John Jansen kan
het waterpoloën
missen
Laatste exponent DDR-school
Sport
ZATERDAG 16 JANUAR11993
ROB ONDERWATER CERT JAN ONVIEE
Een meisje van veertien
geldt in de zwemsport
vaak als een volwassene.
De Duitse Franziska van
Almsick is gezien haar
reeks wereldrecords van
de afgelopen maanden al
uitgegroeid tot een we
reldtopper. Bovendien
ontpopt de Berlijnse na
zaat van een Nederlandse
grootvader zich ook bui
ten het zwembad als een
persoonlijkheid-in-wor-
ding.
Terwijl haar klasgenoten blok
ken op het gymnasium in Ber
lijn, poseert zij in badmode op
het strand van Florida om voor
haar hoofdsponsor geld te ver
dienen. De 14-jarige scholiere
Franziska van Almsick was al
een supertalent en groeit uit tot
mediaster. Vorige week gaf het
meisje dat een Nederlandse
grootvader heeft haar concur
renten een zwemlesje door drie
wereldrecords te verbeteren.
Voor de Duitsers extra reden
hun 'Franzi' te omarmen. Fran
ziska vermijdt de knuffels het
liefst. De drie wereldrecords op
de 25 meterbanen in Sjanghai
en Peking betekenen haar defi
nitieve doorbraak. In Barcelona
behaalde ze weliswaar twee zil
veren en twee bronzen medail
les, maar werd uit de schijnwer
pers gehouden door Kristina
Egerszegi uit Hongarije.
Door de prestaties in China is
er niets en niemand meer waar
achter zij zich nog kan ver
schuilen. Het meisje wordt snel
een vrouw. Zij voelt zich geen
14 meer. Volgens sportpsycho-
loog Kuhl uit Bochum is dat
maar goed ook. „Ze is op
weg een persoonlijkheid
te worden. Franziska wil
niet het vriendinnetje
van iedereen zijn en is
zich bewust van haar ver
antwoordelijkheden.
Franziska van Almsick is
geen eendagsvlieg."
Na haar olympische
optreden werd ze in
Duitsland als de grote
belofte voor de toekomst
gezien nadat Michael
Gross zich uit de zwem
sport had teruggetrok
ken. Ze bleek bovendien
zo fotogeniek dat haar markt
waarde opliep tot 600.000 Mark,
bijna 700.000 gulden, per jaar.
Sinds kort is Franziska in het
bezit van een geheim telefoon
nummer, schittert ze in het
Duitse tv-programma Wedden
Dat en prijkt ze op de voorplaat
van menig tijdschrift. Zelf moet
ze nog erg wennen aan alle pu
bliciteit. „Onlangs schreeuwde
een onbekende over de straat:
Franzi, ik houd van je. Op dat
moment zou ik het liefst door
de grond zakken."
In Duitsland wordt Franziska
bestempeld als „Het Wonder
kind". De Berlijnse is de
eerste dat te relativeren.
„Ik train intensief, mijn
succes is gewoon keihard
werk. Wat daaraan won
derbaarlijk is, heeft nog
nooit iemand mij kunnen
vertellen."
Franziska is de laatste ex
ponent van de DDR-
school en traint elf keer
per week met haar per
soonlijke trainer Dieter
Lindemann. Hem werd
twee weken voor Barcelo
na de wacht aangezegd
door de veranderende ver
houdingen in Duitsland. Door
de goede prestaties van Van
Almsick in Barcelona mocht hij
toch op de oude voet doorgaan.
Zijn beslissing Van Almsick half
december enige weken rust te
geven, wordt gezien als een ver
klaring voor de goede prestaties
van zijn pupil.
De Berlijnse werd twee maan
den geleden wereldrecordhoud
ster op de 50 meter vrije slag.
Verder behaalde ze vorig jaar
drie keer goud op de Europese
sprintkampioenschappen en
won ze het Duitse verenigings
kampioenschap met SC Berlin.
Door de drie wereldrecords in
China bezit Van Almsick nu alle
korte-baanrecords op de vrije
slag-sprint. „Ik had niet gere
kend op records in China"„7.ei
Van Almsick bij terugkomst in
Duitsland. Ook haar trainer Lin
demann was verbaasd over de
prestaties. Het eerstvolgende
doel voor Van Almsick is de Eu
ropese titelstrijd te Sheffield in
augustus.
Ondanks alle successen gaat
de school bij Franziska nog
steeds voor. Ze wil graag dieren
arts worden. Ook op school be
hoort ze tot de beteren. Toen ze
op haar eerste schooldag na de
Olymische Spelen een proef
werk Russisch kreeg, maakte ze
geen enkele fout. Haar cijfers
liggen geregeld tussen de acht
en de tien. Ook probeert ze zo
veel mogelijk tijd vrij te maken
voor haar tweede grote sportie
ve hobby, paardrijden.
Franziska zoekt nog naar
evenwicht tussen het naïeve
meisje en de zelfbewuste ster.
Na Barcelona ontving ze 25.000
kaarten met het verzoek om een
handtekening. Zelf vroeg ze na
een televisie-uitzending een
krabbel van Franz Beckenbauer.
Drie jaar geleden vertrok
John Jansen van AZC naar
het toen furore makende
Polar Bears. Ijskoud om
daar een stevige voet on
der zijn interlandloop
baan als waterpoloër te
houden. De Oranje-aan
voerder keerde dit seizoen
op zijn schreden terug. Na
de Olympische Spelen in
Barcelona ('Dat was mijn
hoofddoel') meldde de in
middels 29-jarige Hazers-
woudenaar zich weer in
Alphen.
Ruim tien jaar geleden werd
John Jansen door coach George
Geurtsen naar de AJphense po
loclub AZC geloodst. Momen
teel vormt de aanvalsleider een
van de spillen waar het sterk
verjongde AZC verrassend goed
om draait. Morgen volgt in
competitieverband het weer
zien met de Edese 'beren'.
Jansen is bezig met het af
bouwen van zijn carrière, waar
in hij met (vooral) AZC en Polar
Bears op nationaal niveau suc
cessen boekte. Op internatio
naal gebied kwam hij niet echt
aan zijn trekken, al heeft Bar
celona een 'fantastische' indruk
op hem gemaakt. „Met de wa-
terpoloploeg waren we toch een
van de drie teamsporten die
daar terecht kwamen. Onze ne
gende plaats is wellicht te hega-
tief bekeken. Zeker wanneer je
in aanmerking neemt dat we al
lemaal naast onze sport een
werkkring hadden. We misten
ook wel de topvorm. Maar je
bent uiteind.elijk toch negende
van de wereld."
Erelijst
Op grote internationale toer
nooien schoot Nederland de
laatste jaren evenwel aanzien
lijk te kort. Hoewel Jansen zegt
dat Oranje 'nu weer op de weg
terug is', is het zeer twijfelachtig
Met AZC Alphen morgen tegen zijn oude club
of hij zelf nog buiten de lands
grens iets extra's aan zijn erelijst
kan toevoegen. „Voor mij is het
niet haalbaar om op de volgen
de Olympische Spelen te gok
ken", weet Jansen zekeV. De for
ward heeft dan ook besloten om
zijn activiteiten voor het natio
nale zevental op een lager pitje
te zetten. „Ik zal het komend
jaar zeker niet volledig mee
draaien met het Nederlands
team. Maar ik wil er ook nog
niet uitstappen. Want als ik
straks van gedachten verander
en mijn werk, dat prioriteit
nummer één heeft, laat het toe
is het moeilijk om nog terug
te komen. Ik moet het er nog
met Ivo Trumbic (de bonds
coach, red.) over hebben. Ik wil
namelijk wel eens op vakantie.
En nu ben ik 45 werkdagen
weggeweest. Ik acht dat niet
langer verantwoord ten opzich
te van mijn werkgever."
Wanneer Trumbic zich niet
aan de wensen van Jansen con
formeert en dat lijkt heel
aannemelijk is het dus ge
daan mpt de internationale po
lo-arbeid van de Zuidhollander,
die in Brabant opgroeide en bij
Njord Veldhoven zijn eerste bal
contact had. De speler in kwes
tie maakt zich daar niet druk
om. „Zelfs als Ivo zegt dat ik
nog mee kan doen, moet ik nog
eerst kijken of het in verband
met mijn werk wel kan. Mocht
ik geen kans meer krijgen, dan
zal ik er ook niet wakker van lig
gen. Ik heb een leuke tijd gehad,
wil nog niet stoppen, maar je
kunt niet alles tegelijk doen."
Speels
Ondertussen vermaakt Jansen
zich kostelijk met het 'nieuwe
en speelse' AZC, dat vriend en
vijand verbaast met een hoge
klassering in de nationale com
petitie. Zelf toont de Rijndijker
zich ook aangenaam verrast.
„Toen ik terug wilde naar AZC
schrok ik er van hoeveel spelers
er wel niet weggingen. Eén ding
wilde ik perse niet: spelen bij
een degradant. Maar de kern
bleef en er was een redelijke
jeugd, die ik overigens niet ken
de, in aantocht. Moest ik toch
over nadenken en ik heb dan
ook heel laat (augustus, red.)
mijn overschrijving aange
vraagd. Andere clubs^Nee, AZC
was nog steeds mijn duppie.
Beter georganiseerd ook dan
bijvoorbeeld De Zijl/LGB, Waar
ik bovendien de mentaliteit veel
minder vind."
Jansen schatte de mogelijkhe
den van AZC op korte termijn
nog niet hoog in toen hij zijn ja
woord gaf. „Ik voel me nu weer
heel goed in Alphen, beter dan
ik verwacht had. Voor mij was
een terugkeer evenwel meer
een noodzaak, dan dat ik er om
zat te springen. Polar Bears was
een hele leuke club, waar ik het
perfect naar mijn zin had. Maar
het reizen op en neer naar Ede
was naast mijn dagtaak niet
meer vol te houden. Maar in
Alphen klikt het. Er liggen de
juiste spelers in het water en de
trainer en instelling is goed. Wat
dat betreft is de ploeg voor mij
onherkenbaar. Er wordt mo
menteel hard gewerkt en het is
een uitgebalanceerd team. De
resultaten zijn er naar."
LZ
De Alphense ploeg heeft in de
eerste competitiehelft slechts
één punt moeten toegeven aan
de koplopers Polar Bears en
AZPC, waarbij moet aangete
kend worden dat een 'misser'
tegen LZ '86 zelfs de wintertitel
heeft gekost. Toch laat Jansen
zich het hoofd niet op hol bren
gen als het om het vervolg van
de puntenronde gaat. „Het zou
me verbazen als we na de win
terstop dezelfde resultaten zou
den boeken. Alles zat tot nu toe
mee, zelfs voor het publiek leeft
het polo in Alphen weer. Maar
tegenstanders weten nu hoe de
zaken er hier voorstaan en bo
vendien moeten we in geestelijk
opzicht met deze weelde weten
om te gaan. We hebben echter
in korte tijd bewezen iets te
kunnen. Naar mijn mening
heeft AZC ook zeker een ploeg
voor de toekomst. Je mag toch
verwachten dat deze groep bij
elkaar blijft en dan zal AZC over
twee jaar zeker meedoen om
het landskampioenschap.
■vt,
,«A.
John Jansen wordt in de rug gedekt door twee man. De Oranje-aanvoerder heeft het bij AZC prima naar zijn z
FOTO BEN DE BRUYN
ACHTERGROND
LEIDEN AD VAN KAAM
De gekte waar wij Europeanen niets van begrijpen
Tickets voor de Super Bowl zijn slechts
weggelegd voor bevoorrechten, zo'n 70.000
in getal. Op de zwarte markt doen kaartjes
voor het stadion duizenden dollars per stuk.
De andere 200 miljoen liefhebbers moeten
het maar doen met de tv, die natuurlijk wel
van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat met
voor- en nabeschouwingen komt. Tijdens
prime-time, de wedstrijd zelf dus, tplt de
auto- of bierfabrikant die bij de onderbre
kingen zijn produkt wil aanprijzen, 300.000
dollar PER SECONDE neer. Ze staan er voor
in de rij dus ook dat record zal dit jaar wel
weer worden gebroken.
Wij Europeanen begrijpen maar weinig
van de hype waarmee ze daar aan de over
kant van de grote plas hun grote jsporteve-
nenementen de World Series honkbal,
de Final Four basketbal en de Super Bowl
omgeven. Natuurlijk, ook naar een EK-fi-
nale of de eindstrijd van de Europa Cup kij
ken intussen honderden miljoenen men
sen, maar die gekte daaromheen, nee, die
kennen wij hier toch niet. De chauvinisti
sche uitingen daargelaten dan als Denen of
Hollanders een keertje de Cup winnen.
Hoe het nu precies komt dat 'heel' Ame
rika plat gaat voor de Super Bowl of de
World Series, daar zijn de geleerden het niet
helemaal over eens. Traditie is onmisken
baar een factor van betekenis. Zowel het
American Football als het baseball kent een
historie die ruim teruggrijpt naar de vorige
eeuw, maar dat geldt hier natuurlijk ook
voor sporten als voetbal en schaatsen.
Trouwens, met het noemen van die laatste
sport valt een aardig bruggetje te slaan.
Want als het hier in Holland vriest, stro
men sloten en plassen over van de mensen.
Jong en oud doet mee aan de ijspret en
mocht zich per ongeluk een Elfstedentocht
aandienen dan breekt er een gekte los die
op menig buitenlandse waarnemer de in
druk maakt, dat het de normaal toch als
nuchter bekend staande Hollander volledig
in de kop is geslagen. Maar schaatsen, tja,
dat is er door de tijd nu eenmaal bij ons
volkje ingeslepen tot op het bot.
En dat nu, zo gaat de vergelijking op,
geldt in de Verenigde Staten voor het Ame
rican football en het baseball net zo. Die
sporten hebben door de jaren heen diep
wortel geschoten in heel het maatschappe
lijk gebeuren. Wortels die veel verder reiken
dan naar de echte sportfan alleen. Zelfs het
taalgebruik van de Amerikaan is doorspekt
met termen die zijn ontleend aan deze
sporten, in het bijzonder aan het baseball.
Het hoort bij de manier van leven, A way of
life, zoals ze het daar zeggen.
Dat -leven' begint al vroeg. Op de lagere
school, op high-school en later op college
speelt sport en de beleving daaromheen
een veel grotere rol dan hier (tenzij er weer
wordt geschaatst natuurlijkl.'Daar beoefen
je de sport of doe je mee in het randgebeu-
ren. Bij de cheergirls, de muziekband of
binnen de organisatie. En uiteraard ben je
toeschouwer. Zeker wanneer de eer van de
school op het spel staat tegen de rivalise
rende school van de andere kant van de
stad.
Of stad tegen stad, zoals in het profge-
beuren. Zonder dat dat meteen uit de hand
loopt daar, want dat soort vandalisme ken
nen ze alleen uit de krant, daar waar het
Engelse, Duitse, Italiaanse of Hollandse
hooligans betreft. Sport in Amerika en
ook dat zal wel van doen hebben met die
nauwe maatschappelijke banden is nog
wat het hoort te zijn. Puur entertainment
dus. F.en 'daggie uit' voor het hele gezin.
Iets om je mee te vermaken, om je blij te
maken ook.
Maar tegelijkertijd is sport in de States
'Bigbusiness', want er gaan intussen miljar
den dollars per jaar om in wat wel wordt ge
kenschetst als de best lopende industrie van
dit industrieland bij uitstek. Met de televisie
als de grote katalysator in dit geheel. Door
de slag om de zendtijd wordt de prijs tot
soms exorbitante hoogte opgeschroefd. Dit
overigens wel tot meerdere eer en glorie
Over veertien dagen staat heel Amerika
weer op zijn kop als editie zevenentwin
tig van de Super Bowl op het program
ma staat. Clichés worden van stof ont
daan, superlatieven met bakken tegelijk
uit de kast getrokken en vele records on
getwijfeld gebroken wanneer de twee
beste profteams van het American foot
ball voor de grote finale van het seizoen
aantreden. Zelfs veldslagen zetten ze
daarvoor op een laag pitje, zoals dat
twee jaar geleden nog gebeurde met de
Golfoorlog.
van de atleet. Want die vaart er wel bij.
Het gemiddelde salaris in de NBA (Natio
nal Basketbal Association) ligt boven het
miljoen dollar, het minimumloon in de Ma
jor League honkbal is vastgesteld op 135.000
dollar. Een top-quarterback als Jim Kelly
van de Buffalo Bills is goed voor 20 miljoen
dollar in vijfjaar en wekelijks nog worden er
scheppen bovenop gedaan en weer records
verbeterd Natuurlijk, de spoeling'is dun.
want het gezelschap profs is zeer select.
Slechts enkele honderden, meest van de
universiteiten afkomstige, atleten bereiken
daadwerkelijk het 'walhalla'. De rest mag
daar alleen van dromen. Maar ben je daar,
zo geldt inmiddels een ijzeren wet, dan ben
je ook binnen. Zoals bijvoorbeeld de Neder
landse basketballer Rik Smits (2.24 meter)
die bij de Indiana Pacers jaarlijks drie mil
joen dollar incasseert.
Helaas is hel niet allemaal rozegeur en
maneschijn. Want als het om dit type be
dragen gaat, zijn degenen die deze sommen
moeten formeren evenmin kinderachtig als
het gaal om de andere kant van de medaille
tegen het licht te houden. Nog geen ander
halve maand was de met veel tam tam bin
nengehaalde JerryTarkanian basketbal-
coach van de San Antonio Spurs of hij
stond al weer op de keien. Dezelfde avond
zat zijn vervanger op de nog waime bank.
Veel scrupules hebben ze er niet. Niemand
Want ook dat hoort er bij.
Enfin, dat weet nu ook Mike Ditka. Die is
(pardon, was) coach van de roemruchte
Chicago Bears. Elf jaar stond de bikkelharde
oud-prof aan het roer van een van de meest
succesvolle American football-organisaties
aller tijden. Zes divisietitels, een zege in de
Super Bowl van 1986, tweemaal coach van
hel jaar en een record van 106 overwinnin
gen tegen 62 nederlagen stonden er op zijn
conto. Maar 1992 was even niet zo'n goed
jaar. En vorige week mocht Ditka, snotte
rend als een kind, zijn eigen ontslag wereld
kundig maken. Hij deed dat 'met dank aan
de burgers van Chicago. Die hem door de
jaren heen zo goed hadden gesteund'.
Maar die Mike Ditka zal over veertien da
gen, wanneer Super Bowl Sunday daar is,
gewoon zijn vergeten. Dan zijn er weer
nieuwe helden om toe te juichen.
4b. b
Van American football begrijpt de gemiddelde Nederlanders weinig; van de toestanden die zich
rond de Super Bowl afspoelen helemaal niets. foto afp/eugeni garcia
