dat ene kwartier
De kans van
i
Boven het dal: een vluchtige schets
Feest der herkenning bij
cowboy Freddy Fender
Cultuur Kunst
Globe voor Clint Eastwood
Serieuze dansers in
Alphens Parktheater
Zwaaiorkest: afgrijzen
en complimenten
MAANDAG 25 JANUAR11993
932
Audities Leids Cabaret Festival
Zonder kandidaten, geen festival. Dus zijn de organisato
ren van het Leids Cabaret Festival al geruime tijd op zoek
naar nieuw aanstormend talent voor de jaarlijkse kracht
meting. Dit jaar wordt het festival voor de vijftiende keer
gehouden. Van 15 tot en met 20 februari hebben respec
tievelijk de voorronden, de halve Finale en de finale plaats
in de Leidse schouwburg. Op 21 februari ten slotte zullen
ter gelegenheid van het derde lustrum oud-finalisten een
feestelijk spektakel brengen op de planken van het thea
ter waar eens hun roem begon.
leiden wunand zeilstra
De laatste jaren wordt een deel
van de kandidaten voor de
voorronden geselecteerd via
voor het publiek toegankelijke
audities. Achtereenvolgens op
10, 17 en 24 januari auditeerden
18 groepen of solisten in de
foyer van Sociëteit de Burcht.
Opvallend hierbij was het grote
aantal solisten (12). Zij allen
Werkgroep
buigt zich over
distributie
van films
den haac anp
De Raad voor de Kunst heeft
een speciale werkgroep inge
steld die zich gaat buigen over
de distributie van kwaliteits
films.
De Raad constateerde bijna
een jaar geleden in zijn Advies
Kunstenplan dat de filmdistri
butie zodanig was gewijzigd dat
subsidie-beslissingen moesten
wachten tot de situatie opnieuw
in kaart was gebracht. Subsidies
aan International Art Film en
Cinemien moesten wel zolang
worden voortgezet. De minister
volgde de adviezen van de Raad
voor de Kunst op.
In de werkgroep zitten een
gesubsidieerde en een niet-ge-
subidieerde distributeur, een
bioscoop- en een filmhuisdirec
teur. Voorzitter is cultureel ad
viseur en oud-ondervoorzitter
van de Raad voor de Kunst J.
Reijs. Als basis voor het werk
van de werkgroep zal het on
langs verschenen rapport 'Film
als object van kunstbeleid' die-
theater
recensie conny ven der zande
Boven het dal door Toneelgroep Amster
dam, tekst en regie: Moniek Kramer, mu
ziek Boudewijn Tarenskeen; dramaturgie
Janine Brogt; spel o.a. Kitty Courbois, Lie-
ke Rosa Altink, Mark Rietman, Han Kerck-
hoffs, gezien 23/1 schouwburg, Leiden
Een vluchtige schets. Daar heeft
de voorstelling 'Boven het dal'
nog het meest van weg. Zo'n va
ge tekening kan best mooi zijn,
maar in dit toneelstuk is de on
duidelijkheid een zwaktebod.
Het stuk heeft het abstracte ge
bied tussen leven en dood als
hoofdonderwerp en dit gebied
heeft de vorm gekregen van een
psychiatrische inrichting. Tot
zover zijn er nog geen proble
men want het space-achtige de
cor spreekt voor zichzelf: een
eetruimte, een relax-ruimte en
een aantal ziekenhuiskamers:
de inrichting staat er.
In ck /c kliniek verblijven ze
ven prachtig uitgedoste, naam
loze mensen. Ze worden ver
pleegd door een neurotische
arts en een verpleegster die op
onwaarschijnlijk hoge hakken
balanceert. Het spel is vet en
het lijkt alsof Moniek Kramer
voor typetjes-toneel heeft geko
zen om haar vage teksten nog
enige fleur te geven.
De mensen eten, drinken en
slapen en af en toe bezoeken ze
de dokter. Die beslist dan of ze
mogen blijven of wegmoeten.
Zo krijgt de dame (Kitty Cour
bois) te horen dat ze terug mag
naar het dal dat staat voor het
dagelijkse leven. Ze is daardoor
ontroostbaar. De dokter strijkt
met zijn hand over zijn hart en
ze mag blijven, maar het pu-
probeerden in aanmerking te
komen voor plaatsing in de
voorronden. Dan wordt het pas
echt serieus. Het Leids Cabaret
Festival, ooit begonnen op de
zolder van een Leidse studen
tenvereniging, is immers in de
loop der jaren uitgegroeid tot
een belangrijk platform voor
nieuwcabarettalent.
Dat ongedwongen sfeertje uit
de beginjaren valt op de drie
bliek blijft met vragen achter.
Waarom wil de dame niet te
rug? Wat is er met haar aan de
hand? En wat mankeren de an
dere patiënten? Het blijft ondui
delijk.
auditiemiddagen weer even te
proeven. Op een geïmprovi
seerd podiumpje in een hoek
van de zaal mogen de cabare
tiers in spe hun kunsten verto
nen. Ieders bijdrage, van beetje
rijp tot uiterst groen, wordt door
het publiek zeer welwillend ont
vangen. De diversiteit van de
optredens en de vriendelijk
rommelige sfeer van deze ruim
te waar bezoekers en kandida
ten zich vaak een weg moeten
banen, leveren drie aangename
middagen op.
In sommige gevallen is het
letterlijk onvoorstelbaar dat de
ze mensen binnen een maand
de stap naar het professionele
podium van de Leidse schouw
burg zouden kunnen maken.
Wat ze brengen, lijkt nauwelijks
doordacht. In zo'n hoekje van
een zaal kan dat nog, maar in
een echt theater blijft daar niets
Nog raadselachtiger is de
functie van de bonte avond. De
mensen in de kliniek leven naar
deze show toe, ze studeren alle
maal een act in. En het is wel
aardig om het gezang en de
van over. En een dergelijke af
gang kan bitter zijn. Kennelijk
onderschatten ze de hele on
derneming. De vele solisten zijn
veelal verhalenvertellers met
uitweidingen a la Freek de Jon
ge: dat wil zeggen dat de mees
ten zich zo maar direct op mis
schien wel het moeilijkste genre
storten.
Gelukkig zijn een paar optre
dens spannend genoeg om je af
te vragen, hoe dat er op een
professioneel podium zou kun
nen uitzien. Bovendien zijn ver
rassingen niet uit te sluiten. Het
is al eerder gebeurd dat een
groep of solist zich gedurende
het festival opvallend ontwik
kelt. Iedereen hoopt daarop.
Aan de selectiecommissie de
moeilijke taak om dit soort po
tentiële verrassingen tijdig te
ontdekken. Het is al een hele
toer om elk jaar opnieuw tien
voorrondekandidaten van vol-
dans
recensie maarten baanders
Voorstelling: 'Labyrinth', 'Blues for Mam
ma', 'Een ballonnetje oplaten' door Stich
ting Idem en Gnetine. Düns en Teater.
- Gezien 24/1 Parktheater Alphen a/d Rijn
Zondag was er in het Parkthea
ter in Alphen aan den Rijn een
gecombineerde voorstelling van
twee niet-professionele dans
groepen. Van beide was duide
lijk dat zij uit zeer serieuze dan
sers zijn samengesteld.
De eerste choreografie, 'Laby
rinth', werd gedanst door Stich
ting Idem (Integratie Dans En
Muziek). Bulgaarse folkloristi
sche dans is erin gecombineerd
met modem bewegingstheater.
Op een op de vloer geschilderd
labyrinth danste de groep vol
gens een boeiend netwerk van
lijnen. Op veel momenten be
wogen de dansers gehaast, als
dieren die proberen te ontsnap
pen. Een mooi contrast ontstaat
als met vleugelgebaren wordt
gesuggereerd dat de dansers
hoog en vrij boven het doolhof
zweven. Twee danseressen ba
lanceerden indrukwekkend op
een trap die met zijn gebogen
metalen buizen een wankele in
druk maakte. Zij deden goed
werk en lieten vooral in de
groepsgedeeltende levendig
heid zien die bij folkloristische
dans hoort.
De andere groep die optrad
was Grietine, Düns en Teater uit
Friesland, een selectiegroep van
leerlingen van de dansschool
van Grietine Molenbuur. Haar
eerste choreografie, 'Blues for
Mamma', was een kort jazzbal-
goochel-act te bewonderen,
maar echt grappig wordt het
niet. De zogenaamd kolderieke
show blijft, zoals de hele voor
stelling overigens, te veel in het
luchtledige hangen.
doende niveau te vinden. Daar
bij is men namelijk totaal af
hankelijk van het aanbod, want
je kunt talent wel zoeken maar
niet zelf maken. En de vele an
dere cabaretfestivals zijn ook
nog eens kapers op de kust.
Elk optreden tijdens de audi
ties mag vijftien minuten duren.
Dat is niet lang. En het is dan
ook onthullend om te zien, hoe
weinig efficiënt sommige kandi
daten die kans van dat ene
kwartier benutten. Wie dat al
niet kan, verdient geen plaats in
de voorronde. Een enkeling gaat
zelfs de toegestane tijd te bui
ten, wat eigenlijk tot diskwalifi
catie zou moeten leiden. Dat de
jury een zware bevalling heeft
aan het selecteren van de kan
didaten valt af te leiden uit het
feit dat pas eind van deze week
een definitieve selectie wordt
gemaakt.
letstuk op muziek van Nina Si-
mone. Drie danseressen en één
danser lieten met tekst en be
weging zien hoe kinderen hun
moeder kunnen ervaren. Het
was een veelzijdig beeld. Liefde,
last. een klacht overeen moeder
die altijd maar werkt of slaapt
en bovendien nog stinkende
voeten heeft, het werd allemaal
energiek, dynamisch en niet
zonder humor uitgebeeld,
waarbij de hoge hakken het de
danseressen niet altijd even ge
makkelijk maakten.
Het laatste stuk, 'Een ballon
netje oplaten', was het veelzij-
digste onderdeel. Het straalde
ook de meeste dramatiek uit. In
het begin deed het grappig en
origineel aan: de dansers ston
den op stoelen in de zaal en
bliezen tijdens hun bewegingen
ballonnen op, die direct weer
leegliepen en slap op de grond
vielen. Het bleek een beeld voor
het grimmige verhaal dat daar
na op de toneelvloer werd neer
gezet. Tegenover de groep
danste een outcast die probeer
de met de groep mee te doen,
maar er telkens weer uitgewerkt
werd. Precies dezelfde bewegin
gen maken als de groepsleden
en zich uiterlijk dus niet van
hen onderscheiden bleek niet te
helpen. De boodschap leek dat
die bewegingen dus geen enke
le werkelijke betekenis hadden.
Dit werk vergde veel energie
van de dansers. In het begin
waren er nog wel wat ongelijk
heden, maar naarmate het stuk
vorderde, liep het gesmeerd en
werd de tegenstelling tussen
eenling en groep steeds scherp
er voelbaar gemaakt.
Moniek Kramer heeft haar
vluchtige schets aardig inge
kleurd, maar daarmee maakt ze
van 'Boven het dal' nog lang
geen goed uitgewerkte voorstel-
ling.
De Hengelose Kunstenaars
Belangenvereniging
(HENK) spant een kort gé-
ding aan om de gemeente
Hengelo te dwingen een
kunstwerk met hakenkrui
zen in een expositie terug te
plaatsen. Wethouder C.
Ooijevaar (cultuur) heeft
het kunstwerk eind vorige
week uit de stadhuishal la
ten verwijderen.
Hij heeft hiertoe besloten
omdat de door de Hengc-
loërs Pier van Dijk en Louis
Reede vervaardigde creatie
niet meer als een uiting van
kunst wordt gezien sinds
bezoekers van de expositie
hierin hakenkruizen heb-,
ben ontdekt. „Het is nu
vooral een object met sym
bolen die in verband wor
den gebracht met racisme
en discriminatie. Dat is
voor mij onaanvaardbaar",
zo motiveert Ooijevaar zijn
besluit.
Woedend
De twee betrokken kunste
naars zijn woedend over de
opstelling van de wethou
der. „We willen met het
kunstwerk het goed en
kwaad symboliseren. Juist
in een tijd dat racisme de
kop op steekt, heeft dat een
functie. Om te voorkomen
dat de hakenkruizen te veel
accent zouden krijgen, heb
ben we ze zo onopvallend
mogelijk verwerkt. Dan haal
je toch zo'n werk niet weg".
Waneer de rechtszaak
dient, is nog niet bekend.
muziek/beeldende kunst
recensie wilfred simons
Elektrisch Zwaaiorkest .(Gaudeamussene
Hedendaagse .Muziek), een installatie van
Peter Bosch en Simone Simons. Uitvoering
van een versie van Pendulum Music van
Steve Reich. Gehoord: 22/1 en 23/1, De
Waag, Leiden. Nog te zien en te horen tot
31/1.
„Ik vind er niets aan. Ik doe
mijn best, maar voor mij houdt
het heel snel op." Een dame
duwt een kinderwagen voor
zich uit, terwijl ze een gezicht
trekt alsof ze net iets heel erg
vies heeft geproefd. Snel verlaat
ze De Waag aan de Leidse Aal
markt, ongetwijfeld op weg naar
de zaterdagmarkt. Pwiep!
Bwèèp! Bwaaaalp! Achter haar
gaat het Elektrisch Zwaaiorkest
onverstoorbaar door met het
produceren van Pendulum Mu
sic, Proéoép!
Niet iedereen vond het pro
ject van de Hengelose beeldend
kunstenaars Simone Simons
(31) en Peter Bosch (34) zo af
schuwelijk als deze dame. De
reacties waren op z'n minst ge
mengd te noemen. Tijdens de
opening op vrijdagavond kreeg
het duo in een redelijk gevulde
Waag een hartelijk applaus. Ook
op zaterdag kon er van de
meeste bezoekers nog wel een
complimentje af, al waren er
ook mensen bij wie de verwil
dering, ja het afgrijzen op het
gelaat te lezen stond. De meest
positieve reactie kwam van een
wat ouder echtpaar, dat vond
dat deze combinatie van beel
dende kunst en muziek 'bij el
kaar past': „Als alleen die mu
ziek klonk, zou ik er niets aan
vinden. Ik zou het bijvoorbeeld
thuis nooit opzetten," aldus de
vrouw. „Maar doordat deze ap
paraten het maken, vind ik het
wel leuk. De muziek en de in
stallatie horen echt bij elkaar."
Het Elektrisch Zwaaiorkest is
een installatie van zes staketsels
die twee aan twee onderling
verbonden zijn. Elektromotoren
drijven zes slingers aan die zó
zijn opgehangen, dat ze oncon
troleerbare bewegingen maken.
Aan drie slingers hangen luid
sprekers, die gesamplede bla
zersklanken laten horen; aan de
andere drie hangen microfoons.
Daarmee 'luistert' een compu
ter naar de geluiden die hij
voortbrengt. Op basis van wat
hij 'hoort', stuurt hij steeds
nieuwe klanken naar de luid
sprekers. De slingers kunnen
rechtstandig op en neer gaan,
maar ook zwaaien en zelfs
rondcirkelen. Alle bewegingen
hebben gevolgen voor de aard
van de geproduceerde klanken.
De muziek is volgens Peter
Bosch gebaseerd op een experi
ment van de Amerikaanse com
ponist Steve Reich.
De aanblik van de zwaaiende
slingers heeft iets hypnoti-
serends. Het is spannend om te
zien wat ze zullen gaan doen. Je
zou verwachten dat de muziek
dat hypnotiserende effect nog
versterkt, maar twee jonge
vrouwen dachten daar zater
dagmiddag in De Waag anders
over: „Een echte hypnotiseur
zou je op je gemak stellen, maar
deze muziek heeft iets beangsti
gends." Een andere dame vond
de installatie wel leuk, maar de
muziek afschuwelijk: „Ik ga
gauw weg, want ik word hier
gek van."
redactie: annemiek ruycrok (chef)
Beverly hills Clint Eastwood houdt de Gouden Globe vast die hij
won voor de beste regie. Zijn film 'Unforgiven' werd tijdens de 50ste
Golden Globe Award uitverkoren. foto afp
Audrey Hepburn begraven aan meer van Genève
tolochenaz
Audrey Hepburn is gisteren in het plaatsje Tolo-
chenaz aan het meer van Genève, waar zij sinds
enkele decennia een woning had, teraardebe-
steld. De begrafenis had plaats na een eenvoudi
ge kerkdienst en werd bijgewoond door bekende
filmacteurs als Roger Moore en Alain Delon. Ook
haar eerste echtgenoot, Mel Ferrer, en haar twee
de echtgenoot, de Italiaanse psychiater Andrea
Dotti, waren aanwezig. Tevens was present haar
metgezel van de afgelopen jaren, Robert Wolders.
Een van de sprekers was de voormalige Hoge
Commissaris voor Vluchtelingen, prins Sadruddin
Aga Khan, die opmerkte dat Hepburn vijf jaar ge
leden „zichzelf aan de mensheid had gewijd"
door goodwill ambassadeur te worden van Uni
cef.
Freddy Fender.
Nog geen week geleden speelde hij op het inhul-
digingsfeest van niemand minder dan Bill Clin
ton, gisteren was hij te gast in De Schelft in
Noordwijkerhout. Een groter contrast is nauwe
lijks denkbaar, alhoewel de sfeer er bij beide
feestjes goed in zat. Voor Freddy Fender, de
Texaan met de karakteristieke traan in zijn stem,
leek het niet uit te maken. Hij had duidelijk zin
om er een leuke avond van te maken en het pu
bliek dacht er net zo over.
Het werd het feest der herkenning: hits uit het
rijke country-verleden werden door de enthou
siaste menigte uit volle borst meegezongen. Aan
het einde van het optreden was er nauwelijks nog
een stoel bezet. Op de dansvloer was het echter
dringen geblazen. Zweetdruppels parelden van
onder de cowboy-hoeden via de leren jacks op de
puntlaarzen van de uitbundige Fender-fans. De
muziek van de liedjeszanger houdt het midden-
tussen country western en rock roll. De coun-
try-manier van gitaarspelen fingerpicking-ach-
tig en de wijze van meerstemmig zingen, wor
den gecombineerd met het stevige slagwerk en
basgitaarspel van de rock roll. Voor de liefheb
ber van oprechte country-muziek kan de muziek
van Fender soms te stevig zijn. Voor wie minder
aan puurheid hecht is het een veelzijdig artiest
die in zijn ballads het sentiment doet gloeien en
in de.up-tempo stukken zorgt voor een eerlijke
portie swing.
Onder regie van Moniek Kramer, die ook de tekst schreef, kwam Toneelgroep Amsterdam met 'Boven het dal' naar Leiden. Voorgrond: Lieneke Ie
Roux. Saskia Rlnsma, Han Kerckhoffs, Mark Rietman en Kitty Courbois. Achtergrond: Evert van der Meulen en Lieke Rosa Altink.
foto ben van duin
Geding tegen
verwijderen
van kunstwerk
hengelo-anp
De Waag redelijk gevuld
