Bonden: WAO nu
repareren in CAO
Binnenland
Groningen, Lelystad, Utrecht en Bergschenhoek
En toen was
daar Bert
Wanhopige vader
doodt zijn kinderen
de Vries
De nieuwe WAO in de praktijk
Politie zoekt naar brandstichter bij NZH
MAANDAG 25 JANUAR11993
:n Nederlands Persbureau CPD Gemeenschappelijke Persdier
Amsterdam: Softdrugs overal legaal
Amsterdam Het gemeentebestuur van Amsterdam streeft naar
legalisering van softdrugs in Europees verband. In een open
brief in Het Parool van zaterdag stellen de wethouders Wilde-
kamp (PvdA) en Saris (Groen Links) zich lijnrecht op tegenover
minister Hirsch Ballin van justitie, die er niet over piekert soft
drugs op een lijn te stellen met tabak en alcohol. Wildekamp en
Saris vinden net als de minister dat overlast van coffeeshops
waar softdrugs worden verkocht, hard moet worden bestreden.
De wethouders denken aan een vergunningenstelsel voor de
shops en aan controle op de kwaliteit van de verkochte produk-
ten. Op lange termijn dient te worden gestreefd naar legalisering
van cannabis in heel Europa.
Broers dood bij brand in Uffelte
havelte Bij een brand in een huis in het Drentse dorp Uffelte
zijn in de nacht van vrijdag op zaterdag twee broers van 53 en 38
jaar om het leven gekomen. De brand brak door nog onbekende
oorzaak rond vier uur 's nachts uit. Toen de brandweer arriveer
de, stond de bovenverdieping al in lichterlaaie. De woning
brandde helemaal uit. Later zijn de stoffelijke overschotten ge
vonden. Naar de oorzaak wordt nog een onderzoek ingesteld.
Miljoenenbrand bij Autorama
utrecht» Bij een grote uitslaande brand in het winkelcomplex
Autorama in Utrecht is zaterdagmiddag voor enkele miljoenen
guldens schade aangericht. De brand brak rond 17.00 uur uit bij
een meubelzaak in het complex. De oorzaak van de brand is nog
onbekend. Volgens een medewerker van Autorama waren alleen
nog enkele personeelsleden aanwezig toen de brand uitbrak. Hij
vermoedt dat kortsluiting de oorzaak was van de brand. Hij om
schreef de elektrische bedrading op de bewuste plek als „niet zo
best".
Wandelaar vindt delen van lichaam
apeldoorn» Een wandelaar heeft zaterdagmiddag in de bossen
bij Nieuw Millingen in de buurt van Apeldoorn een arm van een
mens gevonden. De politie vond later nog enkele delen van een
menselijk lichaam. Het is nog onduidelijk of de menselijke res
ten van een man of een Vrouw afkomstig zijn. De ME heeft giste
ren het hele bos afgezocht naar andere lichaamsedelen, maar
had tot gisteravond niets gevonden.
WAO-akkoord kabinet vindt kritisch onthaal
DEN HAAG» ANP
„Minder slecht dan eerdere versies. Maar minder slecht
is nog altijd slecht". Zo verwoordt CNV-voorzitter Wes-
terlaken het standpunt van FNV en CNV. De werkgevers
organisatie VNO noemt het jongste CAO-akkoord niet ef
fectief genoeg.
volgens de vakbeweging dat
vrijwel niemand die in de WAO
belandt, straks het uitkeringsni
veau van 70 procent van het
laatstverdiende loon kan berei
ken. „De vakbeweging mag nu
de brokken weer opvegen die
de politiek heeft gemaakt. Wij
krijgen de zware klus in de
maag gesplitst om via het CAO-
overleg weer te repareren wat
de politiek geheel onnodig ka
pot heeft gemaakt", verzuchtte
Westerlaken.
De werkgevers krijgen daar
voor de rekening op hun bord,
voorspelt de FNV. „In sectoren
waar een hoog WAO-risico be
staat, zoals in de bouw, zal het
een moeilijke klus worden om
FNV, CNV en ook de MHP
(middelbaar en hoger perso
neel) noemen het 'winst' dat de
huidige WAO'ers gespaard blij
ven. Maar de nieuwe gevallen
gaan er in vergelijking met de
oude kabinetsplannen wel extra
op achteruit. „Zij draaien eigen
lijk op voor het feit dat de men
sen die nu al in de WAO zitten,
buiten schot blijven. Dat is niet
bepaald wat wij als vakbewe
ging voor ogen hebben als het
gaat om een systeem van socia
le zekerheid dat op solidariteit
d", aldus Westerla
ken.
Het nieuwe systeem betekent
de schade te herstellen. Dat
gaat de werkgevers handenvol
geld kosten. Eigen schuld, ze
hebben steeds geroepen dat het
mes in de WAO moet. Nu dat
gebeurt, krijgen ze straks in het
CAO-overleg de rekening gepre
senteerd", aldus een FNV-
woordvoerder.
VNO-voorzitter Rinnooy Kan
vindt het jongste akkoord op
termijn niet effectief genoeg.
Volgens hem zal de discussie
over de WAO de komende jaren
opnieuw opduiken. Overigens
vindt de VNO-voorzitter het
vooruitzicht dat via een kabi
netscrisis enigerlei ingreep an
derhalf jaar was uitgesteld, nog
onaanlokkelijker. Zeker omdat
er al WAO-maatregelen zijn ge
nomen die ondernemers eenzij
dig in hun portemonnee raken,
zoals de malus-regeling waarbij
ondernemers boetes moeten
betalen als werknemers in de
WAO komen.
De Vries en Lubbers lopen gezamenlijk op tijdens het CDA-bestuursweekeinde ii
's Avonds zou De Vries bij hem thuis voor de beslissende doorbraak zorgen.
Verzekeraars mogen iemand
WAO-verzekering weigeren
Verzekeraars krijgen géén acce-
patieplicht opgelegd voor men
sen die zich willen bijverzeke
ren voor een aanvulling op hun
toekomstige WAO-uitkering.
Dat betekent dat ze mensen
kunnen weigeren als ze het risi
co te groot achten.
Minister De Vries van sociale
zaken zei gisteren dat de wens
van de PvdA voor een accepta
tieplicht niet is overgenomen
omdat de verzekeraars dan te
eenzijdig worden geconfron
teerd met de 'calculerende bur
ger'. Zolang die jong is en zich
gezond voelt, verzekert hij zich
niet bij, maar zodra de kwaal
tjes zich aandienen maakt hij
wel gebruik van zijn rechten.
Verzekeraars kunnen dan, net
zoals dat met ziektekosten is ge
beurd, in te grote mate te ma
ken krijgen met 'slechte psi-
co's'. Bij ziektenkostenverzeke-
ringen geldt wel een acceptatie
plicht.
Dat neemt niet de weg dat de
vakbonden bij het CAO-overleg
zullen proberen Ue verlaging
van nieuwe WAO-uitkeringen te
compenseren. Een collectieve
bijverzekering voor het perso
neel in een bedrijf of bedrijfstak
die (deels) wordt betaald door
de werkgevers, zal een nieuwe
financiële prikkel voor bedrijven
betekenen om arbeidsonge
schiktheid terug te dringen.
Tot dusver wordt geen onder
scheid gemaakt in de WAO-pre-
mie naar bedrijfstakken met
veel WAO'ers, zoals de bouw en
sectoren die weinig zieken en
arbeidsongeschikten kennen
(banken, verzekeraars). De
Ziektewetpremie is daarentegen
zowel naar bedrijfstak als straks
naar individuele bedrijven afge
stemd op het verzuim.
Bijverzekeren zal overigens
zonder twijfel duurder worden
door de afspraken die dit week
einde zijn gemaakt omdat de
uitkeringen daarbij lager wor
den dan in het oorspronkelijke
kabinetsplan. Dat betekent dat
werknemers zich voor een ho
gere aanvullende uitkering
moeten bijverzekeren en dus
ook meer premie zullen moeten
betalen.
Particuliere (bijlverzekerin
gen bestaan overigens op dit
moment al. De circa anderhalf
miljoen zelfstandigen hebben
daarmee al te maken als zij zich
voor meer dan een AAW-uitke-
ring (bijstandsniveau) willen
bijverzekeren bij arbeidsonge
schiktheid.
DEN HAAG HENRI KRUITHOF
EN WILFRED SCHOLTEN
De stemming is opvallend mon
ter bij de partij die misschien
voor het laatste weekeinde deel
uitmaakt van het kabinet. De
Partij van de Arbeid houdt za
terdag een pep-dag voor het
partijkader en gedraagt zich als
of er helemaal geen crisis in de
lucht hangt. Alleen het afgelaste
lunchgesprek tussen Kok en de
aanwezigen en de aankondiging
dat de partij later in de middag
over de WAO-perikelen zal
spreken, duiden er op dat er iets
aan de hand is.
Voorzitter Felix Rottenberg
legt zoals gewoonlijk hier en
daar een hand op de schouder
van een partijlid in het Utrecht
se Catherijne College, grapt wat
met bekenden en is de alerte
gespreksleider in een forum
over de PvdA en de Schilders
wijk. Een PvdA-medewerker is
verbaasd over de aanwezigheid
van zoveel Haagse journalisten
„terwijl het hier gewoon gaat
om een kaderdag".
De aanwezige PvdA-bewinds-
lieden laten zich niet zenuw
achtig maken. Ze geloven dat
allemaal wel los zal lopen. De
fractiespecialisten Melkert en
Leijnse verduidelijken in de
kantine aan journalisten gedul
dig technische details van de
WAO-wensen van de PvdA alsof
het CDA nog in onderhandeling
is met die partij.
Een kleine tweehonderd kilo
meter verder naar het noorden,
in Groningen, viert de WD in
De WD-onderhandelaars Linschoten en Dijkstal zijn teruggekeerd in
Groningen en brengen verslag uit aan onder meer WD-leider Bolke-
stein (rechts met bril). De vreugde zou niet lang duren. foto anp
vrolijk feest. De Volkspartij voor
Vrijheid en Democratie bestaat
45 jaar. De ruim 1400 aanwezi
ge liberalen weten dat de on
derhandelingen met het CDA in
een wegrestaurant in Lelystad
over de WAO goed vorderen.
Tegen zes uur komen de onder
handelaars, Linschoten en Dijk
stal, met een grijns van oor tot
oor binnen. Al snel weten alle li
berale feestvierders het: er is
een principe-akkoord. De W-
D'ers maken zich in opperbeste
stemming op voor een verkie
zingsstrijd en (weten velen al te
melden) hernieuwde regerings
verantwoordelijkheid.
In een eerste commentaar
laat Linschoten niet na te be
klemtonen dat hij het CDA ver
trouwt op zijn woord dat het
niet tegelijkertijd met de PvdA
zal onderhandelen. Wat hij niet
weet is dat inmiddels 250 kilo
meter verder naar het zuidwes
ten premier Lubbers, minister
De Vries van sociale zaken,
diens staatssecretaris Ter Veld,
Wöltgens én Brinkman bij De
Vries thuis in Bergschenhoek bij
elkaar zitten.
In Utrecht had Wöltgens eer
der die middag laten doorscher-
meren dat van echte onderhan
delingen tussen PvdA en CDA
nog geen sprake is. Een ont
spannen weekendje thuis in
Kerkrade moest plaatsmaken
voor een moeilijk gesprek in
een Utrechts café met CDA-
ftactieleider Brinkman. Met de
pet in de hand belde Wölgens
vrijdagavond tegen één uur de
CDA'er op met het verzoek om
toch nog eens te praten. De op
roep van Lubbers om weer te
gaan praten, dekte slechts een
deel van het gezichtsverlies af.
Wöltgens oogt meer gespan
nen dan de rest van zijn partij
genoten. Hij heeft dan ook net
met Brinkman gesproken. Teke
nend voor de dreiging is dat het
trefpunt in het hartje van de
Domstad dat Wöltgens voorstel
de niet meer bleek te bestaan.
Gelukkig voor de heren was in
het hotel Pays Bas een nieuw
café in het pand gevestigd, zo
dat het gesprek kon doorgaan.
Tot een overeenkomst leidde
dat echter niet.
Intussen is het wachten op
Wim Kok, die zich in een klaslo
kaal voorbereidt op zijn verhaal
aan het partijkader. Rottenberg
verontschuldigt hem. „Wim Kok
is nog even wat rekensom
metjes aan het maken". De zaal
lacht. Sommige aanwezigen
zien in de opgewektheid van de
PvdA een eerste aanzet tot de
verkiezingscampagne.
Maar als Kok zijn uitleg geeft
blijkt zijn vastberadenheid de
coalitie overeind te houden.
„Het beleid van het kabinet is
nog niet af. Ook voor de PvdA
niet". Maar ook Kok kan niet
meer doen dan afwachten.
„Mijn handen jeuken om dit in
coalitieverband te klaren, om
dat een afspraak waar de PvdA
deel van uitmaakt een sociaal
betere is dan die van centrum
rechts." De PvdA'ers weten dan
nog niet dat omstreeks die zelf
de tijd de onderhandelaars van
CDA en WD in Lelystad er al uit
zijn.
Spanning
Zaterdagavond wordt in Gro
ningen met spanning gewacht
op het verlossende telefoontje
van Brinkman. Hij had beloofd
dat hij uiterlijk om tien uur zou
laten weten of hij het door de
fractiewoordvoerders gesloten
akkoord zou accepteren. Bolke-
stein is al lang akkoord. Maar de
telefoon zwijgt.
Tegen middernacht lopen al
lerlei liberale kopstukken plot
seling zenuwachtig heen en
weer. Steeds meer van hen ver
dwijnen in een kamertje, waar
ze na een kwartiertje delibere
ren weer uitkomen. Sombere
gezichten: Brinkman heeft ge
beld. Hij kan het akkoord met
de WD niet accepteren, want er
ligt een nieuw kabinetsvoorstel
waaraan De Vries en Lubbers
hun lot hebben verbonden.
Bolkestein toont geen spoor
van emotie als hij de verzamel
de journalisten uitlegt dat dit
soort zaken nu eenmaal 'all in
the game' is. Wel beklemtoont
hij dat Brinkman met deze han
delwijze naar zijn mening be
hoorlijke beschadigingen heeft
opgelopen.
Dan legt een journalist hem
de beruchte uitspraak van
PvdA'er jaap Burger voor, de
man die in 1973 het kabinet-
Den Uyl voorkookte: .Afspra
ken met christen-democraten
zijn als scheten in een netje".
De liberale voorman houdt er
niet van in dat soort beelden te
spreken, zegt hij. Maar aan zijn
gezicht is te zien, dat hij zich
voortaan wel twee keer zal be
denken voordat hij met het
CDA om tafel gaat zitten.
Ter Beek wil
werkgarantie
voor afzwaaiers
ARNHEM» GPD
Soldaten die nu een kort
dienstverband aangaan bij
de krijgsmacht, moeten op
voorhand de garantie krijgen
dat ze daarna een baan krij
gen in de burgermaatschap
pij, zo heeft minister Ter
Beek van defensie zaterdag
gezegd tijdens een forumdis
cussie over de toekomst van
de Nederlandse krijgsmacht.
Ter Beek overlegt al geruime
tijd met zijn collega De Vries
van sociale zaken over zo'n
werkgarantie.
Volgens Ter Beek snijdt het
mes zo aan twee kanten: de
vrijwilligers zijn verzekerd
van een vaste baan en er zijn
voldoende militairen. Het le
ger zal vanaf 1998 alleen uit
beroepsmiliairen bestaan en
zal snel worden ingezet bij
het bestrijden van regionale
conflicten in de wereld.
Ter Beek reageerde ook op
generaal Woerlee (ex-Unifil),
die betwijfelt of er voldoende
liefhebbers zijn over een ge
heel uit vrijwilligers bestaan
de krijgsmacht. Ter Beek be
streed dat: „Uit onderzoek
blijkt dat er jaarlijks 47.000
mensen zijn op de arbeids
markt, terwijl Defensie
slechts 9300 vacatures heeft
We hebben ons niet rijk ge
rekend, want velen zullen
een langer dienstverband
dan twee jaar aan gaan. En
dus is weer minder werving
nodig. Kortom, ik maak me
helemaal geen zorgen", al
dus Ter Beek.
Een 42-jarige inwoner van Hoek
heeft vrijdagnacht zijn twee kin
deren, een jongetje van vier en
een meisje van twee, gedood.
De man heeft zich zaterdag
morgen bij de gemeentepolitie
van Temeuzen gemeld.
De kinderen waren vrijdag op
bezoek bij hun vader, die ge
scheiden van hun moeder leef
de. De man zou zijn kinderen
vrijdagavond tijdens hun slaap
hebben gedood met ether.
Daama probeerde hij zelfmoord
te plegen.
De politie vermoedt dat de
strijd om de voogdij over de
kinderen aanleiding was voor
het drama in Hoek. De man
zorgde al geruime tijd voor zijn
kinderen. Enige tijd geleden
kende de rechter de voogdij
over de kinderen aan de moe
der toe. Er werd een bezoekre
geling getroffen. De man heeft
zich, zo veronderstelt de politie,
niet met die uitspraak kunnen
verenigen.
DEN HAAG GPP
VERVOLG VAN VOORPAGINA
Maar Brinkman had buiten Bert
de Vries gerekend. De achtste
PvdA-minister, zoals hij ook wel
wordt genoemd, was doods
bang voor een CDA-WD-ak-
koord dat voor hem niet accep
tabel zou zijn. En dus onder
nam hij zaterdagavond een
laatste poging om in het kabinet
tot een compromis te komen.
Met succes: De Vries en zijn
staatssecretaris Elske ter Veld
bereikten in enkele uren over
eenstemming over een pakket,
waaraan zij vervolgens onmid
dellijk hun politieke lot verbon
den. Pijnlijk voor Brinkman,
maar zijn positie werd pas echt
onmogelijk toen ook premier
Lubbers, vice-premier Kok en
PvdA-fractievoorzitter Wöltgens
dat voorbeeld volgden.
Nu was hij het en niet Wölt
gens die de val van het kabinet
op zijn geweten zou hebben.
Maar aan de andere kant zou
hij een onbetrouwbare onder
handelingspartner worden, als
hij de deal met de WD zou af
wijzen.
De Vries en Lubbers hebben
dat ongetwijfeld geweten, toen
zij het nieuwe compromis beze
gelden. En toch zetten zij door,
daarmee de toekomstig leider
van het CDA enstige schade
toebrengend.
De vraag die vooralsnog on
beantwoord blijft, is of Lubbers
en De Vries hun partijgenoot
willens en wetens hebben wil
len beschadigen of dat zij
slechts het kabinet hebben wil
len redden. Brinkman vaart
sinds Lubbers hem tot zijn op
volger heeft uitgeroepen, een
heel eigen koers. Keer op keer
zegde hij het kabinet de wacht
aan, tot oplopende irritatie van
de PvdA en soms ook van Lub
bers en De Vries.
De hier en daar al opklinken
de geluiden dat Brinkman mis
schien toch niet de beste opvol
ger voor Lubbers is, zullen nu
versterkt worden. Het komende
jaar moet uitwijzen of Brink
man zich van deze klap zal kun
nen herstellen.
De uitgebrande bussen op het NZH-terrein in Alkmaar.
ALKMAAR GPD
Een felle brand heeft zondagmorgen vroeg
48 bussen van de busmaatschappij NZH
volledig verwoest. De politie van Alkmaar
denkt aan brandstichting maar heeft daar
voor geen sporen kunnen vinden. De
brandweer schat de schade op vijf miljoen
gulden.
Ruim een maand geleden brandden op
dezelfde plaats vier bussen volledig uit. Een
26-jarige verdachte die gisteren werd aan
gehouden, is wegens gebrek aan bewijs en
kele uren later op vrije voeten gesteld.
De politie van Alkmaar ontdekte het vuur
om half vier zondagmorgen. Er stonden
toen twee bussen in brand. De brandweer
was binnen zes minuten ter plaatse, maar
door de harde wirtd sprongen de vlammen
van bus naar bus. De brandweer kon niet
goed bij de bussen komen omdat daar vaak
maar enkele decimeters ruimte tussen was.
De bussen konden ook niet worden wegge
sleept vanwege het explosiegevaar. Regel
matig ontplofte er een brandstoftank.
De NZH heeft zaterdag en ook vandaag
geen moment problemen gehad met de
dienstregeling. De busmaatschappij be
schikt over 120 bussen, maar houdt een
deel in reserve. De reservevoorraad wordt
nu aangesproken.
DEN HAAG GPD
Het WAO-akkoord heeft forse fi
nanciële gevolgen voor nieuwe
arbeidsongeschikten. Zij wor
den zwaarder getroffen dan in
het aanvankelijke kabinetsplan.
Dat komt omdat alle huidige ar
beidsongeschikten buiten schot
worden gelaten, waardoor op
de nieuwkomers zwaarder moet
worden gekort om de gewenste
besparingen te bereiken.
Het akkoord ziet er als volgt
Alle lopende uitkeringen
worden ontzien.
Werknemers nu in de Ziek
tewet zitten en later arbeidson
geschikt worden verklaard, wor
den beschouwd als 'oude geval
len'. Zij zijn dus eveneens ge
vrijwaard van de bezuinigingen.
Nieuwe arbeidsongeschik
ten krijgen, afhankelijk van hun
leeftijd en arbeidsverleden,
maximaal drie jaar een gewen-
ningsuitkering van 70 procent
van het laatstverdiende loon
(het huidige WAO-niveau). In
het oude kabinetsplan was dat
nog maximaal vier jaar. Werk
nemers tot 33 jaar vallen na het
jaar Ziektewet direct terug op
een vervolguitkering. Werkne
mers tussen de 33 en 37 jaar
hebben recht op één jaar ge
wenning, waama er per vier jaar
een half jaar bij komt. Werkne
mers tussen de 38 en 42 jaar
hebben recht op anderhalf jaar,
tussen de 42 en 46 jaar op twee
jaar gewenning, enzovoorts.
Na de gewenningsperiode
volgt de definitieve uitkering.
Die bedraagt zeventig procent
van het minimumloon (onge
veer 1400 gulden bruto per
maand) plus een toeslag afhan
kelijk van de leeftijd en het
laatstverdiende loon. Vanaf zijn
vijftiende jaar bouwt iedere Ne
derlander per jaar een recht op
van 1,4 procent van het verschil
tussen het minimumloon en
zijn laatstverdiende loon. In het
oude kabinetsplan was dat 1,75
procent. Wie bijvoorbeeld op
zijn 50ste 4000 gulden bruto
verdiende en in de WAO be
landt, krijgt als vervolguitkering
dus 1400 gulden plus 49 pro
cent (35x1,4) van 2600 gulden
(4000-1400). Dat is bijna 1300
gulden. Zijn uitkering tot aan
zijn pensionering wordt daar
mee 2700 gulden bruto per
maand.
Wie na zijn 58ste arbeidson
geschikt raakt, blijft in het nieu
we plan geheel buiten schot. Hij
houdt tot aan zijn pensionering
70 procent van het laatstver
diende loon.
