FNV wil van VUT
af bij bankbedrijf
Binnenland
slechte gordeldrager
Bisschop, zakenman en militair helpen de BVD
Piloten: Maatregelen tegen
helikopter-ontsnappingen
Helper Anne Frank overleden
Gescheiden mens is
F-16 zoekt met infrarood
naar massagraf bij Haren
'Ganzenjacht wordt zeer slordig uitgevoerd'
Giro 50500
Gééf om lepra
WOENSDAG 27 JANUAR11993
193
5
De Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) heeft sinds
kort een zogenoemde ldankbordgroep. Zestien promi
nente militairen, bestuurders, wetenschappers en ver
tegenwoordigers van belangenorganisaties wisselen
een keer of drie per jaar van gedachten over politieke
en maatschappelijke ontwikkelingen en de mogelijke
rol van de BVD daarin.
De meest in het oog springende namen zijn bisschop
H. Emst van Breda, oud-Vendex-topman A. van der
Zwan, burgemeester A. Peper van Rotterdam, oud-bur
gemeester M. Vos-van Gortel van Utrecht en hoofd
commissaris E. Nordholt van Amsterdam.
Met z'n allen moeten zij meedenken over de ver
nieuwde rol van de BVD in onze samenleving. Want die
ene 'Grote Rode Vijand' achter 'De Muur' is versplin
terd tot een onoverzichtelijke bende. En daarnaast
zoekt de BVD naar een juiste bestrijding van de vijan
den die om de (linker- en rechter)hoek zitten. De klank
bordgroep moet helpen bepalen waar de grens ligt.
Anderhalf decennium geleden was het allemaal nog
zo duidelijk voor onze Binnenlandse Veiligheidsdienst.
De Oost-West-verhoudingen bepaalden voor het over
grote deel de koers van de BVD. Maar de afgelopen ja
ren is dat 'vijandbeeld' een stuk diverser geworden.
,,f let ligt veel genuanceerder", aldus een woordvoerder.
Dat betekent keuzes maken. Zoals minister Dales
(binnenlandse zaken) dal wel vaker pleegt te doen,
zoekt ze daarbij de hulp van 'mensen die fors in het on
derwerp staan' en daarbij 'een stevige mening hebben'.
Het is zo langzamerhand een handelsmerk van Dales
aan het worden. Zij deed dat eerder onder meer in de
aanzet tot het minderhedendebat en de discussie over
de rampenbestrijding.
De minister belde de meeste kandidaten van de
klankbordgroep dan ook persoonlijk op. Burgemeester
Peper van Rotterdam hoefde niet lang na te denken. Hij
zag „geen aanleiding om nee te zeggen". Peper, nooit
te beroerd om te discussiëren over maatschappelijke
kwesties in „een interessant gezelschap", vindt het
aantrekkelijk om „de aanvaardbaarheid van de opvat
tingen van een veranderende BVD te toetsen".
Ook bisschop Ernst van Breda noemt het „van groot
belang om vanuit de diverse geledingen in de maat
schappij te toetsen wat er in de BVD omgaat en signa
len af te geven over wat er in de maatschappij speelt".
Maffia
De Amsterdamse politicoloog C. Wiebes, die enkele pu-
blikaties over de BVD op zijn naam heeft staan, vindt
dat de klankbordgroep past in de nieuwe, open stijl van
de BVD. „Het kan volgens mij geen kwaad dat de BVD
op zo'n manier voeling houdt met de maatschappij. En
ook zal de BVD zijn ideeën kunnen toetsen." Als voor
beeld noemt de politicoloog dat de BVD tijdens zo'n
bijeenkomst de vraag kan opwerpen of het moslim
fundamentalisme een potentieel gevaar is voor Neder
land.
„Nee", vervolgt Wiebes, „ik geloof niet dat de BVD
dobbert. Ze weten wat ze willen en hebben diverse doe
len omschreven in hun eerste openbare jaarverslag.
Maar de taak is wel een stuk diffuser geworden. Neem
alleen de ontwikkelingen in Oost-Europa maar. Dat is
niet één groot blok meer, maar een hoeveelheid aan
problemen. Industriële spionage is een voorbeeld, wat
ook door buitenlandse veiligheidsdiensten als een be
langrijk onderwerp wordt gezien. De wapenhandel is er
ook één. Er zijn daar gigantische hoeveelheden wapens
in omloop. Die ene hoofdtaak van de BVD is versnip
perd."
In tegenstelling tot de Inlichtingendienst Buitenland
en de Militaire Inlichtingendienst, die respectievelijk
worden opgeheven en ingekrompen, ziet Wiebes voor
de BVD wel een toekomst. „Diverse einddoelen blijven
bestaan. Die moeten zowel in de uiterst linkse als
rechtse hoek worden gezocht. Van RaRa tot fascistische
organisaties. En neem bijvoorbeeld de samenwerking
tussen de Italiaanse en Colombiaanse maffia, die be
paalde lijnen naar Oost-Europa proberen uit te zetten."
Goede weg
Ook directeur J. Westra van de Anne Frank Stichting,
die zelf plaatsneemt in de klankbordgroep, vindt dat de
BVD op de goede weg zit. Hij is blij met het feit dat de
BVD-directeur Docters van Leeuwen inmiddels een pu
blieke Figuur is. „Ik kijk natuurlijk vooral vanuit de in
valshoek racisme, antisemitisme en extreem-rechts.
Het is voor mij een goede kans om als directeur van de
Anne Frajik Stichting een beetje in de buurt te zitten
van wat de BVD op dat gebied voor beleid voert. Het is
natuurlijk niet de bedoeling dat wij als klankbordgroep
tot een afgewogen oordeel komen en het beleid van de
BVD bepalen. Wij moeten vanuit onze achtergrond sig
nalen afgeven. Wij bepalen niet wat de BVD gaat doen.
Gelukkig niet zeg, daar ben ik helemaal niet voor opge
leid."
D'Ancona wil
erkenning van
gebarentaal
den haag anp
Minister d'Ancona (WVC) wil
nog dit jaar advies van de Ne
derlandse Dovenraad over de
erkenning door het Europese
Parlement van de gebarentaal
die door veel doven wordt ge
bruikt. Deze erkenning moet
ook concreet vorm krijgen. De
minister is met name geïnteres
seerd in de juridische gevolgen.
Dat zei de bewindsvrouw gis
teren in Den Haag, waar ze net
eerste exemplaar in ontvangst
nam van het boek 'Gebarentaal,
de taal van doven in Neder
land'. De samenstellers vinden
dat gebarentaal en gesproken
Nederlands „op geen enkele
wijze voor elkaar onderdoen"
en hopen dat in hun boek te la
ten zien. Het boek toont aan dat
alles mogelijk is met gebaren
taal. Zo kunnen bij voorbeeld
ook gedichten en grappen wor
den gemaakt.
Er zijn in ons land 15.000 ge
hoorgestoorden. In de hele we
reld kunnen acht miljoen men
sen niet (voldoende) horen.
Jan Gies en zijn vrouw Miep In het Anne Frankhuis, archieffoto anp
In Amsterdam is gisteren Jan
Gies overleden, een van de
/hensen die Anne Frank en de
andere onderduikers in 'Het
Achterhuis' heeft bijgestaan.
Dat heeft de Anne Frank Stich
ting meegedeeld. Gies werd 87
jaar.
In 1941 trouwde Jan Gies met
Miep Santrouschitz, die sinds
1933 werkte bij de firma Opekta
van Otto Frank, Anne's vader.
Jan Gies verzamelde distributie
bonnen en bij voorbeeld ook
boeken voor de onderduikers.
Otto Frank, die als enige van
de bewoners van Het Achter
huis de oorlog overleefde, trok
na de bevrijding voor zeven jaar
bij de familie Gies in. Tijdens de
oorlog hadden Jan en Miep ove
rigens zelf ook een onderduiker
in luns
Jan Gies werd onderscheiden
met de medaille van het her
denkingscentrum Yad Vashem
in Jeruzalem en door de joodse
organisatie B'nai B'rith.
Volkorenbrood is vaak niet volkoren
den haag Wie bij de bakker volkorenbrood vraagt, loopt grote
kans gewoon bruin brood te krijgen. Deze conclusie trekt de
Consumentenbond na een onderzoek bij honderd bakkers in
het hele land. Ongeveer één op de acht bakkers houdt zich niet
aan de warenwet en verkoopt 'volkorenbrood' dat zo niet mag
worden genoemd omdat er te weinig kiemen en zemelen in zit
ten. Volkorenbrood moet uit de volledige graankorel bestaan.
Weer poster Love Jeans verboden
Amsterdam De reclameposter 'He needs love', waarop de ach
terzijde van een man in een wijd opengeslagen regenjas is te
zien, mag niet meer worden gebruikt. Deze poster van Love
Jeans is volgens de Reclame Code Commissie in strijd met de
goede smaak. De commissie komt tot deze conclusie na klach
ten van de beweging 'Christenen voor de Waarheid'. Volgens de
klagers is de poster ook zeer schadelijk voor kinderen. Ze spra
ken over „de dictatuur van onzedelijkheid en sex". De commis
sie acht de afbeelding echter geen bedreiging voor de geestelijke
gezondheid van minderjarigen. Eerder werd al een andere pos
tervan Love Jeans na een klacht van Christenen voor de Waar
heid verboden.
Soldaat bestraft voor wapenbezit
arnhem» De militaire kamer van de rechtbank in Arnhem heeft
een 20-jarige dienstplichtig militair uit Bussum gistermorgen
veroordeeld tot vier weken militaire detentie voorwaardelijk en
een boete van duizend gulden. De man werd op eerste Kerstdag
in het Kroatische Split betrapt op het bezit van een machinege
weer, 47 scherpe patronen en twee handgranaten. Een deel
daarvan had hij bij een wapenhandelaar gekocht. De VN-soldaat
overtrad hiermee de vaste order van het verbindingsbataljon
waar hij deel van uitmaakte. Hij werd onmiddellijk na de vondst
van het wapentuig op het vliegtuig naar Nederland gezet.
Bewaker verdacht van brandstichting
deurne» De politie heeft een 29-jarige man uit Deurne aange
houden op verdenking van brandstichting in een machinefa
briek in zijn woonplaats, begin deze maand. De brand richtte
voor enkele tientallen miljoenen guldens schade aan. De ver
dachte werkte als particuliere bewaker voor de machinefabriek.
De politie weet niet wat het motief van de man is geweest. Hij
wordt overigens ook verdacht van een brandstichting, vorig jaar
in een gebouw van een waterwinbedrijf in Eindhoven. In ver
band met die zaak is ook een 19-jarige inwoner van Helmond
aangehouden.
Gescheiden i
vaker dan anderen hun auto
gordel om te doen. Het Cen
traal Bureau voor de Statistiek
(CBS) constateert dit aan de
hand van de 'Gezondheidsen
quête 1990', waarin voor het
eerst ook vragen over het ge
bruik van de autogordel wer
den gesteld.
Voor in de auto draagt ge
middeld tachtig procent van
de inzittenden altijd de gordel.
Bij mensen die gescheiden
zijn, is dat ongeveer vijftien
procent minder, ook als reke
ning wordt gehouden met an
dere factoren die van invloed
blijken op het gebruiken van
de autogordel. Zo doen vrou
wen meer dan mannen, oude
ren meer dan jongeren en ho
ger opgeleiden meer dan lager
opgeleiden de gordel om.
Ook de al dan niet gezonde
leefstijl blijkt van belang: men
sen die lichamelijk actief zijn,
niet-rokers en mensen die niet
of matig drinken, gebruiken de
gordel vaker dan niet-actieven,
rokers en drinkers. Achterin de
auto droeg maar zestien pro
cent van de ondervraagden al
tijd de gordel. Dat is echter vo
rig jaar pas verplicht geworden
voor nieuwe auto's, terwijl de
enquête in 1990 is uitgevoerd.
ping. Binnen vrij korte tijd zijn
er in Nederland drie ontsnap
pingen geweest waarbij een
handlanger buiten de strafin
richting onder bedreiging van
een vuurwapen een helikopter
kaapte.
Volgens de VNLO kunnen de
helikopterontsnappingen
plaatsvinden, doordat de hand
langers van de gedetineerden
op de hoogte zijn van de tijden
waarop wordt gelucht. Luchten
op wisselende tijden moet daar
aan een eind maken, vindt de
VNLO.
De Vereniging van Nederlandse
Luchtvaart Ondernemingen
(VNLO) heeft staatssecretaris
Kosto van justitie gevraagd
maatregelen te treffen tegen het
kapen van helikopters, die daar
na worden gebruikt bij ont
snappingen uit strafinrichtin
gen.
In de brief uit de vereniging,
waarbij veel helikopterbedrijven
zijn aangesloten, haar bezorgd
heid over de kapingen. De be
drijven kunnen zich niet verze
keren tegen schade door ka-
Individueelpre-pensioenin plaats van collectieve regeling
De Dienstenbond FNV wil af van de collectieve VUT-re-
geling in het bankbedrijf (112.000 werknemers) en het
verzekeringswezen (40.000 werknemers). In plaats daar
van moet een 'pre-pensioen' komen. Deze regeling leunt
minder op solidariteit tussen werknemers dan de VUT.
Het pre-pensioen is een individuele zaak: iedere werkne
mer spaart voor zijn eigen uitkering. De VUT wordt op
gebracht door alle werknemers in de bedrijfstak samen.
De FNV-bond presenteerde dit
idee gisteren in de brief met
voorstellen voor een nieuwe
CAO in het verzekeringsbedrijf.
Hoewel de leden in het bankbe
drijf zich er nog over moeten
uitspreken, verwacht de bond in
deze sector met dezelfde voor
stellen te komen. De onderhan
delingen over de nieuwe CAO's
beginnen in februari.
De bond wil dat iedere werk
nemer verplicht wordt te sparen
voor zijn pensioen. Het aldus
opgespaarde bedrag kan de
werknemer vanaf zijn zestigste
jaar naar eigen inzicht beste
den: of hij gaat met 'pre-pen
sioen', of hij werkt (en spaart)
door om het geld later te beste
den.
De uitkering is dus in tegen
stelling tot de VUT niet gerela
teerd aan het eindloon. De mo
gelijkheid om vervroegd uit te
treden wordt bepaald door de
hoogte van de premie en de
duur van de periode van op
bouw. De bond wil verder dat
de werknemer ook bij een be
ëindiging van zijn dienstver
band de opgebouwde rechten
behoudt.
Mocht de nieuwe regeling
worden ingevoerd, dan wil de
bond voor oudere werknemers
een overgangsregeling instellen.
Zij hebben immers geen kans
gehad voor een pre-pensioen te
sparen. De bond denkt dat na
twintig jaar niemand meer ge
bruik hoeft te maken van die
overgangsregeling.
Om de nieuwe regeling te fi
nancieren moet in de eerste
plaats het geld dat nu wordt be
steed aan de VUT-regeling (4
procent van de loonsom) wor
den aangewend. Vooral in het
begin van de regeling moet er
echter nog flink wat geld bij, om
zo de overgangsregeling te kun
nen betalen. Zo rekent de bond
in het eerste jaar op een ver
dubbeling van de kosten. Dat
extra geld moet worden gevon
den binnen de huidige loon
ruimte van 4,5 tot 5 procent, al
dus de bond. Na verloop van
tijd dalen de kosten van de re
geling weer naar het huidige ni-
Vorig jaar spraken de bonden
bij Akzo reeds af om de collec
tieve VUT in te ruilen voor een
individuele regeling. Bij Akzo
betrof het echter een voorstel
van de directie. De bonden wa
ren aanvankelijk tegen, maar
gingen na langdurige onder
handelingen overstag.
Bestuurder H. Noten van de
Dienstenbond wil zijn voorstel
niet direct vergelijken met de
regeling die bij Akzo is afgespre-
ken. Een belangrijk verschil is
dat de Dienstenbond iedereen
wil verplichten om premie te
betalen voor het pre pensioen.
Bij Akzo gebeurt dat op basis
van vrijwilligheid.
Een F-16 verkenningstoestel
van de vliegbasis Volkel heeft
gisterochtend in natuurgebied
Appelbergen bij het Groningse
Haren gezocht naar een massa
graf met slachtoffers uit de
Tweede Wereldoorlog. Met be
hulp van infra-roodcamera's
werd het bosrijke gebied vanaf
tachtig meter hoogte in kaart
gebracht.
Aan de hand van vergelijkin
gen van de foto's met materiaal
dat de Britse Royal Air Force tij
dens de oorlog maakten, hoopt
Defensie een massagraf van
zestien 'stakers' te vinden, die
in 1943 standrechtelijk werden
geëxecuteerd. Direct na de oor
log werd in het natuurgebied al
een graf met de stoffelijke over
schotten van negentien slacht
offers gevonden. Volgens getui
gen moeten de overige licha
men in een tweede massagraf
liggen. Nabestaanden hadden
het ministerie om de fotovlucht
verzocht.
den helder Van het merk Hollywood zijn ze,
de sigaretten. Irt Nederland is het niet te
koop, maar bij Den Helder en op Texel liggen
de rood-witte sloffen voor de grijp. De jutters
daar halen hun hart dan ook op. De duizen
den sloffen Amerikaanse sigaretten maakten
deel uit van de lading van het vrachtschip
Hamburg Star, dat maandag in de hevige
storm op de Noordzee twintig containers ver
loor. Overigens blijkt nu dat daarbij niet de
container met de gevaarlijke stof musk xyleen
was, zoals de kapitein eerder had gemeld. Hij
had zich in de consternatie vergist, meldde hij
Rijkswaterstaat gisteren. Zestien van de twin
tig containers zijn inmiddels terecht, foto
VOCW 50 GULPEN KEPT V EEN LEPRAPATIËNT
lEPRASTTCHTINO AMSTERDAM
Bij de jacht op ganzen wordt al
lesbehalve zorgvuldig omge
gaan met aangeschoten dieren.
Op veel plekken blijken gewon
de ganzen rond te lopen, die
door jagers niet zijn meegeno
men. Door deze jachtpraktijken
wijken de vogels uit van de rust
gebieden naar de landbouwge
bieden in de omgeving, waar ze
vervolgens schade veroorzaken.
Dit schrijft Vogelbescherming
Nederland in een brandbrief
aan staatssecretaris Gabor
(landbouw en natuurbeheer).
Gabor schreef vorige week in
zijn bij de Tweede Kamer inge
diende nota Jacht en Wildbe-
heer dat er in Nederland wat
betreft de ganzenjacht geen ex
cessen plaatsvinden. Er wordt
alleen gejaagd om schade aan
landbouwgewassen te voorko
men. De Vogelbescherming be
twist dat echter. Momenteel is
de jacht in volle gang. Jaarlijk§
worden circa^50.000 ganzen af
geschoten.
„Als we kijken naar de jacht
praktijken, dan heeft dat niets te
maken met schadebestrijding in
de landbouw. Er wordt puur
voor het plezier en de lol ge
jaagd. Bovendien wordt de jacht
heel slecht uitgevoerd, bij voor
beeld bij duisternis en dichte
mist, waardoor je ganzen dus
aanschiet die verder geen kant
op kunnen", meent directeur J.
Bonjer van de Vogelbescher
ming.
De Vogelbescherming heeft
bij inspecties van de slaapge-
Een aangeschoten rietgans (rechts) en een aangeschoten kolgans in de
Noordoostpolder. foto anp fred hess
bieden van ganzen in de
Noordoostpolder tientallen ver
wonde vogels aangetroffen.
„Wij vonden grote aantallen ge
wonde kolganzen en rietgan
zen. Dat zijn soorten ganzen
waarop wel mag worden ge
jaagd, maar dat moet op een or
dentelijke manier gebeuren. Bo
vendien hebben we een brand-
gans aangetroffen, waarvan de
vleugel bijna was afgeschoten.
De brandgans is een bedreigde
en beschermde vogel. Er mag
absoluut niet op worden ge-
jaagd."
De Vogelbescherming wil dat
Gabor snel maatregelen neemt
om de ganzen te beschermen.
De jacht zou bij slaapplaatsen
van ganzen moeten worden
verboden, evenals het jagen in
de duisternis of mist. Verder
zouden jagers ook niet meer
moeten worden betaald voor
hun arbeid. Alleen voor het be
schermen van landbouwgewas
sen moet de jacht worden toe
gestaan.
De Nederlandse Jagersvereni
ging zegt in een reactie dat er
afgelopen weekeinde absoluut
niet is gejaagd in de Noordoost
polder. Ze geven toe dat het
verwonden van ganzen niet is
uitgesloten. Maar aangeschoten
beesten worden altijd verza
meld en niet aan hun lot over
gelaten, aldus de jagersvereni
ging-
