Patriots en mogelijk
troepen naar Kuwayt
Buitenland
Verloving goedgekeurd
Irak rekent op nieuwe
geallieerde aanvallen
Israël is eigenlijk
wel blij met Saddam
'Straatkinderen Guatemala gemarteld'
Onenigheid in Malaysia
over rol van de sultans
Hulp Somalia goed voor olie-industrie
Lawine bedelft Turks dorp
DINSDAG 19 JANUAR11993
Agentur GPD Gemeenschappelijkef
Speurtocht naar 'Miss Zweepslag'
londen Groot-Brittanniës bekendste prostituée, Lindi St. Clair,
is spoorloos verdwenen. Volgens de politie stond St. Clair, bijge
naamd „Miss Zweepslag", op het punt te onthullen welke poltici
en bekende persoonlijkheden van haar diensten gebruik maak
ten. St. Clair werd dit weekeinde voor het laatst gezien in de Zui
dengelse kustplaats Brighton. Haar gehuurde Jaguar werd zon
dagavond teruggevonden bovenaan een nabijgelegen klif, die
vaak wordt gebruikt door zelfmoordenaars.
Rabin overleeft motie vari wantrouwen
jeruZalem» De regering van Rabin heeft gisteren een motie van
wantrouwen overleefd. De motie werd ingediend na de bekend
making door de Israëlische Rekenkamer dat Rabins partij Arbeid
de kleinere partij Shas financiële steun had toegezegd in ruil
voor steun bij een in 1990 ingediende motie van wantrouwen.
De door de oppositiepartijen Likud en Tsomet ingediende motie
werd met 58 tegen 44 stemmen verworpen.
Doden bij brand in restaurant Taipei
taipei Bij een brand afgelopen nacht in restaurant in de Taiwa
nese hoofdstad Taipei zijn zeker 33 mensen om het leven geko
men en 21 gewond geraakt. Volgens de politie is er mogelijk
brandstichting in het spel. Het vuur brak op de tweede verdie
pingvan een tien verdiepingen tellend gebouw uit, daar waar
het restaurant was gevestigd, en verspreidde zich razendsnel.
Slecht weer eist levens in Scandinavië
Oslo» Storm en hevige sneeuwval hebben drie dagen lang
Noorwegen en Zweden geteisterd, honderden mensen geïso
leerd, vijf schepen doen stranden en ten minste drie doden ver
oorzaakt. De orkaanachtige winden rukten daken van woningen,
veroorzaakten elektriciteitsstoringen en maakten veerboten het
uitvaren onmogelijk. Met name de hevige sneeuwval èn lawines
sneden een groot deel van het noorden van Noorwegen af van
de rest van het land.
Oekraïne tegen uitbouwen GOS
kiev» Oekraïne wenst geen verandering in de status van het Ge-
menbest van Onafhankelijke Staten (GOS). President Kravtsjoek
waarschuwde gisteren de mede-lidstaten van het GOS niet aan
te sturen op verdere politieke integratie. Kravtsjoek zal niet zijn
handtekening zetten onder het ontwerp van de statuten van het
GOS waarover momenteel gesproken wordt. Oekraïne wil niet
dat het GOS een supranationale organisatie wordt.
Vakantiehuizen vernield op Corsica
ajaccio» Corsicaanse seperatisten hebben in de nacht van zon
dag op maandag ongeveer 38 bommen tot ontploffing gebracht
in een serie aanvallen op vakantiehuizen van zowel Franse als
buitenlandse families op het mediterrane eiland. Volgens de po
litie ging het om goed gecoördineerde aanvallen, waarbij geen
slachtoffers vielen maar wel buitengewoon veel schade werd
aangericht.
Tientallen doden door giftig graan
tasjkent» Door de consumptie van brood dat was gebakken van
giftige tarwe, zijn in het zuiden van Tadzjikistan zeker 24 doden
gevallen. Medewerkers van het Internationale Comité van het
Rode Kruis in het aangrenzende Oezbekistan zeiden maandag
dat de slachtoffers waren gestorven na het eten van brood van
tarwe die te lang op het veld had gestaan en waarschijnlijk door
micro-organismen was aangetast. De meesten stierven de afge
lopen twee maanden aan interne bloedingen en levercomplica
ties. Een paar duizend mensen ligt nog ziek thuis of in het zie
kenhuis.
Moskou herroept besluit prijscontrole
moskou Rusland is teruggekomen op het besluit de prijzen van
een aantal belangrijke voedingsmiddelen weer onder overheids
toezicht te stellen. Begin deze maand kondigde Moskou aan per
decreet de prijzen van belangrijke voedingsmiddelen niet langer
aan de werking van de vrije markt te willen overlaten. Volgens
onderminister Sjoemejko is de maatregel per vergissing geno
men. Moskou kon niet vaststellen of het systeem van de prijs
controle door de staat pok goed zou werken.
Groenen en Bündnis 90 gaan samen
hannover De Duitse Groenen en Bündnis 90, een samenwer
kingsverband van Oostduitse groeperingen die in 1989 actief
waren bij de omverwerping van het communistische regime in
de voormalige DDR, gaan een nieuwe politieke partij vormen.
De besturen van beide partijen hebben daartoe in Hannover be
sloten.
Tokyo» Een beraad van het keizerlijk huis heeft vandaag de verloving
van de Japanse kroonprins Naruhito (32) met de 29-jarige diplomate
Masako Owada (foto) officieel goedgekeurd. Daarmee is de weg vrijge
maakt voor het huwelijk, dat volgens de Japanse media eind mei of be
gin juni plaats heeft. Het beraad bestaat uit leden van de keizerlijke hof
houding, ministers en parlementsleden. Masako zal de tweede keizerin
zijn die uit het „gewone volk" stamt. De huidige keizerin Michiko
Shoda was een dochter van een rijke industrieel. foto afp
Hotel inderdaad getroffen door kruisraket
NEW YORK» AP-GPD
Irak houdt rekening met nog
meer aanvallen van de Verenig
de Staten en hun westerse
bondgenoten. „We verwachten
het ergste", zei gisteren de
Iraakse ambassadeur bij de Ver
enigde Naties, Hamdoun.
De diplomaat zei dat Bagh
dad hoopt de huidige crisis op
te lossen als de Amerikaanse
president Bush is vertrokken en
Clinton als president is geïnstal
leerd. Clinton verklaarde echter
tegenover diplomaten dat de
Amerikaanse houding tegen
over Irak na de wisseling van de
wacht niet zal veranderen.
Honderd Amerikaanse, Britse
en Franse gevechtsvliegtuigen
vlogen gisteren missies boven
Irak. De aanvallen vonden
plaats in de gebieden waarbo
ven een vliegverbod geldt voor
Iraakse vliegtuigen. Aanvanke
lijk wilden de geallieerden al
leen installaties in zuid-Irak
bombarderen. Toen de Iraakse
luchtafweer ook een dreigende
houding aannam tegen Ameri
kaanse vliegtuigen die boven
noord-Irak patrouilleerden,
werden die installaties eveneens
onder vuur genomen. Volgens
de Britse minister Rifkind (de
fensie) is „zware schade toege
bracht aan wat restte van de
Iraakseluchtverdediging".
Irak zegt de nieuwe aanvallen
te hebben afgeslagen, maar gaf
toe dat er 21 doden zijn geval
len. Gisteravond vuurde de
luchtafweer boven Baghdad
weer minutenlang in de lucht,
maar van een aanval op de
hoofdstad was geen sprake.
Washington heeft gisteravond
toegegeven dat hotel H-Rashid
in Baghdad zondagavond is ge
troffen door een Amerikaanse
kruisraket. De rakel werd ge
raakt door Iraakse luchtafweer
en raakte vervolgens uit koers,
aldus de Amerikanen.
Een Iraakse vrouw bij de troosteloze resten van haar have e
is getroffen tijdens de aanval van eergisteren.
Steun voor Amerikaans optreden slinkt zeer snel
De Verenigde Staten sturen Patriot-raketten naar Kuwayt
om het land te beschermen tegen een eventuele nieuwe
aanval van Irak. Ook de Verenigde Naties willen Kuwayt
extra bescherming bieden door een troepenmacht te le
geren in het grensgebied tussen Kuwayt en Irak. Gedacht
wordt aan drieduizend manschappen.
washington hans de bruun
CORRESPONDENT
De Patriots zijn bedoeld om
Iraakse raketten te onderschep
pen en onschadelijk te maken.
Tijdens de Golfoorlog vernietig
den Patriots in Israël en Saudi-
Arabië een groot aantal Iraakse
Scud-rakketten. Het besluit Pa
triots naar Kuwayt te sturen,
komt nadat Saddam Hussein
gisteren opnieuw zei het emi
raat te beschouwen als de ne
gentiende provincie van Irak.
Intussen brokkelt de steun
voor het Amerikaanse optreden
tegen Irak zeer snel af. Tijdens
de Golfoorlog bestond de gealli
eerde coalitie uit 29 landen. Nu
zijn er nog slechts drie actief: de
VS, Groot-Brittannië en Frank
rijk. Het gemor in de Arabische
wereld is groot en Rusland heeft
inmiddels gevraagd om een bij
eenkomst van de Veiligheids
raad om het optreden tegen
Irak eens grondig door te lich
ten.
De Verenigde Naties doen
vrijwel niets. In New York wordt
toegekeken hoe de Amerikanen
zich opwerpen als de privé-be-
wakingsfirma van de VN. Was
hington rechtvaardigt de bom
bardementen met de verwijzing
naar het negeren door Irak van
een handvol VN-resoluties.
Maar de twijfels over die argu
mentatie beginnen toe te ne
men.
VN-dipIomaten en regeringen
vragen zich steeds meer af of de
Verenigde Staten nog wel han
delen als uitvoerder van VN-be-
leid, of dat de VN een instru
ment van het Amerikaanse bui
tenlands beleid zijn geworden.
Gisteren werd Incirlik in Turkije
nog wel gebruikt als uitvalsbasis
voor aanvallen op noord-Irak,
maar in Turkije wordt steeds
harder getwijfeld aan de juist
heid daarvan.
VN-resolutie 687, waarin de
wapenstilstand van de Golfoor
log is geregeld, beval de vernie
tiging van alle Iraakse massa-
verneitigingswapens. Nu Irak de
VN bij de controle daarop
dwarszit, overtreedt het die
resolutie. Volgens artikel 7 van
het Handvest van de VN kan
dan geweld worden gebruikt.
Nergens staat echter dat VN-
landen op eigen houtje kunnen
beslissen wanneer het zover is.
Voorts wordt steeds vaker op
gemerkt dat Washington met
twee maten meet. De VN heb
ben ook de misstandén in Bos
nië veroordeeld, maar daar doet
Washington niets. En de Veilig
heidsraad heeft ook Israël her
haaldelijk veroordeeld zonder
dat de VS hun militaire macht
gebruikten om resoluties af te
dwingen.
JERUZALEM AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
Toen president Bush tegen het
eind van de Golfoorlog besloot
de Iraakse president Saddam
Hussein in vredesnaam maar
aan de macht te laten, klonk er
veel protest in Israël. „Het kar
wei" was niet afgemaakt, zodat
„de slachter van Baghdad" weer
van voren af aan zou kunnen
beginnen. Nu, twee jaar later,
zeggen Israëlische deskundigen
eigenlijk blij te zijn dat de Ame
rikanen het destijds hebben ge
laten bij de bevrijding van Ku
wayt.
Sommigen bidden zelfs voor
het aan de macht blijven van
Saddam Hussein. Dr. Dan
Shiftan, arabist aan de Universi
teit van Tel Aviv, zegt dat hij ie
dere avond op de knieën gaat.
Volgens hem profiteert Israël nu
al twee jaar van de omstandig
heid dat het Westen de Iraakse
president beschouwt als de ver
persoonlijking van de duivel,
in een programma voorde Is
raëlische radio kreeg Shiftan af
gelopen weekeinde bijval van
geleerde collega's. Maar zijn
opinie is natuurlijk niet het offi
ciële regeringsstandpunt. Dat
werd gisteren nog eens samen
gevat door minister Peres (bui
tenlandse zaken).Saddam was
een gevaar, is nog steeds een
gevaar en zolang hij in Irak re
geert, zal hij problemen opleve
ren voor zijn eigen volk, voor
zijn buren en voor de rest van
de wereld."
Maar stel dat Saddam wordt af
gezet of vermoord. Shiftan
voorspelt dat diens opvolger
min of meer uit hetzelfde hout
zal zijn gesneden. „Het is dui
delijk dat niet ineens Florence
Nightingale of Moeder Theresa
in Baghdad aan de macht zal
komen. Gezien vanuit het Israë
lische standpunt is het belang
rijk dat Irak zwak blijft en de
zwakte van Irak is het best gega
randeerd zolang Saddam aan de
macht is. Die wordt immers in
de Verenigde Staten gezien als
een duivel, als iemand tegen
wie doorlopend strijd geboden
is. Maar als in Irak iemand an
ders aan de macht komt zal, bij
de Amerikanen al snel de idee
postvatten dat er nu iemand re
geert met wie valt te leven."
De enige reden die Shiftan zegt
te kunnen bedenken voor het
verwijderen van Saddam is Iran.
„Het Iraanse gevaar zou in dat
geval misschien beter worden
onderkend. Nu is men in het
Westen geneigd Iran te vergeten
omdat Irak als een grotere be
dreiging wordt gezien."
GUATEMALA-STAD Rtr-ANP
De Giiatemalaanse (veiligheids
politie maakt zich schuldig aan
martelingen van straatkinderen.
Dat heeft de directeur van een
internationale organisatie die
voor de belangen van kinderen
opkomt gisteren in Guatemala-
stad gezegd.
Bruce Harris, directeur van
het opvangtehuis voor kinderen
en jongeren 'Casa Alianza' in
Guatemala, maakte 56 gedocu
menteerde gevallen bekend van
mishandelingen en martelingen
van straatkinderen door politie
en veiligheidstroepen over het
jaar 1992. Volgens Harris is dat
in vergelijking met 1991 een
stijging van 80 procent. „De po
litie vermoordde geen kinderen,
maar het aantal gevallen van
marteling is dramatisch geste
gen", aldus Harris. „Blijkbaar
denkt de politie dat zij alles kan
doen als het maar geen moord
is." De Guatemalaanse autori
teiten ontkennen de beschuldi
gingen van Harris en menen
echter dat het aantal gevallen
van mishandelingen of marte
lingen door de politie sterk te
rugloopt.
Volgens Harris ontkent de po
litie de aantijgingen en negeert
zij arrestatiebevelen die door
rechters tegen collega's en an
deren zijn uitgevaardigd op ver
denking van het plegen van
martelingen, mishandelingen
en moorden op straatkinderen.
De mensenrechtenorganisatie
Amnesty International is vorige
week een actie begonnen voor
Harris en zijn medewerkers.
Amnesty Amsterdam maakte
bekend dat Harris „opnieuw in
levensgevaar is" vanwege de
publicaties van 'Casa Alianza'.
'VN moeten in
Angola blijven'
LUANDA» AFP-Rtr
De mogelijkheden van de Vere
nigde Naties om tussenbeide te
komen in Angola, worden
steeds kleiner. Deze waarschu
wing deed de speciale vertegen
woordiger van de Verenigde
Naties voor Angola, Margaret
Anstee, gisteren in de Angolese
hoofdstad Luanda. Het VN-
mandaat voor Angola loopt eind
deze maand af. De Veiligheids
raad moet dan beslissen over
verlenging van het VN-man
daat. Anstee: „Ik denk niet dat
de VN zich terugtrekken. Angola
is te belangrijk".
KUALA LUMPUR» IPS
LOS ANGELES
De hulpoperatie Restore Hope in Somalia
draait niet alleen om voedsel, maar ook om
olie. Amerikaanse oliemaatschappijen heb
ben daarom veel belang bij het welslagen
van deze 'humanitaire' actie. Het Ameri
kaanse dagblad The Los Angeles Times
meldt dat de oliemaatschappijen op het
punt staan de oliereserves van Somalia te
exploiteren als de wede daar eenmaal is
hersteld. Vier maatschappijen hebben en
kele jaren geleden zelfs al contracten gete
kend met Siad Barre, de toenmalige presi
dent van het Oostafrikaanse land.
De krant suggereert met het artikel dat pre
sident Bush de belangen van deze maat
schappijen in gedachten had toen hij het
startsein gaf voor operatie 'Restore Hope'
van de Amerikaanse strijdkrachten. De
Amerikaanse regering heeft echter van
meet af aan onderstreept dat het een hu
manitaire operatie is, bedoeld om de voed-
seltransporten veilig te laten verlopen. Bij
de actie zijn ongeveer 20.000 Amerikaanse
soldaten betrokken.
Thé Los Angeles Times citeert Afrika-des-
kundigen, olie-etfperts en ontwikkelings
werkers die allen zeggen dat de Amerikaan
se oliebelangen een rol spelen bij de opera
ties in Somalia. President Bush en zijn staf
chef, James Baker, hebben tal van persoon
lijke banden met de olie- en gasindustrie in
de Amerikaanse staat Texas. Baker komt er
vandaan en Bush verdiende op de Texaanse
olievelden zijn eerste kapitaal.
De Amerikaanse belangstelling voor moge
lijke olievoorraden in Somalia werd gewekt
door het grote succes in de jaren tachtig
van de olie-exploitatie in Yemen, dat tegen
over Somalia ligt, aan de overkant van de
Rode Zee. De maatschappijen Conoco,
Chewon, Phillips en Amoco legden steeds
meer contacten in Somalia. Ze sleepten uit
eindelijk belangrijke concessies in de wacht
bij het toenmalige bewind van Siad Barre.
„Er is daar zeer zeker olie", zegt Thomas
O'Connor, de belangrijkste oliedeskundige
van de Wereldbank in Washington. „Die
olie heeft een grote commerciële waarde als
de Somaliërs hun zaakjes straks weer voor
elkaar hebben."
De Wereldbank stuurde in 1991 enkele geo
logen naar dat land voor onderzoek. Ze
concludeerden dat de toekomstige gas- en
olie-opbrengsten veelbelovend waren. De
geologen hadden bovendien ontdekt dat de
Somalische olievelden onderdeel zijn van
net zogennoemde 'olievenster', een enorme
ondergrondse vallei waartoe ook de rijke
velden in Yemen behoren.
De toenmalige vice-president Bush toonde
2 belangstelling door in 1986 een
e Amerikaanse raffinaderij in Jemen
te openen. In zijn feestrede onderstreepte
hij destijds „het groeiende strategische be
lang van oliebronnen die uit de buurt van
de Straat van Hormoez liggen." Door deze
beruchte zeestraat tussen Oman en Iran, de
toegangspoort tot de Perzische of Arabische
Golf, wordt het grootste deel van de olie uit
het Midden-Oosten naar de afnemers ver
voerd. De zeestraat ligt echter binnen het
bereik van onder meer Iraanse Zijderupsra
ketten en is voor olietransport dus kwets
baar.
De Los Angeles Times gaat nader in op de
rol van de oliemaatschappij Conoco,'de
enige multinationale onderneming die zijn
kantoor in Muqdisho openhield nadat dic
tator Barre in januari 1991 was verdreven.
Conoco vormde die vertegenwoordiging
om tot een soort hulpambassade van de
Verenigde Staten. Aan de vooravond van
operatie 'Restore Hope' riep de speciale af
gezant van Bush, Robert Oakley, dat kan
toor dan ook uit tot zijn hoofdlcwartier. Co
noco zegt nu echter dat dit een zakelijke
overeenkomst was. De Amerikaanse rege
ring zou voor de hele periode van Oakley's
verblijf huur moeten betalen.
Malaysia lijkt af te stevenen op
een constitutionele crisis na een
botsing gisteren tussen de rege
ring en de sultans, de oorspron
kelijke heersers over dit Zuid
oost-Aziatische land. Een voor
stel van de regering om hun
macht beduidend in te perken,
werd door de sultans verwor
pen.
Breekpunt vormde het plan
van de regering om de sultans
te beroven van hun wettelijke
onschendbaarheid. De sultans
probeerden gisteren tot nadere
gesprekken te komen met de re
gering, maar geduld van
premier Mahathir Mohamad
was op en hij legde de wet voor
aan het parlement.
Waarnemers zeggen dat alle
ingrediënten voor een constitu
tionele crisis aanwezig zijn. Nu
zou dat wel eens minder goed
kunnen aflopen dan in 1983,
toen Mahathir voor het eerst
probeerde de macht van de ou
de heersers in te dammen.
Malaysia is een constitutione
le monarchie met een parle
mentair systeem, waarbinnen
de sultans fungeren als hoofd
van negen van de dertien deel
staten. Zij bekleden die positie
op grond van hun traditionele
rol als beschermers van de
grootste bevolkingsgroep, de
Malaysiërs, en de islamitische
godsdienst.
Volgens de grondwet „mag
geen enkele wet die de privile
ges, positie en eer van de heer
sers direct raakt, worden aange
nomen zonder uitdrukkelijke
goedkeuring van de Conferentie
van Heersers".
Een medewerker van het Insti
tuut voor Strategisch Onder
zoek (Isis), een se mi-gouverne
mentele denktank, meent dat
de kwestie op typisch Malaysi-
sche wijze zal worden opgelost.
„De regering zal haar tweederde
meerderheid gebruiken om de
wet erdoor te krijgen. Maar
daama zal ze er alles aan doen
om tot soepele en vriendelijke
afspraken te komen met de sul-
ankara Rtr-afpdorp gisteravond ondanks de
twee meter dikke laag sneeuw
en de sneeuwstorm in het ge
bied. De slechte weersomstan
digheden maken het onmoge
lijk via de lucht het dorp te bc-
reiken en hulp te bieden. Het
werk van de hulpverleners
wordt verder bemoeilijkt door
de strenge koude van min 25
graden.
In de regio ten oosten van de
Zwarte Zee zijn door hevige
sneeuwstormen in zes provin
cies meer dan 780 dorpen en in
oost-Anatolië zo'n 2.000 ge
huchten van de buitenwereld
afgesneden.
Zeker dertig
het leven gekomen bij een lawi
ne die het dorp Uzengili in de
Turkse provincie Bayburt giste
ren heeft getroffen. Vijftig van
de 85 huizen werden bedolven
onder een zes meter dikke laag
Reddingswerkers zijn
toe in geslaagd 21 ge
wonden te redden, maar ge
vreesd wordt dat er nog 25 dor
pelingen klem zitten onder de
verpletterde huizen, zo meldde
de Turkse radio vandaag.
Reddingsteams en medische
hulpverleners bereikten het
