Mexx: kans voor open doel
Sekse van kind kan niet
vooraf worden bepaald
Het Gesprek van de Dag
fes»*
«.«•rtïsï®*"
Alleen zussen, zwagers en
tantes klagen over aambeien
Aantal werknemers
Schiphol stijgt licht
'Over vijfjaar nieuw
middel tegen kanker'
m
10
ans"0 eeneïS^ SeW£""'
Benett°"wê
VRIJDAG 29 JANUAR11993
Het heeft iets van een samen
zwering. Eerst vraagt een blote
Luciano Benetton van het ge
lijknamige kledingmerk in een
paginagrote advertentie zijn
kleren terug. Daags erna zegt
concurrent Mexx uit Voorscho
ten in een identieke advertentie
dat Benetton de kleren kan krij
gen. Leuk toch, die wederzijdse
dienstbaarheid.
In werkelijkheid was de adver
tentie van Benetton het start
schot voor een campagne om
via de eigen ruim 5.500 winkels
in 100 landen in samenwerking
met Caritas en Rode Kruis ge
bruikte kleren in te zamelen om
ze vervolgens te distribueren in
Derde Wereldlanden en in
rampgebieden.
Zoals Benetton zelf uitlegt,
moeten we dat vooral niet zien
als liefdadigheid. Maar als een
nieuwe poging van het Italiaan
se bedrijf om ae grenzen van
wat er mogelijk is met reclame
te verleggen. „Het is de demon
stratie van hoe een internatio
naal bedrijf zijn distributienet
werk kan gebruiken voor een
humanitair doel. We willen ook
andere bedrijven laten zien hoe
het imago kan worden verbe
terd door het opzetten van
nieuwe reclameprojecten
Benetton heeft een naam hoog
te houden als het gaat om
grensverleggende reclame. On
der het motto 'United colors of
Benetton' werden vaak schok
kende foto's gepubliceerd in
bladen en op billboards zonder
dat die in feite iets met de pro-
dukten van het bedrijf te maken
hadden. Op die manier werden
afbeeldingen gebruikt van een
stervende AIDS-patiënt, een
met olie besmeurde vogel en
tot woede van het Vaticaan
een non die door een priester
werd gezoend. Na het doorbre
ken van die taboes werd het stil
ler rond Benetton. De besmeur
de vogel werd nog eens uit de
kast gehaald na de olieramp bij
de Shetland-eilanden. Maar
echt iets nieuws bleef al een
tijdje uit.
Nu is dat er dan wel en, ja hoor,
de tongen worden weer losge
maakt. De nieuwe campagne is
niet shockerend zoals in het
verleden het geval was. Maar
het is wel bijzonder dat de eer
ste de beste uiting al een te-
genadvertentie uitlokt. Bedoeld
als een grap, maar toch serieus,
zegt Manon Lijftogt van Mexx
Nederland. „Er moet wat meer
gelachen worden. Dat kan ook
door een grap te maken met
een concurrent. Het sloot per
fect aan, het was een schot voor
open doel. En wat ons betreft
kan Benetton letterlijkzeker
niet figuurlijk, de verhouding is
niet slecht de kleren krijgen.
Wij zijn bereid aan die inzamel-
actie mee te werken"j
Als het aan haar ligt, plaatst
Mexx vaker van dit soort adver
tenties. „We hebben er ook
geen moment aan getwijfeld
toen we de advertentie van Be-
netton zagen. We wisten ook al
snel wat de achtergrond was. En
we hebben alleen positieve re
acties gehad. Van klanten en
ook van Benetton". Benetton
zelf beperkt zich in zijn reactie
tot tien kantjes uitleg over de
nieuwe campagne door Luciano
Benetton zelf en reclameman
OlivieriToscani.
Het personeel van de Benetton-
vestiging aan de Leidse Haar
lemmerstraat heeft de adverten
ties ook gezien. Maar daar is de
reactie van Mexx toch minder
goed gevallen. „Dat is toch be
neden peil", zegt bedrijfsleid
ster Gaby Rietman. „Ze weten
zeker niet wat er achter zit".
Want ook aan de Haarlemmer
straat gaat Benetton volgende
maand gebruikte kleren inza
melen.
Of Benetton de mensheid een
dienst bewijst door op deze ma
nier de grenzen van de reclame
te verleggen, is nog de vraag. In
Nederland is dat in elk geval
twijfelachtig. Hier bestaat al
sinds jaar en dag een hecht net
werk voor de inzameling van
gebruikte kleren. En Benetton
fietst daar ter meerdere eer en
glorie van de grensverleggende
reclame en zichzelf dwars door
heen.
Dat beaamt ook Th. van den
Berg die bij het Leger des Heils
gaat over de 'herbestemming
van goederen', waar ook de kle-
dinginzameling onder valt. „Ik
denk niet dat wij erg blij zijn
met zo'n actie", zegt hij. „Maar
we kunnen er weinig tegen
doen". Het Leger zamelt sinds
jaren systematisch kleding in.
Die wordt gesorteerd. Direct
bruikbare spullen gaan naar te
huizen voor daklozen, naar
asielzoekerscentra, maar wor
den ook gebruikt voor mensen
die anderszins in acute kleding-
nood zitten. Wat overblijft gaat
naar de handel. Soms komt er
ook kleding via die handelska
nalen in de Derde Wereld te
recht. Want, zo legt Van den
Berg uit, de behoefte aan kle
ding is in Derde Wereldlanden,
afgezien van rampgebieden, he
lemaal niet zo groot. „Er is meer
behoefte aan medicamenten",
meent hij.
RUDOLF KLEUN
De Utrechtse proctoloog (anus-
deskundige) Janssen heeft de
noodklok geluid. De huisartsen
zouden niet weten wat een
aambei is. Er wordt maar raak
geopereerd en niemand durft
over alternatieve manieren van
genezen te praten. De aambei
moet bespreekbaar worden op
feestjes en partijen. Het taboe
moet verdwijnen.
Een taboe rond de anus? Aam
beien onbespreekbaar? Nou en
of. H. Walenkamp, eigenaar van
drogisterij Boerhaave aan de
Haarlemmerstraat in Leiden,
kan er over meepraten. Met de
regelmaat van de klok komen
bij hem in de zaak mensen vra
gen om een tubetje Sperti, maar
altijd voor zus, zwager of broer.
„Het gebeurt bijna nooit dat ie
mand gewoon voor zichzelf iets
tegen aambeien komt halen."
Het taboe dat op aambeien rust,
is volgens de drogist vele malen
groter dan dat op bijvoorbeeld
condooms. „Tien jaar geleden
kwamen mensen met een krant
onder de arm condooms halen.
Nu nemen ze diezelfde krant
mee om er een tubetje Sperti
een bekend anti-aambeimiddel
onder mee te nemen".
Zeggen dat je aambeien hebt is,
zo is Walenkamps ervaring,
voor vrijwel iedereen moeilijk.
„Mensen gaan dralen. Een volle
zaak nodigt niet uit tot het doen
van een anti-aambeibestelling.
Je ziet zulke mensen langdurig
snuffelen totdat de zaak leeg is.
Dan komen ze met de bestelling
op de proppen, voor alweer die
zus, tante of oom."
Waarom gaat de aambei niet
makkelijk over de tong? Op
stoppingen in het spijsverte
ringskanaal worden wèl open
lijk en vrijelijk met de drogist
besproken. Walenkamp: „De
aambei wordt geassocieerd met
vies. Net zoals mensen zich ge
neren voor hoofdluis, schamen
ze zich voor een aambei. Alsof
die het gevolg zouden zijn van
slechte hygiëne. Daar praat je
dus niet over."
Dat geldt niet voor iedereen. De
Leiderdorpse mevrouw Eder-
veen, die overigens voor een tu
be tandpasta en lippenpomma
de de zaak binnenkomt, heeft er
geen enkel probleem mee. „Ik
heb zelf ook wel eens een aam
bei gehad. Dat zèg je toch ge
woon tegen je drogist. Dat is
toch niet raar? Kan iedereen
overkomen".
Als voor de drogist de aambei al
vertrouwd is, hoe valt dit dan te
rijmen met de constatering van
de Utrechtse proctoloog dat de
meeste huisartsen niet eens
precies weten wat een aambei
is? Janssen beweert dat artsen
niet weten dat de aambei een
nuttige functie heeft. Het zweili
chaam zorgt er voor dat de ont
lasting niet vanzelf 'naar buiten
valt'.
De huisartsen in deze regio rea
geren ietwat verbaasd op de
constatering van Janssen. „Wij
zouden niet weten wat een
aambei is? Iedere huisarts krijgt
ten minste twee keer per week
een aambeipatiënt op zijn
spreekuur. Dan is het toch on
denkbaar dat de arts niet uit en
te na zou weten wat een aambei
is", aldus één van de Leidse
huisartsen. Waarnemend huis
arts D. Coppoolse in Alphen aan
den Rijn onderschrifjt deze me
ning van harte: „Deze specialist
heeft, net zoals vele specialis
ten, geen idee van de huisart
senpraktijk".
Janssen vindt dat er te vaak
wordt geopereerd. Er wordt niet
over alternatieven voor de ope
ratie gesproken omdat er een te
groot taboe op rust. Een pijnlij
ke en ingrijpende operatie is
volgens Janssen te voorkomen
door de aambeien met rubbe
ren bandjes in de einddarm op
hun plaats te brengen, maar de
ze methode is volgens de
Utrechtenaar nauwelijks be
kend.
Hoewel hij niet al te diep op de
kwestie wil ingaan, 'ik ken het
exacte onderzoek niet', ontkent
chirurg Van Rhee van het Leidse
Diaconessenhuis in alle toon
aarden dat er maar lukraak
wordt geopereerd. „De huisart
sen vragen hier speciaal om de
ingreep met rubberen bandjes."
Ook bij het AZL valt de keuze
vaak op de rubberen hulpmid
delen. „In vergelijking met vroe
ger worden hier veel en veel
minder aambeioperaties uitge
voerd", aldus voorlichter Ket
ting.
MONICA WESSELING»
De Leidse drogist Walenkamp: „De aambei wordt geassocieerd met
vies. Net zoals mensen zich generen voor hoofdluis, schamen ze zich
voor een aambei." foto hielco kuipers
AZL-deskundige hekelt Engelse kliniek
Ouders, die een kind willen, kunnen niét kiezen voor een
jongen of meisje. Het is onmogelijk het zaad van de va
der zo te splitsen, dat vooraf kan worden bepaald of een
vrouw van een zoon of dochter bevalt.
Nico Naaktgeboren: „Indien de sekse van tevoren zou kunnen worden
bepaald, dan was dat al lang in de dierenwereld doorgevoerd".
foto tejo rincers
LEIDEN JAN WESTERLAKEN
Dr. Nico Naaktgeboren
hoofd van de afdeling kunstma
tige bevruchting van het Acade
misch Ziekenhuis Leiden is
er duidelijk over. Hij omschrijft
de opening van een kliniek in
Londen waar ouders kunnen
kiezen of hun aanstaande kind
een jongen of meisje wordt, als
pure volksverlakkerij en storm
in een glas water.
Naaktgeboren: „Die kliniek
biedt iets, dat zij niet kan waar
maken. Kijk, ik lig er niet wak
ker van, maar het gebeurt wel.
Zo'n bericht krijgt abnormaal
veel publiciteit, terwijl het daar
geen aanspraak op kan maken.
Mensen worden willens en we
tens voor de gek gehouden. Dat
is het kwalijke aan de zaak. Wat
AGENDA
VRIJDAG 29 JANUARI
Wmterconcert door het Leids Politie
Muziek Gezelschap. Stadsgehoorzaal,
aanvang 20 00 uur
Feestavond met disco in buurthuis 't
Spoortje voor longeren vanaf 16 jaar,
zaal open 20.00 uur.
kan er gebeuren? Een gezinne
tje heeft één of meer meisjes als
nakomelingen, maar het wil
dolgraag nog een jongen. Ik zie
het gebeuren. Die mensen heb
ben er alles voor over om een
zoon te krijgen. Ze beseffen niet
dat de hoop, die zij op de kli
niek gevestigd hebben, vals is.
Het kost hun handenvol geld en
zij krijgen er niets voor terug. Ik
vind dat niet eerlijk. De enige,
die er beter van wordt, is de ei
genaar van de kliniek."
Naaktgeboren verwacht dat
vooral Chinezen richting Lon
den zullen reizen voor een
zoon. In hun land is een strenge
geboortebeperking. Echtparen
mogen niet meer dan één kind
hebben. En jongens, legt de
AZL-deskundige uit. staan in
China in aanzienlijk hoger aan-
Klaverjassen. jokeren en sjoelen bij
Speeltuinvereniging Stevenshof. C.
van Bruggepad 2. aanvang 20.15
Noordwijk
Propaganda-avond van de Noordwijk
se Reddingsbrigade, opvoering van de
klucht "Gevaarlijk Snoepgoed", De
zien dan meisjes. „Maar het
zullen vooral de Chinezen met
een dikke portemonnee zijn die
naar Engeland komen. Om hen
is het de eigenaren van de kli
niek ongetwijfeld te doen. Want
ik geloof dat één behandeling
1500 gulden kost. Kassa dus."
Naaktgeboren gaat zelfs nog
een stap verder. Hij zegt: „Voor
af het geslacht van een kind be
palen kan niet. En wat ook niet
kan, is vaststellen of een em
bryo een jongetje of meisje
wordt. Op de hele wereld is dat
tot nu toe één keer gelukt. Dit is
verschrikkelijk moeilijk.
Daarom krijgen ouders in
wier familie erfelijk overdraag
bare ziekten voorkomen (bloed
erziekte of spierafwijkingen),
eerst een genetisch advies als zij
een kind willen. Van de geneti
cus krijgen zij te horen hoe
groot de kans is, dat het kind de
kwaal heeft. Naaktgeboren:
„Ook aan een embryo kun je
niet zien of het kind ziek
wordt."
Indien de sekse van tevoren
Rank, Golfbaan 99, aanvang 20.00
Kienavond bij HSV De Sportvisser in
het clubgebouw aan de Bosweg, aan
vang 20.00 uur.
ZATERDAG 30 JANUARI
Leiden
zou kunnen worden bepaald,
was dat al lang in de dierenwe
reld doorgevoerd, is de stellige
overtuiging van Naaktgeboren.
Z'n verklaring voor die gedachte
is simpel: „De commerciële be
langen in dit wereldje zijn een
stuk interessanter dan toepas
sing op de mens. Overigens
sluit ik niet uit dat ooit vooraf
het geslacht kan worden vastge
steld", zegt hij.
Inmiddels bemoeit ook de
politiek zich met de kwestie.
RPF-kamerlid Meindert Leer
ling heeft staatssecretaris Si
mons van volksgezondheid ge
vraagd te voorkomen dat er in
Nederland klinieken worden ge
opend waar de ouders voor een
zoon of dochter kunnen kiezen.
Leerling wil weten of deze kli
nieken op grond van de wet
kunnen worden geweerd. De
RPF zegt dat praktijken, zoals
die nu in Engelse hoofdstad
plaatshebben, volstrekt in strijd
zijn met de rechten van onge
borenen.
Platenbeurs in het Antonius Club
huis, Lange Mare. van 10 00 tot
16.00 uur.
Noordwijk
Extra ruildag van de Noordwijkse Ver.
van Postzegelverzamelaars. De Kuip.
Zeestraat 1. aanvang 10 00 uur
Propaganda-avond van de Noordwi|k-
se Reddingsbrigade, opvoering van de
klucht 'Gevaarlijk Snoepgoed'. De
Rank. Golfbaan 99. aanvang 20.00
Back to the Sixties Party. Hotel Oran
je. aanvang 21.00 uur
ZONDAG 31 JANUARI
Zoeterwoude
De Bintangs in Don Bosco, Zuid-
buurtseweg 57. aanvang 21.00 uur
Wassenaar
Tafelvoetbal
Tafeivoetbaltoernooi bij rockcafé Twi
light Zone. Deylerweg 153. van
14.00 tot 17.00 uur.
SCHIPHOL»
Het aantal mensen dat werk
zaam is op Schiphol is vorig jaar
opnieuw toegenomen. Eind
1992 werkten 43.517 perso
neelsleden bij bedrijven op het
luchthaventerrein, 299 meer
dan een jaar eerder. De groei
komt vooral voor rekening van
de luchtvaartmaatschappijen
KLM, Martinair en Transavia.
De afgelopen tien jaar is er ie
der jaar sprake geweest van een
groei van het aantal werkne
mers op de luchthaven. In 1983
werkten er 27.748 mensen.
LEIDEN JAN WESTERLAKEN
De Leidse hoogleraar S.O. Wa
genaar voorspelt dat er tussen
de vijf en tien jaar, dankzij de
technologische ontwikkeling op
het terrein van het afweersys
teem, een nieuwe therapie te
gen kanker is. Hij houdt echter
wel een slag om de arm: „Of dit
direct de magische kogels zijn,
effectief en zonder bijwerkin
gen, is onzeker."
Wagenaar zei dit vandaag bij
zijn benoeming als hoogleraar
immuuntechnologie aan de
Rijksuniversiteit Leiden. In zijn
toespraak, getiteld 'Op weg naar
de magische kogel?', stond War-
naar langdurig stil bij de ge
schiedenis en de huidige stand
van zaken van kanker en hoe
kankercellen via het afweersys-
Maar de omvang van de groei
neemt sinds 1989 af. Door de
malaise in de luchtvaart voeren
veel bedrijven reorganisaties
door, waardoor arbeidsplaatsen
verloren gaan.
Het aantal vrouwelijke Schip-
hol-medewerkers groeide vorig
jaar fors met 2.166 tot 13.951.
Het aantal mannen nam af met
1.867 tot 29.566. De meeste
werknemers waren afkomstig
uit Amsterdam (22,1 procent).
Zuid-Holland en Haarlemmer
meer volgden met respectieve
lijk 17,5 procent en 14,4 pro
cent.
teem kunnen worden aange
pakt.
Volgens hem beperkt de over
heid, door allerlei regels, de ont
wikkeling. Regels en controle
vindt Warnaar nodig. ..Omdat
aanvragen voor bepaalde on
derzoeken vaak lang op goed
keuring moeten wachten, lopen
de kosten geweldig op. Elke ver
andering heeft risico's. De wens
om die geheel uit te sluiten
houdt nieuwe ontwikkelingen
tegen."
Warnaar hield in zijn toe
spraak bovendien een pleidooi
voor een betere samenwerking
tussen de universiteit en het be
drijfsleven. De nieuwe Leidse
hoogleraar is al sinds 1974 ver
bonden aan de medische facul
teit van de RUL, vakgroep pa
thologie.
Anusol
EpiAnat"
>eïr
