Spiegel: weerkaatsing van
werkelijkheid en illusie
Bacteriën minder kans bij
machinaal gewassen servies
Leven en wonen
Dweilen gemakkelijker
met 'zwevend' sanitair
Personal radiotelefoon
geen droombeeld na 2000
VRIJDAG 22 JANUARI 1993
199
9
Verkoop naar recordhoogte
Het is in een badkamer heel praktisch
om kasten en sanitair vrij van de vloer
te houden, dus 'zwevend' te monte
ren. Zo kun je de vloer gemakkelijk
dweilen, en het bevordert de hygiëne.
Van de nieuwe sanitairserie Firenze
van Sphinx kunnen toilet, bidet en
wastafel vrijhangend worden geïnstal
leerd. Door de wandmontage kan de
closetcombinatie met zitting op elke
gewenste hoogte worden aange
bracht. Hetzelfde geldt voor het bidet.
Behalve een 60 en 65 cm wastafel
met zuil en sifonkap is er een fontein
van 40 cm leverbaar. Het hierbij pas
sende ligbad Continental (eveneens
met een zweefeffect geplaatst) heeft
een geïntegreerde hoofdsteun, a
steunen en handgrepen, ergonomisch
verantwoorde lendesteunen en een
vlak gedeelte bij de afvoer om in het
bad comfortabel te kunnen douchen.
Als finishing touch kan een serie ac
cessoires model Onyx worden gele
verd, die zeepbakjes, handdoekhou
ders en planchettes omvat. De serie
Firenze is in de sanitairkleuren wit,
camee, manhattan, bisque, edelweiss
en glacier te koop: hetzelfde geldt
voor de Onyx-accessoires.
Na het jaar 2000 zal de
personal telefoon geen
droombeeld meer zijn.
Zo'n draadloze batterij
telefoon neem je mee
van huis naar kantoor of
naar een klant en je ge
bruikt hetzelfde appa
raat onderweg in de au
to of in de trein. Het on
derscheid tussen auto
telefoon, de Kermit-te-
lefoon of het draadloze
toestel thuis, verdwijnt.
In 2000 moet een net
werk van radiozendont-
vangststations dat mo
gelijk maken. Het sys
teem luistert naar de
naam 'Universeel Mo
biel Telecommunicatie
Systeem' of UMTS. Aan
het project werken alle
grote PTT's mee en de
telecom-industrieën als
Alcatel, AT&T, Ericsson,
Nokia, Philips en Sie-
Drs. J. A. de Boer van
PTT Research verwacht
dat na 2000 de helft van
de gesprekken gevoerd
zullen worden door mo
biele gebruikers. Dat
eist een heel nieuwe ra
dio- en telefooninfra-
structuur. In de radio
band is zo'n 230 Mega-
Hertz brede band gere
serveerd. Daarnaast is
er intelligent netwerk
nodig dat de 'met zijn
personal zwervende
persoon' overal in Euro
pa kan vinden.
Thuis en op het werk
komen 'microradiocel-
len', kleine, aparte ge
biedjes, waar de draad
loze telefoon werkzaam
is via de huis- of kan
toorcentrale. Daarnaast
zullen er gebieden ko
men rondom drukke
punten waar veel m
sen met 'personals'
blijven zoals winkelcen
tra, stadse gebieden,
vliegvelden en stations.
Ten slotte zal men
overal op het platteland
moeten kunnen bellen
en dat dan door heel
Europa.
PTT Research ver
wacht dat UMTS na
2000 een echte zaktele
foon zal zijn, die autote
lefoon en GSM ver
vangt, navigatie en ver
keersinfo, fax en com
putergegevens kan ver
sturen.
TUIN
Mode- en
designveiling
in Studio
Waterstad
In het gebouw van Studio Wa
terstad in Rotterdam wordt op
13 februari de Eerste Rotter
damse mode- en designveiling
gehouden. De veiling maakt
deel uit van een grote manifes
tatie in Rotterdam, die is opge
zet rondom de Rotterdam
Design Prijs 1993. Genomineer
den voor deze prijs exposeren
vanaf 16 januari in de Kunst-
HAL. De prijs wordt uitgereikt
op 20 februari. Verder wordt 25
januari een congres gehouden
in het WTC.
Initiator van de Eerste Rotter
damse Mode- en Designveiling
is de Arnhemse Stichting Mode,
Vormgeving en Strategie, Hé
postacademische mode-oplei
ding van de Hogeschool voor de
Kunsten in Arnhem. De veiling
wordt geleid door Veilinghuis
Harry Korst uit 's Hertogen
bosch.
Er zijn drie categorieën: mo
derne klassiekers van de perio
de 1920 tot heden (mode-,
design- en interieurprodukten
vervaardigd door beroemde fa
brikanten zoals merkartikelen,
industriële voorwerpen en toe
gepaste kunst: affiches en teke
ningen van bekende/beroemde
illustratoren en grafisch ontwer
pers en andere mode- en interi-
euraccessoires): boeken en tijd
schriften (met verzamel waarde
over mode, design, reclame,
meubelen, architectuur en tex
tiele werkvormen) en revolutio
naire ontwerpen (avantgarde
mode en design van een bijzon
dere originaliteit en/of exclusi
viteit).
De Eerste Rotterdamse Mo
de- en Designveiling wordt ge
houden in het gebouw Studio
Waterstad, Schiedamsedijk 130
in Rotterdam. De kijkweek in
datzelfde gebouw is gepland
van donderdag 4 februari tot en
met woensdag 10 februari, dage
lijks van 11.00 tot 17.00 uur. De
veiling op 13 februari begint om
10.00 uur en duurt tot 18.00 uur.
Vioolkist
aan de wandel
Wellicht een ideetje voor handige
camavalsgangers. De Russische
ontwerper Valentine Yudaskin
bouwde een fraaie vioolkist rond
de ranke lijnen van een manne
quin. foto epa
Mooimakertje
Bio-effet is „een effectief mid
deltje om een vermoeide, ver
slapte huid als bij toverslag te
doen stralenzegt Biotherm.
De adviesprijs voor een verpak
king met twee ampullen is
17,-. Men kan het middeltje zo
nu en dan gebruiken, maar ook
als kuurtje van een week. Bij
voorkeur 's morgens aanbren
gen. In Bio-effet zit een hoge
concentratie stimulerende be
standdelen en plantaardige ex
tracten. „De huid spant zich als
na een face-lift", belöoft het
cosmeticahuis.
Wie oog in oog met de spiegel
plat waren: de vorm van een
ondergaande zon. Op de ach
terkant van de spiegel werd
dikwijls een zonnegod afge
beeld. De Etrusken beschouw
den de zon en ook de spiegel als
symbool voor de opstanding.
Omdat ze geloofden dat de do
den weer zouden opstaan, ga
ven ze de overledene een spie
gel mee in het graf.
Glas
De oude Chinezen maakten
metalen spiegels met behulp
van een stenen mal. Ruim twee
duizend jaar later wordt de
spiegel gemaakt van glas. In
spiegelfabriek Swallow gaan
enorme glasplaten, met een af
meting van 225 bij 321 centime
ter, op de lopende band. Daar
woFdt het glas eerst voorgepo-
lijst met water en polijstpoeder.
Na een dompeling in een zilver
bassin, wordt het glas gebaad in
koper. De koperlaag maakt het
zilver beter bestand tegen
voch tinvloeden. Vervolgens
worden over het inmiddels tot
spiegel geworden glas, nog twee
beschermende laldagen aange
bracht. Voor de produktie van
de spiegelplaten zijn niet veel
handen nodig, wel voor het
ziet hoe hij of zij overkomt bij een ander.
foto cpd
snijden en het slijpen. Vooral dit
laatste is arbeidsintensief en
daarom zijn geslepen spiegels
ook duurder.
Toch zijn spiegels over het al
gemeen goedkoper dan vroeger,
omdat glas, de basis van elke
spiegel, goedkoper is geworden.
Bovendien is er sinds kort, naast
dé bekende bronskleur en grijs,
ook blauw, roze en groen glas
op de markt. Daarmee kunnen
gekleurde spiegels worden ge
maakt, want de kleur zit niet in
de spiegel maar in het glas.
Intrigerend
De spiegel heeft in de loop der
eeuwen zijn intrigerende wer
king niet verloren. Een blik in
de spiegel geeft antwoord op
brandende vragen. Hoe zie ik er
uit? Zit m'n haar goed? Kortom:
wie oog in oog staat met zijn
spiegelbeeld, ziet hoe hij of zij
overkomt bij de ander. Er is
geen ander voorwerp dat de
mens zo snel en direct reflec
teert als de spiegel. Toch is de
spiegel is een illusie. Zonder
beeld en zonder de ogen van
een toeschouwer is de spiegel
niets. Het beeld in de spiegël is
ongrijpbaar: want wat je ziet, is
er niet.
Over gifkikkers gesproken
- LEZERSVRAAG
MEVROUW DUISTERHOF IN HAARLEM heeft proble-
men met haar clivia. Als ze het antwoord op deze vraag
krijgt heeft ze naar alle waarschijnlijkheid in deze
rubriek kunnen lezen hoe een clivia: een moderne
bloem uit de oude doos, behandeld wil worden. Dan
weet ze ook dat deze plant een uitgesproken hekel
1 heeft aan hoge temperaturen en aan luchtdroogte in
I een gestookte kamer. Een plaatsje in het licht, niet in
de zon, voldoende water en tijdens de bloei af en toe
j iets plantenmest en de clivia 'doet' het weer. Om deze
plant opnieuw in bloei te krijgen heeft hij komende
j herfst een rustperiode npdig.
RAAD GEVRAAGD AAN LEZERS: M. PINKHEIRO IN
HAARLEM heeft een bladplant die luistert naar de mij
onbekende naan Calathe redstar. Het opvallende van
deze plant is dat het blad 's avonds zo maar gaat bewe
gen. Nu is het niet vreemd als planten bewegen. De
Ipomaea sluit haar bloemen in de middag en even later
opent de Teunisbloem haar gele bloemen. De paarde
bloem blijft dicht bij lelijk weer en straalt als de zon
schijnt, het kruidje-roer-me-niet sluit het blad als je het
met een voorwerp aanraakt en als het vriest vouwen dè
rododendrons hun blad bijna op. Zo zou ik nog een he
le tijd door kunnen gaan, altijd is de beweging een re
actie op licht, vochtigheid of temperatuur. Behalve bij
het kruidje-roer-me-niet. Maar nimmer heb ik gehoord
van een plant die zomaar, zonder aanleiding gaat tril
len. Weet een van de lezers de oplossing van dit raad
sel?
Heel veel dank aan de heer E. V.D. KREEK IN LEIDEN.
Als we geen trouwe eh deskundige lezers zouden heb
ben, hadden we nimmer geweten welke plant J. DE
j BEER IN HAARLEM bedoelt. Het antwoord luidt: mui-
zedoorn uit de familie van de lelieachtige Ruscus acu-
I ladus. Niet inheems en zeldzaam. Een kleine struik in
droge bossen. In heggen en tussen rotsen in Midden-
en Zuidwest-Europa. Verdraagt zowel zon als schaduw
en de stengels die in Engeland gebruikt werden om de
hakblokken van slagers schoon te maken dienen hier
kennelijk als snijbloem. Heel veel dank aan de heer v.d.
Rommelig vindt MEVROUW GOUDA IN HAARLEM de
1 uitgebloeide bloemen die aan de hortensia dienen te
blijven zitten. Goede raad: kijk er eens naar als het geij
zeld of gesneeuwd heeft. Dan zien ze er sprookjesach
tig mooi uit, vooral als de zon schijnt. En dank zij die
verdorde bloemen heeft de plant kans om volgend jaar
nog rijker te bloeien. Als dat geen troost is dan weet ik
I het niet.
Komt er bij u al tuinierend of wandelend in de na
tuur een vraag op? Greet Buchner zal proberen voor
u het antwoord te vinden. De vraag kunt u opsturen
naar Damiate Dagbladen, Postbus 507,2003 AP
Haarlem t.a.v. de redactie LEVEN EN WONEN.
De tijd dat alleen in de badkamer een spiegel hing, is
voorgoed voorbij. In het interieur wint de spiegel als de
coratie terrein: kunstenaars maken er artistieke objecten
van en overal ter wereld herrijzen glimmende wolken
krabbers, waarin het stadslandschap wordt weerkaatst.
Was eens Italië hèt spiegelland
bij uitstek, vandaag de dag is
België de grootste producent
van Europa. Nederland telde in
de jaren zestig nog vijftien am
bachtelijke spiegelfabrieken, nu
is er nog maar één: Swallow BV
Swalmen (Limburg). Jaarlijks
gaan in Nederland zo'n twee
miljoen exemplaren, van klein
tot groot, over de toonbank.
Vooral de langwerpige passpie-
is gewild. Daarnaast is er de
laatste jaren een grotere vraag
ontstaan naar luxe, geslepen,
spiegels met sierlijke lijsten.
Udel
mens is ijdel en wordt
steeds ijdeler", zegt Swallow-di-
eur Ingenhütt. „We komen
ook een beetje onder het juk uit
r het oude calvinistische idee
dat elke tweede blik in de spie
overdreven is. Glimmende
dingen zijn in de mode. In een
moderne huiskamer staan lak-
meubels en glazen tafels, de
spiegel past daar goed bij."
Het uiterlijk is belangrijk en
de zorg er voor roept steeds
minder negatieve associaties
op. Dat was vroeger wel anders.
In de Middeleeuwen bij voor
beeld werd ijdelheid, net als lui
heid en ontucht, gezien als een
zonde. Kam en spiegel samen,
in de handen'van een vrouw,
hebben op middeleeuwse schil-
Scherven die
geen
geluk brengen
Spiegels en bijgeloof gingen
eeuwenlang hand in hand. Zo
boezemde een gebroken spie
gel van oudsher angst in. Ook
nu nog zijn er mensen die ge
loven dat het in scherven val
len van de spiegel een voorte
ken is van zeven jaar kommer
en kwel.
derijen een ongunstige beteke-
In overdrachtelijke zin werd
de spiegel gebruikt voor de con
trole van het innerlijke 'toilet'.
Het gezegde 'iemand een spie
gel voorhouden' betekent ie
mand op zijn gebreken wijzen.
Op oude schilderijen worden
symbolen van wijsheid en voor
zichtigheid, als Vrouwe Rede,
vaak met een spiegel in de hand
Bijgeloof
In vroegere tijden werden aan
de spiegel magische krachten
toegeschreven. In de Middel
eeuwen identificeerde men de
spiegel met de 'deur' die naar
de wereld van de geesten leidt.
Het was dan ook gebruikelijk
om wandspiegels in de kamer
van een overledene met doeken
te bedekken. Zo moest worden
voorkomen dat de dode door de
spiegel ging en zijn verwante
geesten van het kerkhof naar
huis haalde. Nu kwam dit niet
zo vaak voor want in die tijd
had de gewone burger geen
geld voor een spiegel. Alleen de
rijken konden zich zoiets kost
baars veroorloven.
Beroepshalve werd de spiegel
in de Middeleeuwen door de
edelsmid gebruikt. Een klein
spiegeltje, geplaatst bij het
raam, weerkaatste de voorbij
gangers op straat. Zo kon drei
gend onraad op tijd worden ge
signaleerd en kon de edelsmid
snel zijn zaak afsluiten om on
gewenste bezoekers te weren.
Later zouden ook nieuwsgierige
burgers een zogenoemd 'spion
netje' naast hun raamkozijn be
vestigen, zodat ze alles wat er
buiten gebeurde goed in de ga
ten konden houden.
Chinezen
De eerste spiegels werden om
streeks 750 voor Christus door
Chinezen gemaakt. Ze waren
van brons en rond, vierkant of
gelobd van vorm. De achterkant
was vaak prachtig versierd met
goud, parelmoer en lak. In Eu
ropa waren het de Etrusken,
een volk dat tussen 1000 tot 30
voor Christus leefde in wat nu
Italië heet, die met engelenge
duld stukken brons en zilver op
poetsten tot het metaal zo glom
dat het spiegelde. Ze maakten
handspiegels die aan de boven
kant rond en van onderen afge-
De omvang hoeft bij de aan
koop van afwasmachine geen
probleem meer te zijn. De
meeste fabrikanten hebben
naast de standaarmaatmachine
(60 cm) ook een klein model
van maar 45 cm breed in de
'collectie'. Misschien moet u er
een (deel van een) onderkast
voor opofferen, maar door bij
voorbeeld bovenkasten tot aan
het plafond te kiezen, kunt u die
verloren ruimte royaal terug-
Uiteraard gaat er minder ser
viesgoed in een smalle machi
ne, maar omdat de huishou
dens steeds kleiner worden is er
juist veel vraag naar kleinere
machines. Dit type biedt in de
meeste gevallen toch ruimte
voor zeven standaardcouverts.
In een gezin van vier perso
nen vraagt de handafwas per
dag 40 tot 60 liter water en aan
energie ongeveer 2 kWh. Er zijn
machines die dezelfde hoeveel
heid serviesgoed met 22 liter
water en 1,5 kWh schoon krij
gen. Als de mogelijkheid bestaat
ze te programmeren om tijdens
de goedkope nachtstroomuren
te draaien, is de besparing nog
groter.
Bacteriën
Vaatwerk dat in een moderne
machine wordt gereinigd is na
genoeg vrij van bacteriën. In te
genstelling tot met de hand ge
wassen serviesgoed, zo hebben
bacteriologische onderzoekin
gen uitgewezen. Het handwar
me en afgekoelde afwaswater,
het borsteltje, het vaatdoekje en
vooral de theedoeken blijken
De smalle keukenmachine is ruim genoeg om zeven standaardcouverts
te wassen. foto cpd
verzamelplaatsen van bacteriën
te zijn.
En dan de besparing aan tijd.
In een vierpersoons huishou
ding worden per jaar 275 uren
aan de handafwas besteed. Een
machine heeft hier maar 90 uur
voor nodig. Dat wil zeggen: drie
kwartier per dag aan de handaf
was besteden of één kwartier
bezig zijn met in- en uitladen
van de machine.
foto cpd
Niemand weet hoeveel kinderen het slacht
offer zijn geworden van een verkeerde
plantenkeuze in de tuin", zegt mijn uitge
ver meer dan eens. Hij geeft boeken uit over planten en
'kruiden en kan dus weten hoeveel giftigs er in onze tui
nen staat. Daarom vandaag eens een enkel woord over
gifkikkers in de tuin.
Het meest gevaarlijk ziin planten met giftige bessen
omdat die er zo verleidelijk uitzien. De taxus met zijn
rode bessen dient in verband met zware gifstof in de
pit van het besje in de gaten gehouden te worden net
als het peperboompje, (Daphne), bitterzoet (Solanum
dulcenare) en
zwarte nachtscha
de (Solanum ni- A
grum). De rode, gSm
respectievelijk
zwarte bessen zien
er smakelijk uit
maar leiden tot
ernstige vergjfti-
gingsverschijnse-
len. Ook de on-
schuldig ogende V
Gelderse roos (Vi-
bumum opulus) en
zelfs vlierbessen, If
(rauwgeconsu- k/
meerd) zijn niet «1
onschuldig. Leer \2I\
kinderen daarom ^i
sen af moeten blij- \;J
ven of mijd deze v!
struiken in de tuin.
Alles
Kijken we naar de vaste planten dan moeten we eerst
de monnikskap noemen, Aconitum napellus, de meest
giftige plant van Europa en bijna niemand weet het. Al
les is giftig, dodelijk giftig, van bloem tot knol. Zet deze
plant nimmer in een tuin waar kinderen komen en ge
bruik de fraaie bloemen ook nooit in een boeket in de
huiskamer. Veel minder giftig, maar zeker niet geschikt
om e/op te kauwen zijn de bladeren en stengel van de
ridderspoor (Delphinium), de Trollius, en vingerhoeds
kruid (Digitalis) al zullen kinderen niet zo gauw in de
verleiding komen om er van te eten. Ook dejkerstroos
(Helleborus) die nu bloeit kan tot ernstige vergiftigings
verschijnselen leiden bij inwendig gebruik en het lieflij
ke lelietje van dalen (Convallaria najalis) is ook giftig.
Ik zou nog wel een pagina lang door kunnen gaan met
het opnoemen van giftige tuin- en kuipplanten, maar
ik houd op, met het advies om bij aankoop vooral te in
formeren of een plant giftig is en eventueel nog nazoe
ken of de informatie klopt. Elke flora geeft duidelijk
antwoord.
Architecten hebben na de Tweede Wereldoorlog massaal de spiegel ontdekt.
