Bezoek Sudan hoogtepunt
tiende Afrika-reis paus
Kerk Samenleving
Vaticaan haalt uit naar Clinton
Lezing over Israëlische nederzetting
Leidse deken overleden
Jonge gelovigen
DINSDAG 26 JANUAR11993
REDACTIE DICK VAN DER PLAS
HET WEER
ROB GROENLAND
BOES
Watersnoodreeks factoren
Voor nogal wat mensen in het zuid
westen van Nederland gaan in deze
laatste week van januari de ge
dachten terug naar de waternoods-
ramp, welke 1 februari precies 40
jaar geleden plaats had. Een zeer
ongelukkige samenloop van facto
ren zorgde voor een extreem hoge
waterstand in de gehele zuidelijke
Noordzee.
De zon en de maan werkte in de
nacht van 31 januari op 1 februari
in een lijn zodat de extra sterke
aantrekkingskracht voor springtij
zorgde, iets dat periodiek terug
keert. Hierbij opgeteld trad er een
zware noordwesterstorm op dat nog
eens extra veel water over de hele
lengte van de Noordzee richting de
Nederlandse kust stuurde.
Naast deze extreme combinaties,
die eens in de zoveel tijd voorko
men, hebben we het normale getij
met zijn dagelijkse eb en vloed
langs onze stranden. In feite open
baart het getij zich als een bult met
water daar waar de maan het
hardst aan het water trekt.
Door de draaiing van de Aarde be
gint deze bult als een golf over het
zeeoppervlak te lopen, en krijgen
we uiteindelijk een vrij complex ge
tij op de wereldzeeën en binnen
zeeën. Door de onregelmatige vorm
van land en Oceanen treden er al
lerlei reflecties van golven op wat
resulteert in het door elkaar lopen
van golven. Hierbij zijn er golven
die elkaar uitdoven en versterken,
met als gevolg dat er bijvoorbeeld
op de Noordzee plaatsen zijn aan
te wijzen waar van het getij nauwe
lijks iets te merken is.
De aantrekkingskracht van de
maan en de zon zorgt ook voor een
getij in de atmosfeer wat ook resul
teert in zeer complexe golfbewe
gingen. Dit zijn golven die zich
voornamelijk in de hogere atmos
feer manifesteren en zijn daardoor
nauwelijks van invloed op onze
weersystemen.
Iets wat tussen zondagavond en
maandagochtend wel heel rauw op
ons dak kwam, was een portie kou
de lucht uit de poolstreken. Nadat
we een lange periode met uitzon
derlijk zacht winterweer gewend
waren, kwam de kou extra voelbaar
aan. Door de sterk afgekoelde bo
venlucht kwam de neerslag gister-
overdag steeds vaker in de vorm
van hagel en sneeuw voor. Vandaag
wordt deze koude lucht tijdelijk
vervangen door iets zachtere, waar
na we morgen weer worden over
spoeld door een nieuwe portie
poollucht.
HET WEER IN EUROPA
HEINZ
KWEK KWEK KWEK/
KWAAAK KWAAAK
KWAAK DC
KWEK
KW EK-V
BUITENLAND KORT
Laster
De Britse kerken hebben de
'aanhoudende en systema
tische belastering van het
protestantisme' in de vroe
gere DDR veroordeeld.
„Met vaak onbetrouwbaar
en fragmentarisch bewijs
materiaal probeert men te
doen geloven dat de leiding
van de Evangelische Kerk
en de plaatselijke gemeen
ten in de vroegere DDR
door de staatsveiligheids
dienst waren omgekocht",
schrijven zij aan de voorzit
ter van de Evangelische
Kerk in Duitsland, bisschop
Klaus Engelhardt. De Brit
ten hebben indertijd een
heel andere kerk leren ken-
Dc kerk onder het com
munistische regime is het
enige geloofwaardige alter
natief in een volkomen ge
sloten en starre maatschap
pij geweest. De kerken heb
ben zich nooit gelijk laten
schakelen. In de laatste vier
jaar van het bestaan van het
communistische regime in
de DDR is de kerk een be
langrijke voedingsbodem
voor de vreedzame revolu
tie van 1989 geweest. Ook
het succes van de Europese
conferentie over gerechtig
heid, vrede en behoud van
de schepping, 1989 in
Basel, zou zonder de vast
beslotenheid en de ideeën
van Oostduitse christenen
ondenkbaar geweest.
Losgeld
Rfoflegering van de Filipij-
n«Q heeft geweigerd een
losgeld van twee miljoen
peso's (ongeveer 1,50.000
gulden) te betalen voor de
vrijlating van twee Spaanse
nonnen die op 17 januari
op het strand van het zui
delijke eiland Jolo door op
standige moslims zijn ont
voerd. Dat heeft president
Fidel Ramos gisteren mee
gedeeld.
„Het gaat erom de twee
gijzelaars gezond en behou
den terug te vinden", zei de
president naar aanleiding
van de ontvoering van de
karmelietessen Fatima
Uri barren (38) en Julia
F o ras ter (65). De Spaanse
ambassade, de Rooms-Ka-
tholieke Kerk en de Filipijn-
se veiligheidsdiensten zijn
op de hoogte gesteld van de
contacten met de ontvoer
ders, die 'onze onderhan
delaars in de sector Jolo
hebben gelegd'. Ramos
weigerde meer informatie
te geven. Elke speculatie
zou deze contacten en het
leven van de gijzelaars in
gevaar kunnen brengen.
Gijzeling
Een onbekende die zich uit
geeft voor een onder-offi
cier van de marine, heeft
gisteren de voorzitter van
de Venezolaanse bisschop
penconferentie, mgr. Mario
Moronta, gegijzeld. De
hulpbisschop van de hoofd
stad Caracas wordt gegij
zeld in het aartsbisschop
pelijk paleis in de Venezo
laanse hoofdstad.
De onbekende zegt dat
hij een bom bij zich heeft.
Hij eist dat zijn wensen,
waarvan de inhoud onbe
kend is, over de radio en te
levisie worden bekendge
maakt. Zo niet, dan zal hij
de bom laten ontploffen.
Veiligheidstroepen hebben
het paleis van de aartsbis
schop omsingeld.
COLOFON
(Sleutelt/es) Te>e<
"Wl-S&O bi| voofuitbet. (incl B
Telefoon 071-143545
EWEE KWEE KWMK KWAAK'
MN JE N/ET 'MS WAT
ANDERS ZEGGEN
Geldig toten met
woensdag.
Zuid-Noorwegen:
Af en toe zon en aan de
westkust sneeuwbuien.
Overdag lichte, in de
nacht meest matige vorst,
aan de westkust tempera
turen om het vriespunt.
Zuid-Zweden:
Af en toe zon en in het zui
den voornamelijk vandaag
af en toe sneeuw. In de
nacht matige vorst, van
daag maxima rond 0 gra
den, morgen kouder.
Denemarken:
Veel bewolking en perio
den met sneeuw of regen.
Morgen opklaringen en
mogelijk nog een winterse
bui. Temperaturen om het
vriespunt.
Britse Eilanden:
Vandaag in Ierland en
Schotland af en toe regen,
in Schotland ook natte
sneeuw. In Engeland af en toe zon en
droog. Morgen meest bewolkt en vooral
in het westen af en toe regen. Maxima
rond 9 graden, in Schotland enkele gra
den lager.
België en Luxemburg:
Af en toe zon en vooral in de Ardennen
een enkele winterse bui. Maxima van 6
graden aan de Belgische kust tot iets
boven nul in de Ardennen.
Duitsland:
Vandaag in het midden en noorden eni
ge tijd regen of sneeuw, in het zuiden af
en toe zon en overwegend droog. Mor
gen van het noorden uit enkele winterse
buien, gevolgd door opklaringen. Maxi
ma meest enkele graden boven nul, 's
nacht temperaturen om het vriespunt.
Canarische Eilanden:
Flinke perioden met zon en droog. Mid-
dagtempefatuur tussen 19 en 23 gra
den.
Marokkaanse Westkust:
Flinke perioden met zon en droog. Maxi
ma rond 19 graden.
Tunesische kust:
Half tot zwaar bewolkt en enkele regen-
of onweersbuien. Middagtemperaturen
rond 15 graden.
Frankrijk:
Vandaag in het midden en zuiden perio
den met zon en droog, in het noorden
meer bewolking maar waarschijnlijk
geen regen. Morgen van het noorden uit
toenemende bewolking en vooral in het
noorden en oosten af en toe regen, bo
ven 600 meter sneeuw. In het Rhönedal
harde noordelijke winden. Maxima van 3
graden in het oosten tot 8 graden in het
westen, morgen in het westen en zuiden
Corsica en Sardinië:
Af en toe zon en een enkele bui, moge
lijk met onweer. Middagtemperaturen
rond 13 graden.
Spanje:
In het noordwesten wolkenvelden, maar
overwegend droog. Elders perioden met
zon en aan de oostelijke Costa's een
kleine kans op een bui. Maxima aan de
zuidelijke Costa's rond 18, de oostelijke
Costa's 14, de Golf van Biskaje en het
binnenland 12 graden.
Portugal:
Vandaag enkele wolkenvelden, morgen
overwegend zonnig. Droog. Maxima rond
16 graden.
Zwitserland en Oostenrijk:
Vandaag aan de noordzijde van het Al
penmassief overwegend bewolkt en af
en toe wat sneeuw, in het zuiden meer
zon en droog. Morgen bewolkt en op
nieuw vooral aan de noordkant van de
Alpen sneeuw. Temperaturen op 2000
meter tussen -5 en -10 graden.
Hongarije:
Vandaag af en toe zon en op de meeste
plaatsen droog. Morgen enige tijd
sneeuw. Vandaag maxima rond 3 gra
den, morgen kouder met maxima om het
vriespunt.
Polen, Tsjechië en Slowakije:
In het algemeen veel bewolking en pe
rioden met sneeuw, in de lager gelegen
delen van Tsjechië en Slowakije van
daag ook regen. Morgen later op de dag
van het noorden uit opklaringen. Van
daag maxima van 0 graden in Polen tot
4 graden in Tsjechië en Slowakije, mor
gen maxima meest iets onder nul.
WOENSDAG 27 JANUARI 1993
Zon- en maanstanden
Zon op 8.26 zon onder 17.14
Maan op 09.35 maan onder22.47
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 6.01 en 18.11
Laag water 1.25 en 14.07
Buenos Aires o
Casablanca i
Johannesburg n
DISK walgt van
'verschrikkelijk
gesjoemel' WAO
heemstede anp
Directeur dr. C.H. Koetsier
van het industriepastoraat
DISK (Dienst in de Industrië
le Samenleving vanwege de
Kerken) walgt van het 'ver
schrikkelijke gesjoemel' met
de WAO. Hij denkt dat het
vertrouwen van de Nederlan
ders in de politiek de afgelo
pen week nog verder is ge
slonken door het 'gekonkel
waar de broden geen brood
van lusten'.
DISK is de afgelopen jaren
nauw betrokken geweest bij
acties van WAO-ers tegen
verslechtering van hun
rechtspositie. Het heeft daar
bij altijd onderstreept dat het
probleem van de arbeidson
geschiktheid bij de wortel
moet worden aangepakt. De
arbeidsomstandigheden
moeten worden verbeterd en
het uitstoten van overbodig
geworden werknemers naar
de WAO moet worden tegen
gegaan.
Koetsier vindt het een ver
betering in het nieuwe ka-
bintsvoorstel dat de bestaan
de gevallen worden ontzien.
De aantasting van hun rech
ten, zoals het kabinet oor
spronkelijk voorstelde, was
zijns inziens een onder
mijning van het rechtssys
teem. Maar het is een ver
slechtering dat nieuwe geval
len boven 50 jaar niet langer
worden ontzien. Het is im
mers gebleken dat het voor
mensen boven 50 jaar bijna
onmogelijk is een baan te
vinden, aldus Koetsier.
vaticaanstad rtr/afp/kna
Het Vaticaan heeft fel uitge
haald naar de nieuwe Ameri
kaanse president Bill Clinton.
Aanleiding is het besluit van
Clinton om abortus makkelijker
te maken door enkele beperkin
gen te schrappen die zijn repu
blikeinse voorgangers hebben
doorgevoerd.
„Iedereen die had gehoopt
dat de eerste daden van Clinton
een vernieuwing betekenen
voor de bescherming van de
rechten van de mens, heeft een
grote teleurstelling te verwerken
gekregen", aldus de Osservatore
Romano, de krant van het Vati
caan. „Met de recente maatre
gelen begeeft de aangekondigde
'vernieuwing' zich op de weg
naar de dood, de weg naar ge
weld tegen onschuldige we
zens", vervolgt de krant, verwij
zend naar de woorden die Clin
ton afgelopen woensdag ge
bruikte tijdens zijn inauguratie.
Ook in de RK Kerk in Duits
land zijn Clintons maatregelen
slecht gevallen. Prelaat Paul
Bocklet zei namens de Duitse
bisschoppen dat Clinton licht
vaardig heeft gehandeld. Het
centraal comité van katholieken
(ZDK) toonde zich onthutst
over het feit dat Clintons eerste
daden gericht zijn 'tegen de
menselijke waardigheid'.
Vooral Clintons aankondiging
dat het verbod op de 'abortus
pil' RU 486 wordt heroverwo
gen, zet in katholieke kringen
kwaad bloed. Deze aankondi
ging heeft er al toe geleid dat
Duitse, politici druk zijn gaan
uitoefenen om deze Franse pil
'een nieuwe vorm van
den' in eigen land toe te
staan.
kerk aan de Kerklaan in Katwijk aan den Rijn. De
bijeenkomst wordt georganiseerd door de afde
ling Rijnsburg en omgeving van het genootschap
Nederland-Israël. De scholen van de nederzetting
vallen buiten de gevestigde orde en krijgen dan
ook geen subsidie van de Israëlische regering.
Wel komt er veel financiële steun van mensen
over de hele wereld die het project steunen. Oud-
legerpredikant en gepensioneerd leraar gods
dienst Engel is secretaris van de Nederland-vere
niging van Neve Sjaolm/Wahat al Salam. De bij
eenkomst van het genootschap Nederland-Israël
begint om 20.00 uur.
'Neve Sjalom/Wahat al Salam'. Dat is de naam
van de Israëlische nederzetting waar joodse en
arabische gezinnen al 25 jaar lang samen leven
en werken. Op de plaatselijke school wordt zowel
in het arabisch als in het ivriet les gegeven. Ook is
er er een zogenaamde 'Vredesschool' waar de
hoogste klassen van het middelbaar onderwijs
aan deel kunnen nemen.
Het leven in deze bijzondere nederzetting staat
morgenavond centraal in een lezing van dominee
Dick Engel in het Dorpshuis naast de hervormde
Banning, die deken van Den
Haag werd. Aan het eind van
vorig jaar moest hij vanwege
een ernstige ziekte zijn werk
zaamheden beëindigen.
Voordat Van 't Walderveen in
Leiden werd benoemd werkte
hij onder meer enige tijd als
pastoor van twee Haagse paro
chies. Hij wordt waarschijnlijk
zaterdag begraven.
De deken van Leiden, pater
P.Th.A. van 't Walderveen
(ofm), is gisteravond op 61-jari
ge leeftijd in Den Haag overle
den. Hij was al enige tijd ziek.
Van 't Walderveen heeft het
dekenaat Leiden maar korte tijd
geleid. Hij werd in 1991 be
noemd tot opvolger van LAM.
LEZING De Rooms-katholie-
ke Jongerengroep Leiden orga
niseert op vrijdag 29 januari een
lezing met als onderwerp 'De
charismatische vernieuwing'.
Mgr. dr. J.F. Lescrauwaet
spreekt over de verschillende le
kenbewegingen in de kerk,
maar in het bijzonder over de
charismatische vernieuwing. De
bijeenkomst heeft plaats in het
St. Jacobshofje (links achterin)
aan de Doezastraat 25 in Leiden
en begint om 20.15 uur. Ieder
een is welkom.
Weersvooruitzicht KNMI
Gemiddeld over Nederland
Getergde christenen in islamitisch land moed ingesproken
Het bezoek dat paus Johannes Paulus II op woensdag 10
februari aan Sudan brengt, zal maar enkele uren duren.
Toch vormt de korte tussenstop in de hoofdstad Khar
toum waarschijnlijk het hoogtepunt van zijn tiende Afri
ka-reis, die hem tussen 3 en 10 februari naar Benin,
Uganda en Sudan brengt.
Nog niet eerder deed de paus
een land aan dat de islamitische
wet (sharia) heeft ingevoerd.
Tijdens een mis in een vluchte-
lingenwijk van Khartoum zal hij
de christenen moed in spreken.
Het Vaticaan heeft het afgelo
pen jaar meermalen geprotes
teerd tegen de discriminatie van
christenen en schending van
mensenrechten door het islami
tische regime.
Een bezoek aan het overwe
gend christelijke en animisti
sche zuiden van het land zit er
wegens de burgeroorlog niet in.
Sudan wordt sinds 1983 ver
scheurd door een bloedige strijd
tussen het zuiden en het over
wegend islamitische noorden.
Volgens diverse organisaties is
de situatie in het land te verge
lijken met die in Somalia.
De Rooms-Katholieke Kerk in
Sudan veroordeelt steeds dui
delijker de 'christenvervolging'
en 'volkerenmoord' in de zuide
lijke provincie Juba. Kerkelijke
vertegenwoordigers en ook po
litici in Khartoum zeggen dat de
junta de RK Kerk als 'vijand nr.
1' heeft bestempeld; zij heeft
geheime plannen het christen
dom, maar vooral het katholi
cisme 'tot op de wortel uit te
De regering spreekt dit tegen,
maar volgens de kerk zijn de
bewijzen sinds de radicale
koerswijziging van het bewind
in 1989 overduidelijk: vele mis
sionarissen zijn het land uitge
wezen, kerkgebouwen zijn ge
sloten, parochies opgeheven,
katholieke scholen genationali
seerd en gelovigen bang ge
maakt. De officiële media voe
ren een hetze tegen de kerk.
De Sudanese bisschoppen
hebben vorig najaar de interna
tionale gemeenschap opgeroe
pen president Omar Hassan al-
Bashir onder druk te zetten. Het
Vaticaan hekelde in diezelfde
dagen 'de flagrante schending
van mensenrechten' van kerke
lijke medewerkers. De Neder
landse bisschoppen vroegen de
toenmalige minister van bui
tenlandse zaken Van den Broek
meer aandacht te schenken aan
Sudan, omdat hun Sudanese
collega's 'met nauw verholen
De paus steekt de Sudanese christenen een hart onder de riem. foto ap
ironie' hadden opgemerkt dat
de situatie in hun land geen
prioriteit in de internationale
politiek krijgt.
De paus heeft voorafgaand
aan de mis een gesprek met
president Omar Hassan al-
Bashir, waarin hij ongetwijfeld
de klachten van de kerk zal her
halen. Verder staat een ontmoe
ting met katholieke geestelijken
en vertegenwoordigers van an
dere gpdsdiensten op het pro
gramma.
najaf» Twee meisjes van vier jaar oud dragen de traditionele islami
tische kledij op de toegangstrap van de heilige Sji'ietische tempel in
de zuid-lraakse stad Najaf. Najaf is één van de religieuze centra voor
de Sji'ieten. De stad werd zwaar beschadigd tijdens godsdienstrellen
die na de Golfoorlog uitbraken. foto ap
