Oorlog Sudan kost
tienduizenden levens
Buitenland
Nieuwe beschieting Irak
GOS blijft, problemen ook
Kans stijgt op compromis
over deportaties Israëï
Bergers betreden brandende supertanker
Grieken
boycotten
Denemarken
Ook Savimbi is bereid tot vredesbesprekingen
'Biliary': teamwork in Witte Huis
Juffrouw Zweepslag
zit lekker in de zon
ZATERDAG 23 JANUAR11993
Ongelukje: klasgenoot gedood
los angeles Een 16-jarige schooljongen is in de Amerikaanse
stad Los Angeles omgekomen en een ander zwaar gewond ge
raakt toen een revolver per ongeluk af ging. Een 15-jarige jongen
had het wapen bij zich om zich op weg naar en van school
jeugdbendes van het lijf te houden. De Magnum ging af toen hij
in zijn schooltas grabbelde om een boek te pakken.
Smokkelaars doden grenswachten
quetta» Afghaanse drugsmokkelaars hebben bij een vuurge
vecht zeker 20 Iraanse grenswachten gedood en 80 anderen ont
voerd. Onder de smokkelaars vielen drie doden. Dat heeft een
Pakistaanse regeringsfunctionaris gisteren gemeld. De smokke
laars gebruikten raketten en automatische wapens.
Record-handelsoverschot Japan
Tokyo Het overschot in de handel van Japan met het buiten
land is vorig jaar gestegen naar een nieuw record: bijna 195 mil
jard gulden ofwel een stijging van 38 procent vergeleken met
1991. Dit blijkt uit cijfers die de Japanse regering gisteren open
baar maakte. Japan voerde in 1992 voor 618 miljard gulden aan
goederen en diensten uit. Daar stond een import van 423 mil
jard gulden tegenover.
Kaping India loopt goed af
new delhi Een radicale hindoe heeft gisteren een toestel van In
dian Airlines weten te kapen door met een bal in de hand naar
de cockpit te lopen en de piloot van het toestel wijs te maken dat
hij een bom bij zich had. De kaper eiste ondermeer de vrijlating
van een aantal radicale geloofsgenoten die zijn gearresteerd om
dat ze deelnamen aan de afbraak van de moskee in Ayodhay op
6 december. Nadat het toestel was geland in de stad Lucknow,
gaf de kaper zich over.
Winst Texaco gekelderd
new york De Amerikaanse oliemaatschappij Texaco heeft in
1992 45 procent minder nettowinst geboekt. Het resultaat ver
minderde van 1,29 miljard dollar in 1991 tot 712 miljoen dollar
in het afgelopen boekjaar, zo heeft topman James W. Kinnear
bekendgemaakt. In de resultaten over 1991 was een bijzondere
bate van 224 miljoen dollar verwerkt. De omzet nam iets af, van
9,76 miljard dollar naar 9,7 miljard dollar.
Hulporganisaties mogen van regering zieken niet redden
NAIROBI DPA-Rtr-,
Een door vliegen overgebrachte ziekte heeft volgens de
Verenigde Naties in het zuiden van Sudan 65.000 men
sen het leven gekost. De ziekte kala-azar kan door een se
rie van 30 vrij kostbare injecties worden genezen, maar
door de burgeroorlog konden de hulporganisaties eerder
niet in het gebied doordringen. Dat heeft een woordvoer
der van de VN gisteren in de Kenyase hoofdstad Nairobi
aar volgens hulp
functionarissen zijn er 65.000
aan kala-azar gestorven.
Kala-azar, (letterlijk: de zwar
te ziekte) wordt verspreid door
zandvliegen die in acacia-bos
sen langs stromende rivieren
voorkomen. „De symptomen
lijken op die van AIDS. Het im
muunsysteem wordt afgebro
ken en mensen sterven aan an
dere infecties", aldus een medi
sche hulpwerker. „Hele families
en dorpen zijn uitgeroeid."
Vorige week bezocht een team
van diverse hulporganisaties
voor het eerst sinds jaren het
dorp Parayang in een afgelegen
streek aan de Blauwe Nijl, 830
kilometer ten zuiden van de
hoofdstad Khartoum. Het ge
bied is meestal niet toegankelijk
door de strijd tussen de zuidelij
ke verzetsbewegingen en de re
geringstroepen. In Parayang
leefden oorsponkelijk 85.000
Leden van de Dinka- en
Nuer-stammen konden het ge
bied niet verlaten, aldus de
functionaris, omdat ze klem za
ten tussen het slagveld in het
noorden en de Sud, het grootste
moeras ter wereld, in het zui
den. Om te ontkomen aan aan
vallen van rivaliserende stam
men of van de milities die de re
gering steunen slapen de inwo
ners van Parayang meestal in de
bossen langs de rivier. Daar ko
men zandvliegen veel voor.
De islamitische regering in
Khartoum heeft tot nu toe hulp
organisaties geweigerd toestem
ming te verlenen om per vlieg
tuig in de omgeving van Pa
rayang te landen om de zieken
te helpen. De organisaties zet
ten de regering onder druk om
de restricties voor het vliegver
keer op te heffen.
JERUZALEM AP
Een meerderheid van de Israëli
sche ministers is bereid tot een
compromis inzake de 400 gede- deze organisatie of
porteerde Palestijnen die nog
altijd vastzitten in het grensge
bied tussen Israël en Libanon.
Volgens een peilingzijn tien van
de achttien ministers ervan
overtuigd dat een compromis
geboden is, vanwege de inter
nationale druk en vanwege de
door de deportaties gerezen
problemen rond het vredes
overleg over het Midden-Oos
ten. Dat heeft de Israëlische te
levisie gisteren gemeld.
De Palestijnen werden uitge
wezen na de moord op zes Is
raëlische militairen binnen kor
te tijd in de bezette gebieden.
De moorden waren het werk
van de radicale moslimorgani
satie Harnas. Volgens Israël wa-
alle gedeporteerden lid
de Isla
mitische Jihad.
Volgens de Israëlische krant
Haaretz geeft de regering-Rabin
toe dat nog eens 10 Palestijrten
ten onrechte zijn uitgewezen.
Eerder was al toegegeven dat 16
Palestijnen zonder voldoende
bewijs van strafbare feiten naar
het niemandsland tussen Israël
en Libanon
teerd.
CORRESPONDENT
Het Gemenebest van Onafhan
kelijke Staten (GOS) blijft voort
bestaan. Dat is het belangrijkste
resultaat van topoverleg tussen
tien leiders van voormalige Sov
jet-republieken in de Witrussi-
sche hoofdstad Minsk.
Volgens de Witrussische lei
der Sjoesjkjevitsj was deze top
zelfs de 'meest efficiënte en
unanieme' van het GOS. Ook de
Oekraïnse president Kravtsjoek
en zijn Russische collega Jeltsin
spraken met de nodige trots
over een top die „onheilsprofe-1
tiëen over de ondergang van het
GOS logenstrafte".
De GOS-leiders konden dat
echter niet onderbouwen met
concrete resultaten. Drie presi
denten (van Oekraïne, Moldova
en de Aziatische republiek
Turkmenistan) weigerden hun
handtekening te zetten onder
een ontwerp-handvest voor het
Gemenebest. Dit statuut moet
de onderlinge betrekkingen tus
sen de republieken regelen en
bevat belangrijke bepalingen
over gemeenschappelijke veilig
heid, grensbewaking en nale
ving van mensenrechten.
Ook het dispuut over de vraag
wie de baas is over de kernwa
pens van de voormalige Sov
jetunie werd niet afgerond. Rus
land meent, zich beroepend op
afspraken dat de drie andere re
publieken een kernwapenvrije
status zullen krijgen, dat de
strategische kernwapens in Wit-
Rusland, Oekraïne en Kazach-
stan onmiddellijk Russisch ei
gendom moeten worden. Maar
alleen Wit-Rusland legt zich
daarbij neer, zo maakte Sjoesjk
jevitsj duidelijk op de afsluiten
de persconferentie.
Vooral Oekraïne wil handha
ving van de huidige regeling,
waarbij de kernwapens voorals
nog bezit zijn van de betrokken
republiek, maar onder 'opera
tioneel commando' staan van
de bevelhebber van de GOS-
strijdkrachten. Kazachstan sluit
zich in wat mildere bewoordin
gen bij de Oekraïnse visie aan.
Jeltsin moest toegeven dat het
er bij de discussies over het
GOS-handvest om had gespan
nen. Voor Rusland is dit hand
vest een opstap naar verdere
politieke, militaire en economi
sche integratie van het Geme
nebest. Maar de drie tegenstre
vers vinden dat de huidige situ
atie gehandhaafd kan blijven,
en dat het accent op meer eco
nomische samenwerking moet
liggen.
Om het probleem op te los
sen besloten de tien GOS-leij
ders tot een aparte gezamenlij
ke verklaring, waarin staat dat
het handvest op elk gewenst
moment kan worden onderte
kend. Jeltsin verwacht dat dat
binnen twee maanden het geval
zal zijn.
Tijdens de top is wel besloten
een gemeenschappelijke bank
op te zetten. Rusland en vier
Centraalaziatische republieken
besloten gezamenlijk troepen te
sturen naar het roerige Tadzji
kistan. De troepen zullen de
Russische eenheden aan de
grens met Afghanistan verster
ken.
De Griekse consumentenbond
heeft gisteren opgeroepen tot
een boycot van alle Deense pro-
dukten. De actie is bedoeld als
protest tegen de verklaringen
van de Deense minister
buitenlandse zaken, Ellemann-
Jensen, over Macedonië.
Ellemann-Jensen noemde
woensdag in een toespraak tot
het Europees Parlement de
Griekse opstelling in de kwestie
Macedonië „onredelijk" en
„schandelijk". Griekenland
vindt dat de 'Joegoslavische' re
publiek Macedonië niet onder
die naam onafhankelijk mag
worden. Athene vreest dat zo'n
onafhankelijk Macedonië zal
zorgen voor onrust in de eigen
streek Macedonië, in het noor
den van Griekenland.
Talrijke supermarktketens en
zakenlieden hebben zich in
middels aangesloten bij b°y-
cot. Gisteren riep de zender
Sky-radio in Athene op om geen
Deens bier, boter, kaas en ge
rookte vis meer te kopen.
Een jaar geleden trof een ver
gelijkbare boycot Nederland en
Italië. De twee landen haalden
zich toen ook wegens hun posi
tie inzake Macedonië de woede
van de Grieken op de hals. Die
actie duurde van 20 februari tot
siNqAPQPS-PQTTERpJW. Bergers en
vertegenwoordigers van de eige
naar zijn gisteren met een heli
kopter op de brandende Deense
supertanker Maersk Navigator
r de Sumatraanse kust gezet.
Ze bleven vannacht aan boord
voor een grondige inspectie, aldus
een zegsman van de Deense rede
rij A.P. Moller in Singapore. De
tanker staat in brand en verliest
olie sinds hij donderdag met een
ander schip in botsing is geko
men. Volgens woordvoerder
Kaakebeen van het Rotterdamse
bergingsbedrijf Smit Tak is het op
dit moment onmogelijk het vuur
met schuim te lijf te gaan. Dan
zouden zich namelijk explosies
voordoen door de gasvorming on
der de schuimlaag als gevolg van
de hoge temperatuur van de
scheepsconstructie. foto ap
Jonas Savimbi, de leider van de Angole
se verzetsbeweging Unita, heeft zich be
reid verklaard volgende week met de
Angolese regering te gaan onderhande
len over vrede. Dat heeft een vertegen
woordiger van de Verenigde Naties gis
teren in de Angolese hoofdstad Luanda
gezegd.
Savimbi zei dat hij militaire vertegen
woordigers van de Unita naar het over
leg zal sturen. Dat vindt plaats in de
Etiopische hoofdstad Addis Abeba, maar
nog onbekend is op welke dag het be
gint.
Volgens het Portugese persbureau
LUSA. heeft de Angolese minister van
buitenlandse zaken, Alfonso van Dunem
M'Binda, donderdag al aan secretaris
generaal Boutros Boutros-Ghali van de
verenigde Naties beloofd dat de regering
onderhandelaars naar Addis Abeba zal
sturen.
De aankondiging van het vredesover
leg komt na een week waarin de rebel
len een belangrijke stad op het rege
ringsleger veroverden en belangrijke
olie- en diamantwinningsgebieden on
der de voet dreigden te lopen. Olie levert
Angola 90 procent van zijn exportin-'
komsten op en diamant is de een na be
langrijkste bron van deviezen.
Regering en Unita zijn volop in oorlog
sinds 31 oktober vorig jaar. Kort daar
voor had Savimbi de Angolese regering
beschuldigd van fraude met de verkie
zingen in september. Unita verloor in de
volgens VN-waarnemers over het alge
meen eerlijk verlopen parlementsverkie-
zingen van de regeringspartij MPLA, ter
wijl Savimbi het in de eerste ronde van
de presidentsverkiezing moest afleggen
tegen president Jose Eduardo dos San-
washington Terwijl een Ameri
kaanse marineman op zijn dooie
akkertje een katapult aan boord
van vliegdekschip Kitty Hawk in
de Perzische Golf inspecteerde,
was het gisteren in het noorden
van Irak weer raak: Amerikaanse
toestellen beschoten een radarin
stallatie bij de stad Mosul die op
hen was gericht. Dat zegt althans
het Amerikaanse ministerie van
defensie. Volgens Baghdad is dat
echter een Amerikaans verzinsel,
aangezien bij Mosul helemaal
geen radarinstallaties zouden
staan. Het was het tweede inci
dent in noord-lrak in twee dagen.
FOTO Rtr KEVIN LAMARQUE
Deng eindelijk
weer op televisie
China's sterke man, Deng Xiao
ping, is gisteren voor het eerst
sinds oktober weer op televisie
verschenen. De hoogbejaarde
leider, die in Shanghai sprak
omdat het Chinese nieuwe jaar
het Jaar van de Haan ditmaal
vandaag begint, riep zijn
landgenoten op tot economi
sche hervormingen.
Deng maakte een fittere in
druk dan tijdens zijn vorige TV-
optreden, op 19 oktober tijdens
het veertiende partijcongres. De
veranderingen die hij voorstaat,
beogen de communistische re
gering aan de macht te houden
door het land meer welvaart te
geven.
Critici van Deng binnen de
Chinese leiding maken zich zor
gen dat de economie, die vorig
jaar zo'n 12 procent groeide,
oververhit zal raken.
Poul Rasmussen
vormt nieuw
Deens kabinet
KOPENHAGEN AP
Sociaal-democraat Poul Nyrup
Rasmussen is er gisteren in ge
slaagd een kabinet te vörmen.
Hij wordt dus de nieuwe pre
mier van Denemarken^
Rasmussen (49)^lêïdef''van de
Sociaal-Democratische Partij,
zal maandag de samenstelling
van zijn regering bekend ma
ken. Hij neemt het roer over van
de conservatief Poul Schlüter,
die moest aftreden na een vi
sumschandaal. De druk om snel
een regering te vormen was
groot, want denemarken is de
eerste helft van dit jaar voorzit
ter van de Europese Gemeen
schap.
De nieuwe coalitie van Ras-
mussens sociaal-democraten,
de liberale Radicale Partij, de
Centrum-Democratische Partij
en de Christelijke Volkspartij, is
de eerste meerderheidsregering
in Denemarken sinds 1972. De
coalitie steunt op 90 van de 179
parlementszetels. Rasmussen
legt de nadruk op bestrijding
van de werkloosheid (ook in de
Europese Gemeenschap),
milieubescherming en herzie
ning van het Deense stelsel van
sociale zekerheid.
WASHINGTON HANS DE BRUUN
CORRESPONDENT
Oost of west. Dat was lange tijd
de kwestie als het ging om de
rol van Hillary Cünton. Het
wordt west, en daarmee heeft
zij een belangrijke overwinning
geboekt. Het bewijst dat zE een
ander soort First Lady wil zijn
dan haar voorgangers. 'First
partner' klinkt beter, zei ze on
langs.
Er is lang gehakketakt over dé
vraag of en waar in het Witte
Huis ze een kantoor zou krijgen.
In de oostelijke vleugel tussen
de lagere ambtenaren, zoals alle
eerdere presidentsvrouwen, of
in de westelijke vleugel waar de
topadviseurs van de president
zitten.
De keus van Bill Clinton voor
de westelijke vleugel is een aan
wijzing voor de hoofdrol die de
president voor zijn vrouw ziet
weggelegd. „Ze was in Arkansas
zijn belangrijkste adviseur en
dat zal in het Witte Huis niet
anders zijn", zegt een insider.
Hillary is de nummer 2 op
Pennsylvania Avenue 1600 en
ze was de afgelopen weken dan
ook al nadrukkelijk betrokken
bij de benoemingen van nieuwe
ministers en andere topfunctio
narissen.
Over Amerikaanse presi
dentsvrouwen zijn vele boeken
geschreven en Hillary Rodham
(45) heeft ze de laatste tijd alle
maal gelezen. Vooral die over
Dolly Madison, Eleanor Roose
velt, Jacqueline Kennedy, Rosa-
lynn Carter en Nancy Reagan,
vrouwen die zich niet neerleg
den bij de rol van 'ceremonie
meester' van het Witte Huis.
Meer dan elk van hen is Hil
lary echter zelf politica. Als ze
niet met Bill Clinton was ge
trouwd, zou ze zelf kans op een
hoge politieke post hebben ge
had, wordt beweerd. In 1990
overwoog ze om zich, toen Bill
leek af te haken, zelf kandidaat
te stellen voor het gouverneur
schap van Arkansas.
Over haar rol in het Witte
Huis maken sommigen zich
nogal zorgen. Per slot van reke
ning is Hillary Clinton niet ge
kozen, hoewel haar man tijdens
de verkiezingscampagne eens
uitriep: „Twee voor de prijs van
één".
Uit enquêtes blijkt echter dat
tweederde van de ondervraag
den haar liever als de traditio
nele presidentsvrouw zien, die
LONDEN IAN MACKINNON
Lindi St. Clair, bijgenaamd Juf
frouw Zweepslag, is hoogst
waarschijnlijk terecht. Eerder
deze week werd in het Britse
graafschap Sussex een door de
ze 40-jarige prostituee gehuur
de Jaguar leeg aangetroffen op
een plaats die berucht is om het
aantal zelfmoorden dat er wordt
gepleegd. Zelfmoord, was dan
ook de eerste conclusie. Dat
leek aannemelijk omdat Juf
frouw Zweepslag een schuld
van honderdduizenden guldens
heeft bij de Britse belas-
tingsienst.
Maar er was ook argwaan,
want via het boulevardblad The
Sun had ze gedreigd eens flink
te zullen uitpakken over de
„perverse en corrupte" levens
van maar liefst 252 parlements
leden die volgens haar van haar
diensten gebruik hebben ge
maakt.
De politie denkt nu echter te
weten waar ze is: in de Ameri
kaanse staat Florida, waar ze
van plan zou zijn aan boord van
een cruiseschip te gaan voor
een zonovergoten tochtje door
het Panamakanaal. In levende
lijve hebben de speurders Juf
frouw Zweepslag nog niet ge
zien, maar via rederij P O
hebben ze achterhaald dat ze
een ticket heeft gekocht om in
Fort Lauderdale aan boord te
gaan van de Canberra. Dat
schip verlaat de Amerikaanse
haven maandag. De Britse zou
al aan boord zijn geweest, maar
is gisteren weer aan wal gegaan
en tot nu toe niet opnieuw op
gedoken.
zich bezighoudt met zaken als
acties voor kinderen of daklo
zen, zoals Barbara Bush zich in
zette voor analfabeten.
Slechts eenderde vindt dat ze
een topadviseur van haar man
mag zijn en aan kabinetszittin
gen mag deelnemen.
„Ik zou in mijn plicht tekort
schieten als ik haar kunde niet
zou gebruikenzei Clinton on
langs. Daarbij doelde hij vooral
op Hillary's grote kennis over
onderwijs en gezondheidszorg.
Ze zal toespraken houden, zit
tingen van het kabinet bijwo
nen, rapporten opstellen en'die
indien nodig voor het Congres
verdedigen. Van de terughou
dendheid die haar tijdens de
verkiezingscampagne nog ken
merkte, zal niets meer te mer
ken zijn.
Bill en Hillary denken volgens
hun vrienden overal hetzelfde
over. Politiek is er geen spoortje
licht tussen hen, zeggen die
vrienden. ,,Als Hillary een toe
spraak houdt, dan spreekt Bill
via haar mond. En omgekeerd",
zei iemand onlangs. In Arkansas
hadden ze daar zelfs een woord
voor 'Biliary'.
Geen vervolging
wegens moord
in Zuid-Afrika
JOHANNESBURG AP
Een Zuidafrikaanse rechter
heeft gisteren geweigerd ie
mand in staat van beschuldi
ging te stellen wegens de
moord in 1989 op de blanke
anti-apartheidsactivist Daniel
Webster. Dat is een tegenslag
voor anti-apartheidsorganisa
ties, die de betrokkenheid van
de staat bij deze en andere
moorden proberen aan te to-
Rechter Stegmann zei aan
het eind van een vier maanden
durend onderzoek dat de
waarheid omtrent de moord
niet aan het licht is gebracht.
Hij noemde de moord duide
lijk onderdeel van een com
plot, maar acht het onmogelijk
om betrokkenheid van de re
gering vast te stellen.