Slechts helft raketten vernietigd
Bombardementen
isoleren Kuwayt
Somali's bereiken toch
akkoord over conferentie
Buitenland
Margot en Erich weer samen
Opnieuw Deense crisis
bij EG-voorzitterschap
Onverstoorbaar optimisme hield Schlüter aan de macht
Meer dan 50
doden bij
scheepsramp
VRIJDAG 15 JANUAR11993
Bloeddonoren gratis naar Dracula
amiens De eigenaar van twee filmtheaters in het Franse Amiens
geeft aan geregistreerde bloeddonoren vrijkaartjes voor Francis
Ford Coppola's film Dracula, De film ging in Amiens woensdag
in première en de twee bioscopen trokken zo'n duizend man
publiek. Ongeveer een op de tien bezoekers kwam binnen met
een donorkaart. De eigenaar, Jean-Pierre Houbart, zei de regio
nale bloedbank te hebben uitgenodigd om voor de bioscopen
nieuwe donors te werven. De bloedbank voelde volgens hem in
principe wel voor het voorstel, maar wachtte liever een andere
film af.
Langste houten brug Europa kapot
Warschau De langste houten brug van Europa, een overspan
ning van 1.280 meter in de Poolse stad Wyszogrod, heeft het na
zestig jaar dienst begeven. Een van de pijlers van de brug brak
onder het gewicht van kruiend ijs in de Vistula-rivier. Volgens de
autoriteiten is de constructie door ouderdom ten prooi gevallen
aan de natuur.
Nintendo waarschuwt epileptische spelers
Tokyo» Nintendo, 's werelds grootste producent van spelcom
puters, gaat epileptische spelers van computerspelletjes „zo
spoedig mogelijk" waarschuwen dat ze tijdens het spelen een
toeval kunnen laijgen. Artsen hebben gezegd dat de landurige
blpotstelling aan flikkerende schermen en de snel bewegende fi
guurtjes, alsmede de snelle oogbewegingen die bij het spelen
van computerspelletjes worden gemaakt bij epileptici toevallen
kunnen opwekken.
'Anti-homowet' tijdelijk opgeschort
denver Rechter Bayless van de districtsrechtbank in Denver
heeft gisteren tijdelijk een wet opgeschort die in de staat Colora
do bescherming van homoseksuelen tegen discriminatie ver
biedt. De wet had afgelopen nacht van kracht moeten worden.
Bayless maakt vanmiddag bekend of hij de opschorting ver
lengd.
IJsland stemt in met EER
Reykjavik» Het parlement van IJsland is na bijna een maand ver
gaderen mete en krappe meerderheid akkoord gegaan met het
lidmaatschap van de Europese Economische Ruimte (EER). Het
debat over de economische unie tussen EG en de landen van de
Europese Vrijhandels Associatie (EVA) nam 102 uur in beslag.
Het IJslandse parlement, de Althing, kent geen beperking van de
spreektijd. Tegenstanders van het verdrag, dat op 1 januari van
kracht had moeten worden, konden zodoende de stemming op
houden. Het voorstel werd uiteindelijk aangenomen met 33
stemmen voor, 23 tegen en 7 onthoudingen. De EER is alleen
door EVA-lidstaat Zwitserland verworpen.
Weizman presidentskandidaat Israël
telaviv» Een grote meerderheid van het Centraal Comité van
Arbeid heeft gisteren de vroegere minister van defensie en oud
opperbevelhebber van de luchtmacht Ezer Weizman (68) naar
voren geschoven als kandidaat voor het Israëlische president
schap. Op 24 maart moet de Knesset, het parlement, een nieuw
staatshoofd kiezen. De huidige president Chaim Herzog kan na
twee ambtstermijnen van vijfjaar niet meer worden herkozen.
Doden na vulkaanuitbarsting
bogota Zes personen zijn omgekomen, zes gewond geraakt en
vier worden er vermist na de uitbarsting van de vulkaan Galeras
in het zuidwesten van Colombia. Onder de vier vermisten zijn
twee vulkaandeskundigen. Het dodental kan nog aanzienlijk stij
gen, omdat zich buitenlandse wetenschapsmensen hebben aan
gesloten bij de vulkanologen. Sommigen van hen zijn in de kra
ter gevallen.
Nigeria: 191 presidentskandidaten
lagos» Tot nu toe hebben zich 191 kandidaten gemeld, onder
wie vier vrouwen, voor de in juni te houden Nigeriaanse presi
dentsverkiezingen. Sinds de inschrijving maandag begon, heb
ben veel prominente Nigerianen zich aangemeld. De opmerke
lijkste kandidaten zijn de 52-jarige ex-president Yakubu Gowon
en de voormalige legerkolonel Odumegwu Ojukwu, die de af
scheidingsoorlog van Biafra leidde.
Indiase leger laat vrouwen toe
madras Het eeuwenoude monopolie van mannen in het leger
van India is doorbroken met de toelating van 25 vrouwen tot de
officiersopleiding. Ze ondergaan precies dezelfde mentale en fy
sieke training als hun mannelijke collega's. De vrouwelijke offi
ciers zullen vooral gaan werken in de dienstverlenende sectoren
van het leger waar een tekort bestaat aan geschoold personeel.
Zwitser in Somalia gedood door rovers
muqdishqIn de Somalische stad Bardera is gisteren de Zwit
serse Rode-Kruismedewerker Kurt Lustenberger bij een roof
overval op zijn missie door Somalische rovers doodgeschoten
met een kogel door zijn hoofd. De bedoeling van de overvallers
was geld te stelen van de delegatie..
Jeltsin dreigt Letland
moskou De Russische president Jeltsin heeft gedreigd met
stappen tegen de Baltische republiek Leüand, die zich volgens
hem schuldig maakt aan „massale en openlijke schendingen
van de mensenrechten" tegen de plaatselijke Russische bevol
king. Volgens een woordvoerder van Jeltsin „voert Letland een
staatspolitiek volgens een racistische ideologie."
nairobi frans v
correspondent
Na twee weken
derhandelen hebben vijftien So
malische partijen in Addis Abe
ba vandaag verrassend een
compromis bereikt en besloten
een vredesakkoord te onderte
kenen. Dwarsligger generaal Ai-
deed is er uiteindelijk mee ak
koord gegaan dat over de deel
name aan een nationale verzoe
ningsconferentie later door een
aparte commissie besprekingen
worden gevoerd. Aideed eist
voor zijn groepering een specia
le status op die conferentie.
Het vredesakkoord dat van
daag wordt ondertekend, be
helst naast de organisatie en
agenda van de op 15 me art te
houden verzoeningsconferentie
een wapenstilstand, het ontwa
penen en in kampen onder
brengen van de Somalische
strijders en het uitwisselen van
krijgsgevangenen.
Het is overigens nog maar de
vraag of het akkoord ook zal
worden uitgevoerd. In het na
bije verleden zijn namelijk wel
vaker mooie maar nutteloze af
spraken gemaakt tussen Soma
lische leiders. Een bemiddelaar
in Addis Abeba verklaarde, ge
zien het vaak uitzichtsloze ge
kibbel tijdens de vredesbespre
kingen, dat er weinig reden is
om aan te nemen dat de Soma
lische leiders de wil en invloed
hebben om, eenmaal terug in
Somalia alle mooie afspraken
daadwerkelijk om te zetten in
daden.
Bush: Hoofddoel van de actie in Irak is bereikt
De geallieerde aanval van woensdag op Iraakse luchtafweerraketten en radarinstallaties
is maar een beperkt succes geworden. Slechts vier van de acht doelen zijn vernietigd.
Ook de verdere schade blijkt mee te vallen. Toch is volgens Washington het doel be
reikt omdat de luchtafweerinstallaties in het zuiden van Irak voorlopig onbruikbaar zijn
en president Saddam Hussein „een duidelijke waarschuwing heeft gekregen".
Washington hans de bruunde toestellen op de vlucht sloe-
correspondent gen. Baghdad maakte echter
ook bekend dat het twee eisen
Irak dreigde gisteren met ver- van de Verenigde Naties, die het
gelding en beschoot „twee vij- tot nog toe heeft genegeerd, zal
andelijke vliegtuigen" in het inwilligen. Zo zullen de VN-in-
noorden van het land, waarna specteurs, die de vernietiging
van de Iraakse massavernieti
gingswapens moeten controle
ren, weer met VN-vliegtuigen
naar en boven Irak mogen vlie
gen. Ook zal Irak afzien van ver
dere invallen in Kuwayt, om
daar na de Golfoorlog achterge
bleven Iraakse eigendommen
weg te halen.
President Bush sprak gisteren
van „een groot succes", maar
uit verklaringen van heü minis
terie van defensie blijkt dat veel
bommen hun doel hebben ge
mist. Volgens he* Pentagon is
slechts één raketlanceerinrich-
ting vernietigd, zijn er twee be
schadigd en één, in de buurt
van Basra, is niet eens getroffen.
Ook niet alle radars zijn vernie
tigd.
Bush en zijn adviseurs bena
drukten gisteren echter dat het
hoofddoel van de actie is be
reikt: de luchtafweerraketten
zijn geen gevaar meer voor de
Amerikaanse vliegtuigen die het
vliegverbod boven zuid-Irak
controleren, en Saddam Hus
sein heeft een duidelijke waar
schuwing gekregen dat hij de
resoluties van de VN-Veilig
heidsraad niet kan blijven tar
ten. „Het luchtruim daar is nu
veiliger voor onze piloten, en la
ten we hopen dat Saddam Hus
sein de boodschap heeft begre
pen", zei Bush in een reactie.
Volgens Irak is bij de gealli
eerde actie „slechts oppervlak
kige schade aan materieel toe
gebracht". Baghdad zei in een
verklaring „dat de agressieve ti
rannen minder hebben bereikt
dan waarvan zij in hun zieke
breinen hadden gedroomd".
Volgens Irak zijn bommen neer
gekomen in woonwijken van
Basra en Najaf en zouden ne
gentien soldaten en twee bur
gers zijn omgekomen.
kuwayt-stad robert fisk
the independent
Achter de paleismuren, tussen
de banken, zijn de lanceerin-
richtingen te zien van de Pa-
triotraketten. De Amerikanen
verdedigen hun meest begun
stigde emir en zijn ongelooflijk
rijke volk.
„Er is geen reden voor angst",
aldus prins Saud al-Sabah, de
Kuwaytse minister van informa
tie, gisterochtend. Niet dat ie
mand hier nog denkt dat Sad
dam Hussein opnieuw zou bin
nenvallen. Maar een beetje on
zekerheid heerst hier wel.
„Ik vind die bombardemen
ten best als ze nodig waren",
vertrouwde de Kuwaytse vrouw
me toe terwijl ze mijn faxbericht
via het overbelaste telefoonnet
naar Londen stuurde. „Maar
hadden de Amerikanen niet nog
een keer kunnen waarschuwen?
Was het nodig om weer te bom
barderen met al die vliegtuigen
en zo? Waarom was dat? Waar
om moest dat gebeuren?" Het
was een goede vraag, een vraag
die zelfs prins Saud al-Sabah
niet kon beantwoorden. Hij her
haalde het standpunt van Ame
rika dat de aanvallen „beperkt"
waren. Saddam heeft geen kre
diet meer, hij moet gehoorza
men aan de resoluties van de
Veiligheidsraad van de Verenig
de Naties. „Ik denk dat in de he
le wereld wordt geaccepteerd
wat de geallieerden hebben ge
daan."
Misschien in de hele wereld,
maar zeker niet in de Arabische
wereld. De Saudi's en Kuwayti's
mogen dan hun tevredenheid
hebben geuit met deze extra
opdonder voor Saddam, de
Egyptenaren steunden die niet
president Mubarak betreurde
het gebruik van geweld. De Ara
bische Liga klaagde erover sa
men met Jordanië, dat bezwaar
had tegen de aanvallen. Syrië
hield zich dreigend stil. Net als
Algerije.
De indruk die men gisteren
inderdaad kreeg, was dat de Ku
wayti's eindelijk worden gecon
fronteerd met een soort isolatie.
Zij begrijpen als nooit tevoren
hoe zij moeten vertrouwen op
Amerikaanse bescherming en
beginnen zich de scheiding van
de andere Arabische landen te
realiseren. Wat overblijft is een
kloof, die wordt gevuld met
Amerikaanse beloften.
De Kuwayti's beginnen Sad
dam te begrijpen: dat de crisis
die hij creëert eerder is gericht
op zijn mede-Arabieren dan op
het Westen. Zij hebben de mil
de afkeuring bemerkt van hun
regering voor de Israëlische
weigering om zich te houden
aan de resolutie van de Veilig
heidsraad om de 413 gedepor
teerde Palestij nen naar huis te
laten terugkeren. Daarover ge
vraagd, weigerde prins Saud dat
gisteren zelfs maar te bespre
ken.
In de lounge van het Interna
tional Hotel zat een Kuwayti
van middelbare leeftijd in met
goud afgezette kledij gister-
Een Amerikaanse militair op het vliegdekschip Kitty Hawk heeft zich dik ingepakt tegen de kou in de Arabische golf.
avond naar het televisienieuws
van CNN over de luchtaanval te
kijken en zachtjes te vloeken.
Op de televisie waren de gebrui
kelijke westerse beweringen te
horen over het „straffen" van
Saddam, hem „ervan langs ge
ven" - de oude taal van het ko
lonialisme. De Kuwayti's begin
nen zich te realiseren dat de
Golfoorlog nog niet is afgelo
pen. Het Westen moet snei actie
ondernemen om de islamieten
van Bosnië te redden. Anders
zullen delegaties van de Islami
tische Conferentie zelf militaire
assistentie sturen naar de mos
lims op de Balkan. De Europese
Gemeenschap heeft gisteren
een ultimatum voor zes dagen
naar de Bosnische Serviërs ge
stuurd, maar het geduld van
Arabieren met de gruwelijkhe
den op de Balkan is al lang uit
geput De bloedbaden, marte
lingen en verkrachtingen van
Bosnië zijn veel erger dan wat
de Iraki's in Kuwayt hebben uit
gevoerd, waardoor het kleine
emiraat nog verder geïsoleerd
komt te staan.
Hoe duivels de leider ook is,
kunnen de Arabieren nog veel
Santiago Erich Honecker is gisteren aangekomen in
Chili en vrijwel direct in een ziekenhuis opgenomen
voorde behandeling van de leverkanker, waarvoor
hij In Duitsland werd ontslagen van rechtsvervolgin.
De voormalige DDR-leider werd onder andere ver
welkomd door zijn echtgenote Margot (foto), zijn
dochter en twee kleinzonen. foto ap
BRUSSEL »ALV KNOL
CORRESPONDENT EG
Het is niet de eerste keer dat er
Denemarken een regeringscrisis
is wanneer het land voorzitter is
van de Europese Gemeenschap.
Sterker nog, Denemarken lijkt
er bijna een abonnement op te
hebben. Ook tijdens de vorige
twee keren dat de Denen het
voorzitterschap van de EG be
kleedden, in 1982 en in 1987,
waren er politieke strubbelin
gen.
In principe, meent men in
Brussel, hoeft het aftreden van
premier Poul Schlüter geen in
vloed te hebben op de Europese
prestaties van Kopenhagen. Er
is echter één extra compliceren
de factor en dat is het referen
dum over het Verdrag van
Maastricht. Juist deze week had
de regering in Kopenhagen be
kendgemaakt dat ze rond 27
april dit jaar een tweede poging
wilde wagen om de Denen als
nog tot een 'ja' voor Maastricht
te bewegen.
In diplomatieke kring in Brus
sel gaat men er vooralsnog
vanuit dat het referendum al
leen maar positief kan uitpak
ken voor Europa. Toen de De
nen vorig jaar juni over Maas
tricht beslisten, stemden velen
'nee' uitsluitend uit protest te
gen de regering-Schlüter. Die
had door tien jaar politiek
schipperen veel van haar glans
verloren. Door de relatieve hej-
derheid dié nu Is geschapen,
zullen de Denén zich bij een
tweede gelegenheid minder
door binnenlandse politieke
motieven laten leiden, hoopt
men in Brussel.
kopenhagen-den haag anp
Schlüter noemde gisteren het onder
zoeksrapport naar 'Tamilgate' als reden
voor zijn ontslag, maar bleef erbij dat
hij niets had misdaan. „Na het rapport
gelezen te hebben, heb ik nog steeds
moeite in te zien hoe ik het parlement
heb misleid", zei Schlüter. „Maar dat is
geen goede reden om aan te blijven",
voegde hij er aan toe.
Schlüter gaf in mei 1990 opdracht voor
een onderzoek naar de behandeling
door het ministerie van justitie van aan
vragen tot gezinshereniging van erkende
Tamil-vluchtelingen. Volgens de Deense
wet konden Tamils, eenmaal erkend als
politiek vluchteling, na een formeel ver
zoek familie laten overkomen.
Eind 1987 besloot de toenmalige minis
ter van justitie Erik Ninn-Hansen voorlo
pig geen aanvraag meer in behandeling
te nemen wegens een gebrek aan ambte
naren. Opperrechter Mogens Hornslet,
die het onderzoek leidde, is ervan over
tuigd dat de premier de Folketing, het
Deense parlement, in april 1989 heeft
voorgelogen. Schlüter zei toen dat er in
deze zaak „niets onder het vloerkleed
Hornslet vindt de uitspraak die Schlüter
destijds maakte over „een hoge mate
van openheid" in deze affaire „bijzonder
misleidend". Hij bestempelt die uit
spraak van de premier als duidelijk on
waar. De opperrechter is van mening dat
Schlüter zich daarbij niet kan beroepen
op verkeerde informatie die het ministe
rie van justitie hem of zijn bureau over
deze zaak zou hebben toegespeeld.
Bij het aantreden van Poul Schlüter als
premier in 1982 wendden de politieke
commentatoren in Denemarken zich
ongeïnteresseerd af. De man die het eti
ket „parfumverkoperstype" opgeplakt
had gekregen, zou het met zijn wankele
coalitie misschien een paar maanden
volhouden. Dan zouden de sociaal-de
mocraten weer terugkomen, zo verkon
digden zij eensgezind.
Schlüter (63) kwam via de achterdeur
aan de macht, dankzij het aftreden van
zijn voorganger, de sociaal-democraat
Anker Jörgënsen, in september 1982. Het
lukte hem vervolgens alle politieke stor
men te weerstaan en aan het roer te blij
ven van vijf minderheidsregeringen. Dat
hij zo lang aanbleef verbaasde iedereen,
ook hemzelf. „Ik had nooit gedacht dat
ik het zolang zou volhoudenheeft hij
ooit bekend.
Met name in de eerste helft van zijn
ambtsperiode presenteerde Schlüter zich
als een onverstoorbare optimist, waar
mee hij meestal goed overkwam bij het
publiek. Handig manoeuvrerend om de
teugels vast te kunnen houden, schrikte
de pragmatische politicus er niet voor te
rug om compromissen te sluiten en in
dien noodzakelijk mee te gaan met de
oppositie, die altijd de meerderheid had.
Nederlagen hebben hem niet van zijn
stuk kunnen brengen. „Toen ik aan de
macht kwam heb ik mijzelf een doel ge
steld: onze economie die door de soci
aal-democraten aan de rand van de af
grond was geraakt, weer op de been hel
pen. De rest is niet belangrijk. Ik vind het
best om zo nu en dan in net ongelijk te
worden gesteld, dat is de wet van de de
mocratie", zei hij ooit tegen critici.
Zijn beleid wierp vruchten af. Tijdens
Schlüters bewind is de Deense economie
een van de stabielste van Europa gewor
den, met een inflatie van 1,4 procent per
jaar, overschotten op de handels- en De-
talingsbalansen en een sterke kroon. De
enige donkere schaduwen bleven de
werkloosheid, die met 11,5 procent tot
de hoogste van Europa behoort, en de
achtereenvolgendebegrotingstekorten
ondanks de hoogste belastingdruk in de
EG (meer dan 50 procent van het BNP).
Behalve Schlüter is ook parlementsvoor
zitter Hans Peter Clausen afgetreden. De
conservatief Clausen was Ninn-Hansen
in 1989 als minister van justitie opge
volgd. Volgens het rapport-Hornslet had
hijnagelaten het restrictieve visum-be
leid voor de Srilankanen te beëindigen.
langer onsympathiek blijven
staan tegenover Irak? Veilig ach
ter hun Patriots zullen de Ku
wayti's zich deze zelfde vraag
stellen, terwijl ze de Amerikaan
se vriendschap en bescherming
afwegen tegen de prijs die daar
voor moet worden betaald.
vertaling: luutje niemant5verdriet
BERLtJN HANS H POGEN PUK
CORRESPONDENT
De ramp met de Poolse veer
pont 'Jan Hewelius' gistermor
gen in de Oostzee heeft aan ze
ker 54 mensen het leven gekost.
Van de meer dan 60 passagiers
en bemanningsleden zijn er ne
gen levend uit het ijskoude wa
ter gehaald.
De reddingswerkzaamheden
zijn vanmorgen voortgezet. He
likopters bergen de doden en
duikers proberen met onderwa
ter-micrifoons vast te stellen of
er nog levenden in het omgesla
gen schip zijn.
De 3000 ton metende gekap
seisde Jan Hewelius is ongeveer
35 kilometer ten noord-oosten
van het Duitse eiland Rügen
vastgelopen. Het schip was gis
teren overvallen door de zware
storm met windstoten die or
kaankracht bereikten. Tijd om
de reddingsboten te strijken
was er niét meer geweest.
Palestijn steekt
buspassagiers
neer in Tel Aviv
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Een Palestijn uit de Gazastrook
heeft vanochtend vroeg bij het
centraal busstation in Tel Aviv
vier passagiers neergestoken.
Hij overleed korte tijd later in
eeh eerste hulppost, nadat hij
was getroffen door kogels uit
het pistool van een voorbijgan
ger. De gewonden twee Is-
ëli's
Libar
hen
nstiga
Het Israëlische leger heeft gis
teren in de bezette gebieden
drie Palestijnen gedood, onder
wie een 14-jarige jongen.
