Weer tegenslag voor
vredesplan Cambodja
Donaulanden willen niet
vervallen in Balkanoorlog
Buitenland
Oekraïne dreigt zijn
plutonium te verpatsen
Protest bij begrafenis journalist
Arap Moi stuurt
parlement naar huis
Angola dreigt V-raad dreigt Kroatië met maatregelen
DONDERDAG 28 JANUAR11993
7.
Nog geen president in Slowakije
praag Het Slowaakse parlement is er gisteren voor de tweede
maal niet in geslaagd een president te Idezen. Roman Kovac, de
kandidaat van de regerende HZDS van premier Meciar, kreeg 78
stemmen. Zijn rivaal Milan Ftackin behaalde er 31. Om te win
nen zijn 90 van 150 stemmen in het parlement nodig. Op 15 fe
bruari wordt een nieuwe verkiezingsronde gehouden met nieu
we kandidaten.
Intrekking homoverbod uitgesteld
Washington De Amerikaanse president Clinton stelt de intrek
king van het verbod op homoseksuelen in het leger onder druk
van het Congres en de legertop een halfjaar uit. Clinton wil de
maatregel geleidelijk aan doorvoeren. Hij is van plan de intrek
king van het verbod te koppelen aan voor zowel hetero's als ho
mo's geldende 'strikte richtlijnen voor het gedrag ten aanzien
van seksuele contacten in het leger'. Clinton volstaat voorlopig
met een maatregel die de militairen verbiedt nog langer te infor
meren naar de seksuele voorkeuren van recruten.
Anglicaanse kerk ontdekt TV-reclame
londen De Anglicaanse kerk heeft de televisiereclame ontdekt
om mensen opnieuw te interesseren voor haar boodschap. Het
twintig seconden tellende filmpje, waarin onder andere een met
olie besmeurde eend, een portret van Saddam Hussein en de ka
thedraal van Lichfield voorkomen, is de eerste kerkelijke recla
mespot sinds de televisie haar intrede deed in het Verenigd Ko
ninkrijk.
Proces tegen Honecker gaat door
berlijn Het proces tegen de voormalige Oostduitse leider Erich
Honecker (80) wordt op 8 februari hervat, ook als Honecker, die
eerder deze maand naar Chili vertrok, niet komt opdagen. De
rechtbank in Berlijn maakte op 13 januari een eind aan het pro
ces wegens de slechte toestand van de aan kanker lijdende oud
leider. Het hof van beroep heeft de opheffing van het proces om
formele redenen ongedaan gemaakt.
Weduwe Hoxha krijgt negen jaar
tirana» Nexhmije Hoxha, weduwe van de stichter van het com
munistische Albanië, Enver Hoxha, is gisteren veroordeeld tot
negen jaar gevangenisstraf wegens 'verkwisting van staatsgel
den'. De openbare aanklager had 14 jaar gevangenisstraf geëist.
Beledigen Le Pen kost Tapie één franc
parijs De Franse minister van stadsontwikkeling Bernard Tapie
is gisteren veroordeeld tot het betalen van een symbolische boe
te van 1 franc omdat hij de extreem-rechtse leider Jean-Marie Le
Pen 'een bastaard' heeft genoejnd. Tapie beledigde Le Pen tij
dens een politieke bijeenkomst in januari 1992, toen beide man
nen kandidaat stonden voor lokale en nationale posten.
Bouterse is militair-af volgens defensie
Paramaribo» De Surinaamse regering in Paramaribo heeft giste
ren formeel het ontslag van ex-bevelhebber van het leger Bou
terse aanvaard. Minister Gilds (defensie) was kort over Bouterse:
,,Hij is geen militair meer en staat niet langer in dienstbetrek
king met de overheid". Commandant Iwan Graanoogst vervult
de functie van Bouterse tot de herstructurering van het leger
rond is.
'Superjumbo' Boeing en Airbus
Seattle De Amerikaanse vliegtuigbouwer Boeing heeft gisteren
bekendgemaakt samen met het Europese Airbus-consortium
plannen te bestuderen voor de bouw van een 'superjumbo', die
tussen de 550 en 800 passagiers kan vervoeren. Ook gaan beide
bedrijven bekijken of ze samen een consortium kunnen opzet
ten voor de ontwikkeling, bouw en verkoop van het zogenoem
de Veiy Large Commercial Trans port'-vliegtuig. In de Japanse
hoofdstad Tokyo probeert de directeur van Airbus, Jean Pierson,
Japanse vliegtuigbouwers te interesseren om ook deel te nemen
aan de ontwikkeling van de superjumbo.
Groot gebied in Oeral radioactief besmet
»AP-Rtr-AFP-UPI
De Oekraïnse premier Leonid
Koetsjma heeft gisteren ge
dreigd plutonium van kern
koppen op de wereldmarkt te
koop aan te bieden, als zijn re
gering er niet in slaagt een ont
wapeningsakkoord met Rus
land te sluiten. Rusland heeft
beloofd Oekraïne voor het plu
tonium schadeloos te stellen.
Maar Koetsjma wees er op dat
er een groot aantal andere ge
gadigden voor het plutonium
is, waaronder Japan.
Koetsjma legde zijn verkla
ring af terwijl Russische en
Oekraïnse onderhandelaars
besprekingen voeren over de
uitvoering van het START-I
verdrag, waarin wordt voor
zien in een vermindering van
de arsenalen aan lange-af
standsraketten met 30 pro
cent. Oekraine heeft in tegen
stelling tot Rusland START-I
niet geratificeerd. START-I
werd in 1991 gesloten door de
toenmalige presidenten Bush
en Gorbatsjov. START-II kwam
vorige maand tot stand met
medewerking van Bush en de
Russische president Boris Jelt-
Oekraïne bezit 176 lange-af-
standsraketten. Koetsjma be
dankte de VS voor de 175 mil
joen dollar die door Washing
ton ter beschikking zijn gesteld
voor de ontmanteling van zijn
wapens. Het aanbod werd
dinsdag door president Clin
ton herhaald in een telefoon
gesprek met president
Kravtsjoek. „Het bedrag is
evenwel bij lange na niet groot
genoeg," aldus Koetsjma, die
de ontwapeningskosten schat
te op zeker twee miljard dollar.
De Russische regering heeft
gisteren besloten het gebied
rond de steden Tsjeljabinsk,
Jekaterinburg (voorheen
Sverdlovsk), Tjoemen en Koel-
jab te laten ontsmetten. De af
gelopen veertig jaar zijn in de
Oeral 450.000 mensen getrof
fen door radioactieve straling
uit de gigantische, nog steeds
functionerende plutoniumfa-
briek Majak. Daarbij raakte
20.000 vierkante kilometer be-
ara» Honderdduizenden fundamentalisme. De 51-jarige Drie islamitische groepen heb-
isen hebben gisteren in de verslaggever, die bekend stondi ben zich verantwoordelijk ge-
Turkse hoofdstad Ankara de be- als een warm pleitbezorger van steld voor de moord,
grafenis van de Turkse journalist democratische vrijheden, kwam foto reut
Ugur Mumcu aangegrepen om zondag om het leven toen een
te protesteren tegen islamitisch bom onder zijn auto ontplofte.
Vlaanderen wil
jaarlijkse top
met Nederland
brussel peter de vries
correspondent
De Vlaamse deelregering wil in
de toekomst elk jaar een top
ontmoeting beleggen met het
Nederlandse kabinet. De
Vlaamse minister-president Luc
van den Brande maakte dat gis
teren bekend in de Vlaamse
Raad, het parlement van het
Nederlandstalige gewest van
België. Volgens de christende
mocraat Van den Brande is hij
met premier Lubbers in gesprek
om een datum vast te leggen
voor een eerste Vlaams-Neder
landse ontmoeting.
Als gevolg van de aanhouden
de staatshervormingen in België
krijgen Wallonië en Vlaanderen
steeds meer macht ten koste
van het centrale gezag in Brus
sel. De Waalse premier Spitaels
heeft de afgelopen tijd met on
der andere een 'staatsbezoek'
aan Parijs met ontvangst
door president Mitterrand
duidelijk gemaakt dat de Walen
nadrukkelijk hun eigen weg
gaan. De Vlamingen willen, hoe
weinig ze ook op hebben met
'den Ollanders', nu ook een
speciale band met Den Haag.
Verwarring en woede in Kenya
'Sihanouk brengt kostbare VN-vredesmissie in gevaar'
Prins Norodom Sihanouk heeft opnieuw verwarring ge
schapen over het vredesplan van de Verenigde Naties.
Bovendien heeft de Rode Khmer nagelaten zich tijdig te
laten registreren voor de verkiezingen, die volgens het
vredesakkoord van Parijs tegen mei dit jaar in Cambodja
moeten worden gehouden.
PHNOM PENH RAY WHITAKER
THE INDEPENDENT
Prins Sihanouk liet gisteren zijn
eis presidentsverkiezingen op te
nemen in het vredesplan weer
varen, juist op het moment dat
de internationale gemeenschap
het idee leek te willen overne
men. Volgens het hoofd van de
VN-missie in Cambodja, Yasus-
hi Akashi, vergroot het eindelo
ze gemanoeuvreer van de prins
het gevaar dat de kostbaarste en
meest ambitieuze vredesmissie
in de geschiedenis van de VN
eindigt in een ontluistering.
De top van de vredesmissie
en leden van de Opperste Na
tionale Raad (SNC), waarin de
vier belangrijkste Cambodjaan
se facties zich hebben verenigd,
komen vandaag in Peking bij
een omdat prins Sihanouk wei
gert naar Phnom Penh te ko-
De belangrijkste uitkomst van
de onderhandelingen die de af
gelopen tijd zijn gevoerd, was
dat er presidentsverkiezingen
zouden worden gehouden.
Prins Sihanouk zou dergelijke
verkiezingen bijna zeker win
nen en zou mogelijk ook de eni
ge kandidaat zijn. Tegenstan
ders werden ervan overtuigd
dat de prins een stabiliserende
factor kan zijn.
De verwachting was dat tij
dens vergadering van vandaag
de SNC het voorstel ter goed
keuring zou voorleggen aan de
Veiligheidsraad. Sihanouk heeft
nu echter een aantal tegenstrij
dige verklaringen afgelegd. Vo
rige week leek hij akkoord te
gaan met Hun Sen, premier van
de regering in Phnom Penh, die
wilde dat hij zo snel mogelijk
zou aantreden. Vervolgens
schaarde Sihanouk zich achter
zijn zoon, prins Norodom Ra
nariddh, die wil dat de twee ver
kiezingen tegelijkertijd worden
gehouden om een zo groot mo
gelijke vertegenwoordiging van
de partij in het parlement te
krijgen.
Gisteren zei Sihanouk, blijk
baar als reactie op het geklaag
van de Rode Khmer, dat het niet
nodig zou zijn presidentsverkie
zingen te houden voordat het
parlement is geïnstalleerd en
verkiezingen kan organiseren.
Afgelopen nacht om midder
nacht'verstreek het laatste tijd
stip waarvóór de Rode Khmer
zich had kunnen aanmelden
voor de verkiezingen. VN-chef
Akashi liet vanmorgen weten
dat de Verenigde Naties de deur
voor registratie openhouden en
dat hij alles in het werk zal stel
len om de Rode Khmer over de
streep te halen. De VN hebben
in het verleden al talrijke keren
andersoortige deadlines ver
schoven ten gunste van de Rode
Khmer.' De guerrillabeweging
laat al maanden weten de ver
kiezingen te zullen boycotten
omdat er volgens de Rode Kh
mer nog altijd Vietnamese troe
pen in Cambodja aanwezig zijn.
NAIROBI FRANS VAN DEN HOUDT
President Daniel arap Moi van
Kenya heeft gisteren de eerste
zitting van het nieuwe parle
ment voor onbepaalde tijd ge
schorst. De drie belangrijkste
oppositiepartijen reageerden
furieus en beschuldigden Moi
ervan zijn constitutionele
macht te misbruiken. Het parle
ment, dat voor het eerst in 26
jaar uit meerdere partijen be
staat, werd in december geko-
De verwarring was groot gis
termorgen, toen diverse volks
vertegenwoordigers naar het
parlementsgebouw togen om
daar te moeten horen dat ze
niet aan het werk konden en
voorlopig-maar terug moesten
gaan naar hun kiesdistricten orrf
de kiezers van dienst te zijn.
Het parlementslid van de op
positiepartij Forum voor Herstel
van de Democratie, de advocaat
Paul Muite, vertolkte de gevoe
lens van alle andere oppositie
leiders met de opmerking dat
„dit een van Mois dictatoriale
daden is, bedoeld om te voor
komen dat het parlement als
een onafhankelijk instituut kan
opereren en om de vrije me
ningsuiting van de parlementa
riërs te saboteren".
Volgens de oppositie is Moi
tot zijn besluit gekomen omdat
de installatie dinsdag van alle
volksvertegenwoordigers en de
verkiezing van een voorzitter
werden gekenmerkt door ru
moerige taferelen zowel binnen
als buiten het parlementsge
bouw. Leden van de oppositie
maakten luidkeels hun onvrede
kenbaar over een aantal zaken.
Een regeringswoordvoerder
zei gisteren dat achter Mois be
sluit om het parlement voorlo
pig te schorsen geen enkel si
nister motief verborgen ligt.
„Het is zijn grondwettelijke
recht dit te doen omdat de rege
ring nog niet klaar is met haar
programma. Dat is de normale
gang van zaken". Er is nog geen
datum bekendgemaakt voor de
werkelijke start van Kenya's ze
vende parlement.
Hongerdood
VS overwegen bombardementen Servische vliegvelden
Bulgarije en Roemenië: VN-embargo geweldloos handhaven
BUKAREST/SOFIA
Bulgarije en Roemenië weer
staan de druk van Washington
om harder op te treden tegen
schepen die het VN-embargo
tegen het nieuwe Joegoslavië
(Servië plus Montenegro)
schenden. Zij vrezen dat geweld
zal leiden tot uitbreiding van de
oorlog naar de Balkan en ernsti
ge vervuiling van de Donau. De
bezorgdheid in deze landen
nam toe, nadat het Servische
schip Bihac er in de nacht vart
dinsdag op woensdag in slaagde
in totaal 6.000 ton diesel-
aan boord een Servische
i te bereiken.
i aantal tankers met ruwe
lit Oekraïne zou dinsdag al
olie
olie l
op hun bestemming in rest-Joe-
goslavie zijn gearriveerd, on
danks het embargo van de Ver
enigde Naties en pogingen van
Bulgarije en Roemenië de sche
pen tegen te houden. Roemeen
se havenautoriteiten zeiden gis
teren dat nog meer tankers over
de grensrivier de Donau op weg
zijn naar rest-Joegoslavië.
De Verenigde Staten hebben
Roemenië en Bulgarije gevraagd
al het mogelijke te doen om te
zorgen dat het VN-embargo, dat
in mei 1992 werd afgekondigd
tegen rest-Joegoslavië, wordt
nageleefd. Dit zou het eventuele
gebruik van militaire middelen
betekenen maar beide landen
voelen daar niets voor. Roeme
nië heeft een blokkade ingesteld
om te voorkomen dat scheeps-
konvooien de Donau opvaret
richting Servië. Daarbij zal geen
geweld worden gebruikt, omdat
er nog steeds vanuit wordt ge
gaan dat de kwestie via diplo
matieke onderhandelingen kan
worden opgelost.
De duwboot Bihac was gis
terochtend heel vroeg aangeko
men in de Servische haven
Prahovo. Roemenië had de Bi
hac vorige week al aangehou
den. De kapitein kreeg echter
toestemming verder te varen
nadat hij had beloofd terug te
gaan naar Oekraine. Hij maakte
toch rechtsomkeert haar Servië
en dreigde de olie in brand te
steken als hij werd tegengehou
den. Uitvoering van dat dreige
ment zou een ramp voor het
milieu betekenen.
voor miljoenen 0
LUANDA AP
Zeker 2,5 miljoen Angolezen,
die door de opgelaaide burger
oorlog van huis zijn verdreven
of zitten ingesloten, dreigen de
komende maanden de honger
dood te sterven. Dat heeft Phi
lippe Borel, directeur van het
Wereldvoedselprogramma van
de VN (WFP), gezegd.
Borel zei te verwachten dat de
toestand in de meeste steden en
voorsteden van Angola over en
kele maanden onhoudbaar is.
Hij wees er op zeker 1,5 miljoën
Angolezen op de vlucht zijn,
van wie er al 600.000 in voedsel-
nood zouden verkeren. Een mil
joen mensen in het zuiden van
het land zijn van voedselhulp
afgesneden, mede omdat de re
gering van buurland Namibia
hulpvluchten heeft verboden.
Het overleg tussen de verzets
beweging Unita en de regering,
dat gisteren had moeten begin
nen in de Etiopische hoofdstad
Addis Abeba, is uitgesteld. De
afvaardiging van Unita kan pas
vandaag aankomen.
Serviërs houden
VN-mensen vast
ZAGREB Rtf-AFP
Servische strijders in Krajina
houden sinds zondag 21 leden
van de civiele politie van de VN-
vfedesmacht vast in Benkovac,
een Servisch bolwerk dat ge
deeltelijk onder vuur van
Kroatische troepen ligt. De poli
tiemannen zijn volgens hun
Servische bewakers opgesloten
op de bovenste verdieping van
een hotel „voor hun eigen vei
ligheid". VN-woordvoerster
Shannon Boyd noemde dit „on
aanvaardbaar".
gornje BiuANEServische vrouwen en kinderen vluchten na het opnieuw uitbreken v
van Krajina, de door Serviërs in Kroatië uitgeroepen eigen staat.
NEW YORK/ZAGREB Rtr-AFP-DPA-ANP
De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties
heeft Kroatië gisteren gedreigd met „maat
regelen" als Kroatische troepen niet onmid
dellijk een einde maken aan hun aanvallen
in Krajina. De raad beschuldigt Kroatië van
„flagrante schending" van de twee dagen
oude resolutie 802, die terugtrekking van
Kroatische troepen eist.
Servische eenheden begonnen gisteren in
Krajina een tegenoffensief. Daarbij maakten
ze volgens de VN-\redesmacht (Unprofor)
gebruik van helikopters die Kroatische stel
lingen bombardeerden. Servische eenhe
den heroverden gisteren het strategisch ge
legen dorp Skabrnje. Volgens het Joegosla
vische persbureau Tanjug zouden nog meer
dorpen in het achterland van Zadar op de
Kroaten zijn heroverd. Het is het eerste ver
lies dat de Kroaten lijden sinds zij vorige
week hun offensief begonnen in Krajina, de
enclave in het zuiden van Kroatië, die door
de Servische bevolking tot een onafhanke
lijke staat is uitgeroepen.
Ook de Bosnische hoofdstad Sarajevo was
gisteren weer doelwit van Servische aanval
len. Bij het zwaarste bombardement sinds
weken vielen 17 doden en 77 gewonden.
Intussen onderzoeken de Verenigde Sta
ten de mogelijkheden om Servische vlieg
velden en artillerienesten in Bosnië-Her-
cegovina te bombarderen. Minister Warren
Christopher (buitenlandse zaken) heeft
ambtenaren van zijn ministerie opdracht
gegeven scenario's uit te werken, zo is uit
bronnen binnen het departement verno
men. Christopher zou bovendien overwe
gen het VN-wapenembargo tegen Bosnië te
verlichtne. De moslims in Bosnië vragen al
maanden om opheffing van dat embargo,
zodat ze wapens kunnen kopen om terug te
vechten.
Het vredesproces in Genève is deze week
in een impasse geraakt door het opleven
van de oorlog in Kroatië en het uitbreken
van gevechten tussen moslims en Kroaten
in Bosnië-Hercegovina. De Bosnische presi
dent Izctbegovic (die feitelijk alleen nog
wordt beschouwd als leider van de mos
lims) en de Kroatische leider Boban spraken
gisteren af de strijd te staken, maar hun op
roep had voorlasnog weinig resultaat.
OEKRAÏNE
Vojvodina v\
Novi Sad
100 km
ROEMENIË
-BELGRADO
Craiova
BUKAREST gg
Smederevo
Calarasi
Sllistra V
SERVIË
Roese
BULGARIJE
ALBANIË
MACEDONIË
anp/afp
