Cordon rond Haïti
Buitenland
Gewapende vrede in Bombay
Eenden weer schoon
'Garantie
veiligheid
Oekraïne'
Hulp voor Palestijnen
Maffia met arrestatie 'Toto' Riina niet verslagen
Derde Wereld gebaat-
bij vrouwencondoom jj
Rasmussen genoemd als
premier Denemarken
ZATERDAG 16 JANUAR11993
Zwitsers stemmen over hogere benzine
bern» De Zwitsers gaan op 7 maart naar de stembus om hun
oordeel te vellen over de door de regering voorgestelde verho
ging van de benzineprijs met 20 procent. De regering wil de ho
gere brandstofaccijns om het begrotingstekort aan te pakken.
Tegenstanders hebben 102.000 handtekeningen verzameld,
waardoor een referendum noodzakelijk is.
Air France verlaagt tarieven Spanje
parus» Air France heeft gisteren de tarieven gehalveerd voor
passagiers die van Spanje naar andere EG-bestemmingen vlie
gen. Air France komt daarmee weer op gelijke hoogte met de
Spaanse vliegmaatschappij Iberia, die de tickets eerder op de
dag goedkoper maakte. Een woordvoerster van Air France zei
dat de Fransen hun marktaandeel willen beschermen.
Miljoenen aan valse dollars gevonden
stuttcart De Duitse politie heeft de grootste partij vals geld
sinds jaren inbeslaggenomen. Het gaat om 15 miljoen dollar (27
miljoen gulden) aan biljetten van 50 dollar. Voor één miljoen
dollar werd in de buurt van Stuttgart inbeslaggenomen bij de ar
restatie van drie mannen die de biljetten wilden verkopen. In
Pirmasens in de bondsstaat Rheinland-Pfalz waar de drukkerij
van de valsemunters werd opgerold, vond de politie voor 14 mil
joen dollar aan valse biljetten.
130 staten tekenen verdrag
parus Aan het einde van de driedaagse conferentie in Parijs
gisteren het verdrag over de vernietiging van chemische wapens
door 130 landen ondertekend. Ook na de conferentie kunnen
landen alsnog bij het hoofdkwartier van de Verenigde Naties in
New York het verdrag ondertekenen. De conventie zal pas over
ongeveer twee jaar van kracht worden als de parlementen van
65 staten haar hebben geratificeerd. Ze voorziet in een verbod
op de produktie, de opslag en het gebruik van chemische wa
pens.
Parlement Zaïre eist afzetting Mobutu
brussel Het interim-parlement van Zaïre heeft president Mo
butu Sese Seko gisteren schuldig verklaard aan landverraad. De
Hoge Raad van de Republiek (HCR) zal het Hooggerechtshof
vragen een afzettingsprocedure tegen hem in te stellen.
Levenslang geëist tegen Stasi-chef Mielke
berlijn» Het parket van Berlijn heeft gisteren levenslang geëist
tegen Erich Mielke, de vroegere chef van de Oostduitse geheime
dienst (Stasi). De openbaar aanklager achtte het bewezen dat de
85-jarige Mielke in 1931 had deelgenomen aan de moord op de
twee agenten tijdens een betoging in Berlijn. Daarbij zou hij met
„perfiditeit en lage instincten" hebben gehandeld. Na het
pleidooi van de verdediging aanstaande woensdag zal de recht
bank nog deze maand een uitspraak doen.
Waarschuwing
Macedonische
'Serviërs'
SKOPJE-PARUS AP-Rtr-AFP
De Democratische Partij van
Serviërs en Montenegrijnen in
de voormalige Joegoslavische
deelrepubliek Macedonië heeft
gisteren gezegd Belgrado om
bescherming te zullen vragen
om een einde te maken aan
„discriminatie door de rege
ring".
Het is niet duidelijk hoeveel
aanhangers de partij heeft,
maar Servische nationalisten
hebben delen van Macedonië
opgeëist. Een partijfunctionaris
zei dat er in Macedonië nieuwe
verkiezingen moeten worden
gehouden en een nieuw refe
rendum over de onafhankelijk
heid. Hij zei dat de etnische Ser
viërs en Montenegrijnen over
wegen milities op te richten om
zich te beschermen tegen de
„provocaties" van de Macedo
nische regering en daarbij mo
gelijk de hulp van Belgrado zul
len inroepen. In Kroatië en Bos-
nië-Hercegovina hebben derge
lijke scenario's tot de bloedige
Macedonië i
weid bespaard gebleven, maar
de VN hebben onlangs besloten
700 waarnemers in de arme re
publiek te stationeren om te
voorkomen dat de oorlog over
slaat.
NAVO voorop bij
actie in Bosnië
BRUSSEL ANP-Rtr
De NAVO is bereid het com
mando op zich te nemen als de
Verenigde Naties besluiten het
vliegverbod boven Bosnië met
militaire middelen af te dwin
gen. De NAVO-raad, waarin de
ambassadeurs van de zestien
lidstaten zitting hebben, be
sloot gisteren dit aanbod aan
de VN te doen. Voor zo'n VN-
besluit is overigens eerst een
nieuwe resolutie van de Veilig
heidsraad nodig.
bombay Zwaarbewapehde mili
tairen patrouilleren door de stra
ten van de Indiase havenstad
Bombay. De afgelopen tien dagen
zijn bij etnische rellen tussen
moslims en hindoes meer dan 500
mensen omgekomen. De Indiase
premier Narasimha Rao heeft gis
teren maatregelen aangekondigd
die de orde in Bombay moeten
herstellen en de economie moeten
stimuleren. Rao, die een bezoek
bracht aan Bombay, heeft veel kri
tiek te verduren, omdat zijn rege
ring niet in staat zou zijn de rellen
tussen moslims en hindoes te be
ëindigen. foto ap ajit kumar
edinburg» Leden van de Schotse vereniging voor het voorkomen van dierenmishandeling zet de eerste schoongemaakte eidereenden uit in wa
ter in het noorden van Schotland. De vogels zijn opgepikt op de Shetland-eilanden, waar ze met olie van de tanker Braer waren besmeurd. Door
vrijwiligers van de vereniging zijn de vogels de afgelopen dagen weer schoongemaakt. foto epa
moskou hans geleunse
correspondent
De Russische president Jeltsin is
bereid de veiligheid van Oekraï
ne te garanderen, ondermeer
tegen een nucleaire aanval
Rusland hoopt op deze wijze de
buurstaat over te halen het
START-1 ontwapeningsakkoord
te ratificeren.
Jeltsin deed zijn aanbod giste
ren in Moskou tijdens een oni
moeting met zijn Oekraïnse col
lega Kravtsjoek. Volgens
Kravtsjoek zal zijn parlement
aan deze 'veiligheidsgarantie'
voldoende waarde hechten om
te bevestigen dat Oekraïne een
kemwapenvrije staat wordt. Hij
ging echter niet zover om te
voorspellen dat het parlement
binnenkort zal overgaan tot ra
tificatie.
Het dwarsliggen van het Oek
raïnse parlement verhindert dat
een begin kan worden gemaakt
met de ratificatie van het twee
de START-akkoord, dat begin
deze maand in Moskou door
Jeltsin en Bush werd getckgjjd^
Daarin is vastgelegd dat binnen"
tien jaar 17.000 strategische
kernwapens worden
tefii
VS willen vertrek vluchtelingen te verhinderen
Schepen en vliegtuigen van
de Amerikaanse kustwacht
en marine zijn gisteren be
gonnen met een zeeblok
kade van Haïti. Daarmee
wil Washington een 'exo
dus' van Haïtiaanse vluch
telingen naar Florida voor
komen. Duizenden Haïtia-
nen bereiden zich voor om
met vaak wankele bootjes
hun land te ontvluchten.
washington hans de bruun
correspondent
President Bush heeft opdracht
gegeven tot de actie in overleg
met zijn opvolger Bill Clinton.
Die riep donderdag de Haïtia-
nen op om hun land niet te ont
vluchten. De VS vrezen dat
100.000 tot 200.000 Haïtinanen
weg willen. Honderden bootjes
zijn in aanbouw en langs de
kust liggen volgens de kust
wacht minstens 1400 vlotten en
bootjes klaar voor de vlucht van
600 kilometer naar Florida.
Haïti is een militaire dicta
tuur, nadat de eerste democra
tisch gekozen president Jean-
Bertrand Aristide in september
1991 bij een staatsgreep werd
afgezet. Tienduizenden Haïtia-
nen zijn naar de VS gevlucht,
maar president Bush besloot
vorig jaar om alle bootvluchte
lingen te weren en terug te stu
ren. Clinton heeft dat tijdens de
verkiezingscampagne herhaal
delijk scherp bekritiseerd.
Donderdag kwam hij onver
wacht terug op zijn belofte om
Israël gaat akkoord met een transport van medicijnen en brieven
door het Internationaal Comité van het Rode Kruis (ICRC) aan de
circa 400 Palestijnen die vastzitten in het zuiden van Libanon.
De ballingen zitten morgen een maand in het niemandsland tus
sen de linies van het Israëlische en het Libanese leger in Zuid-Liba
non. Op 17 december werden zij Israël uitgezet nadat islamitische
fundamentalisten van de Hamas-beweging een Israëlische militair
hadden gedood.
Het Israëlische Hooggerechtshof buigt zich morgen over de zaak
van de Palestijnen.
ROME EELCO V
Salvatore 'Toto' Riina, cappo di tutti
cappi, de baas der bazen van de Sicili-
aanse maffia, is gistermorgen in Pa
lermo gearresteerd. Een speciale
brigade van de carabinieri verraste de
62-jarige 'boss', die naar schatting
180 moorden op zijn geweten heeft,
niet ver buiten het centrum van de
stad. Hij was ongewapend en bood
geen verzet Nadat zijn valse papieren
waren gecontroleerd, hield Riina niet
langer de schijn op en complimen
teerde hij de agenten met hun uitzon
derlijke vangst.
Het arrestatie van Riina, wegens zijn
geringe lengte bijgenaamd u Curtu,
heeft in Italië enorme indruk gemaakt.
In het parlement werd gereageerd met
een lange ovatie. Minister Mancino
(binnenlandse zaken) sprak van een
groot succes en een enorme slag voor
de maffia. Hij benadrukte echter dat
,een belangrijke mafioso is gearresteerd
en niet dat de maffia is verslagen. Pre
sident Scalfaro, die als eerste werd ge-
informeerd over de vangst van volksvij
and nummer een, prees de politiekorp-
De commandant van de carabinieri'
Cancellieri wilde gisteren tijdens een
persconferentie niet veel loslaten ove
de operatie. Hij toonde wel een foto
van Riina, waaruit bleek dat de leider
van de Corleonese-clan geen plastische
chirurgie had ondergaan. Riina lijkt
nog het meest op een foto van 23 jaar
geleden. Hij toont geen overeenkomst
met de 'reconstructiefoto' die de Ame
rikaanse FBI met speciale apparatuur
had gemaakt en in elk politiebureau
hangt.
Riina was dus herkenbaar, ongewa
pend, zelfs zonder een escorte en
zoals de laatste generatie spijtoptanten
steeds verteld heeft in Palermo,
waar hij altijd kwartier heeft gehouden.
Hij is getrouwd en zijn vier kinderen
staan ingeschreven bij de burgerlijke
stand onder zijn eigen naam. Dit alles
zet natuurlijk vraagtekens bij de
zoeklust tot nu toe van de Italiaanse
autoriteiten.
Giuseppe Ayala, kamerlid voor de re
publikeinse partij, maar in de jaren '80
openbaar aanklager tijdens de zoge
naamde maxi-processen en een vriend
van de vermoorde rechters Falcone en
Borsellino, zei gisteren: „Natuurlijk
hebben we te maken met een groot
succes van de staat, maar er blijft veel
bitterheid. Riina heeft 23 jaar onge
stoord in Palermo carrière kunnen ma
ken en een onvoorstelbare hoeveelheid
moorden kunnen plegen. Het is te ho
pen dat hij zal praten. De eerste vraag
die ik hem zou stellen is: met welke po
liticus heeft u de afgelopen jaren het
meeste contact gehad"?
De carrière van Riina binnen de maffia
is even 'glorieus' als bloedig. Hij trad in
de voetsporen van de in 1974 gearres
teerde Luciano Liggio, de wreedste
baas die de maffia tot dan toe had ge
kend en net als Riina afkomstig uit het
dorpje Corleone. Riina stoomde in de
jaren '70 op naar het leiderschap van
de Corleonese-clan en wist na de zoge
naamde tweede maffiaoorlog, die ein
digde in 1982 met een balans van 1000'
doden, de absolute heerschappij te
vestigen over alle andere maffiafami
lies. Die heerschappij duurt tot op de
dag van vandaag voort en dit vormt
weer een reden voor veel ontevreden
mafiosi om met de justitie samen te
werken.
'Het beest' Riina was de leider van een
'moderne' maffia, die het jachtgeweer
met de afgezaagde loop had verruild
voor automatische vuurwapens en dy
namiet, tegenstanders liet oplossen in
zuur, rechters, politici en politiecom
missarissen uit de weg ruimde en mil
jarden verdiende met de drugs- en wa
penhandel en de aanbesteding van
openbare werken. De basis van het im
perium van de Corleonesi was de ter
reur. „Ze winnen om de eenvoudige
reden dat ze het wreedst zijn", zei To-
masso Buscetto, tegenstander van Ri
ina en de eerste grote 'pentito'
(spijtoptant) uit de geschiedenis van
Cosa Nostra, tegen rechter Falcone.
Falcone ondervond dat vorig jaar zelf
toen hij met zijn escorte werd opgebla
zen. Een maand later viel zijn voorma
lige collega Borsellino hetzelfde lot ten
deel. Toto Riina was begonnen met
een groot wanhoopsoffensief, zo heette
het. De politieke bescherming was na
de val van de Berlijnse Muur en het als
gevolg daarvan op drift raken van het
Italiaanse politieke systeem, niet meer
gegarandeerd.
De moord op Salvo Lima, vertrouwens
man van ex-premier Andreotti op Sici
lië, was waarschijnlijk het antwoord
van Riina op de ontrouw van Rome,
waar bovendien voor de maffia zeer
schadelijke anti-maffiawetten werden
aangenomen en het Hof van Cassatie
zich niet meer zo maffiavriendelijk
toonde. Riina zou, zo was de verwach
ting, doorgaan met aanslagen, nieuwe
allianties zoeken en uiteindelijk zijn
laatste troef, het Siciliaanse seperatis-
me, uitspelen.
Het onvoorstelbare is echter gebeurd:
Toto Riina zit in Palermo opgesloten.
Italië vraagt zich collectief af wat er
binnen Cosa Nostra is gebeurd en wat
er in de toekomst zal gebeuren. Is Ri
ina het slachtoffer geworden van de ve
le spijtoptanten en het offenief van de
staat of heeft hij een interne strijd ver
loren en is hij 'uitgeleverd' door fami
lies die onderling nieuwe allianties zijn
Deze foto van de gearresteerde maffia
baas Salvatore Riina gaf de Italiaanse po
litie gisteren vrij. foto af
aangegaan? Dat de maffia met de ar
restatie van Riina niet is verslagen,
staat voor iedereen echter als een paal
boven water.
brussel» ips
alle Haïtiaanse vluchtelingen na
zijn beëdiging op 20 januari tot
de VS toe te laten en asiel te
verlenen. Hij zei geen massale
uittocht te willen met het risico
van talloze doden vlak voor de
Amerikaanse kust.
Ook president Aristide riep
zijn landgenoten op te blijven
en binnenslands aan de terug
keer van de democratie te wer
ken. Een VN-afgezant onder
handelt met de militaire macht
hebbers van Haïti over de terug
keer van Artistide. Deze zou
zich al bereid hebben verklaard
een politicus van de oppositie
tot premier te benoemen.
Met 22 schepen en een tiental
vliegtuigen patrouilleren de
Amerikaanse marine en kust
wacht nu in de zeestraat tussen
het eiland Hispaniola, waarvan
Haïti de helft uitmaakt (de an
dere helft is de Dominicaanse
Republiek), Cuba en de Baha
mas. Volgens Washington is
geen Sprake van een echte blok
kade. Het normale scheepvaart
verkeer wordt niets in de weg
Femidom, hetv
doom dat deze maand op de
Nederlandse markt is gelan
ceerd, kan een belangrijk wapen
worden in de strijd tegen AIDS.
Het condoom is nu alleen nog
maar verkrijgbaar in Zwitser
land, Oostenrijk, Groot-Brittan-
nie en Nederland, maar volgens
deskundigen kan het vooral in
ontwikkelingslanden, die te
kampen hebben met AIDS-epi-
demieën, een cruciale rol gaan
vervullen in de AIDS-preventie.
In landen als Thailand, waar
AIDS razendsnel om zich heen
grijpt, wordt vooral gekeken
naar de mogelijkheden om met
Femidom seksueel overdraag
bare aandoeningen te bestrij
den. Het voorkomen van zwan
gerschap door gebruik van het
vrouwencondoom is daar
slechts van ondergeschikt be-
De Thaise minister van gezond
heid en de Wereldgezondheids
organisatie (WHO) hebben een
onderzoek gedaan onder men
sen die werkzaam zijn in de
Thaise sex-industrie. Uit dit on
derzoek blijkt dat rond de 70
procent van de Thaise prostitu
ees besmet is met het HlV-vi-
rus, de veroorzaker van AIDS.
De onderzoekers willen vrou
welijke prostituees de mogelijk
heid geven om Femidom te ge
bruiken als klanten weigeren
zelf een condoom te gebruiken.
Als de respons positief is, zal de
Thaise minister van gezondheid
toestemming geven om het
vrouwencondoom te importe
ren en te produceren. Tegelij
kertijd zal worden geprobeerd
om de wijdverbreide gedwon
gen prostitutie en kinderprosti
tutie aan banden te leggen.
Volgens Wolfran Brunger, de
projectmanager van de AIDS-
Taaikgroep (ATF) van de Eu-
Miljoenen met HIV
genèveap
De Wereldgezondheidsorga
nisatie (WHO) van de Vere
nigde Naties heeft gisteren x
bekend gemaakt dat het
aantal officiële gevallen van
AIDS eind vorig jaar wereld
wijd gestegen was tot rfieer,
dan 600.000. Het werketijke
aantal gevallen ligt dichter
in de buurt van de 2,5 mil
joen. Volgens de WHO zijn
over de hele wereld ojnge-
veer 13 miljoen mensen bfiL.
smet met HIV, het virus (Ttn
AIDS veroorzaakt. Het alge-..
lopen halfjaar raakten
miljoen mensen besmet.
ropese Gemeenschap, is AIDS
in Thailand en in Afrika bene
den de Sahara een 'hetero
seksueel' probleem. Meer dan
75 procent van de nieuwe be-
smettingsgevallen betreft
heteroseksuelen. Daarom is hel
zaak om de vrouwelijke prosti l
tuees te bereiken en de aan
dacht niet langer enkel te rich
ten op homoseksuele groep?
ringen en drugsgebruikers, al
dus Brunger. In Afrika zijn 6,5
miljoen mensen 1 op de 40.vol
wassenen) drager van het IfIV
Volgens studies van een van-de
grootste gezinsplanningsklinie
ken ter wereld, het in Londep
gevestigde Margaret Pyke.Cen
trum „komen organismen die
ziektes zoals AI DS veroorzaken
niet door het plastic membraan
waarvan Femidom is gemaakt
Er is volgens de Londense kli -
niek echter nog veel meer on
derzoek nodig om te bepalen ol
Femidom echt een effectief
middel kan zijn in de strijd te
gen AIDS.
kopenhagen
De donderdag afgetreden
Deense premier Poul Schlüter
heeft het spits mogen afbijten
maar iemand anders zal de top
voorzitten waarmee in juni in
Kopenhagen het Deense EG-
voorzitterschap zal worden af
gesloten. Die eer gaat vermoe
delijk naar de sociaal-demo
craat Poul Nyrup Rasmussen,
die gisteren de meerderheid in
de Folketing (het Deense parle
ment)-achter zich kreeg voor
geringscoalitie.
Schlüter diende gisteren zijn
ontslag in, en daarmee dat van
zijn uit twee partijen bestaande
minderheidscoalitie. Een rap
port, getiteld Tamilsagen (Ta-
milzaak) waarin staat dat hij het
parlement in 1989 heeft misleid,
deed hem de das om.
De 49-jarige Rasmussen, die
economie en politicologie stu
deerde, heeft een „zeer saaie"
reputatie maar geldt als een ge
boren „coaliticus". Daarmee is
hij geschapen voor de Deense
consensuspolitick. De enige
vraag is eigenlijk alleen nog of
de Radicale Liberalen in zo'ir
sociaal-democratische regering
stappen of alleen een soort ge
doogsteun geven. De partijtop
praat daar morgen over.
De sociaal-democraten (SD>
hebben de steun van andere
partijtjes nodig. Zij bezetten 69
van de 179 zetels in de Polke
ting. Verkiezingen worden vrij
wel uitgesloten. De meeste par
tijen vrezen stemmenverlies.
De verwachte wisseling van
de wacht zal voor het Deenso
EG-voorzittcrschap weinig ge
volgen hebben, is in Kopenha
gen het idee. Vooral omdat
Schlüter als premier van een
minderheidscoalitie zijn Euro
pa-politiek nauw afstemde meC
de oppositie in de EG-markt»
commissie van de Folketing»
Een SD-regering vergroot wej
de kans op een Deens „ja" in
het tweede referendum dat irj
april of mei over het voor herj
aangepaste Verdrag van Maas;
tricht wordt gehouden. Vorirf
jaar juni stemden de meestci
SD-aanhangers verrassend le
gen Maastric ht. Volgens p«Rn-
gen zullen de meeste Denenmj
ja zeggen.