Premie voor
vertrek bij
IBM succes
Spoorwegen lijden aan 'verfloddering'
Binnenland
Gabor gelooft in het goede in de jager
Huisarts: 'Ook lesbiennes moeten veilig vrijen9
Proef in ruimte
verstoord door
plotselinge hitte
Veijaardagstaart voor olifant
'Ze schreeuwde niet, dus
is het geen verkrachting'
'Autoverzekering duurder'
Dankzij Heidemij bespaart
Europarlement 300 miljoen
ZATERDAG 23 JANUAR11993
Jacht iets beperkt in nieuw jachtbeleid
den haag kees pijnappels
Jagers zijn geen wild-west-figuren die er maar op los schieten, zegt staatssecretaris Gabor in de nota Jacht en Wildbeheer.
Jagers zijn geen wild-westfiguren die er
voor hun lol op los knallen. Het zijn gedisci
plineerde mensen, die een belangrijke taak
vervullen bij het natuurbeheer. Maar uit
een aantal waardevolle vogelgebieden moe
ten ze wegblijven.
Kort samengevat is dat de visie die staats
secretaris Gabor van natuurbeheer neerlegt
in zijn nota Jacht en Wildbeheer die hij gis
teren naar de Tweede Kamer heeft ge
stuurd. Belangrijkste punt is dat de jacht in
een aantal natuurgebieden wordt verboden.
Daarnaast mogen de krakeend, de goudple
vier, de bunzing en de hermelijn niet meer
worden geschoten.
Wild mag niet langer worden gezien als
een oogstbaar produkt, maar is een waarde
vol stukje natuur, vindt Gabor. „Door te
zeggen dat je wild als een natuurprodukt
foto*anp•ruudhoff beschouwt, zeg je dat je het menselijk in
grijpen wilt beperken. Het bijvoeren van
wilde dieren past dan niet meer. Of het uit
zetten van fazanten. Dat is onnatuurlijk."
Ondanks de nieuwe status van het wild,
blijft de jacht toegestaan. Weliswaar niet
overal, maar toch in het overgrote deel van
Nederland. Gabor zegt niet voorbij te willen
gaan aan de economische en recreatieve
betekenis van de jacht. Jagen is nodig voor
natuurbeheer, om schade te voorkomen
aan de landbouw, om poeliers te voorzien
van wild en om er genoegen aan te beleven.
Met name dat laatste zit tegenstanders van
de jacht dwars. De Dierenbescherming liet
direct weten de nota onacceptabel te vin
den. De jagers daarentegen vinden dat ze te
veel worden beperkt.
Gabor heeft alle begrip voor de Dierenbe
scherming. Ook hij ziet de plezierjacht niet
zitten. „Ik vind dat er wel een redelijk doel
moet worden gediend. Of het dier moet
worden gebruikt voor consumptie öf er
moet sprake zijn van het tegengaan van
schade. Dat is voor mij het uitgangspunt".
De 35.000 jagers in Nederland krijgen een
zware verantwoordelijkheid toegeschoven
Gabor wil dat ze zich verder organiseren in
de vierhonderd zogeheten wildbeheereen-
heden. Deze eenheden moeten de wild
stand op peil houden en zorgen dat de na
tuurlijke omgeving van het wild ongeschon
den blijft. Het weren van stropers behoort
ook tot de taken.
Het vertrouwen van Gabor in de jagers is
groot. De controle op de Jachtwet laat hij
voor een belangrijk deel aan hen over. De
politie en de Algemene Inspectiedienst heb
ben daar nog nauwelijks tijd voor, zo con
stateert hij. Bang om zo de kat op het spek
te binden is de CDA-bewindsman niet. ..Ik
heb geen jachtervaring. Ik weet dus niet wat
er omgaat in de ziel van de jager. Maar
jacht is niet per definitie een wild-westver-
haal. Ik geloof in het goede van de mens en
de zelfbeheersing van de jagers.
Ook bijbels voor blauwhelmen
haarlem Het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) heeft bijbels
geschonken aan de 1.100 Nederlandse Unprofor-militairen in
het voormalige Joegoslavië. Het NBG levert de bijbels af in een
blauwe kaft - de kleur van de Verenigde Naties - compleet met
een VN-logo. Het gaat om een initiatief dat volgens de woord
voerder van het NBG niets heeft te maken met het plan van het
ministerie van defensie om de verzendkosten te betalen van het
februari-nummer van het maandblad Playboy voor de militairen
in het voormalige Joegoslavië.
Zes jaar voor doodsteken echtgenote
den haag De rechtbank in Den Haag heeft een 54-jarige Marok
kaan veroordeeld tot een gevangenisstraf van zes jaar voor het
doodsteken van zijn echtgenote. De man bracht in oktober vorig
jaar in Den Haag zijn 41-jarige vrouw met messteken om het le
ven. Zijn vrouw leefde volgens hem niet meer naar de regels van
de islam. Zij wilde hem niet meer verzorgen en niet meer met
hem naar bed. De man was een paar maanden voor de moord
opnieuw getrouwd in Marokko omdat het huwelijk slecht was.
Toen de man weer terug was in Nederland, weigerde de vrouw
hem de toegang tot haar huis. Dit schoot hem in het verkeerde
Banen op de tocht bij Eurometaal
utrecht De vakbond Unie BLHP maakt zich ernstig zorgen om
de werkgelegenheid bij de Zaanse wapenfabrikant Eurometaal.
Volgens de bond wil minister Ter Beek van defensie de komende
vijf jaar voor honderd miljoen gulden minder aan granaten be
stellen bij Eurometaal. De bond baseert zich hierbij op de Priori
teitennota die de minister vorige week presenteerde. „We moe
ten nu al rekening houden met boventalligheid van personeel",
aldus een woordvoerster van het bedrijf. De vorig jaar gemaakte
afspraak met de bonden om in 1993 niemand gedwongen te
ontslaan, komt eveneens op losse schroeven te staan. Bij Euro
metaal werken circa 550 mensen. De omzet bedraagt ruim 200
miljoen gulden per jaar.
utrecht «anp
Ook lesbiennes moeten
veilig vrijen om een
AIDS-besmetting te
voorkomen. De Amster
damse huisarts Meijer
stelt in de Gay Krant dat
de medische wereld er
ten onrechte van uitgaat
dat de kans op een HIV-
besmetting bij lesbische
seks is te verwaarlozen.
In theorie jsVbet mo
gelijk dat het virus wordt
overgebracht door het
tegen elkaar wrijven van
slijmvliezen of door ge
bruik van dezelfde vi
brator, maar ook via va
ginaal vocht Bovendien
is menstruatiebloed be
smettelijk.
In San Francisco zeg
gen zes lesbische vrou
wen dat ze door een
vrouw zijn besmet. Het
Buro Vrouwen en AIDS
meldt in de Gay Krant
dat in Nederland vijf
HIV-geïnfecteerde lesbi- brator te gebruiken, of
sche vrouwen zijn gere- anders een condoom te
gistreerd. Onbekend is gebruiken. Volgens
hoe zij het virus hebben Meijer zijn er in Ameri-
opgelopen. ka al veel vrouwen die
Vrouwen kunnen vei- met handschoenen aan
lig met elkaar vrijen vrijen,
door voorzichtig om te
gaan met menstruatie
bloed en niet eikaars vi-
Oorzaak euvel onbekend
utrecht
Eis jaar cel na verkrachting in zwembad
Tijdens de door ruim 1.500
mensen bezochte discoparty in
het Rotterdamse zwembad Tro-
picana ging het in de nacht van
29 op 30 augustus ruig toe.
Meerdere meisjes hebben aan
gifte gedaan van aanranding of
verkrachting. Twee jongens die
van verkrachting worden be
schuldigd, hoorden gisteren een
jaar cel tegen zich eisen.
De 20-jarige Rotterdammer
en 19-jarige Amsterdammer
grepen die avond hun kans om
een hen bekend meisje te 'ploe
gen', zoals de twee'het voor de
Rotterdamse rechtbank om
schreven. Zij duwden haar in
een kleedhokje, scheurden haar
de badkleding van het lijf en
verkrachtten haar. Ook een der
de jongen, minderjarig nog,
deed dat. Een vierde jongen
stond op de uitkijk. De twee
vonden niet dat ze geweld had
den gebruikt, want ze hadden
haar niet geslagen. En het was
ook geen verkrachting, stelden
een van hen, „want ze
schreeuwde niet eens".
Officier van justitie Van Wijk
dacht daar anders over.Als een
meisje een hokje wordt inge
duwd, daar staat met twee jon
gens en later nog een derde,
haar kleding wordt gescheurd
en ze wordt genomen, moet
justitie daar hard op inspringen.
Het kan niet zo zijn dat meisjes
niet meer naar dit soort feesten
kunnen."
Hij hekelde de pleidooien van
de advocaten. Die kwamen erop
neer dat het slachtoffer niet vies
was van groepsseks, geen letsel
had en niemand haar heeft ho
ren schreeuwen. Van Wijk stel
de dat dit soort pleidooien altijd
op hetzelfde neerkomt: „Het
meisje is slecht, dus het is geen
verkrachting."
Door een nog onopgehelderde tempera-
tuursstijging aan boord van de satelliet
Photon is één van de drie Nederlandse we
tenschappelijke experimenten verstoord.
Het valt nog niet te zeggen of de proef met
de algen geheel als mislukt moet worden
beschouwd, aldus de Stichting Ruimteon
derzoek Nederland (SRON) in Utrecht.
De onbemande Europees-Russische sa
telliet, die op 29 december in Rusland werd
gelanceerd, moest de zogeheten BION-10
missie vroegtijdig afbreken. Drie dagen
vóór de beëindiging van de bijna twee we
ken durende ruimtevlucht liep de tempera
tuur in de Photon plotseling op van 25 tot
35 graden Celsius. Mede vanwege de twee
rhesusapen aan boord besloten de project
leiders de missie af te breken. Na ruim elf
dagen landde de Photon in Kazachstan.
Voorzover nu valt vast te stellen, hebben
de wetenschappelijke experimenten vol
gens de Europese ruimtevaartorganisatie
ESA in Parijs geen schade geleden. Alleen
de proef van professor Van den Ende van de
Universiteit van Amsterdam kon niet meer
worden voltooid. Hij wilde meer te weten
komen over de oorzaak van het verschijnsel
dat micro-organismen in een gewichtloze
omgeving sneller groeien dan op aarde. Het
experiment is in principe goed verlopen,
maar de resultaten van de onderbroken
proef zijn misschien niet voldoende om op
basis daarvan een wetenschappelijk verant
woorde uitspraak te doen.
Het tweede Nederlandse experiment was
van dr. Veldhuizen van het Academisch On
derzoekcentrum Tandheelkunde in Amster
dam. Hij wilde meer inzicht krijgen in de
achterliggende oorzaken van botontkalking
als gevolg van de afwezigheid van de aardse
zwaartelaacht. De Leidse professor Rietveld
is de derde Nederlander die aan de BION-
10 missie mocht meedoen. Samen met de
Rus Alpatov voerde hij een experiment uit
met woestijnkevers. De aandacht ging hier
uit naar de invloed van gewichtloosheid op
het ritme van activiteit en rust, de biolo
gische klok. De proef kan informatie ople
veren over de werking van de hersenen.
1.350 Werknemers nemen ontslag
De vertrekpremie die IBM Nederland zijn werknemers
heeft geboden in het kader van een grote reorganisatie,
blijkt een doorslaand succes. De komende tijd verlaten
1.350 van de 5.000 werknemers vrijwillig het bedrijf. Dat
is bijna twee keer zoveel als de bedrijfsleiding van de
computerreus had gedacht. De kosten van de reorganisa
tie vallen daardoor wel flink hoger uit.
amsterdam cpp
Afhankelijk van leeftijd en het
aantal dienstjaren varieert de
premie die IBM Nederland zijn
werknemers begin december
aanbood van enkele tienduizen
den tot anderhalf miljoen gul
den. Oudere werknemers kon
den bovendien vervroegd met
pensioen gaan. De computer-
reus die de traditie om geen
mensen te ontslaan in stand
probeert te houden dacht dat
maximaal 720 werknemers zou
den vertrekken.
Nu de termijn van het aanbod
verstreken is, blijken het er
1.350 geworden te zijn. Voor 1
augustus verlaten 800 IBM'ers
het bedrijf. Tot 1995 gaan nog
eens 550 werknemers van 55
jaar en ouder met vervroegd
pensioen. Daardoor houdt het
bedrijf over twee jaar 3.700
werknemers over.
IBM Nederland had tussen de
100 en 150 miljoen gulden uit
getrokken voor de voor Neder
landse begrippen luxueuze sa
nering. Dat bedrag wordt flink
hoger, maar hoeveel wil IBM
niet zeggen. Schattingen van de
bonden dat de reorganisatie
kosten oplopen tot 250 miljoen
gulden, wil het bedrijf niet be
vestigen.
Volgens het GAK in Amster
dam komen de vertrekkende
IBM-werknemers per 1 augus
tus ook in aanmerking voor een
werkloosheidsuitkering. Hun
vertrek is weliswaar vrijwillig,
maar het is volgens het GAK
duidelijk dat het bij IBM om
een reorganisatie gaat. De pre
mie die de IBM'ers meekrijgen
speelt geen rol. Wel houdt het
GAK de mogelijkheid van een
(tijdelijke) strafkorting in ver
band met 'verwijtbare werk
loosheid'open.
Amsterdam Samen met een van zijn vrouwtjes at de olifant Murugan (r) in Artis van een taart
die leerlingen van de streekschool De Eland voor het dier hadden gemaakt. De olifant vierde zijn
veertigste verjaardag. foto anp cor mulder
voor de verzekeraars door het
verkeer op twee tot drie miljard
gulden. Extra uitkeringen als ge
volg van de arbeidsongeschikt
heid van een aantal miljoenen
guldens zullen de schade en
de premies mogelijk twintig
procent opdrijven.
Een en ander is het gevolg
van het gisteren gelanceerde ka
binetsplan om de dader in de
toekomst te laten opdraaien
voor het letsel dat hij een ander
toebrengt, inclusief de uitkering
(behalve het ziektegeld) van de
slachtoffers.
De plannen van staatssecretaris
Ter Veld om de WAO-uitkerin-
gen van verkeersslachtoffers te
verhalen op de verzekerden zul
len tot duurdere autoverzeke
ringen leiden. Het gaat in totaal
om enkele honderden miljoe
nen guldens, die de verzeke
raars via hogere premies bij de
automobilist willen terughalen.
„Het moet toch ergens vandaan
komen", zegt het Verbond van
Verzekeraars Nederland (WN).
WN-zegsman Vaandrager
becijfert de jaarlijkse schadelast
Bedrijf constateert honderden fouten bij nieuwbouw in Brussel
brussel cpp
De Heidemij heeft ervoor ge
zorgd dat op de kosten van de
nieuwbouw van het Europees
Parlement in Brussel tien pro
cent kan worden bespaard. Het
Nederlandse adviesbureau con
stateerde de afgelopen twee jaar
bijtijds honderden fouten,
waardoor de bouwkosten met
300 miljoen gulden worden ge
drukt. De fouten variëren van
bouwtechnische details tot op
zichtige pogingen van de bouw
heren om een slaatje uit het
project te slaan.
Dat blijkt uit een vertrouwe
lijk rapport van begrotingsdes
kundigen uit het Europees Par
lement. Ondanks deze verdien
ste staat de positie van de Hei
demij op de tocht, omdat het
contract met het adviesbureau
niet volgens de regèls tot stand
is gekomen en er onvrede is
over de steeds hoger uitvallende
declaraties van de Heidemij.
Het advieswerk van Heidemij
kost zes miljoen gulden.
Het bijna 2,3 miljard gulden
kostende nieuwe onderkomen
voor het Europees Parlement in
Brussel is een uiterst omstreden
prestigeproject. Rond de plaat
selijke besluitvorming en de in
spraak van wijkbewoners is al
jaren gerommel. Het megalo
mane gebouw, dat in de volks
mond de bijnaam 'de gril van
de goden' heeft gekregen, heeft
bovendien geleid tot een golf
van kaalslag en speculatie in de
oude aristocratische wijk van
Brussel.
Het Europees Parlement be
sloot vorig jaar het gebouw
eerst te huren en vervolgens te
kopen. Dat gebeurde, aldus het
geheime rapport, onder sterke
'politieke en commerciële druk'
om snel te handelen. De nieuw
bouw wordt officieel gereali
seerd door particuliere project
ontwikkelaars, maar geniet dui
delijk steun van de Belgische re
gering. Die heeft in het complex
jarenlang een middel gezien om
de ruzie met Straatsburg over
de vergaderplaats van het Parle
ment in Belgisch voordeel te be
slechten. Die strijd heeft Brussel
van Frankrijk verloren met het
gevolg dat het gebouw geduren
de de twaalf jaarlijkse plenaire
zittingen grotendeels leeg zal
staan.
Heidemij werd, samen met
andere financiële en juridische
adviseurs, in 1990 door het par
lement ingehuurd nadat binnen
de socialistische fractie grote
twijfels waren gerezen over de
uitvoering van de bouw. De ad
ministrateurs van het parle
ment bleken onmachtig het
mega-project, dat nog slechts
een kwart uitmaakt van de tota
le Brusselse bouwplannen van
het parlement, te begeleiden.
haarlem pi eter couwb-jbergh
Verfloddering is inmiddels de gevleugel
de term voor de kwaal waaraan de Ne
derlandse Spoorwegen lijden. Het was
ex-FSV-voorzitter Kruse, een spoorman
in hart en nieren, die er mee begon. Hij
ergerde zich groen en geel aan het op
het oog schouderophalend gemak waar
mee machinisten, conducteurs en de
verkeersleiding treinen te Iaat laten ver
trekken.
Ook Rook Bouman, hoofd werkplan-
ningop de hoofdwerkplaats in Haarlem,
ziet veranderingen in negatieve zih.
„Tien jaar geleden liepen de treinen om
de vijf jaar binnen om te worden door
gelicht. Tegenwoordig is dat gemiddeld
pas om de zeveneneenhalf jaar. Het on
derstel werd om de 650.000 kilometer
gereviseerd, de laatste jaren pas om de
1,2 miljoen kilometer. En zo zie je dat
de norm steeds verder opschuift."
D? NS'er is overigens de eerste om te
roepen dat het materieel onvergelijk
baar veel beter is geworden. Zoals de
auto tegenwoordig maar pas om de
15.000 kilometer terug hoeft naar de ga
rage, geldt dat ook voor de trein. Maar
toch. „Er rijdt echter nog behoorlijk wat
oud materieel rond, zoals de hondekop
pen, die pas dit jaar uit de dienst wor
den genomen. Die vragen wel de ouder
wetse zorg." Bovendien is het nieuwe
materieel natuurlijk niet volmaakt. „Ik
zie steeds vaker treinen binnenkomen
waarvan de remblokken tot op de draad
zijn versleten. Wat als een remblok
doorslijt, afbreekt en in een wissel te
rechtkomt?".
Juist daarom legt Bouman de nadruk
op controles en maakt hij zich zorgen
als hij constateert dat tegenwoordig de
assen van een treinstel meer dan eens
steekproefsgewijs worden gecontro
leerd. Is er een aantal oké dan passeert
de rest automatisch. „Veel meer tijd
hebben de jongens ook niet. Want onze
werkplaats wordt steeds kleiner. Tien
jaar geleden liepen er 1.250 mensen
rond, tegenwoordig zijn dat er nog maar
950. En we hebben het echt niet rustiger
gekregen, hoor."
Het feit dat treinen te laat vertrekken,
omdat de machinist of de conducteur er
nog niet is, baart Bouman in toenemen
de mate zorgen. „Vorige week nog had
den we een nieuweling die het presteer
de om in zijn tweede week meteen tien
minuten te laat te komen. Vroeger werd
je meteen op het matje geroepen en
leidde het tot een aantekening op je
lijst. Aan het einde van het jaar merkte
je dat in de beoordeling voor je salaris."
Hij herinnert zich maar al te goed de
eis die aan iedere NS'er werd gesteld bij
indiensttreding. „Je moest een goed
werkend kwaliteitshorloge hebben of als
de bliksem aanschaffen, want de dienst
regeling was heilig bij het spoor." Er
heerste militaire discipline, nodig om
het bedrijf goed te laten draaien.
Bouman: „Begrijp me goed, ik veroor
deel de ontwikkelingen niet, want we le
ven in een andere tijd. Ik constateer iets
en maak me daar zorgen over. Want
waar houdt die glijdende schaal op. Het
is net als met je auto. Je wordt toch ook
geacht elke ochtend de lichten en het
oliepeil te controleren. Maar wie doet
dat nog? Bij NS is het net zo. Volgens de
regels moet een paar minuten voor aan
vang een aantal controles worden uitge
voerd. Als de trein om de een of andere
reden laat is, worden nogal eens de
ogen gesloten."
De leiding van de spoorwegen erkent
last te hebben van de losse manier
waarop werknemers met de regels om
gaan. „Maar dat is een algemeen maat
schappelijk probleem. Mensen rijden
door rood, parkeren de auto waar het
niet mag ot rijden harder dan toege
staan", aldus hoofddirecteur sociale za
ken Messing.
Hef management werkt zelf mee aan
de normvervaging, in de wetenschap
dat als exact volgens de regels wordt ge
werkt, geen trein meer op tijd rijdt. De
enorme toeloop van passagiers van de
afgelopen jaren groeit hét spoorbedrijf
eigenlijk boven het hoofd. Daar komt
dan nog bij dat momenteel op zoveel
plaatsen in ons land aan de verbetering
of uitbreiding van het railnet wordt ge
werkt, dat het op zich al een wonder is
als er treinen op tijd komen. Onvermij
delijk leidt ook dat tot vertragingen en
bovendien tot extra risico's voor de vei
ligheid. Meestal zonder gevolgen. Bou
man: „Maar ik herinner me nog goed
dat onze directeur direct na het ongeluk
in Hoofddorp onmiddellijk uitriep: Als
het maar niet aan het materieel ligt."
