'Eén zwaluw in Doorn
maakt nog geen zomer'
Kerk Samenleving
UIT DE KERKBLADEN
Volle agendo
Dominee J. Mostert van de
Evangelisch-Lutherse Kerk
in Leiden veegt in het blad
'De Leidse Lutheraan' de
vloer aan met een nieuw
statussymbool; de volle
agenda. Volgens een nog
steeds groeiende groep
mensen staat het blijkbaar
goed wanneer je kunt zeg
gen dat je het razend druk
'hebt. Naai- mijn bescheiden
mening is 'De volle agenda'
een ziekte, en dan niet één
waar je niets aan kunt
doen, maar één die eenvou
dig te voorkomen is. En
mensen die geregeld de uit
drukking 'druk, druk, druk'
in de mond nemen, zijn pa
tiënten die diep te beklagen
Het scheppingsverhaal
yerteJt dat God de tijd
maakt en de tijd heeft voor
ons. Dat kan toch niet veel
anders betekenen dan dat
wij rijd vrij horen te hebben
voor elkaar om samen het
leven te vieren? En dat we
óok tijd mogen uittrekken
voor onszelf? Wie daar niet
(meer) toe in staat is, leeft
niet echt, maar is een druk
temaker van de ergste
soort. God behoede ons
daarvoor."
80-plussers 1)
De problemen waarmee
een predikant bij de uitoe
fening van zijn ambt wordt
geconfronteerd, zijn soms
meer dan complex. Wat te
denken van de kwestie
waannee dominee J.J.
Roodsant van de hervorm
de gemeente van Woubrug-
ge vorige week werd gecon
fronteerd. „Tijdens de ker-
keraadsvergaaering vernam
ik dat onze 80-plussers ge
wend zijn om na hun ver
jaardag van hun predikant
bezoek te ontvangen. Nu
heb ik bijna alle 80-plussers
al een bezoek gebracht,
zonder dat zij jarig waren
geweest. Een extraatje dus!"
J Maar dit extraatje brengt
"Roodsant wel in moeilijkbe
den. Alle 80-plussers ver
wachten namelijk van hem
dat hij het gebruikelijke be
zoekje na de verjaardag óók
nog aflegt. „Maar dan moe
ten de vele 70-plussers die
nog helemaal geen bezoek
van mij hebbent ontvan
gen, nog langer op bezoek
yan mij wachten", schrijft
bij in Het Kerkblad voor de
ring Alphen der Hervormde
Kerk. „Je kunt een uur im
mers maar één keer beste
den!"
80-plussers (2)
Met behulp van de kerke-
raad is de predikant er toch
uit gekomen. Het plan luidt
als volgt: „Per september
a.s. ga ik beginnen met het
'80-plusverjaardagsbezoek',
waardoor ik elke verjaarde
80-plusser ué de verjaardag
zal opzoeken. Tot die tijd
wordt aan alle gemeentele
den gevraagd om de 80-
plussers die jarig zijn, een
verjaardagskaart te sturen.
De verjaardagen zuüen ui
teraard in het kerkblad wor
den gepubliceerd.' Op deze
manier is het toch feest op
en na de verjaardag. Boven
dien zijn dan alle gemeen
teleden bij die verjaardag
betrokken. U doet er de 80-
plussers een groot plezier
mee én u bouwt de onder
linge gemeenschap erdoor
Allerwege twijfel over gesprek tussen Bonders en gereformeerden
„Het gesprek tussen Bonders en gereformeerden moet ik
nog zien gebeuren." De Katwijker dr. J. Hoek, momenteel
hervormd predikant te Veenendaal, toont zich sceptisch
over de contacten tussen deze partners in de toekomsti
ge Samen op Weg-kerk. „De gereformeerden zijn voor
veel Bonders nog niet in beeld." Hoek is assessor primus
(vice-voorzitter) van de Hervormde synode en lid van de
Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde
Kerk.
dereen zijn gezegd, aldus Hoek.
„De basis in de Bondsgemeen-
ten is nog mijlenver verwijderd
van wat er in de synode ge
beurt."
Binnen de Gereformeerde
Bond is men het er over eens
dat de kerk van de toekomst
duidelijk gereformeerd moet
zijn. De huidige ontwerp-
kerkorde, die zowel calvinistisch
als luthers is, is een beetje vlees
en een beetje vis. Een gedachte
die Hoek persoonlijk aanspreekt
is dat de lutheranen in federa
tief verband worden opgeno
men in het SoW-verband. In de
definitieve kerkorde zouden de
lutheranen dan een eigen Ro
meins artikel X (over de belijde
nis) moeten krijgen.
Identiteit
Het hervormde van de kerkorde
uit 1951 is dat het een belijdend
stuk js en dat die kerkorde een
theologische inbreng heeft. De
gereformeerde benadering is
dat de kerkorde meer een boek
je van orderegels is. De ont-
werp-kerkorde bevat zekere ele
menten uit de gereformeerde,
kerkorde en een niet onaan
zienlijke lutherse inbreng, die
veel groter is dan op grond van
de getalsverhoudingen gerecht
vaardigd zou zijn. „Ik ga er echt
vanuit dat er allerlei verschui
vingen in die ontwerp-kerkorde
Op de extra-zitting van de Her
vormde synode een week gele
den hadden Bonders en een en
kele gereformeerde in gespreks
groepen rechtstreeks contact
met elkaar. „Daar hoor je posi
tieve geluiden over." Ze spraken
niet alleen óver elkaar, maar
ook mét elkaar. „Maar één zwa
luw in Doom maakt nog geen
zomer", aldus Hoek. De in Lei
den gepromoveerde theoloog
wordt als voornaamste kandi
daat gezien om over een jaar dr.
G.H. van de Graaf als praeses
(voorzitter) van de Hervormde
synode op te volgen.
De Bonders zijn terughou
dender ten opzichte van het ge
sprek met de gereformeerden
dan ten opzichte van dat met de
andere hervormden over de
ontwerp-kerkorde van de te
vormen Samen op Weg-kerk.
Hoek verwijst naar de situatie in
Veenendaal. Tot op heden zijn
hier nauwelijks contacten tus
sen de Bondsgemeenten en de
Gereformeerde Kerken. De do
minee vertelt van een ouderen -
middag waar hij woensdag had
uitgelegd wat er op de extra sy
nodezitting was gebeurd. De
opmerking over het Samen op
Weg-proces van één van de
aanwezigen („Het wordt toch
nooit wat") kon bijna door ie
mogelijk zijn", zegt Hoek. Het
ontwerp is een goede gespreks-
basis, maar mag niet allerlei
dingen afsluiten. Als de federa
tie al een gepasseerd station is,
dan is er weinig ruimte.
De officiële benaming van de
Bond is de 'Gereformeerde
Bond ter verdediging en ver
breiding van de Waarheid in de
Nederlandse Hervormde (Gere
formeerde) Kerk'. Die toevoe
ging wijst extra op de calvinisti
sche identiteit die samenhangt
met de belijdenisgeschriften.
Als dat op één of andere manier
wegvalt, komt men in het lucht
ledige. Is die Vaderlandse Kerk
er dan nog wel?
Hoek citeert dr. G. Immink
van het Hervormd seminarium,
die op de synode zei dat voor de
Bonders de belijdenisgeschrif
ten geen vergeelde papieren
zijn. Zij kennen ze en horen ze
elke zondag. Die belijdenisge
schriften zijn voor deze mensen
erg dierbaar, aldus Hoek. Het is
daarom ook voor de hand lig
gend dat zij zich hier druk over
maken.
Met de uitdrukking historische
continuïteit wordt bedoeld dat
de kerk van de toekomst op
goede gronden als de voortgang
(niet de voortzetting) van de Va
derlandse Kerk der Hervorming
kan worden gezien. „De kerk is
wel veranderd, maar ik zit nog
steeds in dezelfde kerk. De
nieuwe kerk is geen afscheiding
van de historische Hervormde
Kerk." Die gedachten zijn in
Bondskringen uitermate rele-
Belijdenis
In artikel X van de Hervormde
kerkorde wordt gesproken van
'in gemeenschap met' de belij
denis der Vaderen. Bij het op
stellen ervan in 1951 is nog ge
sproken over 'in overeenstem
ming met', maar is gekozen
voor het eerste omdat dat die
per is, meer ademt. Met die uit
leg konden de Bonders ermee
leven.
In de kerkorde van de nieuwe
kerk mag de gemeenschap met
de belijdenis niet minder hecht
zijn dan thans in artikel X. Door
een verdere relativering van de
klassieke belijdenis komt de his
torische identiteit van de kerk in
het geding, zegt Hoek.
„Dan komt er zoveel ruimte
voor pluraliteit, dat het gesprek
om de Waarheid niet meer echt
spannend is. Dan wordt het; zo
veel hoofden, zoveel zinnen.
Dan is er echt sprake van een
paraplu-kerk." Men moet elkaar
kunnen aanspreken op de ker
nen van het belijden (onder
meer het Apostolicum en de
Hervormde belijdenisgeschrif
ten). Dat gevaar wordt volgens
Hoek in de ontwerp-kerkorde
niet voldoende afgeschermd.
„Ik kan hopen dat er een Sa
men op Weg-kerk komt, als aan
die twee ijkpunten wordt vol
daan. Anders kan ik er alleen
maar voor vrezen." Of de Gere
formeerde Bond daarin mee
gaat? „De gedachte van een
eventuele afscheiding is niet
één keer door de Gereformeer
de Bond zelf geopperd, maar bij
herhaling door anderen. Heel
weinig mensen zullen dat een
goede optie vinden. Zij willen
dat oprecht niet", zegt Hoek.
Het zal nog wel even duren
voordat de nieuwe kerk er is.
Eerst moet de ontwerp-kerkor
de, dan de kerkorde worden
aanvaard. Vervolgens komen de
ordinanties nog. De uiteindelij
ke beslissing verwacht Hoek
'niet voor het jaar 2000, als het
komt'.
Dominee Hovius:
'Geen behoefte
aan contact op
grondvlak van
gemeenten'
KATWIJK» DICK V
„Of er in Katwijk aan Zee-be
hoefte bestaat aan contacten
tussen de Bondsgemeenten
en de Gereformeerde Ker
ken? Ik wil natuurlijk niet
vooruitlopen op de gespreks
ronden in de wijkgemeenten
en de kerkeraad, maar ik ben
daar erg pessimistisch over."
De Katwijkse predikant
W.Chr. Hovius kan zich wel
wat voorstellen bij de uit
spraak van dr. I. Hoek dat de
basis van de Bondsgemeen
ten nog mijlenver verwijderd
is van wat er in de synode ge
beurt. Wat dat betreft is de
situatie in de kustplaats nog
uitzonderlijker dan die in
Veenendaal. Van de tien her
vormde wijkgemeenten zijn
er vijf van Gereformeerde
Bonds-signatuur en vijf con
fessioneel. „Maar dan ook
écht confessioneel", om
schrijft Hovius. „Het is vol
gens mij uniek in den lande
dat de GB-gemeenten en de
confessionelen inhoudelijk
zo dicht bij elkaar liggen. Er
wordt in dit verband wel ge
sproken van Katwijks confes
sioneel."
De enige geformaliseerde
band tussen de hervormde
wijkgemeenten en de plaat
selijke Gereformeerde Kerk
bestaat in Katwijk aan Zee
uit de aanwezigheid van een
gezamenlijke evangelisatie
commissie. Maar op kerke-
raadsniveau is er niet of nau
welijks sprake van enig con
tact. „Daar is op het grond
vlak van de gemeenten niet
zoveel behoefte aan", meent
Hovius. „Ik heb ook niet be
grepen dat er in de toekomst
vanuit de hogere organen
van de kerk in dat verband
enige dwang wordt toege
past."
De ontwerp-kerkorde
wordt over enige tijd bespro
ken op het niveau van de
classis en de wijk-kerkera-
den. „Verder denken we ook
nog aan de organisatie van
een bijeenkomst waarop alle
hervormde ambtsdragers
zich nog eens over dit stuk
uitspreken", aldus Hovius.
Blokkades
Zijn collega-dominee P. van
der Horst van de Gerefor
meerde Kerken van Katwijk
aan Zee deelt in grote lijnen
de visie van Hovius. „Ik denk
dat het heel reëel is om te
zeggen dat er in de huidige
verhoudingen geen mogelijk
heden voor nauw contact
zijn. Daar is de hervormde
gemeente niet aan toe. Wat
ons betreft zijn de blokkades
veel minder hoog: wij willen
wel praten."
Van der Horst spreekt, als
het gaat om de contacten
tussen hervormden en gere
formeerden in Katwijk, over
een 'proces van jaren'. „Ik
ben natuurlijk geen profeet,
maar dat het lang gaat duren
is wei duidelijk." De situatie
dat er in de kustplaats in alle
opzichte sprake zal zijn van
één verenigde kerk, lijkt wel
haast onhaalbaar. „Maar dat
hoeft ook niet", zegt Van der
Horst. „Er is ook binnen de
verenigde kerk genoeg ruim
te om min of meer zelfstan
dig door te gaan. Maar dat is
natuurlijk wat anders dan
compleet langs elkaar heen
leven."
HET WEER
ROB GROENLAND
Bescheiden winterperiode
Het zeer zachte weer van de,afgelo
pen weken maakt op het ogenblik
plaats voor een bescheiden winter
se periode. In het begin van de
week begonnen koude luchtmas-
sa's vanuit Groenland naar het zui
den te stromen. Een groot deel van
die kou boog uiteindelijk naar het
zuidoosten af en nestelde zich bo
ven een deel van Scandinavië. De
hoogtestromingkaarten van de af
gelopen dagen lieten duidelijk zien
dat de sterke westdrift nu wordt af
gebogen naar het hoge noorden,en
dat er ruimte wordt gemaakt voor
de opbouw van een groot en sterk
hogedrukgebied van de grond af tot
ongeveer 8 kilometer hoogte.
Boven Denemarken en het noorden
van Duitsland verzamelde zich
donderdagavond al koude lucht,
welke langzaam vorderingen rich
ting Nederlandse grens maakte.
Langs het scheidingsvlak tussen de
warme en koude lucht kwam het
boven Friesland tot zware regens
met op sommige meetstations bij
na 40 liter water per vierkante me
ter.
derland binnen te stromen, waarbij
de neerslag in de vorm van sneeuw
uit de lucht kwam vallen. Gelijker
tijd werden in Zeeland nog kwik
standen van 9 graden opgete
kend. In de loop van de ochtend
sijpelde de koudere lucht via het
IJsselmeer naar onze regio, waarna
de temperatuur aan een geleidelij
ke daling begon.
Dit weekeinde staat in teken van
rustig winterweer onder hogedruk-
invloed. Wel is het zo dat eventuele
mist en laaghangende bewolking
heel moeilijk is in te schatten. In
de nacht en vroege ochtend kan
het een 2 tot 4 graden gaan vrie
zen, waarbij overdag de kwikdraad
een aantal graden boven het vries
punt uitkomt. Dit type kou wordt in
het vakjargon ook wel stralingskou
genoemd. Door het ontbreken van
transportkou kan de lucht alleen
afkoelen door het uitzenden van
warmtestraling, gedurende de
avond en de nacht, van de aarde
naar boven toe. Dit enigszins saaie
weertype krijgt volgende week nog
wel een vervolg, echter een over
gang naar onvervalst winterweer zit
er helaas'niet in.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Zuid-Noorwegen:
Vandaag in het binnen-
ig opklarin-
enige tijd regen, voorafge
gaan door sneeuw. Over
dag eerst nog lichte vorst,
in de nacht matig. Zondag
zachter met temperaturen
Zuid-Zweden:
Helder vriesweer. Droog.
Overdag op de meeste
plaatsen lichte vorst, 's
nacht matig of streng.
Temperaturen zondag
overdag boven nul.
Denemarken:'
Helder en droog. In de
loop van zondag wolken
velden of mist. Tempera
turen overdag rond nul
graden, 's nachts lichte, lok
tige vorst, zondag iets zachte
regen. Zondag droog en rustig weer met
wolkenvelden. België en Luxemburg:
Wolkenvelden, ook af en toe zon en
droog. Maxima van 6 graden aan dë Bel
gische kust tot iets boven nul in Luxem
burg.
Duitsland:
In het noorden droog en tamelijk zonnig.
In het midden, zuiden en oosten wol
kenvelden en eerst nog wat regen of
sneeuw, 's Nachts lichte tot matige
vorst, overdag iets boven nul.
Canarische Eilanden:
daag een enkele bui. Aan de zuidkusten
af en toe zon maar ook kans op een bui.
Maxima ongeveer 20 graden.
Marokkaanse westkust:
Tamelijk veel bewolking en van tijd tot
tijd een bui. Maxima van 16 graden in
Tangertot 21 in Agadir.
Tunesische kust:
Af en toe zon, het meest in het zuiden.
In de loop van zondag meer bewolking.
Droog. Maxima ongeveer 18 graden.
Frankrijk:
Vandaag in het noorden eerst nog bewol
king en mogelijk wat regen. Later opkla
ringen, droog en in de nacht lichte vorst.
In het
Maxin
13 aan Riviera.
Corsica en Sardinië:
Wolkenvelden, af en toe
Maxima rond 15 graden.
Middellandse Zee circa 15 gra-
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
ZATERDAG 30 JANUARI 1993
Zon- en maanstanden
Zon op 8.22 zon onder 17.20
Maan op 10.32 maan onder01.05
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 7.32 en 19.48
Laag water 3.06 en 15.57
Weerrapporten 29 jan 19 u
Wisselvallig weer met tamelijk vee
wolking en enkele regen- of o
en. Maxima aan de Costa Verde 16 gra
den, elders enkele graden lager.
Zwitserland en Oostenrijk:
Aan de noordzijde van de Alpen wolken
velden en vrijwel overal droog. Aan de
zuidzijde flink wat zon en droog. Tempe-
op 2000 meter geleidelijk dalend
