Kapitein olietanker
meldt zelf vervuiling
'Je hebt geen donder
aan die Trajectkaart'
Spermadonor wordt zeldzaam
Shell jaagt klanten naar de concurrentie
Klanten bestormen cadeaushops
Het Gesprek van de Dag
Student welkom terug in garages
AAAAAAA
-W7- a i a belastingrecht extra geld van provincie
WOENSDAG 27 JANUAR11993
REDACTIE: WILLEM SPIERDIJK CC
Studenten zien vervanging OV-kaart niet zitten
Met het vliegtuig naar Rio de Ja
neiro is voor studenten met een
OV-kaart niet mogelijk. De af
stand die zij gemiddeld per per
soon in 1992 per trein aflegden,
wijkt echter niet veel af van een
enkeltje Rio: ruim 9100 kilome
ter. Als het aan de Nederlandse
Spoorwegen had gelegen waren
de studenten al in de buurt van
Koeweit gestrand, want hun
reisverwachting per student lag
rond de 4600 kilometer.
De NS vinden de 242 miljoen
gulden die ze jaarlijks krijgen
voor de OV-jaarkaart te weinig.
Studenten reizen namelijk
tweemaal zoveel als vaii tevoren
was berekend. Het contract tus
sen NS en overheid loopt echter
tot september 1994. Om de NS
tegemoet te komen speelt de
overheid met de gedachte om
een andere kaart troef te ma
ken: de Trajectkaart.
Maar wat vinden studenten van
een eventuele komst van deze
Trajectkaart? Die houdt in dat
tegen een maandelijkse vergoe
ding nog slechts tussen woon -
en studieplaats kan worden ge
pendeld.
Christiaan, derdejaars politico
logie: „Voor mijzelf is het niet
rampzalig, als ik die maande
lijkse zestig gulden, die ik nu
voor de OV-kaart betaal, dan
maar krijg. Oveiigens vind ik
het ook niet erg als de kaart
blijft, want het is voor dat be
drag natuurlijk toch een goede
besteding."
Eric, zesdejaars student Neder
lands, is het met Christiaan
eens. „Ik reis nooit voor zestig
gulden in de maand, dus ik zou
het niet erg vinden. Dat het
voor anderen nadelig is begrijp
ik best. Maar dan moeten het
wel goede redenen zijn om de
'OV' te gebruiken. En volgens
mij is dat tegenwoordig wel zo.
De tijd van 'voor zestien gulden
naar Brussel' en 'elk weekeinde
naar Amsterdam' is wel voorbij,
dat was alleen in het begin
leuk." De mogelijke invoering
van een Trajectkaart vindt Eric
maar niks. „Het is natuurlijk
een slimme zet van de overheid,
maar je hebt er natuurlijk geen
donder aan. Doe dan het geld
maar."
Een tweedejaars student rech
ten heeft een hele andere me
ning. „Ronduit triest is het! Zo'n
trajectkaart heeft totaal geen
nut als je in de stad woont waar
je ook studeert. Ik ga ieder
weekeinde terug naar Limburg
om te hockeyen, dan zou ik
ruim zestig gulden per kéér
moeten betalen, nu doe ik dat
per maand. En het is onmoge
lijk het adres van je ouderlijk
huis op te geven voor de Tra
jectkaart, want dan zit je na
tuurlijk weer met de verlaging
van je beurs. Ik heb uitgerekend
dat ik in dat geval dan nog beter
af ben als ik mijn adres in Lei
den opgeef."
Ook Hans vindt het een slechte
zaak. De derdejaars student in
dustrieel ontwerpen aan de TU
in Delft woont in Oegstgeest en
reist dagelijks op en neer. „Ik
vind dat het een tactische fout
van de NS is geweest. De NS
maken nu problemen met de
overheid en Ritzen en Wallage
komen met de Trajectkaart om
beide partijen te verzoenen. Het
is gewoon een pure bezuini
gingsmaatregel." Dat de over
heid na nog geen drie jaar al
weer met iets anders wil komen
begrijpt Hans niet. „Hoelang
gaat zo'n Trajectkaart mee, ook
een jaar of twee? Krijgen we
twee jaar later een 'ministe-
riefiets' of zo. Ze moeten een
keer eenduidigheid scheppen
die jaren meegaat. Dan weet ie
dereen waar die aan toe is!"
JEROEN KOSTER*
de Leidse binnen
stad hadden vroeger een goede
klant aan de student. Na invoe
ring van de OV-kaart raakten
garagehouders echter veel van
hen weer kwijt. Mocht de veel
besproken OV-kaart weer wor
den vervangen, dan kunnen de
autoreparateurs weer een flinke
toeloop tegemoet zien.
Garagehouder H. Borderding
zal er zeker geen klanten bijkrij-
gen, want hij vindt dat studen
ten het niet eens waard zijn om
over te praten. „Tegen die men
sen heb ik een antipathie. Ze
kunnen aleen maar zeuren. Ik
verkoop ze niks en ik doe niets
voor ze."
Th. Henskens van het gelijkna
mig garagebedrijf aan de Oude
Vest begrijpt de reactie van zijn
collega totaal niet. „De klant is
koning, of het nu een student is
of niet. De slager zegt toch ook
niet 'ik verkoop jou geen bief
stuk, want jij bent student!
Trouwens ik vind het fijn om
met die jongeren te werken. Ik
zit hier midden in de studen
tenwereld, daarom had ik vroe
ger de studentenverenigingen
en een stuk of tachtig studenten
als klant. Door die OV-kaart zijn
dat er tegenwoordig nog hoog
uit vijf. Ik zie ze graag terugko
men als ze die kaart afschaf
fen." Het enige nadeel van stu
denten noemt Henskens dat ze
altijd net zolang doorrijden tot
hun 'oude bakkie' de geest
geeft. „Ik heb al heel wat auto's
uit Leiden en omstreken moe
ten ophalen."
Ook bij garagebedrijf De Kolf
aan de Kolfmakersteeg stonden
in het pre-OV-tijdperk nog rond
de honderd studenten op de
klantenlijst. Eigenaar E. van
String: „Met de komst van die
kaart ging een groot deel van
mijn handel de mist in. Het
kostte me al snel tienduizenden
guldens. Ik ontvang ze met
open armen!"
'Ongelooflijkstom om nieuwe zegelactie te beginnen'
Wie tankt, krijgt gratis zegels.
En met de gratis zegels schaffen
we ons handdoeken, theeservie
zen, walkmans en badjassen
aan. Benzinemaatschappij Shell
besloot onlangs dat het toch
veel beter is wanneer wij gaan
sparen in plaats van het aan
schaffen van al die prullaria.
Geen gratis zegels meer, maar
spaarzegels dus, waar 50 cent
voor moet worden neergeteld.
En Shell stelt een mooie rente in
het vooruitzicht.
De nieuwe actie van Shell lijkt
niet bij alle consumenten in
goede aarde te zijn gevallen. Zij
zouden in groten getale naar de
concurrentie overstappen. En
kele 'niet-Shell' benzinestations
in de regio zeggen een aantal
nieuwe klanten te hebben ge
boekt. De Shell-dealers in de re
gio ontkennen bij hoog en bij
laag daar ook maar iets van te
merken. Kortom, er wordt meer
benzine verkocht sinds Shell
spaarzegels aanbiedt.
De officiële woordvoerster van
Esso Nederland is voorzichtig
als haar wordt gevraagd naar
stijgende omzetten die verband
houden met meneer Shell. Zij
zegt dat de cijfers niet goed met
vorig jaar te vergelijken zijn om
dat toen net 'het kwartje van
Kok' werd ingevoerd. Dat bo
vendien de omzetten toch al
stijgen omdat de Nederlander
meer kilometers aflegt. Uitein
delijk wil zij wel iets over de ze
gelactie van de concurrent
kwijt. „De geluiden die u hoort,
hoor ik ook van onze verkopers
uit het land".
De verkoper van het Esso-sta-
tion aan de Leidse Haagweg
weet het wel zeker. Hij heeft
veertig tot vijftig nieuwe klanten
geboekt sinds de omstreden
spaaractie van Shell. „De men
sen vinden het nieuwe systeem
van Shell te ingewikkeld, vertel
len ze me. Daarom stappen ze
over naar een ander merk".
Lissenaar C. ter Meulen, eige
naar van een Esso-tankstation
in Hillegom, vindt het 'onge
looflijk stom van Shell' om een
andere zegelactie te beginnen.
„Normaal gesproken stappen
mensen niet zo snel over naar
een ander tankstation. Als de
bediening maar goed is en het
station goed op de route ligt. Nu
geeft Shell de mensen zelf een
reden om te switchen. Esso
heeft slim op de hele zaak inge
speeld om dubbele zegels te
verschaffen. Normaal gespro
ken is de koek al verdeeld, maar
nu krijgen andere maatschap
pijen de kans op een wat groter
stuk".
Wat de Lissenaar betreft was dit
een mooie kans geweest om nu
maar eens helemaal met de ze
gelacties te stoppen. „De benzi
nemaatschappijen hadden de
koppen bij elkaar moeten ste
ken en alle acties moeten afkap
pen. Het kost alleen maar geld."
Ter Meulen zegt dat zijn omzet
ten licht zijn gestegen. „Maar de
stations in de buurt van een
Shell-station merken dat het
beste denk ik".
Aan de Parklaan in Sassenheim
liggen een Shell- en een Es-
sostation vlak bij elkaar. De Es
so-verkoper stelt wat extra klan
dizie te hebben dankzij de ver
anderingen van Shell. „Mensen
vinden het nu eenmaal leuker
iets gratis te krijgen." Honderd
meter verderop bij Shell weet
men van niets. „Er zijn natuur
lijk altijd mensen die wat te
zeuren hebben, maar ik ver
koop geen liter minder".
Ook andere exploitanten van
Shellpompen in de Leidse regio
zeggen niets te merken van een
teruglopende omzet door de in
troductie van een nieuw spaar
systeem door de Koninklijke.
„We hebben zeker niet de in
druk dat we klanten kwijtraken
Shell verkoopt tegenwoordig spaarzegels en stelt een mooie rente in het vooruitzicht. Veel klanten hebben
echter liever cadeauzegels, foto loek zuyderduin
„Het is hier een compleet gek
kenhuis. Er staan voortdurend
meer dan honderd mensen uit
alle hoeken van het land op
hun beurt te wachten. Op za
terdag staan er zelfs zo'n drie
honderd mensen in de rij. De
drukte is zo erg dat we de tele
foon al niet meer opnemen en
een bandje hebben opstaan."
Bedrijfsleidster L. Scholte van
de Rotterdamse Vespro Shop,
de cadeaushop van Shell waar
zegelboekjes voor geschenken
kunnen worden ingeleverd,
kan de drukte bijna niet aan.
De stormloop op de winkel be
gon eind vorig jaar toen de
oliemaatschappij aankondigde
dat de gratis zegels bij tanken
zouden worden afgeschaft.
De zegelboekjes kunnen het
hele jaar nog worden verzil
verd en de begeerde artikelen
kunnen ook schriftelijk worden
besteld. Desondanks neemt de
drukte in de cadeaushop al
leen maar toe. Scholte wijt dit
aan de angst van veel mensen
dat de artikelen op zijn als ze
er niet snel bij zijn.
Ook in de Vespro Shop in
Eindhoven, waar men de be
geerde geschenken alleen
schriftelijk kan bestellen, is het
een gekkenhuis. „We kunnen
de aanvragen niet aan en heb
ben zelfs extra personeel moe
ten aannemen", vertelt B.
Brinkman van het bestellings
kantoor. „We krijgen drie tot
vijfduizend orders per dag bin
nen. Normaal zijn het er onge
veer duizend. De mensen
moeten dan ook vier weken
langer dan normaal op hun
produkten wachten."
Door de grote vraag van de ze
gelspaarders zijn sommige ar
tikelen niet meer leverbaar. Dit
geldt vooral voor textielpro-
dukten, zoals dekbedovertrek
ken en dekkleedjes voor op ta
fels, aldus Brinkman en Schol
te.
„Veel bezoekers van de winkel
zijn bereid bij te betalen als zij
onvoldoende zegelkaarten (f
11,00 per kaart) hebben om
het gewilde cadeau te kunnen
krijgen", vertelt de bedrijfsleid
ster. „Mensen hebben soms ja
ren gespaard voor een bepaald
cadeau en betalen dan maar
bij om het produkt alsnog te
kunnen meenemen." Het
komt volgens Scholte dan ook
bijna niet voor dat de Shell-
spaarkaarten voor contant geld
worden ingewisseld bij de ben
zinestations. Hier kan men de
helft van de waarde van de
kaart krijgen (f 5,50).
door de andere zegels. Dat
komt ook door de introductie
campagne waarbij de zegels
gratis zijn. Daarmee heeft Shell
de campagne van Esso goed ge
pareerd", meent directeur J. La-
man van Het Motorhuis.
Laman gaat er vanuit dat zijn
klanten door die campagne er
achter komen dat het nieuwe
systeem zeker zo aantrekkelijk
is als het oude waarbij geen
geld, maar artikelen - onder
meer de beroemde en beruchte
handdoeken - bijeengespaard
konden worden. Niettemin ver
zekert Laman dat hij de omzet
ontwikkeling met argusogen
volgt. „We zijn er heel kien op."
Volgens hem gaat het bij de
sparende tankers of tankende
spaarders uitsluitend om pri-
verijders. „De zegels gaan naar
de rijders. Grote afnemers zijn
niet in zegels geïnteresseerd.
Die contracten worden na lang
onderhandelen afgesloten en
worden ook niet zomaar afge
broken."
G. Krom van automobielbedrijf
Rijnland, dat voor zijn tankende
klanten ook Shellprodukten op
het menu heeft, zegt eveneens
niets te merken van een ver
meende omzetdaling. Maar hij
constateert tegelijk dat het nog
te vroeg is om daar conclusies
aan te verbinden. '„Je moet zo
iets op langere termijn bekijken,
er zijn ook seizoensinvloeden.
Maar er zullen best mensen zijn
die liever voor een elektrische
deken sparen dan dat ze geld
willen sparen. En andersom zul
len anderen vinden dat ze wel
genoeg handdoeken hebben en
liever geld krijgen."
WILLEM SPIERDUK RUDOLF KLEUN
VERHUUR VAN
J Nissan Mercedes
PERSONENWAGENS
9-PERSOONS BUSJES*
BESTELWAGENS tot
20 m3 inhoud
Zeer concurrerende
tarieven.
VONDELLAAN 45
LEIDEN
TEL.:071-76 93 03
DE SCHANS 25
ALPHEN A.D. RIJN
TEL.:01720-7 51 55
J ISL IS EEN AKT1V1TEIT VAN BV UAM
'Geen sprake van illegale lozing' Hoogleraar Bejaardenoorden krijgen
LEIDEN MONICA WESSEUNG
De vermoedelijke dader van de olievervuiling voor de
kust van Zuid-Holland is bekend. De kapitein van een
olietanker heeft vorige week al gemeld dat er op zee een
bedrijfsongeluk was gebeurd waarbij 10.000 olie ruwe
olie is weggespoeld. „Van een illegale lozing is diis geen
sprake", aldus hoofd bestrijding zee en kust van Rijkswa
terstaat directie Noordzee, J. Huisman.
NOORDWUK MONICA WESSEUNG
Rijkswaterstaat heeft direct na
de melding een helikopter de
lucht in gestuurd om de olievlek
op te sporen. Door het slechte
weer met hoge golven is de vlek
echter niet ontdekt. Computer
berekeningen wezen uit dat de
olie In het weekeinde op de
Zuidhollandse kust zou aan
spoelen en vanaf zaterdagmor
gen is gesurveilleerd.
Het slechte weer van de afge
lopen dagen speelde Rijkswa
terstaat danig parten. „Bij nor
maal weer sturen we meteen de
Hare Majesteit Smal 8 erop uit
om op zee de olie af te vangen.
Dat kon nu niet. In het week
einde en de dagen erna konden
we evenmin iets aan opruimen
doen. Te veel golven, duinafslag
en wind. Vanmorgen wordt ge
ïnventariseerd hoeveel olie waar
ligt", zegt Huisman.
De ruwe olie (bestemd voor
een raffinaderij) ligt inmiddels
in klonten op het strand. Huis
man beslist vandaag of de troep
met de hand wordt opgeruimd
dahwel machinaal met de
strandreinigingsmachine. De
kosten van de opruimoperatie,
Huisman weet nog niet hoe
hoog deze zullen zijn, betaalt
het rijk vooralsnog. „Vervolgens
gaan we die kosten natuurlijk
verhalen op de vermoedelijke
dader", zegt Huisman. De olie
bestrijder wil zich niet uitlaten
over de naam van de kapitein of
de vlag waaronder de tanker
vaart. „Dat zou niet netjes zijn.
Bovendien moet hij eerst met
zijn verzekering in de slag."
Milieu
Beleidsmedewerker A. Steeke-
lenburg van de Zuidhollandse
Milieufederatie ligt niet wakker
van de vervuiling: „Niet omdat
het niet erg is, maar het gebeurt
helaas zo vreselijk vaak. Toeval
lig spoelt de olie nu aan, maar
het aantal lozingen en ongeval
len met olie dat op volle zee ge
beurt, is vele malen groter dan
we beseffen."
Een olievervuiling van deze
omvang is volgens de milieufe
deratie wel schadelijk voor het
milieu, maar de schade is be
perkt. „De olie verdampt en een
deel bezinkt op de bodem van
de zee. Daar wordt het ten dele
afgebroken door bacteriën. Een
vervuilde bodem blijft echter
een kwetsbare plek. Planten
wortelen er niet goed meer en
met een flinke storm slaat de
zeebodem inclusief vervuiling
weer los. Bovendien veroor
zaakt zo'n vervuiling veel die
renleed."
Steekelenburg verwacht dat
de olie op het strand goed kan
worden opgeruimd.
De Zuidhollandse Milieufede
ratie wil dat nu eindelijk emst
wordt gemaakt met betere af
spraken over besqherming van
het zeemilieu. „Iedereen zegt
dat de zee moet worden be
schermd, maar de meeste lan
den zijn niet bereid tot interna
tionale afspraken. Ook de
scheepvaartwereld moet nu
eindelijk begrijpen dat de maat
schappij vervuiling niet langer
pikt."
Proffesor F. Grapperhaus heeft
gisteren aan de Leidse universi
teit het ambt van bijzonder
hoogleraar in de geschiedenis
van het belastingrecht aan
vaard. Grapperhaus, benoemd
door de stichting Belastingmu
seum Prof. Dr. van der Poel,
sprak in zijn inaugurele rede
over 'De pelgrimstocht naar het
draagkrachtbeginsel'.
In het studieprogramma van
aanstaande juristen wordt nu al
aandacht besteed aan het belas
tingrecht. De nieuwe hoogleraar
zal in aansluiting op het be
staande programma onderwijs
gaan geven.
LEIDEN JAN WESTERLAKEN
Het Centrum voor Geboortere
geling aan het Kort Rapenburg
in Leiden maakt zich zorgen
over de geringe interesse van
zaaddonors om sperma af te
staan. Die belangstelling loopt
terug, omdat minister Hirsch
Ballin (justitie) en staatssecreta
ris Simons (volksgezondheid)
de gegevens van donors open
baar willen maken voor nako
melingen.
De ministerraad heeft onlangs
zijn goedkeuring gegeven aan
een wetsvoorstel waarin die in
zage is geregeld. De Tweede Ka
mer heeft het laatste woord. Als
ook die geen bezwaar heeft te-
DEN HAAG/REGIO MONICA WESSEUNG
Verzorgingshuis Robijnzicht in
Leiden en de bejaardencentra
Rustenborch in Oegstgeest,
Bloemswaard in Hillegom en
Rustoord in Lisse krijgen waar
schijnlijk extra geld van de pro
vincie Zuid-Holland. Het geld is
bestemd voor de aanleg van op-
roepinstallaties en in Lisse voor
een brandmeldsinstallatie.
Hoeveel geld de instellingen
krijgen, is nog niet duidelijk. De
commissie zorg van de provin
cie moet zich volgende week
nog buigen over de verdeling en
gen de inzage, verwacht dr. H.
Bonink van het centrum in Lei
den, dat nog minder zaaddo
nors bereid zullen zijn sperma
te geven voor kunstmatige inse
minatie.
De arts van het Centrum voor
Geboorteregeling noemt het
opmerkelijk, dat de minister
raad zo gemakkelijk is heenge
stapt over negatieve adviezen
die een aantal organisaties over
het wetsvoorstel naar voren
hadden gebracht. Hierin staat
dat kinderen van 16 jaar en ou
der het recht krijgen om de per
soonlijke gegevens van hun na
tuurlijke vader in te zien. Als de
donor dat niet wenst, dan moet
een speciaal daarvoor in het le
de definitieve verstrekking van
de subsidie.
De provincie Zuid-Holland
heeft geld voor het ouderenbe
leid 'over'. Elke provincie krijgt
jaarlijks geld van het rijk in het
kader van de Wet de Bejaarden
oorden. Een deel van het geld
wordt niet direct uitgegeven,
maar in een fonds gestort. Ten
hoogste drie jaar na storting
moet het geld zijn gebruikt. Uit
1990 is nog dik 21 miljoen gul
den over. Ruim eenderde van
dit geld wordt besteed aan
nieuwbouw en verbouw van in
stellingen in Gouda en Schie
dam.
ven geroepen stichting uitma
ken wiens belangen zwaarder
wegen: die van de vader of die
van het kind. Voelt het kind zich
tekort gedaan, dan kan het bij
de Raad van State een poging
doen achter de ware identiteit
van zijn vader te komen.
Het centrum heeft op dit mo
ment ongeveer veertig actieve
spermadonors. Bonink: „Om de
zaak goed te laten draaien heb
ben we er zeker tachtig nodig.
Dus kampen we nu wel eens
met momenten, dat we krap in
het zaad zitten. We kunnen ie
dereen nog van dienst zijn,
maar toch is het wenselijk om
meer zaadgevers in ons bestand
te hebben. Om hen te bereiken
AGENDA
WOENSDAG 27 JANUARI
Informatiepunt Gemeenschappelijk Wonen
Gerestraat 20. van 20 00 tot 21 00 uur
plaatsen we geregeld adverten
ties waarin we gezonde mannen
tussen de achttien en vijftig jaar
oproepen zich als donor aan te
melden. Vooral de laatste tijd is
de respons mager. En dat komt
door aie nieuwe wet."
Bonink is overigens niet écht
ongelukkig met de komst van
de nieuwe wet. Ze zegt: „De do
nors die blijven en er bij komen,
staan niet afwijzend tegenover
het bekendmaken van hun
naam, omdat er toch ook be
scherming vanuit gaat. I let is in
elk geval oetcr geregeld dan in
Zweden waar altijd de naam
van de spermadonor wordt
prijsgegeven."
Nieuwe wet schrikt kandidaten af
