'grotendeels' te kunnen
aanvaarden, mits in enkele be
twiste gebieden de plaatselijke
bevolking bij referendum zelf
kon beslissen bij welke provin
cie zij wilde behoren. Dat was
„goed democratisch gebruik",
aldus Karadzic.
Als Izetbegovic akkoord zou
zijn gegaan, was theoretisch een
onmiddellijke wapenstilstand
op basis van die ingewikkelde
verkaveling mogelijk geworden.
Daarbij zouden alle partijen
hün troepen op de door de VN
en EG afgebakende grenzen
moeten terugtrekken en hun
zware wapens onder internatio
naal toezicht moeten stellen.
Een commandant van de Ser
viërs in de zelfuitgeroepen, in
Kroatië gelegen Servische repu
bliek Krajina, heeft gisteren ge
zegd dat zijn manschappen in
stemmen met een door de VN
voorgesteld bestand, zodat er
gelegenheid komt om een stuw
dam te repareren die de afgelo
pen dagen ernstig beschadigd
is.
Volgens de premier van Kroa
tië is het gevaar geweken dat de
Peruca-stuwdam doorbreekt,
wat dramatische gevolgen zou
hebben voor het achterland van
de waterkrachtcentrale.
Pagina 7: Embargo Servië
werkt niet.
Verwachting van het KNMI tot
morgenmiddag
Kouder
i In het noorden en midden opkla-
nngen. Elders wolkenvelden en
vnjwel overal droog, Middagtem-
j peratuur van rond het vriespunt in
net noordoosten tot plus 5 graden
in het zuidwesten. Matige zuid
oostenwind, kracht 3 a4. Later
rustig winterweer met af en toe -
zon. 's Nachts lichte vorst, overdag
enkele graden boven nul.
De voorgenomen bouw van een
crematorium op de Oosterbe
graafplaats in Amsterdam was
de werkelijke reden voor het
Nederlands Auschwitz Comité
uit te kijken naar een andere lo-
katie voor het monument
'Nooit meer Auschwitz'. Toen
het stadsbestuur van Amster
dam het Wertheimpark be
schikbaar stelde, werd dat aan
bod met beide handen aange
grepen.
Voorzitter A. Fels-Kupfer-
schmidt van het Auschwitz Co
mité erkent dat deze kwestie tot
dusver uit de persberichten van
het comité is gebleven. In die
berichten werd alleen gewezen
op de voordelen van het Wert
heimpark: het ligt in de buurt
waar voor de Tweede Wereld
oorlog overwegend joodse Am
sterdammers woonden, vlak bij
de Portugese Synagoge, de Dok
werker, het Joods Historisch
Museum en het Joodse Verzets-
monument.
Fels bevestigt desgevraagd
dat de werkelijke reden voor het
vertrek de voorgenomen bouw
is geweest van een crematorium
op de Oosterbegraafplaats. „We
hebben daar vreselijk veel
moeite mee gehad. Dat kunt u
toch wel begrijpen, voor ons is
de herinnering aan crematoria
afschuwelijk." Het betrokken
stadsdeel 4 Watergraafsmeer
heeft het Auschwitz Comité
aangeboden om het monument
op een andere plek op de Oos
terbegraafplaats neer te zetten,
maar voor het comité was dat
onaanvaardbaar.
Op de Oosterbegraafplaats
heeft sinds 1952 een monument
gestaan ter nagedachtenis van
de slachtoffers van de nazikam
pen. In 1977 werd het vervan
gen door het spiegelmonument,
ontworpen door Jan Wolkers.
Deze kunstenaar heeft nu voor
het Wertheimpark hetzelfde
monument gemaakt, maar dan
een stuk groter. Zondag zal het
vergrote en vernieuwde monu
ment worden onthuld, vooraf
gaand aan de jaarlijkse herden-
king.
Weet u het nog?
Hoeveel keukenfirma's zijn er wel niet?
Welke keuze maakt u? Om gek van te worden. Goede
firma's, die creatief, vakkundig en met zorg uw
opdracht uitwerken, zijn schaars. Houtwerf keukens is
een hele goede.
Waarom kiest u ons eigenlijk, al 40 jaar?
omdat wij ons aan onze afspraken houden
omdat wij kwaliteit en persoonlijk design
kombineren
omdat wij deskundige en ervaren medewerkers
hebben
omdat wij perfectie leveren tot in de kleinste
details
omdat wij het ontwerp afstemmen op al uw
wensen
Dit bewijzen wij u graag! Houtwerf Keukens staat voor
een conceptueel idee tot en met begeleiden, uitvoeren
en nazorg
KEUKENS b.v.
Lammenschansweg 130 Lelden Tel. 071 - 76 93 45
FEBRUARI - SHOWROOMKEUKEN - MAAND
MET 40% TOT 65% KORTING
advisering, levering en begeleiding
door gekwalificeerde medewerkers.
Heemskerk <6 De Jager
Administratieve Automatisering.
NoordwIJk tel. 01719 - 46566
fax. 01719 - 48547
NIEUWE ABONNEES
ONTVANGEN DE
KRANT DE EERSTE
2 WEKEN GRATIS.
Ja, dat is goed nieuws.
Dus neem ik
nu een abonnement.
Voorletters.
I Adres:
Postcode:
i Plaats:
LEIDEN MEINDERT VAN DER K
den haag Mstislav Rostropo-
vitsj. wereldberoemd Russisch
cellist, omhelst prins Claus bij
diens bezoek aan de 'master
class' die de Rus geeft in het
Koninklijk Conservatorium in
Den Haag. De cursus is een bij
zonder verjaardagscadeau voor
koningin Beatrix, die morgen
haar 55ste verjaardag viert. De
65-jarige Rostropovitsj heeft
een grote reputatie als cellist.
Hij was jarenlang docent aan
het conservatorium van Mos
kou. Door zijn openlijke stel-
lingname tegen de onderdruk
king van de oppositie door de
toenmalige Sovjet-regering,
kwam Rostropovitsj in 1970 in
conflict met de autoriteiten. Hij
keerde niet terug van een verlof
in het Westen. De cellist en de
koninklijke familie zijn al jaren
goede vrienden. Vorig jaar, tij
dens een optreden op het paleis
Noordeinde, bedachten regelde
de Russische maestro het op
merkelijke verjaardagsgeschenk
voor de koningin. Voor de mas
ter class, die drie dagen duurt,
zijn de beste studenten van de
Nederlandse conservatoria uit
gekozen. Prins Claus en konin
gin Beatrix luisterden gisteren
een uurtje. Ook vandaag en
morgen zijn zij aanwezig in het
Koninklijk Conservatorium.
Het marinevliegkamp Valkenburg heeft
te langzaam gereageerd bij de waters
noodramp van 1 februari 1953. Dat
schrijft journalist Kees Slager in zijn on
langs verschenen boek De Ramp, waarin
hij de dramatische gebeurtenissen rond
de overstroming van Zuidwest-Neder
land reconstrueert.
Zo was het vliegkamp, dat het centrum
is van de Opsporings- en Reddings
dienst, op zondagmorgen pas om 8 uur
bereikbaar. De ramp had zich al ruim
daarvoor voltrokken. Burgemeester Rijn-
ders van Middelharnis probeerde wan
hopig de marine in te schakelen voor
een oriëntatievlucht boven het eiland
Goeree Overflakkee en het droppen van
rubberboten. „Er was gewoon niemand
op het vliegveld, want het was zondag",
zo verklaart de burgemeester.
Valkenburg beschikte niet alleen over
alle communicatiemogelijkheden, de
vliegbasis bezat ook de enige helikopter
die Nederland op dat moment rijk was.
Toen het om 8 uur toch lukte contact te
leggen, was men niet bereid om met de
helikopter de lucht in te gaan vanwege
de harde wind. De piloot, luitenant ter
zee R. Idzerda, vond het niet verant
woord om te vliegen. „Ik was bang dat
de bladen van de rotor stuk zouden
slaan in de storm", aldus Idzerda veertig
jaar na dato. Volgens journalist Slager
durfde een Belgische piloot het daaren
tegen wel om op zpndagmiddag van het
vliegveld van Brussel op te stijgen. Hij
was de eerste die het rampgebied bereik-
Ook de vliegtuigen in Valkenburg ble
ven volgens Slager te lang aan de grond
omdat de storm dwars over landings
baan waaide. Pas toen burgemeester
Rijnders maar bleef aandringen op een
vlucht voor het droppen van rubberbo
ten boven Oude Tonge, veruit het
zwaarst getroffen, besloot de leiding van
het vliegkamp alsnog gebruik te maken
van een alternatieve baan.
.Het ging om een noodbaan van stalen
platen, daterend uit de oorlog, die al lan
ge tijd niet meer werd gebruikt. Hij lag
echter wel in de goede richting. En zo
steeg volgens het vliegrapport laat in de
middag, om tien over half vijf, de eerste
Mitchell op, die een half uur later twee
rubberboten in een polder bij Oude Ton
ge afwierp. Later gooide die in de duis
ternis nog een boot bij een boerderij
naar beneden. Na vijf uur vertrok er van
af Valkenburg nog een tweede toestel,
maar dat heeft 'in verband met de duis
ternis niets afgeworpen', zo meldt we
derom het vliegrapport.
De totale hulp die de geïsoleerde ei
landen op zondag van buitenaf ontvin
gen, bedroeg welgeteld drie rubberbo
ten. Volgens Slager heeft de ramp onno
dig veel mensenlevens geëist door het te
langzaam op gang komen van de red
dingsacties. „Velen zijn in de nacht van
zondag op maandag om het leven geko
men door onderkoeling. Ook op maan
dag zijn nog tientallen mensen gered.
die in bomen of op het dak van hun wo
ning zaten", zo licht Slager desgevraagd
toe.
Een woordvoerder van de afdeling ma
ritieme historie van het ministerie van
defensie zegt niet te kunnen reageren op
de inhoud van het boek De Ramp. Het
napluizen van de gegevens vergt min
stens enkele weken. Wel noemt de
woordvoerder de verwijten 'zeer on
waarschijnlijk'. Zo wordt volgens hem
een militair object permanent bewaakt
en is het dus altijd bemand. „Het is mo
gelijk dat die burgemeester niet het juis
te nummer heeft gedraaid."
Enkele dagen na de watersnood werd
Valkenburg wel het centrum van de in
ternationale hulpverlening voor het ge
troffen gebied. Dagelijks landden tiental
len vliegtuigen uit andere landen op het
marinekamp, van waaruit de goederen
verder worden gedistribueerd.
Meer over de watersnoodramp In de
zaterdagbij lage, pagina's 3132 en 33.
Tel.:
Na dc eerste 2 weken
betaal ik mijn abonnement:
i Q Per maand, automatisch
j 28.75)
O Per kwartaal-
via acceptgiro 82,85)
IQ automatisch 82,85)
J Nr. bank/giro
Handtekening:
ru*r Iridich I)-i#bUrl.
or bei 071-128030
8 712141 400053
