'Het is net zoiets
als een sportclub'
I
Pure dans verbindt
makers van 'Twine'
Clowns en acrobaten op glas ijs
Rotterdam wil geen
'film-eiland' zijn
Kunstenaars willen drie jaar bijstand'
e
«J^^ewonderi ng
Oudheden wil binnenplaats bebouwen
Vier nominaties toneelgroep De Trust
DONDERDAG 28 JANUAR11993
ruygrok (CHEF)
FILM
LAK-cinemakomt^
Z I meteen mini SF-
festival: „Gewoon omdat
we het leuk vonden", zegt
woordvoerster Brenda
Diergaarde
BOEKEN
Eriek Verpale, pessimistisch auteur uit
/LJL het Oostvlaamse Zelzate schreef met
'Onder vier ogen' een autobiografisch boek,
waarin zowel een dagboek, een zelfportret als
een briefwisseling voorkomen.
Net als de vorige voorstelling
van Post Post, 'True Colour',
is in 'Twine' dans gecombi
neerd met muziek, toneelbeeld
en kostuums. Het is opvallend
hoe goed de makers erin zijn
geslaagd van deze diversiteit
een eenheid te maken. 'Twine'
bestaat uit vier delen van ver
schillende choreografen, die ie
der hun eigen stijl hebben. Wat
hen in 'Twine' echter verbindt
is, dat alle delen bestaan uit pu
re dans. Vorm, abstractie en
helderheid staan voorop.
Deel 1, 'In the Studio (Sha
pes) I' van Ton Simons, bestaat
uit tien duetjes, zeer zorgvuldig
uitgevoerd door Karin Post en
Dries van der Post. Elk duet
wordt gedanst op de beperkte
ruimte van een lichtcirkel die
telkens op een andere plaats
van de vloer schijnt. Vloeiende
en hoekige bewegingen die ge
lijk opgaan of juist een afgewo
gen antwoord op elkaar zijn,
zorgen voor een subtiel harmo
nieuze sfeer, die tegen de druk
ke muziek des te sterker uit
komt.
Deel 2, 'A-geometrie' van Ka
rin Post, is opgebouwd uit be
wegingsreeksen die door Anne
Affourtit, Dries van der Post en
Sigrid Thomfohrde langs rechte
lijnen en wiskundige patronen
worden uitgevoerd. Overzichte
lijke bewegingen volgen elkaar
met een boeiende afwisseling
en herhaling op. De zwart-grijs-
- witte kostuums met blokken
passen prachtig in het beeld.
Hoe exact en zorgvuldig deze
choreografie ook is opgezet, de
dansers behouden hun soepel
heid en worden geen moment
in een geometrisch keurslijf ge
dwongen.
Het derde deel, 'Penelope's
Classical Scheme' van Piet Ro-
gie, heeft als uitgangspunt het
verhaal van Penelope, die in het
bijzijn van de min, wacht op
Odysseus en intussen wordt be
laagd door een vrijer. Dit ver
haal is alleen schetsmatig weer
gegeven. Waar het ook Rogie in
deze choreografie om gaat, is
abstractie. De personages van
het verhaal zijn karakters die de
basis vormen van de bewegin
gen die ze voor zichzelf en ten
opzichte van elkaar maken. Als
Penelope (Anne Affourtit) bij de
min (Karin Post) is, danst ze
vloeiend en kalm, maar als ze in
de buurt komt van de vrijer
(Dries van der Post), worden
haar bewegingen sterk en zelf
standig. Als Odysseus (Piet Ro
gie) verschijnt, dansen de riva
len fel gelijk op, waarna een
harmonieuze, intieme dans tus
sen Odysseus en Penelope
vplgt.
Een belangrijke rol heeft het
toneelbeeld, gemaakt door
beeldend kunstenaar Peter
Struycken. Tegen het achter
doek worden steeds verschillen
de, in elkaar vervloeiende kleu
ren geprojecteerd. Ze zijn ijl en
zonder vorm. Als je ze rustig op
je laat inwerken, komen de
dansfiguren des te scherper
over: een fraaie wisselwerking!
Helaas kon door ziekte van
één van de medewerkers het
laatste deel niet uitgevoerd wor
den. Waarschijnlijk zal de voor
stelling op 28/1 wel doorgaan,
maar wie zekerheid wil, doet er
goed aan 's middags naar het
LAKtheater te bellen.
den haag De gratie van het kunstrijden op de schaats, gecombineerd met de magie van het circus: clowns, acrobaten en jongleurs op scherp
geslepen ijzers, folkloristisch gekostumeerde glijdende balletten. Het is allemaal te zien bij het Russisch Uscircus dat tot en met aanstaande zon
dag voorstellingen geeft in De Uithof in Den Haag. Holiday on Ice heeft het Russisch Uscircus uitgemst met de modernste technieken zodat een
fantastisch spektakel wordt opgevoerd waarin twee werelden, de Amerikaanse ijsrevue en het Russische Staatscircus, samenvloeien.
Festival feestelijk geopend
In Rotterdam is gisteravond het
22e International Film Festival
geopend met een korte Neder
landse en een Poolse film. Het
festival zal, zoals directeur Emi-
le Fallaux omschreef, voor ge
passioneerde filmfanaten geen
eiland van filmkunst zijn maar
„midden in de wereld staan".
Het festival is in het stamp
volle Luxortheater veelbelovend
begonnen met de verrassend
poëtische en wrede debuutfilm
van de Poolse cineaste Magda-
lena Lazarkiewicz. Tien dagen
lang krijgen de bezoekers, vorig
jaar ruim 200.000, tweehonderd
films en documentaires te zien,
waarvan tientallen wereldpre
mières.
Fallaux herinnerde er in zijn
openingswoord aan dat ook dit
jaar weer een „niet aflatend ge
vecht op vele fronten" is gele
verd om het festival te realise
ren. De begroting (3,1 miljoen)
is op het nippertje rondgeko
men. Ter vergelijking: het film
festival in Berlijn kan zeven keer
zoveel spenderen.
Dit jaar het tweede jaar on
der Emile Fallaux kent het
festival veel pluriformiteit.
Naast films van erkende mees
ters zoals Edgar Reitz (Heimat)
en Otar Iossellani zijn er veel
films van in ons land nog onbe
kende regisseurs te zien.
Boycot
Fallaux leek een mogelijk relle
tje over het doorbreken van de
culturele boycot van Servië op
voorhand de kop in te willen
drukken. In het kader van het
programma-onderdeel Limits of
Liberty, dat opkomt voor ver
volgde cineasten, toont het fes
tival dit jaar 'The Deserter' van
de Servische filmer Zivojin Pa-
vlovic. Het festival mag geen
onderscheid maken tussen ver
volgde filmers uit Iran en hun
collega's uit Servië, vindt Fal
laux.
Extra aandacht is er dit jaar
voor films uit Arabische landen.
Fallaux koos daarvoor omdat in
de regio rond Rotterdam vele
allochtonen wonen. Hun aan
dacht gaat niet alleen uit naar
fundamentalisme. Daarom zijn
er juist veel comedies te zien,
zoals bijvoorbeeld uit Iran en
Egypte.
Het festival speelt zich af in
enkele theaters aan de Rotter
damse Kruiskade en in het the
atercomplex Lantaarn Venster.
Beeldend kunstenaars in de bijstand moeten ten
minste drie jaar de kans krijgen een volledig zelf
standig bestaan op te bouwen. Gelet op de
marktonwikkelingen zijn de kabinetsvoorstellen
voor een periode van maximaal één jaar daarvoor
absoluut onvoldoende. De Federatie van Kunste
naarsverenigingen en de Kunstenbond FNV ke
ren zich met die opvatting tegen de kabinetsplan
nen voor een herziening van de Algemene Bij
standswet. In de herziening wordt voor alle on
dernemers de mogelijkheid opgenomen geduren
de twee keer een halfjaar een zelfstandige onder
neming op te zetten. Beide organisaties hebben
een wijzigingsvoorstel met een termijn van drie
jaar ingediend bij de ministers van sociale zaken
en WVC en de Tweede Kamer.
Het is een
Y huwelijksgeschenk.
Ik ben in 1985
getrouwd en toen
mochten mijn
vrouw en ik van mijn
schoonouders een kunstwerk
uitzoeken. We hadden zelf iets
pointillistisch op het oog, met
veel pasteltinten erin. Achteraf
denk ik dat het een erg
tijdgebonden keuze was. Bij die
keuze speelde ook mee dat ik
vermoedde (onbewust, hoor)
dat mijn schoonouders het een
mooi werk zouden vinden. Mijn
schoonouders zijn een beetje
conventioneel in die dingen.
Mijn schoonvader bekeek dat
schilderij en zei: 'Dit is niks voor
jullie. Ik ga zelf wel kijken'. Hij
snuffelde rond in een
kunsthandel in Den Bosch en
vond daar een bak waaruit hij
deze zeefdruk van Comeille
haalde. Het was echt een
vondstje. Wij naar Den Bosch,
kijken. We vonden het
schitterend!
De afbeelding heet La femme
au chat II en is gemaakt in 1975.
Comeille heeft er 99 van
gedrukt en wij hebben nummer
14. Dat is gunstig, want als
vuistregel geldt: hoe hoger het
nummer, hoe versletener de
druk. Ik was er vanaf het eerste
moment heel blij mee, want ik
had altijd al veel belangstelling
voor de kunstenaars van Cobra.
Mijn schoonvader heeft
bewonderenswaardig
gehandeld; hij heeft rekening
gehouden met onze smaak en
zijn eigen opvattingen terzijde
gezet.
Oppervlakkig gezien is het een
rustende vrouw op een bank
met op de leuning een kat. Die
kat kijkt naar een vogel, die zie
je in de linker bovenhoek. Een
huiselijk tafereeltje. Maar bij
nader inzien blijkt dat de kat
net zo groot is als de vrouw. Wie
is hier dan de hoofdpersoon? Is
de poes misschien een symbool
vóór de gedachten van die
vrouw? Of dagdroomt zij een
poes? Ze hebben iets met elkaar
te maken, want het dier heeft
net zo'n mondje en net zulke
ogen als de vrouw. Als je goed
kijkt, zie je dat de poes ook een
vagina heeft. Soms denk ik dat
de vogel de eigenlijke
hoofdpersoon is; hij kijkt toe,
net als de toeschouwer.
Comeille werkt puur
tweedimensionaal, aan
perspectief doet hij niet. Aan de
Jeugdorkest Oegstgeest bestaat tweeëneenhalf jaar
i de v
i de
vrouw zie je dat hij beïnvloed is
door het kubisme. Net als
Picasso zet Comeille bepaalde
lichaamshoudingen vanuit
verschillende invalshoeken op
het doek. Kenmerkend is ook
In deze rubriek komen al of niet bekende streekgenoten aan het woord die hetzij direct
hetzij zijdelings met kunst en cultuur te maken hebben. Zij praten over een
kunstvoorwerp waaraan zij bijzondere waarde hechten. Van de snuifdoos van oma tot
het grijsgedraaide muziekstuk en alles wat daar tussen zit. Vandaag spreekt Martin van
Bruggen (36), gemeentevoorlichter van Voorschoten en kunsthistoricus, zijn
bewondering uit: „Ik ben er nog steeds niet achter wat voor plant dat nou is."
Het Jeugd Symphonie Orkest Oegstgeest is in de tweëen-
eenhalf jaar van zijn bestaan uitgegroeid tot een stichting
met zo'n 140 leden. Dirigent Johan Top durft dan ook de
stelling aan dat hij een gat in de markt heeft gevuld:
„Den Haag telt twee jeugdsymfonie-orkesten, maar in de
Leidse regio hadden we niets. Nu hebben we drie speel-
groepen voor verschillende leeftijden. De junioren- en de
seniorengroep zijn vrijwel volledig bezet."
oegstgeest wilfred simons
Hoe die drie groepen het eraf
brengen, kan de muziekliefheb
ber op vrijdag 29 januari zelf
beoordelen. Dan geeft het or
kest een uitvoering in de Oegst-
geestse H. Willibrorduskerk
Het orkest is destijds vooral
opgericht om het samenspel
van kinderen te bevorderen.
Dat klassieke muziek daarin een
prominente plaats zou inne
men, stond natuurlijk bij voor
baat vast. Toch wil Top van
'overheersing' niet spreken:
„We hebben een medley van Ja
mes Bond-songs gedaan en we
gaan The Sound of Music op het
programma zetten. Met de
speelgroep, voor kinderen tot
tien jaar, spelen we ook liedjes
van de Beatles, zoals Eleanor
Rigbyen Yesterday."
„We zijn een paar maanden
geleden begonnen met heel
nieuw repertoire. Alle begin is
moeilijk, maar je ziet die kinde
ren groeien in hun spel. Ze spe
len steeds beter samen en dat
merken ze zelf ook direct. Als
gevolg daarvan worden ze
steeds enthousiaster. Nou ja, je
hebt altijd kinderen die niet stu
deren en zolang ze meekomen,
laat ik het maar zo. Daarin ver
schilt een symfonieorkest niet
van een sportclub; daar heb je
ook jongetjes die niet op de trai
ning komen en die toch willen
meespelen." Top zegt niets spe
ciaals te doen om de kinderen
bij de les te houden: „Ze zijn al
heel geconcentreerd. Met de ju
nioren oefen ik in beginsel een
uur en een kwartier, maar in de
praktijk veel langer. Ik pas geen
trucs toe om hun aandacht te
trekken. We werken gewoon
hard. Ik eis veel van de kinde
ren. Ik zeg bijvoorbeeld: 'speel
dit stukje eens netjes samen.'
Maar de samenwerking is altijd
heel gezellig."
Zelfs met de juniorengroep
kan Top een symfonie van Mo
zart in originele bezetting uit
voeren. Als de componist in
strumenten vereist die het or
kest niet heeft, maakt Top ge
bruik van arrangementen. Die
zijn er in alle soorten en maten,
zegt Top: „Soms zijn ze heel
kien en vlot geschreven. Zoiets
vlots vinden ïdnderen heerlijk."
Grenzen, zowel technisch als
muzikaal, zijn er natuurlijk ook.
Mahler kan niet, vindt Top:
„Van sommige delen van Ma-
hlersymfonjeën bestaan bruik
bare arrangementen, maar ik
vind toch dat je dat de kinderen
niet kunt aandoen."
Als kinderen bij een orkestje
gaan ontdekken ze dat het be
spelen van een muziekinstru
ment geen verplichting hoeft te
zijn. Top: „Papa en mama zeg
gen vaak tegen een kind: leer
een muziekinstrument bespe
len, dat is zo goed voor je ont
wikkeling. Zo lang een kind al
leen speelt, beseft het dat vaak
niet. In een orkestje zie je dat
veranderen. Het komt heel vaak
voor dat kinderen uit eigen vrije
wil kwartetjes en kwintetjes vor
men en dat zij dan thuis ook
nog eens samen spelen."
Het Leidse Rijksmuseum van
Oudheden is van plan een klei
ne binnenplaats te bebouwen.
Op die manier wil het museum
vijfhonderd vierkante meter ex
tra tentoonstellingsruimte cre-
eren. Directeur J. Verwers hoopt
bovendien dat bij de verbou
wing een andere ingang tot de
tentoonstellingszalen kan wor
den gemaakt: „Op dit moment
ligt de entrée half verscholen
achter de Taffehtempel. Dat is
heel excentrisch. Met een nieu
we ingang, meteen rechts van
de Taffehzaal, zou de bezoeker
direct het hart van het museum
binnenlopen."
Verwers benadrukt dat de
plannen in een zeer vroeg stadi
um zijn: „Ik ben in gesprek met
de rijksbouwmeester. We willen
niet over een nacht ijs gaan,
want het Rijksmuseum van
Oudheden is een monument en
één van de oudste musea van
Nederland. Daarin kun je niet
ingrijpen." Tegen het
einde van het jaar hoopt Ver
wers een architect opdracht te
kunnen geven voor het maken
van een schets en een begro
ting. Daarna begint het werk
pas echt, aldus de directeur:
„We moeten fondsen gaan wer
ven. Je praat dan toch over ze
ker tien a vijftien miljoen gul
den." De bebouwing krijgt niet
hetzelfde karakter als de Taffeh
zaal, die feitelijk een binnen
plaats is met een dak. In de
nieuwe ruimte komen etages.
dat hij de vrouw en de poes
houdingen geeft die in de
werkelijkheid niet kunnen
bestaan. Het onderlijf van de
vrouw lijkt wel te knielen, terwijl
zij met haar bovenlichaam op
haar rechterzij ligt. De poes
draait het onderlijf op een
vreemde manier naar de
toeschouwer toe; de
achterpoten en de staart zitten
daardoor onlogisch aan het dier
vast. De bank waarop de vrouw
ligt heeft een bloemetjesmotief;
dat is uit het leven gegrepen,
want bloemetjesmotieven op
banken zijn nog altijd populair.
Ook de plant die rondom het
hoofd van de vrouw groeit, is
realistisch neergezet, al ben ik
er nog steeds niet achter wat
voor plant dat nou is.
In de tijd dat wij trouwden,
zaten mijn vrouw en ik nog op
sinaasappelkistjes. Toen we
gingen verhuizen, bezaten we
niet veel meer dan deze
zeefdruk. De meeste mensen
richten eerst hun huis in en
bedenken daarna dat de
wanden toch wel erg kaal zijn.
Bij ons was het precies
andersom. Wij hadden eerst de
zeefdruk en hebben bij de
inrichtihg van onze woonkamer
rekening gehouden
met de ldeuren en de
,n. Aan
banken is dat
Amsterdam gpdOpvallend is dat de toneeljury niemand heeft ge
nomineerd voor de Louis d'Or, de prijs voor de
beste mannelijke hoofdrol. Opmerkelijke vrouwe
lijke hoofdrollen heeft de eerste helft van dit thea
terseizoen volgens de jury wel opgeleverd. Inge
borg Elsevier is genomineerd voor haar rol van
drankzuchtige zangeres in 'Een Doos vol Krui
mels'. Ook Sacha Bulthuis dingt mee naar de prijs
vor de beste vrouwelijke hoofdrol. Zij dankt de
nominatie aan haar hoofdrol in 'Groot en Klein'
van Botho Straus, een produktie van toneelgroep
De Appel. In september worden de
gewezen.
Toneelgroep De Trust uit Amsterdam heeft met
de produktie 'Friederichswald' maar liefst vier
nominaties in de wacht gesleept voor de toneel
prijzen van de Vereniging van Schouwburg- en
Concertgebouwdirecties (VSCD).
De toneeljury vindt dat niet alleen regis
seur/bewerker Theu Boermans een bijzondere
prestatie heeft verricht, maar dat ook de acteurs
Khaldoun El Meckey, Kees Kooien en Anneke
Blok voor bekroningen in aanmerking komen.
