Argwaan over 'ja' Bosnische Serviërs
Clinton:Onze tijd
voor verandering'
Buitenland
Zuid-Afrika
overlegt op
alle fronten
Grieken woedend over
Deense beschuldiging
'Vliegverbod boven Irak
niet militair afdwingen'
DONDERDAG 21 JANUAR11993
Fax voor God bij Klaagmuur
Jeruzalem» Joden hoeven voortaan niet meer naar de Klaag
muur in Jeruzalem om aan God te vragen hun gebed te verho
ren. Sinds gisteren staat er bij de muur een fax. Volgens een zes-
tiende-eeuws gebruik steken joden stukjes papier met hun wen
sen in de muur, in de hoop dat God hun gebed zal verhoren.
Door (vanuit Nederland) 09/972.2.612222 te draaien komen de
wensen in Jeruzalem, waar een medewerker van de telefoon
maatschappij Bezek de boodschap in Muur steekt. Volgens de„
rabbijn die is belast met de bewaking van de Klaagmuur bestaan
er geen religieuze bezwaren tegen de fax, mits deze niet op sab
bat werkt.
Zwarte neushoorn nog steeds gestroopt
harare Stropers die de afgelopen jaren in Zimbabwe de popu
latie van zwarte neushoorns hebben gedecimeerd, slachten nu
ook de exemplaren af die in het kader van een actie van het We-
reldnatuurfonds (WWF) van hun hoom zijn ontdaan. Met hun
aanhoudende acties willen de stropers hun opdrachtgevers dui
delijk maken dat ze gewoon hun werk doen maar geen hoornen
meer kunnen bemachtigen. Van de dieren worden de oren afge
sneden. De populatie zwarte neushoorns is de afgelopen jaren
teruggelopen van 2.000 naar minder dan 500.
'Honecker vindt Chili te heet'
Vredesgesprek kan zaterdag in Genève worden voortgezet
Met ruime meerderheid heeft het zelfbenoemde parlement van de
Bosnische Serviërs gisteren ingestemd met het vredesplan voor Bos
nië. Na een debat van haast veertien uur stemden 55 afgevaardigden
voor en 15 tegen, terwijl een zich van stemming onthield. Internatio
naal blijft het wantrouwerr echter groot. Zo benadrukte de Neder
landse EG-commissaris Van den Broek dat het er vooral om gaat of
de Serviërs in Bosnië hun afspraken ook nakomen.
BUDAPEST-STRAATSBURG GPD
Het vredesplan voorziet in de vórming
van tien vrijwel autonome provincies,
in een gezamenlijke Bosnische staat.
Negen provincies komen onder beheer
van een van de bevolkingsgroepen, Sa
rajevo krijgt een gemend bestuur. Ser
vische radicalen noemden dat verraad
van de Servische doelstelling; een ei
gen onafhankelijke staat in Bosnië-
Hercegovina.
Maar voorstanders, onder wie de
Bosnisch-Servische leider Karadzic,
zeiden dat het plan het minste van
twee kwaden is. Zouden de Serviërs het
afwijzen, dan zou dat leiden tot inter
nationaal ingrijpen. Karadzic bezwoer
bovendien dat het uiteindelijke doel
een eigen staat niet wordt vergeten.
Volgens hem is er bij de onderhande
lingen, die" zaterdag in Genève verder
gaan, nog ruimte genoeg.
Dat roept twijfels op over de op
rechtheid waarmee de Serviërs met het
vredesplan hebben ingestemd. Het lijkt
er op dat ze akkoord zijn gegaan in de
hoop een internationale reactie voorlo
pig te kunnen tegenhouden.
Hoewel argwanend, heeft de Eu
ropese Gemeenschap gisteren het 'ja'
van de Bosnische Serviërs begroet als
„goed nieuws". EG-voorzitter Dene
marken eiste dat het geweld nu zo snel
mogelijk wordt gestaakt. „Wanneer het
'ja' bij woorden blijft, moet Europa
klaar staan om te handelen", aldus de
Deense minister EUemann-Jensen
(buitenlandse zaken). Van den Broek
noemde „naleving van afspraken nu
essentieel".
De afgemeten reactie van de Deense
minister tekent de diepe achterdocht
en de frustraties die binnen de EG wor
tel hebben geschoten na de onafzien
bare rij van geschonden wapenstilstan
den en eerdere afspraken tussen de
strijdende partijen. De instemming van
de Bosnische Serviërs, die tot ergernis
van de EG pas een dag na het verstrij
ken van een ultimatum kwam, bete
kent officieel dat de onderhandelingen
in Genève verder kunnen gaan. Tege
lijk kan het Westen de discussie over
wel of niet militair ingrijpen heel even
laten rusten.
Tijdens een debat in het Europees
Parlement bleek tegelijk dat vrijwel al
om de vrees leeft dat de Bosnische Ser
viërs „ja zeggen en nee doen". In dat
geval, zo zei Van den Broek, moet de
EG verder gaan met het totaal isoleren
van partijen die 'niet coöperatief zijn.
Het Franse persbureau AFP meldde
gisteravond dat de zeeblokkade van ex-
Joegoslavië voor het eerst een flinke
wapenvondst heeft opgeleverd. Zon
dag is het vrachtschip Dolphin 1 op de
Adriatische Zee aangehouden door
NAVO-marineschepen. Het schip had.
zo is gisteren bekendgemaakt, duizend
luchtafweerraketten aan boord. De
Dolphin 1 was van Istanbul op weg
naar de Kroatische havenstad Rijeka.
Kenya stuurt
vluchtelingen
nog niet terug
NAIROBI »Rtr
Kenya heeft verontruste func
tionarissen van de Verenigde
Naties gisteren verzekerd dat de
half miljoen vluchtelingen niet
het land uit worden gezet. Nai
robi riep de VN een dag eerder
op te helpen bij de repatriëring
van 500.000 vluchtelingen, om
dat Kenya hun aanwezigheid
economisch niet meer aan kan
en de vluchtelingen zich ook
schuldig zouden maken aan be
rovingen.
Hulporganisaties maakten
zich grote zorgen over het plan
hen naar hun vaderland terug te
sturen en wezen erop dat de si-
'tuatie in Somalia ondanks de
komst van de 35.000 buiten
landse militairen nog niet op
zienbarend is verbeterd.
In kringen van hulporganisa
ties is vernomen dat Kenya wil
dat contingenten van de inter
ventiemacht in Somalia aan de
grens gaan patrouilleren om
mensen tegen te houden die
wapens naar de overvolle vluch
telingenkampen proberen te
smokkelen.
johannesburg «anp
Zuid-Afrika gonst deze week
van de besprekingen tussen de
regering en allerlei politieke
partijen en tussen partijen on
derling. Zo zijn de regering en
het Afrikaans Nationaal Con
gres (ANC) gisteren aan een
week van 'geheime' besprekin
gen begonnen. Dit zogenoemde
'bosberaad' wordt eenter over
schaduwd door het mislukken,
dinsdag van het overleg tussen
de regering en de Zulu-bewe-
ginglnkatha.
De regering sprak dinsdag
ook met vertegenwoordigers
van de Cosag, de Groep van Be
zorgde Zuidafrikanen. In deze
verrassende coalitie werken de
extreemrechtse blanke Conser
vatieve Partij en de Boerestaat-
partij, die streeft naar een blan
ke Afrikaanse thuisstaat, samen
met de regeringen van de zwar
te thuislanden Bophuthatswa
na, Ciskei en KwaZulu. Over het
verloop van die vergadering is
echter niets bekendgemaakt.
De bijeenkomst van het ANC
en de regering eindigt vlak voor
de opening van het parlement
eind deze maand. Beide partij
en verwachten dat het Codesa-
overleg (de Conventie voor een
Democratisch Zuid-Afrika) bin
nen twee maanden weer op
gang komt. Die besprekingen
werden vorig jaar opgeschort na
het bloedbad in het woonoord
Boipatong, waar volgens het
ANC het leger actief bij was be
trokken.
Volgende week
vonnis over
deportaties
TEL AVIV AO 8LOEMENDAAL
CORRESPONDENT
Het Israëlische Hooggerechts
hof zal pas volgende week uit
spraak doen over de wettigheid
van de deportatie van ruim400
Palestijnen. Gisteravond sloot
het Hof een reeks hoorzittingen
af. Advocaat Feldman betoogde
dat de deportatie overhaast is
uitgevoerd en zonder de moge
lijkheid van beroep. Procureur-
generaal Josef Harish liet door
schemeren dat de regering mis
schien bereid is in bepaalde ge
vallen gedeporteerden terug te
halen voor hun beroepszaak.
'Obstructie in zaak Macedonië'
berlun Volgens het Duitse boulevardblad Bild vindt Erich
Honecker het veel te heet in Chili. Honecker vertrok op 13 janu
ari naar Santiago, om zich daar te voegen bij zijn vrouw en
dochter. Hij kon weg uit Duitsland nadat het proces tegen hem
was gestaakt. Omdat Honecker niet terug kan naar Duitsland,
wil hij over een week of twee naar het koelere zuiden van Chili
uitwijken. Hoenckers huis heeft geen air-conditioning. In San
tiago is het 34 graden in de schaduw.
Directeur-generaal WHO herbenoemd
genève De omstreden Japanse directeur-generaal van de We
reldgezondheidsorganisatie WHO, Hiroshi Nakajima, is gisteren
tegen alle verwachtingen in voor vijfjaar herbenoemd. Alle Wes
terse landen en Rusland stemden tegen, maar het blok van Afri
kaanse en Aziatische ontwikkelingslanden gaf de doorslag. Na
kajima kreeg 18 stemmen voor en 13 tegen.
Hotline tussen Minsk en Washington
minsk Witrusland en de VS kunnen in de loop van dit jaar di
rect met elkaar communiceren over nucleaire kwesties via een
speciale hotline. Volgens een overeenkomst zal Washington 2,3
miljoen dollar naar Belarus overmaken voor de opzet van de
communicatielijn. Het Amerikaanse ministerie van defensie le
vert het materieel en zorgt voor de opleiding van personeel.
Kurdische bootvluchtelingen in Zweden
visby Meer dan 400 bootvluchtelingen uit Iraaks Kurdistan zijn
gisteren na een barre reis van een week in een klein Lets vracht
schip, geland op het Zweedse eiland Gotlapd. Volgens de
Zweedse autoriteiten is het grootste groep vluchtelingen die over
zee het land bereikte sinds de Tweede Wereldoorlog. De vluch
telingen hebben het recht asiel te vragen in Zweden. De beman
ning wordt wellicht vervolgd wegens smokkel.
Hongersnood bedreigt Niger
niamey» In het zuiden van Niger worden 200.000 mensen met
de hongerdood bedreigd, doordat voor het tweede achtereenvol
gende jaar de regen is uitgebleven. De regering heeft de Verenig
de Naties om hulp gevraagd. Deze week zijn door Italië en een
aantal.particuliere hulporganisaties geschonken noodvoorraden
in het zuiden gearriveerd. Volgens de autoriteiten is er echter
veel meer hulp nodig.
straatsburg peter de vries
correspondent eg
De Deense minister Ellemann-
Jensen (buitenlandse zaken)
heeft Griekenland ongemeen
krachtig de mantel uitgeveegd
over het „onredelijke veto" te
gen de erkenning van Macedo
nië. „De andere elf landen zijn
de obstructie beu, zat en moe",
aldus de Deen gisteren in het
Europees Parlement. Ellemann-
Jensen, die momenteel de EG
voorzit, zei te hopen dat de Ver
enigde Naties nu snel de voor
malige Joegoslavische deelrepu
bliek zullen erkennen en ver
wacht dat dan de meeste EG-
lidstaten zullen volgen „zodat
we deze vlek op ons geweten
kunnen verwijderen".
Het Griekse kabinet kwam di
rect na de Deense kritiek in
spoedberaad bijeen, en vroeg
het de EG-ministerraad om een
oordeel over het „onaanvaard
baar gedrag" van de Deense po
liticus. In Straatsburg lokte de
tirade van Ellemann-Jensen
woede-aanvallen uit van
Griekse afgevaardigden, die
hem „onbeschoftheid" verwe
ten. Ellemann-Jensen zei de
Grieken „niet te willen beledi
gen, maar bang te zijn" voor
uitbreiding van de Balkan-oor-
log naar Macedonië: „Skopje
kan een tweede Sarajevo wor
den".
Griekenland blokkeert al bij
na een jaar erkenning van Ma
cedonië door de EG omdat
Athene zich verzet tegen het ge
bruik van de naam Macedonië
in plaats van 'republiek van
Skopje'. Ellemann-Jensen ver
weet Athene „alle mogelijke op
lossingen terzijde te hebben ge
schoven" en de andere EG-lan-
den „tot gijzelaar te hebben ge
maakt van onze wens het altijd
eens te worden". Bang voor ter
ritoriale aanspraken van het
nietige Skopje op delen van
Griekenland hoeft Athene vol
gens Ellemann-Jensen niet te
zijn: „Geloven ze dan niet meer
in de solidariteit binnen de
NAVO en de EG?"
genoemd, waarin de onder
drukking van Iraakse burgers
wordt veroordeeld en waarin tot
beëindiging van de onderdruk
king wordt opgeroepen.
Washington en zijn bondge
noten beriepen zich vorig jaar
augustus op dezelfde resolutie
voor het instellen van een vlieg
verbod boven zuidelijk Irak.
Na herhaald aandringen van
mediavertegenwoordigers er
kende het juridische departe
ment van de VN gisteren dat
resolutie 688 in wezen niet mili
tair afdwingbaar is. Alleen reso
luties waarin Hoofdstuk Zeven
van het VN-Handvest worden
genoemd, machtigen tot mili
tair geweld, zoals de resoluties
waarin wordt opgeroepen tot
vernietiging van de massa
nietigingswapensvan Irak.
Juristen van de Verenigde Na
ties hebben zich gisteren aange
sloten bij een groeiend koor van
critici tegen het gebruik van mi
litair geweld om de vliegverbo
den boven Irak af te dwingen.
Frankrijk noemde bij monde
van minister Dumas (buiten
landse zaken) de Amerikaanse
aanval met kruisraketten op een
fabriek in een buitenwijk van
Baghdad, afgelopen zondag,
buitensporig en in strijd met
VN-resoluties.
De Westerse bondgenoten
riepen de noordelijke zone in
het leven in het voorjaar van
1991 om opstandige Kurden te
beschermen tegen de Iraakse
luchtmacht. Als rechtvaardiging
voor de maatregel werd resolu
tie 688 van de Veiligheidsraad
Doet-ie het wel of doet-ie het
niet De veiligheidsdienst gaf uit
eindelijk toestemming aan Bill en
Hillary Clinton om een paar hon
derd meters van de tocht van het
Capitool naar het Witte Huis te
voet af te leggen. President Carter
was in 1977 de eerste die dat
deed. foto reuter steve jaffe
washington hans de bruun
correspondent
William Jefferson Clinton is
sinds gistermiddag oost-Ameri
kaanse tijd de 42e president van
de Verenigde Staten, en George
Bush een ambteloos burger.
„Een nieuw seizoen van Ameri
kaanse vernieuwing is begon
nen", zei Bill Clinton in de rede
tot het Amerikaanse volk, waar
mee hij zijn presidentschap
aanvaardde.
„Laten we, op de grens van de
21e eeuw, beginnen met ener
gie en hoop, met geloof en dis
cipline, en laten we werken tot
ons werk gedaan is", riep Clin
ton de Amerikanen op. „Dit is
onze tijd voor verandering", zei
hij in een rede zonder concrete
beleidspunten, waarmee hij
vooral het Amerikaanse volk
wilde inspireren.
Om 18.00 uur Nederlandse
tijd legde Clinton op de trappen
van het Capitool de presidentië
le eed af tegenover William
Rehnquist, de voorzitter van het
Opperste Gerechtshof. Voor het
eerst sinds Jimmy Carter (1976-
1980) hebben de VS daarmee
weer een Democraat in het Wit
te Huis. Kort daarvoor had Al-
bert Gore jr. de eed afgelegd,
waarmee hij de 45e vice-presi
dent werd.
Clintons speech was opval
lend kort, minder dan een
kwartier. „Vandaag neemt een
Oud-Democratische president Jimmy Carter en zijn vrouw Rosalynn be
hoorden tot de eregasten. Carter verloor in 1980 de verkiezingen van
het duo Reagan/Bush. foto ap amysancetta
generatie, die is opgegroeid in
de schaduw van de Koude Oor
log, nieuwe verantwoordelijkhe
den op zich in een wereld die
wordt verwarmd door de zon
neschijn van de vrijheid maar
ook nog stepds wordt bedreigd
door oude haat en nieuwe pla
gen", zei Clinton vanaf de trap
pen van het parlement.
Zijn buitenlands beleid zal
niet alléén gericht zijn op de
verdediging van de Amerikaan
se belangen. „Als vitale Ameri
kaanse belangen worden uitge
daagd, maar ook als het gewe
ten van de internationale ge-
meeschap wordt getrotseerd,
zullen we optreden met vreed
zame diplomatie wanneer mo
gelijk, en met geweld indien no-
dig".
Bill Clinton kwam er niet
onderuit Op een van de
bals moest hij even op de
saxofoon spelen.
foto reuter rick wilking
'Prima zo!' Bill Clinton en
vice-president Al Gore kij
ken tevreden naar de foto
grafen. Achter het duo
Hillary en Chelsea Clinton
en Tipper Gore.
foto reuter
leecelano
Een staande
ovatie. Een
laatste Wind
druk. Aan het
publieke leven
van George en
Barbara Bush
kwam gisteren
met het aan
treden van Bill
Clinton een
einde. De heli
kopter stond
klaar om de
ex-president
en zijn vrouw
van het Ca-
pitool naar het
vliegveld te
brengen voor
de vlucht naar
Houston in
Texas.
Nauwelijks verhuld uitte Clin
ton ook kritiek op zijn voorgan
ger. „We weten dat we de harde
werkelijkheid onder ogen moe
ten zien en gedurfde stappen
moeten zetten. Maar we heb
ben dat niet gedaan. Integen
deel, we zijn afgedwaald. Dat
heeft onze bronnen uitgeput,
onze economie versplinterd en
ons vertrouwen geschaad".
„Opgevoed in ongeëvenaarde
welvaart erven wij een econo
mie die nog steeds de sterkste
ter wereld is, maar verzwakt
door laillisementen, bevroren
lonen, toeneemende ongelijk
heid en diepe verdeeldheid on
der ons volk. Maar er is
niets fout in Amerika dat niet
kan worden hersteld door wat
goed is in Amerika".
