Amerikanen beschieten
radar in noorden Irak
GOS begint top opnieuw met ruzie
Buitenland
Boodschap Arafat voor het
eerst op televisie Israël
Zelf geslacht
kind bepalen
Minuut stilte voor Lodewijk XVI
Kohl: Oppassen voor nationalisme
Naar huis teruggestuurd
Carnaval nadert
Zoë Baird
uit regering
Bill Clinton
Clinton wil snel einde aan
discriminatie homo's in leger
Karadzic eist referendum Serviërs
VRIJDAG 22 JANUAR11993
Unita bereidt aanval voor op Cabinda
luanda De verzetsbeweging Unita bereidt een aanval voor op
Cabinda, de hoofdstad van de gelijknamige noordelijke oliepro
vincie. Unita nam eerder de oliestad Soyo in. De regering heeft
versterkingen naar het noorden gestuurd. Het was niet duidelijk
wie er de overhand heeft in de gevechten tussen Unita en het le
ger rond Huambo, de tweede grootste stad van het land en de
thuisbasis van verzetsleider Jonas Savimbi. Om Huambo woedt
al tien dagen een zware strijd.
Malawi: nog voor tien dagen voedsel
harare Het arme Malawi, gelegen in het zuiden van Afrika,
heeft voor zijn bevolking van 6,2 miljoen mensen nog maar voor
tien dagen voedsel. Hulporganisaties van de Verenigde Naties
hebben de buurlanden opgeroepen hun voedseloverschotten
naar Malawi te sturen. De maïsvoorraad van Malawi is eind ja
nuari op en op sommige markten is nu al niets meer te krijgen.
De regering heeft veel te laat gereageerd op de dreigende voed
seltekorten en hongersnood en heeft daarom niet op tijd verzoe
ken ingediend bij de internationale hulporganisaties.
Demonstraties tegen rechts geweld
In de Duitse deelstaat Baden-Württemberg hebben
gisteren ongeveer 100.000 mensen gedemonstreerd tegen het
recente neonazistische geweld in het land. In de hoofdstad
Stuttgart kwamen volgens de politie ongeveer 20.000 mensen
bijeen om hun afschuw te uiten over de gewelddadige overval
len die extreem-rechtse jongeren hebben uitgevoerd op buiten
landers. Vergelijkbare acties werden in ten minste 50 andere ste
den van de deelstaat gehouden.
Veertien jaar geëist tegen weduwe Hoxha
tirana» De openbare aanklager van Albanië heeft gisteren veer
tien jaar gevangenisstraf geëist tegen Nexhmije Hoxha, Weduwe
van de voormalige Albanese leider Enver Hoxha, wegens mis
bruik van overheidsgelden. Tegen mede-aangeklaagde Kino
Buxheli, een naaste medewerker van de Hoxha's, eiste hij negen
jaar. Ook Buxheli is beschuldigd van misbruik van staatsfondsen
en macht. Beiden verklaarden onschuldig te zijn. De uitspraak
wordt aan het einde van deze maand verwacht.
Zaïrezen op de vlucht voor gevechten
nairobi Meer dan 10.000 Zaïrese burgers zijn de afgelopen we
ken naar buurland Uganda gevlucht, vanwege gevechten tussen
militairen en rebellen in Oost-Zaïre. Uganda zit nu dringend om
hulp verlegen om de vluchtelingen te kunnen opvangen. De
vluchtelingenstroom kwam op gang, nadat rebellen op 17 de
cember een legerbasis aanvielen in het grensplaatsje Kasindi.
Volgens de vluchtelingen begon het Zaïrese leger toen op grote
schaal vergeldingsacties uit te voeren onder de lokale bevolking.
Sovjetunie werkte aan 'superpest'
londen Een wetenschapper uitvde voormalige Sovjetunie zegt
dat hij heeft gewerkt aan de ontwikkelingVan een bacterie van
een bijzonder sterke soort pest, die een halve stad kon uitroeien.
Dokter Vladimir Pasetsjnik vretelde dat gisteren in het BBC pro
gramma Newsnight. De bacterie moest resistent zijn tegen de
meeste in het Westen bekende drugs, maar kwetsbaar voor anti
biotica die alleen in de Sovjetunie bekend waren.
ANC verzet zich tegen komst SS-20
Johannesburg» Rusland wil overbodig geworden raketinstalla
ties verkopen aan het Zuidafrikaans ruimtevaartbedrijf Denel.
De raketten, van het type SS-20, zouden geschikt gemaakt kun
nen worden voor het in de ruimte brengen van satellieten. Het
ANC heeft er bij de Russische regering op aangedrongen de
eventuele verkoop van de SS-20-installaties te verbieden. Vol
gens de oppositiebeweging is de levering van de raketten in
strijd met het wapenembargo dat de VN in 1977 tegen Zuid-Afri-
ka heeft ingesteld.
JERUZALEM AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
Voor het eerst in de geschiede
nis heeft de Israëlische televisie
een boodschap uitgezonden
van PLO-voorzitter Yasser
Arafat. Hij deed een beroep op
de Israëliërs mee te werken aan
vrede met de Palestijnen.
De boodschap was verwerkt
in een telefoongesprek vanuit
het PLO-hoofdkwartier in Tu
nis. „Ik herhaal mijn befoep op
premier Rabin en zijn regering
om een bijeenkomst van moe
dige mensen te beleggen om
een moedige vrede te berei
ken", zei Arafat in het program-
mi. Rabin heeft de uitnodiging
vanmorgen afgewezen. Israël
praat alleen met Palestijnen uit
de zogenaamde bezette gebie
den.
LONDEN CEES VAN ZWEEDEN.
CORRESPONDENT
Twee Londense artsen hebben
Europa's eerste 'geslachtskli-
niek' geopend. Gebruikmakend
van een Amerikaanse techniek
biedt de kliniek aan echtparen
de gelegenheid vooraf het ge
slacht van hun kind te kiezen.
Het initiatief wekte beroering
in de medische wereld. De kli
niek zou gebruikt kunnen wor
den door mensen die bijvoor
beeld om religieuze redenen al
leen jongetjes willen, aldus de
Britse Medische Associatie.
De techniek is ontwikkeld
door de Amerikaanse weten
schapper Dr. Ron Ericsson. Vers
sperma wordt door.een eiwit
oplossing gefilterd. De 'manne
lijke' zaadcellen, die sneller
zwemmen, bereiken de bodem
het eerst. Daar worden zij opge
vangen en via kunstmatige in
seminatie in de baarmoeder ge
bracht
Duizenden Fransen
hebben gisteren de
executie van koning
Lodewijk XVI herdacht,
die precies tweehon
derd jaar geleden
plaatsvond. De omstre
den plechtigheid op de
Place de la Concorde
werd niet bijgewoond
door vertegenwoordi
gers van de regering,
maar wel door de Ame
rikaanse ambassadeur.
De Amerikaanse am
bassade ligt aan het
plein. Lodewijk XVI
steunde de Amerikaan
se vrijheidsstrijd.
De 5.000 aanwezigen
namen een minuut
stilte in acht en luister
den vervolgens naar
een gebed en naar pas
sages uit het laatste
testament van Lode
wijk XVI, die door guil
lotine om het leven
werd gebracht.
Volgens een van de
organisatoren, de
schrijver Jean Raspail,
was de executie van
'Louis Capet' een „po
litieke moord". De her
denking heeft geleid
tot een verhitte' discus
sie over de eerlijkheid
van Lodewijks proces
voor de revolutionaire
Nationale Raad en de
rechtvaardigheid van
zijn executie. Volgens
een enquête vindt 42
procent van de Fran
sen dat de koning en
zijn vrouw Marie An
toinette ten onrechte
zijn geëxecuteerd.
Op het i
de herdenking verza
melden zich aan de an
dere kant van de Place
de la Concorde enkele
tientallen mensen om
hun eer te betuigen
aan de revolutionairen
die de koning ter dood
brachten. Zij deelden
voedsel en brood uit en
droegen een gekroond
varkenshoofd op een
bezemsteel.
bonn» Rtr-DPA-AFP
noemde de relatie tussen Parijs en Bonn „een
aanzienlijke kracht, een soort voorbeeld, een refe
rentiepunt hoe geschillen die ons continent ver
delen, overwonnen kunnen worden." Kohl waar
schuwde dat de geest van nationalisme niet al
leen thuis is op de Balkan, maar ook in West-Eu
ropa de welvarendheid en vrede op het spel kan
zetten.
De Duitse bondskanselier Helmut Kohl en de
Franse president Francois Mitterrand hebben gis
teren gewaarschuwd voor het kwaad van het na
tionalisme dat West-Europa bedreigt. Mitterrand
in Bonn om het 30-jarig bestaan van het
Frans-Duitse samenwerkingsverdrag te vieren
port-au-prince» Viviane Sejour pinklt ene traan weg nadat zij samen met 163 mede-vluchtelingen door de
Amerikaanse kustwacht is teruggebracht naar Haïti. Sejour was de economische ellende op het Carbische
eiland ontvlucht in de hoop een beter bestaan op te bouwen in de Verenigde Staten. De Amerikanen heb
ben een cordon van schepen rond Haïti gelegd om vluchtelingen tegen te houden. foto afp
Arafat riep Rabin er ook toe
op „de fout te herstellen" van
het deporteren van rond 400
Palestijnen, die op 17 december
naar niemandsland in Libanon
werden verbannen.
De uitzending was mogelijk
gemaakt door de bemiddeling
van Abie Nathan, de bekende
Israëlische radiopiraat en vre
desactivist. Natan heeft in totaal
bijna een jaar gevangen gezeten
wegens eerdere ontmoetingen
met Arafat.
Eerder deze week heeft het Is
raëlische parlement een wets
wijziging doorgevoerd, die het
Israëlische staatsburgers moge
lijk maakt met de PLO en wat
wordt genoemd „andere ter
reurorganisaties" te praten zo
lang de veiligheid van de staat
niet in gevaar wordt gebracht.
'Kat-en-muis-spel is weer begonnen
De wapenstilstand tussen Irak en de Verenigde Staten
heeft maar één dag geduurd. Gisteren bestookten twee
Amerikaanse vliegtuigen een radarinstallatie van de
Iraakse luchtafweer in het noorden van het land. Dat ge
beurde nadat die radar op de vliegtuigen was gericht, wat
de VS als een vijandelijke daad beschouwen.
naleven. Volgens die woord
voerder hebben de Amerikanen
geen radarinstallatie maar een
kunstmestfabriek gebombar
deerd. De schade zou groot zijn.
Er zouden echter geen doden of
gewonden zijn gevallen.
Dinsdag kondigde het bewind
van Saddam Hussein een
staakt-het-vuren aan, om de re
latie met de nieuwe Amerikaan
se president, Clinton, niet
meteen te belasten. Er werd
toen gezegd dat Irak niet meer
op de Amerikaanse vliegtuigen
WASHINGTON HANS DE BRUUN
CORRESPONDENT
Het is niet duidelijk of sprake
was van een vergissing van
Iraakse kant. Baghdad heeft
ontkend dat een radarinstallatie
in werking is gesteld. Het Iraak
se nationale persbureau voerde
een anonieme woordvoerder
van het ministerie van buiten
landse zaken op die de „provo
catie van de VS" veroordeelde,
maar tegelijkertijd liet weten
dat Irak de wapenstilstand blijft
zou schieten die boven Irak pa
trouilleren.
Het incident vond plaats in de
noordelijke verboden zone, 15
kilometer ten zuiden van de
stad Mosul. Een Amerikaanse F-
4 en een F-16 voerden een rou
tine-patrouille uit toen hun ap
paratuur meldde dat de radar
van een luchtafweerinstallatie
op hen werd gericht. Daarmee
waren zij een mogelijk doelwit
geworden.
De F-4 vuurde daarna een an
ti-radarraket af en de F-16 gooi
de twee bommen op de installa
tie. Woordvoerders van het
Amerikaanse ministerie van de
fensie verklaarden later dat niet
vaststaat dat de radar ook op de
Amerikaanse toestellen werd
'vastgezet', wat een voorbode is
voor het daadwerkelijk afvuren
van een luchtafweerrakeL
„Maar de piloten hebben op
dracht geen enkel risico te ne
men", zei een woordvoerder.
„We zijn weer terug in het kat-
en-muis-spel. De VS zullen op
treden tegen elke vijandige of
verkeerde actie door Irak.".
Onze correspondent in Lon
den voegt daar aan toe dat de
Britse regering gisteren de Ame
rikaanse aanval op Baghdad, af
gelopen zondag, heeft verde
digd bij monde van de minister
van defensie, Rifkind. Eerder
deze week hadden politieke
waarnemers in Londen geop
perd dat de Britse regering aar
zelde over de aanvallen op
Baghdad. Premier Major zou op
één dag zes keer hebben gebeld
met de toenmalige Amerikaan
se president, Bush.
mindelheim Voor de een is het een verschrikking, voor de ander iets
om een heel jaar naar uit te kijken. Maar hoe dan ook, carnaval nadert
met rasse schreden. In het Duitse Mindelheim is de middeleeuwse
stadstoren omgetoverd tot een gigantische joker. De 'Dura-Hansi' meet
21 meter. foto reuter wolfgang rattay
WASHINGTON Rtr
De beoogde Amerikaanse mi
nister van justitie, Zoë Baird,
heeft zich uit de regering-Clin-
ton teruggetrokken. Dit heeft
president Bill Clinton vandaag
bekendgemaakt. Baird heeft on
der druk van zowel de Republi
keinen als de Democraten be
sloten zich terug te trekken na
felle kritiek op het feit dat zij
twee illegalen voor liet werken.
Clinton zei de volledige ver
antwoordelijkheid op zich te
nemen voor de onzorgvuldig
heid in de kwestie van Bairds
„kinderopvang". Clinton be
treurt het dat Baird niet in zijn
regering komt.
Baird zou de eerste vrouwelij
ke minister van justitie in de
Amerikaanse geschiedenis zijn
geweest. De juriste was vice-
president van een van de groot
ste Amerikaanse verzekerings
maatschappijen.
den maag»anp
De achtste top van het Gemenebest van
Onafhankelijke Staten (GOS) is vandaag
begonnen met ruzie en onenigheid, in
middels een vast bestanddeel van elke
GOS-top. De agendapunten in de Witrussi-
sche hoofdstad Minsk zijn niet nieuw
kernwapens, een handvest voor verdere
integratie, economische banden maar
oplossingen zijn verder weg dan ooit.
Het ministersoverleg van de kernwapen-
staten van het GOS gisteren was al een te
ken aan de wand. De ministers van defen
sie moesten het agendapunt over militaire
zaken voorbereiden, maar vlogen elkaar in
de haren over het beheer van de kernwa
pens. Nu vallen ze formeel nog onder het
oppercommando van het GOS, in de per
soon van maarschalk Jevgeni Sjaposjnikov.
Rusland wil dat alle raketten onder zijn ge
zag vallen, Kazachstan dat het GOS-com-
mando ze blijft beheren, en Oekraïne stelt
dat „zijn" raketten onder zijn „administra
tieve commando" vallen.
Zelfs de warmste voorstanders van het
GOS moeten toegeven dat de statenbond
na 13 maanden nog steeds niet goed func
tioneert, en menen dat Minsk een door
braak moet opleveren wil het GOS in leven
blijven. „Er zijn geen coördinerende struc
turen", klaagde Sjaposjnikov deze week.
„Op deze manier heeft het geen zin, deze
weg leidt nergens heen."
Plannen voor een GOS-statuut, dat voor
zien moet in gezamenlijke instellingen en
consultatie op defensie- en buitenlandspo
litiek vlak, stuiten echter op fel verzet. De
Oekraïnse president Kravtsjoek waar
schuwde deze week in felle bewoordingen
tegen verdere integratie in de richting van
een supranationale organisatie. De Cen-
traalaziatische staten zijn hier juist voor
standervan (op Turkmenistan na), maar
hebben uit frustratie al gezinspeeld op de
oprichting van een eigen gemenebest als
de top mislukt.
Kravtsjoek is wel bereid een „economisch
handvest" te overwegen, ook al heeft het
GOS op dit gebied evenmin veel gepres
teerd. De lidstaten geven de voorkeur aan
bilaterale handelsverdragen boven „coör
dinatie van radicale economische»hervor-
mingen" die het GOS belooft.
Van het collectieve veiligheidspact dat zes
GOS-staten sloten is evenmin iets terecht
gekomen. Wel spraken Rusland en drie
Centraalaziatische republieken af een vre
desmacht te sturen naar het door burger
oorlog verscheurde Tadzjikistan, maar ook
dat akkoord strandde omdat de respectie
ve parlementen het weigerden te ratifice
ren.
Al deze punten komen vandaag opnieuw
op de agenda, evenals een reeks omstre
den kwesties als de mensenrechten, de
status van de ex-Sovjet tv, een hof van ar
bitrage en een centrale GOS-bank. De Rus
sische president Boris Jeltsin heeft een
„GOS-doctrine" aangekondigd om het ver
bond te versterken, terwijl Witrusland zich
sterk maakt voor een flexibel lidmaat
schap, waarbij elke staat kan beslissen in
welke mate het de integratie wil volgen.
Dit zou kunnen leiden tot een GOS met
verschillende snelheden, met een kern van
volledige leden (zoals Rusland, Witrusland,
Kazachstan) en een periferie van geassoci
eerde leden die met sommige GOS-afspra-
ken meedoen. Maar voor landen als Oek
raïne en Moldava, die beducht zijn voor al
les wat zweemt naar herstel van de oude,
„imperialistische" Sovjetunie, zal dit wel
licht nog te ver gaan. In dat geval wordt de
GOS-top opnieuw een „agreement to disa
gree".
WASHINGTON-LOS ANGELES
PHIL REEVES. Ind-AP
De Amerikaanse president Bill
Clinton zal deze week een ein
de maken aan de discriminatie
van homoseksuelen In de
krijgsmacht. De Democrati
sche afgevaardigde Barney
Frank zei te verwachten dat
Clinton het Pentagon zal op
dragen om een einde te maken
aan het ondervragen van kan-
didaat-recruten over hun
seksuele voorkeuren. Ook mo
gen mensen die homoseksueel
zijn niet meer om die reden uit
de strijdkrachten verwijderd
worden.
De afgelopen maanden is fel ge
discussieerd over het door Clin
ton al tijdens zijn verkiezings
campagne aangekondigde voor
nemen. De discussie heeft de
laatste weken een nare wending
genomen door de bekendma
king dat een matroos, die op
grond van zijn homoseksuele
geaardheid op het punt stond
uit de marine ontslagen te wor
den, is doodgeslagen. Hoewel
de omstandigheden van de
moord nog onduidelijk zijn,
hebben marinefunctionarissen
bevestigd dat de 22-jarige mar
conist Allen Schindlerhet
slachtoffer is geworden van po-
tenrammerij.
Het incident vond in oktober
plaats in een openbaar toilet bij
de Amerikaanse marinebasis in
Sasebo, Japan, waar Schindlers
schip, de Belleau Wood, was ge
stationeerd. De marine is niet
scheutig met details, maar fa
milieleden hebben gezegd dat
hij tot pulp was geslagen en al
leen aan de hand van tatoeages
op zijn onderarm kon worden
geïdentificeerd.
Zijn moeder zegt dat zijn penis
tijdens de aanval was opengere
ten, een detail dat lijkt te beves
tigen dat Schindler net slachtof
fer is geworden van een anti-
homo aanval. Er werden al
voorbereidingen getroffen voor
Schindlers ontslag op grond van
zijn door hemzelf openlijk toe
gegeven homoseksualiteit. Een
20-jarig lid van de luchtmacht is
in verband met de moord gear
resteerd en in staat van be
schuldiging gesteld.
Schindlers dood wordt gebruikt
door voor- en tegenstanders
van het opheffen van het ver
bod. Schindlers vriend heeft
Clinton met klem gevraagd het
verbod zo snel mogelijk op te
heffen. Groeperingen voor de
rechten van homoseksuelen
hebben zich achter dit verzoek
geschaard. Zij zeggen dat de le
gerleiding heeft geprobeerd de
moord in de doofpot te stop
pen. Bovendien zouden anti
homo gevoelens onder de man
schappen door de legerleiding
worden gestimuleerd om de op
positie tegen de plannen van
Clinton te versterken.
Onder de tegenstanders van de
toelating van homoseksuelen in
het leger bevinden zich Colin
Powell, de voorzitter van de
chefs van staven, de opperbe
velhebber van marine operaties,
admiraal Frank Kelso en de
commandant van het corps ma
riniers, generaal Carl Mundy.
De moord op Schindler roept
echter ook vragen op over hoe
het leger, dat nu eenmaal een
aarrtal bijzonder fanatieke anti
homo elementen herbergt, op
de nieuwe recruten zal reage
ren. In de afgelopen jaren zijn
15.000 mensen op grond van
hun homoseksuele geaardheid
uit het leger ontslagen. Schind
lers moeder zegt dat ze vreest
voor de levens van homoseksu
elen die onder de regering Clin
ton het uniform mogen aan
trekken.
Haar angst lijkt niet ongegrond,
gezien een verontrustend rap
port dat deze maand in de Navy
Times verscheen en waarin een
anonieme marinier wordt ge
vraagd hoe hij zou reageren als
hij zou ontdekken dat er in zijn
barak een homoseksueel woon
de. „Ik geloof dat ik hem zou
vermoorden", luidde het ant
woord.
VERTAUNG MARGREET
PALE-GENÉVE-DEN HAAG AP-UPI-ANP
onvoorwaardelijk instemmen met hun vredes
plan, anders zullen de vredesbesprekingen in Ge-
nève onmiddellijk vastlopen. Dat heeft hun
woordvoerder Eckhard gisteren gezegd. Owen en
Vance willen morgen slechts één antwoord horen
van Karadzic: 'ja'. „Als hij voorwaarden verbindt
aan het vredesplan zijn we weer terug bij af', al
dus Eckhard.
Het zelfbenoemde parlement van de Bosnische
Serviërs stemde eerder deze week in met het vre
desvoorstel van Owen en Vance. Karadzic trok de
parlementariërs over de streep door te zeggen dat
er in Genève nog wel ruimte is om te praten over
een eigen Servische staat in Bosnië.
De Bosnische Serviërs zullen de verdeling van
Bosnië-Hercegovina alleen aanvaarden als ze zich
daarover eerst per referendum hebben kunnen
uitspreken. Dat heeft hun leider, Karadzic, giste
ren verklaard.
Het plan om Bosnië op te delen in tien autono
me provincies is afkomstig van de bemiddelaars
Vance (namens de Verenigde Naties) en Owen
(namens de Europese Gemeenschap). Zij leiden
het vredesoverleg in Genève dat morgen wordt
hervat.
Owen en Vance eisen dat de Bosnische Serviërs
