Baghdad weet niets van
beschieting vliegtuig YS
Armenië zonder brood en energie
Buitenland
Geen ruk naar rechts
voor Hongaarse MDF
Spanje vindt oplossing
voor handhaving 'tilde'
Chinees Jaar van de Haan
Corruptiezaak Milaan
leidt naar Calvi-mysterie
Omstreden Israëlische VNMassagraf bij Vukovar
hoogleraar weigert prijs
Israël haalt 13 gedeporteerden terug
MAANDAG 25 JANUAR11993
Prikacties in lucht en spoor België
brussel» België kampt vanaf vandaag met hinder in het verkeer
door de lucht en per spoor. Luchtverkeersleiders van het vlieg
veld Zaventem beginnen vandaag met prikacties om verlichting
van de werkdruk af te dwingen. Bij de spoorwegen houden de
bonden van morgen tot en met vrijdag een estafettestaking uit
protest tegen voorgenomen reorganisatieplannen.
Kwart Fransen steunt Mitterrand nog
parijs Amper een kwart van de Franse kiezers (26 procent)
heeft nog vertrouwen in president Francois Mitterrand. Dat
blijkt uit een gisteren gepubliceerde opiniepeiling van het Fran
se zondagsblad Journal de Dirrianche. Liefst 63 procent van de
ondervraagde Fransen is 'ontevreden tot zeer ontevreden'. De
populariteit van Mitterrand staat, minder dan twee maanden
voor de parlementsverkiezingen, op een historisch dieptepunt.
Winnie Mandela kraakt ANC-top
Johannesburg» Winnie Mandela heeft gisteren in een ingezon
den brief in twee Zuidafrikaanse kranten uitgehaald naar de
ANC-top. „Dat de leiding in de ogen van het volk heeft gefaald
betekent nog niet dat de organisatie heeft gefaald. Die leiding
kan en zal door het volk worden veranderd. Als ik steun krijg, zal
ik die steun binnen het ANC inzetten." Winnie gaf haar functies
in het ANC vorig jaar op na de haar scheiding van ANC-leider
Nelson Mandela. Zij is echter nog steeds lid van de organisatie
en haar uitlatingen zullen aanslaan bij militante zwarte jongeren
die de bejaarde ANC-leiders te gematigd vinden.
Clinton en Jeltsin willen spoedig top
Washington De nieuwe Amerikaanse president Clinton en zijn
Russische ambtgenoot Jeltsin willen zo snel mogelijk een top
ontmoeting houden, niet in de VS of Rusland, maar in een derde
land. Dit zei perswoordvoerster van het Witte Huis Dee Dee
Myers zaterdag na afloop van een telefoongesprek van een half
uur tussen beide staatshoofden. Plaats en datum van de top zijn
nog niet vastgesteld.
Turkse topjournalist gedood door bom
ankara Een autobom heeft gisteren in Ankara het leven gekost
aan een van de meest prominente Turkse journalisten, de 50-ja-
rige Ugur Mumcu. Het slachtoffer verwierf onder meer bekend
heid door zijn onderzoek naar de moordaanslag op paus Johan
nes Paulus II en zijn kritiek op het islamitisch fundamentalisme
en Kurdische afscheidingsbewegingen.
Ruim 55 miljoen kindslaven in India
new delhi Ruim 55 miljoen kinderen worden dagelijks in India
te werk gesteld onder „slavernij-achtige" omstandigheden. On
geveer 20 procent van deze groep is veroordeeld tot „continue
lijfeigenschap". Dit zegt de Zuidaziatische Vereniging tegen Kin
derarbeid (SACCS). De hulporganisatie organiseert vanaf 1 fe
bruari een 1.500 kilometer lange mars van het Noordindiase Bi-
har naar de Indiase hoofdstad New Delhi om de aandacht te
vestigen op de kinderarbeid.
Wedstrijd bussen eindigt met de dood
akishar» Een wedstrijd tussen twee bussen heeft in het westen
van Turkije, bij de stad Akishar, zaterdag 21 mensen het leven
gekost. Bij de krachtmeting tussen de chauffeurs kwam een van
de bussen op de vluchtstrook van de andere weghelft terecht,
waar hij op een geparkeerde vrachtwagen klapte. Als gevolg van
het begin n de De verongelukte bus, op weg van Istanbul maar
Izmir, was overvol.
Warm onthaal vluchtelingen Guatemala
guatemala-stad Duizenden mensen hebben gisteren in Guate-
mala-stad vluchtelingen verwelkomd die na meer dan tien jaar
ballingschap uit Mexico zijn teruggekeerd naar hun vaderland.
„Dit is een teken van hoop", zo zei Rigoberta Menchu, vorig jaar
de winnares van de Nobelprijs voor de vrede, die een optocht
van de vluchtelingen aanvoerde.
Antall behoudt eenheid in regeringspartij
budapest runa hellinga
correspondent
Van de gevreesde ruk naar ex
treem-rechts is het afgelopen
weekeinde op het congres van
de grootste regeringspartij van
Hongarije, het Hongaars Demo
cratisch Forum (MDF), niet ge
komen. Partijvoorzitter en pre
mier Antall wist de eenheid in
de partij te bewaren en voor zijn
eigen standpunten een meer
derheid te krijgen.
Toch wist de nationalistische
stroming zich te versterken en
commentatoren spraken dan
ook van een halfslachtige over
winning. De voornaamste verte
genwoordiger van extreem
rechts, de schrijver Istvan Csur-
ka, maakte in zijn slotverklaring
duidelijk waarom hij het con
flict nu niet op de spits had ge
dreven. De volgende ruzie, zo
kondigde hij aan, zal plaatsvin
den na de parlementsverkiezin
gen in 1994. Ook voor hem, een
man die de afgelopen maanden
herhaaldelijk van anti-semitis-
me en nazisme is beschuldigd,
was duidelijk dat ruzie voor de
verkiezingen de partij alleen
maar zal verzwakken.
Antall had voor het congres al
zijn gewicht in de schaal gelegd.
Als de extreem-rechtse lijn zich
zou doorzetten, zo waarschuw
de hij ook aan het begin van het
congres, dan stond er voor hem
maar één weg open: aftreden.
De premier werd zonder pro
blemen tot voorzitter herkozen.
De centrum-rechtse en de libe
rale stroming in het MDF wis
ten een royale meerderheid van
15 van de 21 presidiumzetels te
Amerikaanse minister van defensie zinspeelt op misverstand
Irak heeft gisteren onderstreept dat het zich zal houden
aan het staakt-het-vuren dat het vorige week afkondigde.
Baghdad ontkent dat het het vuur heeft geopend op pa
trouillerende Amerikaanse gevechtsvliegtuigen. Die be
wering staat haaks op Amerikaanse berichten dat wel de
gelijk is geschoten op Amerikaanse patrouillevliegtuigen
boven de zone in het zuiden van Irak waar een vliegver
bod geldt.
een patrouillevlucht boven de
zone in het zuiden van Irak
waar een vliegverbod geldt. „Ik
denk dat we nog een paar da
gen moeten wachten voordat
we uitsluitsel kunnen geven",
aldus Aspin.
De Amerikaanse minister for
muleerde zijn woorden in een
vraaggesprek voor de televisie
BAGHDAD/WASHINGTON AFP-Rtr
De Verenigde Staten onderzoe
ken nu of Irak zaterdag daad
werkelijk een Amerikaans ge
vechtsvliegtuig heeft beschoten.
De Amerikaanse minister van
defensie Les Aspin zei gisteren
dat nog onduidelijk is of het
vliegtuig is beschoten tijdens
zeer omzichtig. „Er is enig be
wijs dat de piloot die dacht dat
hij werd beschoten, en zelf
schoot, oordeelde dat er iets ge
beurde dat hem bedreigde en
waarop hij reageerde", aldus
Aspin. Gevraagd of Irak Was
hington provoceert, antwoord
de de Amerikaanse minister:
„Uw interpretatie kan juist zijn,
maar ik denk dat we het nog
even moeten afwachten."
De Iraakse minister van infor
matie Hamed Youssef Humma-
di zei zaterdag dat als zich meer
incidenten voordoen, daaraan
consequenties zullen worden
verbonden. Irak kondigde dins
dag een eenzijdig bestand af
naar aanleiding van het aantre
den van Bill Clinton als nieuwe
Amerikaanse president.
Hummadi's uitlatingen lijken
een bewijs dat Baghdad de deur
naar betere betrekkingen met
de nieuwe regering in Washing
ton wil openhouden.
Hoewel Baghdad afgelopen
weekeinde de ene ontkenning
na de andere liet uitgaan, hiel
den piloten die de vluchten uit
voerden vol dat wel degelijk is
geschoten. Aan boord van het
vliegdekschip USS Kitty Hawk
in de Perzische Golf, waarvan
daan zij de patrouillevluchten
uitvoeren, spraken zij zelfs van
toenemende grond-luchtbe-
schietingen in het zuiden van
Irak.
CORRESPONDENT
Spaanse rechtsgeleerden den
ken een oplossing te hebben
gevonden voor het juridische
geschil tussen de Spaanse
staat en de Europese Gemeen
schap over de 'tilde'. Al vier
jaar lang ligt de Europese
Commissie met Spanje over
hoop vanwege deze 'n-met-
een-slangetje'.
De oorzaak van dit conflict
zijn drie koninklijke besluiten
die het voor het ministerie van
industrie mogelijk maken ty
pemachines en computers uit
andere EG-lidstaten te weren
als het toetsenbord niet is uit
gerust met de tilde. Volgens de
Europese Commissie zijn deze
koninklijke besluiten in strijd
met het Verdrag van Rome.
Dat garandeert immers dat
produkten die in een EG-land
zijn gemaakt, zonder meer in
de overige lidstaten kunnen
worden verkocht.
De Spanjaarden legden de
bemoeienis van de EG met de
tilde uit als een aanslag op
hun taal en cultuur. Spaanse
taalkundigen vreesden ook dat
de onbeperkte invoer van
schrijfapparatuur-zonder-tilde
het einde van de 'n-met-een-
slangetje' zou betekenen.
De oplossing bestaat uit een
nieuw koninklijk besluit, dat
onder het ministerie van cul
tuur, gezondheid en com-
sumptie valt. De tekst van dit
besluit komt op hetzelfde neer
als de eerder door de EG ge
wraakte. Alleen wordt nu, on
der verwijzing naar het Ver
drag van Maastricht, het
Spaanse culturele erfgoed ex
pliciet genoemd als reden om
ook in de toekomst typmachi
nes en computers zonder tilde
te weigeren.
Minder doden in Franse
verkeer door puntenrijbewijs
parus hans gertsen
Het omstreden Franse punten
rijbewijs werpt zijn vruchten
af. Sinds het rijbewijs op 1 juli
vorig jaar werd ingevoerd, is
het aantal verkeersdoden op
de Franse wegen met 534 ge
daald.
De invoering van het pun
tenrijbewijs leidde tot massaal
verzet. Duizenden vrachtwa
genchauffeurs blokkeerden
dagenlang een groot deel van
het Franse wegennet, maar de
regering hield voet bij stuk, al
werd het puntenrijbewijs en
kele maanden later enigszins
versoepeld.
Volgens de Franse premier
Bérégovoy geven de statistie
ken de regering achteraf gelijk.
Niet alleen het aantal verkeers
doden is merkbaar gedaald,
maar ook het aantal ernstige
ongevallen (5528 minder) cn
het aantal gewonden in het
verkeer (7854 minder).
peking» Een haan hipt rondjes aan een touw in een poging de ringen te ontwijken die Chinezen om zijn kop proberen te gooien tijdens de Chinese
nieuwjaarsviering in Peking. Het Jaar van de Aap is vrijdagnacht afgelost door het Jaar van de Haan. foto afp
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
De omstreden Israëlische hoog
leraar Yishayahu Leibovitz wil
de hem toegekende Israël-prijs
niet in ontvangst nemen. Hij zei
dat gisteren, nadat premier Ra
bin en een aantal ministers
hadden laten weten dat ze de
prijsuitreiking zouden boycot
ten.
De toekenning van de prijs
aan de 90-jarige Leibovitz, die al
jaren forse kritiek levert op het
Israëlische bezettingsbeleid,
had eerder al gezorgd voor een
storm van verontwaardiging.
Een week geleden, toen de
naam van de prijswinnaar werd
bekendgemaakt, had Rabin al
gezegd dat hij 'verbijsterd was
over zoveel eer aan een man die
Israëlische soldaten heeft opge
roepen niet in de bezette gebie
den te dienen'.
In de kabinetsbijeenkomst
van gisteren diende Rabin een
voorstel in om te proberen het
besluit van de toekenningscom
missie ongedaan te maken.
Maar het kabinet bleek niet be
reid dat te steunen.
Voor Leibovitz was gisteren
de maat vol. „Ik ben bereid te
prijs op te geven", verklaarde
hij in een vraaggesprek met de
Israëlische televisie. „Het feit
dat de prijs mij is toegekend,
was al een grote verrassing voor
me. Want ik ben me bewust van
het feit dat ik me 25 jaar lang, al
sinds de Zesdaagse Oorlog, fel
heb verzet tegen de lijn die ie
dere Israëlische regering sinds
die tijd heeft gevolgd, namelijk
vasthouden aan bezet gebied en
heersen over een ander volk.
Dat wil zeggen: meer dan twee
miljoen mensen zonder burger
rechten en politieke rechten."
Leibovitz ziet dus van de prijs
af, maar hij blijft ongezouten
kritiek leveren. Óp een bijeen
komst van de Israëlisch-Pales-
tijnse Raad voor Vrede, het af
gelopen weekeinde, vergeleek
hij de in burger opererende spe
ciale arrestatieteams in de be
zette gebieden met de islamisti-
sche verzetsbeweging Harnas.
In de buurt van de Kroatische
stad Vukovar is een massagraf
ontdekt waarin de lichamen van
200 door Serviers geëxecuteerde
Kroaten liggen. Dat hebben de
VN gisteren bekendgemaakt. De
vondst werd gedaan door een
onderzoeksteam van de VN.
Strenge vorst heeft tot nu toe
verhinderd dat het graf kon
worden geopend. Opening van
het graf bij Vukovar kan moge
lijk leiden tot het eerste proces
tegen oorlogsmisdadigers in het
voormalige Joegoslavië. Servi
sche troepen namen Vukovar in
november 1991 in, na een lang
durige belegering. Honderden
inwoners worden sindsdien ver-
rome eelco v
correspondent
De Italiaanse socialistische par
tij (PSI), haar leider Craxi en ook
minister Martelli (justitie), lijken
in de problemen te komen door
nieuwe ontwikkelingen in het
Milanese corruptieonderzoek
'Schone handen'. De voort
vluchtige socialist Manzi is uit
geleverd door Santo Domingo,
terwijl in Zwitserland een bank
rekening is ontdekt die leidt
naar het oude schandaal rond
de Banco Ambrosiano.
Manzi, ex-directeur van de
maatschappij die het beheer
heeft over de twee Milanese
vliegvelden, is een vertrouwe
ling van Craxi en wordt be
schouwd als de sleutelfiguur in
het smeergeld-onderzoek. Man
zi vluchtte ruim een half jaar
geleden en werd vorige week
■door een journalist van de Cor-
riere della Sera gevonden op het
eiland Santo Domingo.
Uit het onderzoek naar even
tuele Zwitserse bankrekeningen
van de PSI is gebleken dat de
partij een rekening heeft bij een
moskou hans geleunse
correspondent
Armenië heeft zijn historische vijand Tur
kije gisteren om hulp gevraagd om de 3,5
miljoen Armeniërs te bevrijden van honger
en kou. Sinds het opblazen van een gas-
pijpleiding in de buurrepubliek Georgië,
eind vorige week, moeten de Armeniërs
het vrijwel zonder energie doen. In de
hoofdstad Jerevan rijdt geen verkeer, de
stad is 's avonds in duisternis gehuld, in
ziekenhuizen kan niet meer worden ge
opereerd en ook in de bakkerijen ligt het
werk stil.
Volgens de Armeniërs hebben Azerbajd-
zjaanse 'qgenten' de pijpleiding in Georgië
opgeblazen. Presidentieel woordvoerder
Aram Abramjan maakte gisteren echter al
leen bekend dat de pijpleiding was opge
blazen in een door Azeri's bewoond deel
van Georgië.
Armenië leeft al vijf jaar op voet van oor
log met Azerbajdzjan, met als inzet het be
zit van de enclave Nagomo Karabach.
Azerbajdzjan is er in geslaagd zo goed als
alle energieroutes naar Armenië af te snij
den: de pijpleiding door Georgië was voor
Armenië een laatste strohalm.
In een telefoongesprek met de Turkse
premier Demirel heeft de Armeense presi
dent Ter Petrosjan gisteren aangedrongen
op levering van brood en energie. Volgens
Abramjan heeft Demirel alleen toegezegd
de levering van energie met zijn kabinet te
bespreken. De al op gang gekomen brood-
leveranties vanuit het Turkse grensgebied
werden het afgelopen weekeinde vanwege
het slechte weer opgeschort.
De Armeniërs vrezen dat Turkije nu druk
zal uitoefenen om tot een vredesregeling
over Nagorno Karabach te komen. Turkije
is officieel neutraal in het conflict tussen
de twee ex-Sovjet-republieken, maar Ank
ara onderhoudt zeer goede betrekkingen
met het islamitische Azerbajdzjan.
Ter Petrosjan wilde gisteren de noodtoe
stand afkondigen, maar het Armeense par
lement heeft hem daar nog geen toestem
ming voor gegeven. Armenië heeft zelf
geen energiebronnen en overweegt nu een
na de aardbeving van 1988 gesloten kern
energiecentrale weer op te starten.
Volgens het persagentschap Interfax kost
het de Georgiërs zeker twee weken om de
pijpleiding weer te herstellen. Intussen zit
ten de Armeniërs te klappertanden in hun
koude en onverlichte \voningen: 's nachts
daalt het kwik tot 20 graden onder nul.
ad bloemendaal
De 13 gezonde gedeporteerde Palestijnen die door een Britse helicopter terug werden gebracht naar Israël,
gingen voor vertrek gezamelijk in gebed. foto reuter
kwaad op ekele ministers die de Israëlische televi
sie hebben verteld dat ze niet langer achter de de
portaties staan. Het Journaal meldde het afgelo
pen weekeinde dat het kabinet nu in meerder
heid voorstander is van een 'compromis-oplos
sing'. Nog maar zeven van de zeventien ministers
zouden het met Rabin eens zijn dat de Palestij
nen onder geen beding kunnen terugkeren. Op 16
december, toen het deportatiebesluit werd geno
men, was minister van justitie David Libai (Ar
beid) de enige die zich tegen Rabins voorstel
keerde.
correspondent
Britse legerhelikopters hebben het afgelopen
weekeinde zeventien van de meer dan vierhon
derd gedeporteerde Palestijnen opgehaald uit
hun kamp in het zuiden van Libanon. Vier ge
wonden zijn overgebracht naar een ziekenhuis in
de door Israël beheerste 'veiligheidszone', de ove
rige dertien zijn teruggekeerd naar huis of naar
gevangenissen in Israël en de bezette gebieden.
De deportatiekwestie zorgt ondertussen voor
spanningen in het kabinet. Premier Rabin is
bank in Lugano. De rekening
staat op naam Silvano Larini,
een vriend van Craxi. Larini is
sinds het uitbreken van het
smeergeldschandaal in Milaan
spoorloos verdwenen.
De ontdekking van de bank
rekening is echter niet alleen
van belang voor het onderzoek
'Schone Handen'. Ze legt een
direct verband met een van de
grootste mysteries uit de ge
schiedenis van de Italiaanse re
publiek: het bankroet in 1981
van de Banco Ambrosiano. De
rekening zou dezelfde zijn als
die waarop de toenmalige di
recteur Calvi aan het begin van
de jaren '80 7 miljoen dollar zou
hebben gestort.
De storting kwam aan het
licht bij een inval in de villa van
de leider van de vrijmetselaars
loge P2, Licio Gelli. Tussen de in
beslaggenomen documenten
bevond zich een rapport waarin
de rekening met het nummer
was vermeld en ook dat het geld
bestemd was voor 'Claudio
Martelli. ten behoeve van Betti-
no Craxi'.
Puerto Rico
betoogt tegen
Engelse taal
Op het met de VS geassocieer
de Caribische eiland Puerto Ri
co hebben gisteren honderd
duizenden mensen gedemon
streerd tegen een wet die het
Engels naast het Spaans tot of
ficiële landstaal maakt. De be
togers zien de wet als een be
dreiging van de Spaanse cultu
rele achtergrond van het ei
land. Puerto Rico heeft 400
jaar lang onder Spaanse over
heersing gestaan. In 1898 werd
het door Spanje overgedragen
aan de Verenigde Staten.
De huidige staatkundige po
sitie van Puerto Rico houdt in
dat de 3,6 miljoen inwoners in
veel opzichten worden behan
deld als Amerikaanse staats
burgers. Ze hebben een Ameri
kaans paspoort, kunnen aan
spraak maken op Amerikaanse
overheidsvoorzieningen en
kunnen in dienst in het Ameri
kaanse leger. Ze hebben echter
geen actief kiesrecht en wor
den in het Amerikaanse Con
gres vertegenwoordigd door
een delegatie die evenmin
stemrecht heeft.
De demonstratie was georgani
seerd door de Onafhankelijk
heidspartij die wil dat Puerto
Rico onafhankelijk blijft en de
betrekkingen met de VS niet
verder uitbouwt dan de huidi
ge status van geasscocieerde
staat
