'Bodemsanering faalt'
OPRUIMING
'Ik heb dit ambt
niet zelf gezocht'
Amsterdam ziet hasj-coffeeshops als beste buffer
Binnenland
Oorlogsmisdadiger in ruste
Vacaturekiosk
DONDERDAG 28 JANUAR11993
Algemeen Nederlands Persbureau GPD Gemeenschappelijke Persdiens
Celstraf voor dealers Mercatorbuurt Algemene Rekenkamer kraakt beleid minister Alders
Amsterdam De rechtbank in Amsterdam heeft gisteren achttien
tot celstraffen tot 2,5 jaar veroordeeld wegens handel ii
en bezit van hard drugs. De groep opereerde maandenlang in de
Mercatorbuurt in Amsterdam-West. Die buurt is door een golf
van drugscriminaliteit binnen betrekkelijk korte tijd tot een van
de onveiligste buurten van de hoofdstad verworden. De groep
dealers opereerde vooral vanuit twee coffeeshops. In oktober vo
rig jaar greep de politie in. Bij een grootscheepse actie werden
tientallen mensen aangehouden. In maart verschijnt nog een
groep voor de rechtbank.
Dode door ongeluk met tankwagen
moerduk De chauffeur van een tankwagen is gisteren om het
leven gekomen toen bij het overpompen van de lading slib de
achterklep van de vrachwagen los schoot en het slib op straat
stroomde. Het ongeluk had plaats bij de Afval Terminal Moer
dijk (ATM). Een operator van de ATM werd zwaar gewond, aldus
het bedrijf. Het ongeval heeft volgens ATM geen verdere gevol
gen voor het milieu gehad. Een deel van de lading kon nog wor
den opgevangen. De oorzaak van het ongeluk is niet bekend.
NS kopen vier hogesnelheidstreinen
utrecht» De Nederlandse Spoorwegen kopen vier hogesnel
heidstreinen ter waarde van 217 miljoen gulden. De koop is on
derdeel van een gezamenlijke bestelling van de Nederlandse,
Franse en Belgische spoorwegen van in totaal 27 treinstellen. De
spoorwegen lopen met de koop vooruit op de komst van de su
persnelle Franse TGV-trein naar Nederland. De aangekochte
treinen zijn afgeleid van de Franse TGV-Atlantique en worden
gemaakt door een consortium onder leiding van GEC-Alsthom
in Frankrijk.
Voor eerst in jaren minder eerstejaars
den haag Het aantal eerstejaarsstudenten in het wetenschappe
lijk onderwijs is voor het eerst sinds het midden van de jaren ze
ventig afgenomen. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau
voor de Statistiek. Op 1 december 1992 stonden 34.000 eerste
jaars ingeschreven, zo n zes procent minder dan het jaar ervoor.
Vooral in de technische wetenschappen, letteren en economi
sche wetenschappen waren de dalingen aanzienlijk, met respec
tievelijk acht, twaalf en veertien procent. Het aantal studenten
sociale wetenschappen nam toe met bijna twee procent.
De Algemene Rekenkamer heeft forse kritiek op de ma
nier waarop minister Alders (milieubeheer) de sanering
van vervuilde bodems aanpakt. Zijn ministerie heeft on
voldoende kennis over de vervuilde terreinen, houdt te
weinig toezicht op de sanering en is nauwelijks in staat
de kosten op de vervuiler te verhalen. Bovendien zijn die
kosten veel te laag ingeschat.
den haag gpdUit het onderzoek van de Re
kenkamer blijkt dat de provin
cies begin vorig jaar pas negen
procent van deze terreinen bij
Alders' ministerie voor sanering
hadden aangemeld. Als de be
schikbare onderzoekscapaciteit
niet wordt uitgebreid, zou dat
betekenen dat over een kleine
dertig jaar 25.000 vervuilde be
drijfsterrein alleen nog maar in
kaart zijn gebracht.
De totale kosten van de bo
demsanering werden in 1989
De Rekenkamer trekt deze con
clusies in het vandaag versche
nen rapport 'Bodemsanering',
waarin de opzet en uitvoering
van de tijdelijke wet bodemsa
nering wordt onderzocht. Het
beleid is erop gericht de naar
schatting 106.000 vervuilde ter
reinen die een ernstig gevaar
voor de volksgezondheid ople
veren, binnen 20 tot 25 jaar
weer schoon te maken.
nog geschat op 48 miljard gul
den. Daarvan zou zes miljard
nodig zijn voor 5800 gebieden,
waarvan sanering zeer urgent is.
Per locatie zijn de kosten ge
schat op gemiddeld een miljoen
gulden. Uit het Rekenkamer-
onderzoek blijkt dat die kosten
zullen oplopen tot gemiddeld
2,5 miljoen gulden per terrein.
Ook het toezicht van de mi
nister op de uitvoering van de
sanering door de provincies
schiet tekort. Er is geen deugde
lijke administratie en de infor
matie van de provincies over de
vervuilde terreinen wordt niet
goed gecontroleerd. Door on
duidelijke regels heeft de ac
countantsdienst van het minis
terie de besteding van 342 mil
joen in 1991 gulden nog niet
kunnen goedkeuren. Tot nu toe
Bisscltop Gijsen vraagt 'nederig vergeving
Mgr. dr. J. Gijsen, die zaterdag
onverwacht aftrad als bisschop
van Roermond, heeft de pries
ters en diakens in het bisdom
.nederig vergeving
voor alle uitspraken of besluiten
die ,,U wellicht geïrriteerd of
rulfs geërgerd hebben." Hij
hoopt dat de priesters en di
akens niet twijfelen aan zijn op
rechte bedoelingen de waarheid
te,dienen en het werkelijk goede
na te streven.
De bisschop schrijft dat hij
zijn ambt heeft aanvaard „niet
omdat ik dit ooit zocht te zijn of
omdat ik dacht dat ik er zo ge
schikt toe was integendeel
maar omdat de Heer die ons
verenigt mij er via de Kerk en
haar Opperherder toe bestem
de." Het bisschopsambt was
voor Gijsen vaak meer een last
dan een vreugde, maar hij heeft
dq last willen dragen „voor U,
met U, ten bate van hen die ons
van Godswege zijn toever
trouwd."
Gijsen heeft zich altijd be
schouwd als „mond en hand
van Hem die woorden van wijs
heid en gaven van genezing en
krpcht schenkt." In niets heeft
AMC: Verband
tussen roken en
Graves-ziekte
hij zich willen sparen, waarvan
het feit dat zijn lichamelijke
krachten nu tekort schieten, als
bewijs mag dienen.
De afgetreden bisschop, die
door zijn uitspraken en beslui
ten volgens velen de verdeeld
heid binnen de roomskatholie-
ke Kerk van Limburg heeft ver
groot, roept de priesters en di
akens op tot eensgezindheid.
„Moge er van nu af geen 'Gijsia-
nen' en anderen meer zijn,
maar alleen nog 'dienaren van
de Ene Christus'. Wanneer ieder
zich hiervoor open stelt, zie ik
de toekomst van 'ons' bisdom
met vertrouwen tegemoet",
schrijft Gijsen. Hij roept de
priesters en diakens op zijn op
volger vertrouwen en medewer
king te schenken.
Met geen woord rept Gijsen
over de ongeveer vijftig pasto
raal werk(st)ers, die zonder
goedkeuring van het bisdom,
maar met medewerking van or
des en congregaties en vele par
ticulieren in Limburg actief zijn.
Ook de leken in het bisdom krij
gen geen aandacht. Gijsen liet
deze week weten wegens ge
zondheidsredenen zijn ambt
neer te leggen.
Hilversum» Dit is de tot levens
lang veroordeelde Nederlandse
oorlogsmisdadiger Herbertus Bik
ker (77), die in alle vrijheid in het
Duitse plaatsje Hagen onder Dort
mund leeft. Verslaggevers van de
KRO spoorden Bikkêr op voor het
programma 'Reporter', dat mor
genavond wordt uitgezonden.
Bikker was bij de Waffen-SS en bij
de Ordnungspolizei. Ook werkte
hij voorde Duitsers in kamp Erica
in Ommen. Bikker was een van de
zes oorlogsmisdadigers die op
Tweede Kerstdag 1952 uit de
Koepel in Breda wisten te ont
snappen. De programmamakers
Bart Nijpels en Cees Overgaauw
hadden een gesprek met hem. De
reportage toont een agressieve en
nog zeer energieke man, die om
de zaken heendraait, dingen ont
kent en „verzachtende omstan
digheden" aanvoert. Hij heeft ook
het een en ander „nicht gewusst".
Getuigen, zoals een ziekenverzor
ger uit kamp Erica, en een brief
van Bikker aan zijn broer en zus
tonen aan dat hij wel degelijk
zwaar zijn boekje te buiten is ge
gaan. Bikker lijkt zich in Duitsland
veilig te voelen, maar hij loopt wel
met een pistool op zak, aldus de
programmamakers. In de Tweede
Kamer werden vorige maand nog
vragen over de zaak Bikker ge
steld. Uit 'Reporter' blijkt echter
dat uitlevering moeilijk is. Bikker
zou Duitser zijn geworden door
zijn lidmaatschap van de SS, en
Duitsland levert geen Duitsers uit.
foto anp mark verdoes
heeft het rijk voor de bodemsa
nering 1,5 miljard gulden uitge
geven.
Daarnaast hekelt de Rekenka
mer de achterstand die het mi
nisterie heeft bij het verhalen
van de kosten op de vervuiler.
Dat komt deels door de ver
traagde wetgeving. Pas als de
definitieve wet bodembescher
ming door het parlement is
mogelijk volgende maand
kan Alders met de wet in de
hand de vervuiler dwingen te
betalen. De opbrengst daarvan
is veel te rooskleurig ingeschat.
Verwachtte het ministerie tot
1991 nog 37 miljoen gulden bij
de vervuilers binnen te halen,
begin 1992 was de opbrengst
niet groter dan ongeveer 4,5
miljoen gulden.
'Gedetineerde
met AIDS moet
gratie krijgen'
utrecht ANP
AIDS-patiënten in gevangenis
sen moeten „op royale schaal"
gratie krijgen om te voorkomen
dat de ziekte zich verder onder
gedetineerden verspreidt Dat
zei prof. mr. C. Kelk van het
Willem Pompe Instituut in
Utrecht vandaag op een con
gres over AIDS en detentie in de
Domstad.
Het komt voor dat AIDS-pa-
tiënten juist de cel in moeten
omdat zij iemand anders opzet
telijk hebben besmet. Kelk pleit
evenwel voor een „enorm grote
terughoudendheid" bij de op
legging van vrijheidsstraffen
aan AIDS-patiënten.
De meeste sprekers noemden
de strafinrichting een bron van
verhoogde risico's voor besmet
ting met het AIDS-virus HIV,
door gedeeld gebruik van vuile
spuiten, zelfverwondingen, ge-
weldshandelingen en seksueel
verkeer tussen de gedetineer
den.
Seks en het gebruik van drugs
zijn verboden binnen de gevan
genismuren, maar iedereen
weet dat het toch gebeurt. Aan
wezigheid van spuiten is tegen
alle regels, maar ze zijn er nu
eenmaal en wat weegt dan
zwaarder, besmettingsgevaar of
handhaving van de regels, zo
betoogde Kelk.
Volgens voorzitter prof. drs. E.
Roscam Abbing van de Natio
nale Commissie AIDS-Bestrij-
ding (NCAB) doet Nederland
het niet slecht in vergelijking
met andere landen.
Hij haalde verder enkele aan
bevelingen aan die de Raad van
Europa vorig jaar deed. De raad
vond dat gedetineerden aan
condooms moeten kunnen ko
men en verslaafden aan schoon
injectiemateriaal. De gevange
nisdirecteuren in Nederland
zijn fel tegen dat laatste voor
stel, omdat het volgens hen juist
averechts zou werken.
tiel» Weer een nieuwe vinding om werkzoekenden te helpen bij het
vinden van een baan: de vacaturekiosk. De kiosk is bedacht door de
directeur van hetTielse arbeidsbureau, P. Millenaar(r). Samen met
burgemeester Van Tellingen (m) en K. Vogel van het computerbedrijf
Comtel BV nam hij de eerste kiosk gisteren in gebruik. In de kiosk zit
een computer, waarin uitzend- en arbeidsbureaus banen hebben op
geslagen. Als een werkzoekende een geschikte vacature ziet, kan hij
onmiddellijk reageren door zijn gegevens in te toesten. Bij het be
treffende bedrijf rolt dan meteen een fax binnen, foto anp»r. drent
De mooiste tapijten voor de laagste prijzen vindt u nu bij
Perez en dat scheelt duizenden guldens, kijkt u maar:
1000-den tapijten in alle afmetingen tot 8 x 5 mtr. b.v.:.
242 x 172 uitzoeken
235 x 180 uitzoeken
240 x 173 uitzoeken
275 x 185 uitzoeken
350 x 250 uitzoeken
i Mooiste tapijten - grootste voorraad,
laagste prijzen, komt, ziet en overtuigt uzelf.
fred van essen
Onderzoekers van het' Acade
misch Medisch Centrum (AMC)
in Amsterdam hebben een ver
band vastgesteld tussen roken
en de ziekte van Graves, die on
der meer struma (schildklierver
groting) en oogafwijkingen kan
veroorzaken.
Het onderzoek is uitgevoerd
door de endocrinologen (hor
moon- en klierdeskundigen)
Wiersinga en Prummel. Er wa
ren 650 mensen bij betrokken.
De resultaten zijn deze week ge
publiceerd in het blad van de
American Medical Association.
Roken blijkt vooral het risico te
vergroten op verergering of ont
staan van de oogafwijkingen die
met de ziekte gepaard kunnen
gaan.
Verrassend noemen Prummel
en Wiersinga het dat ze geen
enkel verband konden vinden
tussen het aantal jaren dat de
patiënt had gerookt of het aan
tal sigaretten per dag en de
ernst van de oogziekte.
Ze vermoeden daarom dat ro
ken een van de factoren is die
ervoor zorgt dat iemand die al
een erfelijke aanleg voor Graves
heeft, die ziekte ook werkelijk
krijgt. Dit zou kunnen beteke
nen dat familieleden van pa
tiënten met de ziekte van Gra-
vos kunnen voorkomen dat ook
zij de ziekte krijgen door met
roken te stoppen.
De Amsterdamse wethouder Ada Wiidekamp
(PvdA) vindt hasj-coffeeshops nog steeds dè ma
nier om het gebruik van soft drugs uit de crimine
le sfeer te houden. Ze streeft naar legalisering van
hasj en marihuana „in Europees verband". Maar
voor het zover is moeten de Amsterdamse cof
feeshops uitgroeien tot erkende en gerespecteer
de horeca-zaken, waar goede hasj wordt verkocht
en waar wordt gewaarschuwd tegen misbruik.
Wiidekamp wil dan ook een aantal beperkingen
versoepelen.
Samen met haar collega-wethouder Jeroen Sa-
ris (Groen Links) bepleitte Wiidekamp de legalise
ring van soft drugs afgelopen zaterdag in een in
gezonden stuk in de Amsterdamse krant Het Pa
rool. De wethouders namen stelling tegen minis
ter Hirsch Ballin, die soft drugs wil blijven verbie
den en de verkoop in coffeeshops wil beperken.
„De hasjverkoop heeft niets te maken met de cri
minaliteit in coffeeshops", zegt Wiidekamp.
De andere wethouders waren niet op de hoogte
van het pleidooi van Wiidekamp en Saris. Alleen
burgemeester Van Thijn heeft het verhaal voor
publikatie onder ogen gekregen. De gemeente
raadsfracties van PvdA en WD 'verbaasden' zich
over het stuk. De CDA-fractie liet woedend weten
dat „de wethouders op één lijn met drugshande
laars zitten". Maar volgens Wiidekamp is er in de
Amsterdamse gemeenteraad „makkelijk voldoen
de steun te vinden voor onze standpunten".
Wiidekamp: „Het is een voorschot op een nota
waaraan we met Amsterdamse drugs-deskundi
gen werken en die binnenkort aan de gemeente
raad wordt voorgelegd. Maar het ingezonden stuk
van Hirsch Ballin twee weken geleden noopte tot
een snelle reactie." Hirsch Ballin betoogde onder
meer dat coffeeshops vanwege de grote overlast
moeten worden gesloten en dat softdrugs in Ne
derland vanwege interna
tionale verdragen
kunnen worden
seerd.
Wiidekamp: „Voor je het
weet ontstaat het idee van
'coffeeshops weg ermee'.
Daar was ik al bang voor
toen de politie in december
bij twintig coffeeshops bin
nenviel. Tegen overlast
moet natuurlijk worden
opgetreden, maar er kan
makkelijk de verkeerde in
druk ontstaan dat coffee-
hops, soft drugs en crimi
naliteit samengaan. We
moeten coffeeshops juist
gebruiken om tot een ver
antwoorde verkoop van
hasj en marihuana te ko
men. Met een vergunning-
beleid en kwaliteitscontro
le. Een goed functionerend
systeem van coffeeshops is
de beste garantie dat we de
scheiding van hard en soft
drugs een van de pijlers
van het drugsbeleid
kunnen handhaven."
„Hirsch Ballin zegt
vanachter zijn bureau: we
hebben nu eenmaal ver
dragen, dus dat kan niet. Maar we moeten niet
opgewonden raken over zo'n Franse minister die
wat roept over onze coffeeshops. Wij zien de wer-
Jcelijkheid in deze stad en dat is dat half Europa
bij ons op de stoep staat om te kijken wat wij aan
het doen zijn op drugsgebied. We
werk om Europa te beïnvloeden."
Volksgezondheid
Vindt u softdrugs puur een
zaak van volksgezondheid en
niet van justitie?
„Justitie heeft natuurlijk te
maken met de handhaving.
Maar ik probeer het beeld te
nuanceren. Heling, wapen
handel en berovingen heb
ben allemaal niets te maken
met de hasjhandel. Er is
maar één maar. En die is dat
de verwachting van de Cen
trale Recherche Informatie
dienst (CRI) uitkomt dat de
handel in hasj en hard drugs
zich in de toekomst meer
gaat vermengen."
U bepleit in grote lijnen het
zelfde als coffeeshopbaas Si
mon Witte man met zijn plan
voor kwaliteits-coffeeshops.
de Softshops die door justitie
zijn verboden. Lijkt u dat
wat?
„Nee, we willen niets anders. De overstap van soft
op hard drugs door lichamelijke oorzaken komt
eigenlijk niet voor. Overstappen doordat de drugs
makkelijk verkrijgbaar zijn kun je beteugelen
door de scheiding van markten. En tegen teveel
gebruiken van softdrugs blijven we waarschuwen,
ook op scholen. Net als met alcohol, sigaretten en
andere genotmiddelen: je moet er niet te veel van
gebruiken. In Amsterdam zijn maar 6000 mensen
nog niet één procent van de bevolking die
dagelijks hasj gebruiken. Alcohol is een veel gro
terprobleem."
De directeur van de Jellinekkliniek heeft vorig jaar
gewaarschuwd tegen de coffeeshops omdat daar
'een nieuwe generatie heroïneverslaafden' is ge
vormd.
„Ook de Jellinek is, net als de GG en GD, vóór le
galisatie van hasj. Dat hebben ze afgelopen vrij
dag nog bepleit bij de vaste Kamercommissie die
in Amsterdam op bezoek was."
In coffeeshops wordt massal de hand gelicht met
de gedoog-richtlijnen, zoals de minimumleeftijd
van achttien jaar en de maximumhoeveelheid van
dertig gram.
„Als-ie kosher is wel. Maar
als die man deel uitmaakt
van een crimineel circuit,
zitten we natuurlijk niet op
hem te wachten. En we
moeten niet afhankelijk worden van één man."
Het Amsterdamse gemeentelijke drugsbeleid wil
het gebruik van alle drugs 'ontmoedigen'. Druist
vrije verkrijgbaarheid van soft drugs daar niet te
genin?
Vindt u dat coffeeshops een gunstige invloed heb
ben op het imago van Amsterdam?
„Daar zitten we niet op te wachten. Het imago
van Amsterdam als tolerante stad is doorgeslagen
tot 'Amsterdam waar alles kan'. Ik heb geen enke
le behoefte daaraan mee te doen."
Racistische brief
zou slechts een
'grapje' zijn
De Apeldoomse politie heeft
gisteren een anonieme brief
ontvangen, waarin wordt ge
steld dat de racistische brief
die deze week in het huis-
aan-huisblad De Stedendrie
hoek verscheen was bedoeld
als,.een papje".
In de brief werd opgeroe
pen tot „een voetbaloorlog"
tijdens de wedstrijd tussen
GA Eagles en Ajax, aanstaan
de zondag in Deventer. Win
kels zouden worden vernield.
Bijlen, messen, bommen en
irgstokjes zouden worden
gebruikt om de Ajax-supi
ters, die voor 'jodenkinde
por-
werden uitgescholden, mo
res te leren.
In de brief die de politie
gisteren kreeg, staat dat alles
..maar verzonnen" is. Winke
liers zouden zich geen zor
gen hoeven te maken. Aan
het joodse volk worden excu
ses aangeboden. De Apel
doomse politie, die dinsdag
proces-verbaal opmaakte te
gen de redactie van De Ste
dendriehoek wegens plaat
sing van de brief, zet het on
derzoek echter gewoon
voort, aldus een politie
woordvoerder.
