Het geraas
van de stilte
op Fünen en
Langeland
/N
Roemenië worstelt met negatief imago
MET
DJOSER
NAAR:
H. KNEGT
Zomervakantie '93
VAKANTIEVERVOER
DOOR
HEEL NEDERLAND
/n//chfngen Taxibedrijf
Dj/0-ser>
VRIJDAG15 JANUARI 1993
Ronddwalen in tuin van Denemarken
Het door water afgebiesde slot Egeskov, privédomein van graaf en gravin Ahlefeidt-Laurig-Bille.
juni gehouden volks
raad plegi ng voelen
Denen er in meerderheid wei
nig voor te verzinken in de ano
nimiteit van de Europese mo
netaire en economische unie.
Maar ongastvrij en eenkennig
ten opzichte van de rest van Eu
ropa, nou nee. Neem maar de
bewoners van Fünen en Lange
land, tot dusver niet massaal
overvallen door het toerisme.
Buitenlands bezoek wordt door
gaans aimabel tegemoet getre
den. Een prettige bijkomstig
heid bij de schoonheid van het
glooiende, geaccidenteerde
landschap dat zich uitstrekt in
z'n ongereptheid, zonder al te
zeer gestoord te worden door
voortjakkerend verkeer.
De 3527 kilometer lange Mar-
guerite-route die zich sinds
april vorig jaar door het land
slingert, rijgt de liefelijke
dorpjes aaneen. Voordat je het
weet wordt een dergelijke ne
derzetting al weer nagestaard
door de achterbumper, kwestie
van het gaspedaal beroeren.
Maar de talloze pittoreske Fach-
werkhuizen. de kapitale boerde
rijen langs de route vragen ei
genlijk om een kalmer rijgedrag.
En gelukkig voldoet gemotori
seerd Denemarken in meerder
heid aan die wens, al was het
maar omdat de boetes hier niet
misselijk zijn.
Stilte
De wijzers van de klok lijken
aan deze kant van Denemarken
permanent te worden tegenge
houden. Er zijn plekken, waar
de stilte het meeste geluid ver
oorzaakt. Zelfs Odense, met
165.000 ingezetenen toch de
derde stad van het land, baadt
zich zeker op zondag in een
dorps aandoende rust. Zelfs in
de hoogste \itesse houden de
bewoners het op loom. Niets
schijnt hier te hoeven, vrijwel
niemand is hier zo onverstandig
om zich te laten opzwepen tot
een nervous breakdown door
hiphop, house of andere weer
zinwekkende ketelmuziek.
Stemmig houdt de kasteelheer
van het slot Egeskov het op Vi
valdi als achtergrondmuziek bij
de rondleidingen. In de Ridder
salen wordt geregeld geconcer
teerd. Een bezichtiging meer
dan waard, dit bouwwerk dat
dateert van 1554. Het door wa
ter afgebiesde privédomein van
graaf en gravin Ahlefeldt-Laur-
vig-Bille is gefundeerd op plat
gehamerde eiken stammen en
stronken.
Op het terrein is onder meer
ook het Veteran Car-museum
ondergebracht. Oude glorie op
vier wielen staat te pronken
naast overjarige vliegtuigen,
landauers, en motoren. Voor de
kinderen is elders 's werelds
grootste doolhof aangelegd. De
monumentale pracht en praal
van deze nalatenschap uit de
renaissance heeft de Japanners
weer eens geïnspireerd tot na-
aperij. Een replica op ware
grootte is thans te bezichtigen
in het land van de rijzende zon.
Op het eiland Fünen, de tuin
van Denemarken, hebben ze
iets met 2 april. De jarenlange
restauratie van het slot is op die
datum voltooid. De geboorteda
tum van Hans Christian Ander
sen, het kan nauwelijks toeval
zijn.
Niemand op Fünen kan om
hem heen, 117 jaar na zijn dood
is Andersen nog altijd nadruk
kelijk aanwezig. Nergens leeft
de idylle van de sprookjesschrij
ver zo voort als in zijn geboorte
stad Odense. Overal in het cen-
hangt zijn beeltenis.
De plaatselijke VW heeft het
H.C. Andersen Hus opgenomen
in de Odense Eventyr Pas. Daar
voor moeten 70 Deense Kronen
(een goeie 21 gulden; kinderen
half geld) worden neergeteld.
Maar wie optimaal gebruik
maakt van de 'Sprookjespas', zo
beweren ze bij de VVV van
Odense. verdient 400 Deense
Kronen terug. Daarvoor zal dan
wel een heksentoer moeten
worden verricht als wordt be
dacht dat de Odense Eventyr
Pas slechts twee dagen lang vrij
entree verschaft tot veertien
musea, een rondvaartboot, de
lokale dierentuin en zwemba
den. Behalve bij de VW van
Odense is de Eventyr Pas. die
bovendien gratis stadsvervoer
garandeert, ook te koop op het
station en bij enkele hotels.
Aan de kustlijn van Langeland
en in een liefelijk jachthaventje
alsTroense (Fünen) geen files
van speedboten en pompeuze
jachten die drijven op water en
zwart geld. Rijkdom en weelde
liggen in deze streek opgetast in
de vele landhuizen en landgoe
deren. Op Langeland. dat met
Fünen is verbonden door een
brug, is Rudkobing een levend
monument. Het moet in het Vi
kingentijdperk zijn gesticht, dit
stadje dat volgens stadsvoogd
Claus Berthelsen in 1699 louter
arremoede kende en waar wei
nig of geen handel werd gedre
ven. Het geldtekort is jaren
structureel gebleven in deze ge
meente. Van de nood is in Rud
kobing een deugd gemaakt; bij
gebrek aan voldoende fondsen
voor nieuwbouw zijn de huizen
deels op particulier initiatief ge
restaureerd.
Zindelijk
Zowel Fünen als Langeland is
proper, kraakhelder, zindelijk
en verzin nog maar een paar
woorden om aan te geven hoe
rein ze in dit deel van Denemar
ken zijn. Nergens dampende
hondebolussen, hier geldt nog
het aloude credo van opge
ruimd staat netjes. De hagelwit
te zandstranden die Langeland
inlijsten liggen vrijwel onaange
roerd te wachten op badgasten.
Niet dat Fünen en Langeland
naast de deur liggen, maar met
de auto zijn de eilanden moei
teloos binnen een dag te berei
ken. Vanaf het Duitse Kiel wordt
driemaal per dag 11.00 uur,
16.45 uur en 22.15 uur) een
veerdienst onderhouden met
Bagenkop (Langeland).
Op disco- en ander humdrum-
amusement beluste vertierzoe
kers kunnen Fünen en Lange
land beter mijden. Bij hen zal
de verveling snel toeslaan. De
toerist krijgt er weliswaar alle
ruimte om zichzelf te vinden en
hervinden, op een enkel etablis
sement na is het vroeg bedtijd.
Dit gebied, dat in de verte aan
het groothertogdom Luxemburg
doet denken, is derhalve meer
een vrijplaats voor natuurlief
hebbers, rustzoekers en gezin
nen met jonge kinderen.
Avontuurlijk ingestelde toerist vergeet ergernis in ongerepte natuur
De Duitser in de jeep voor ons wordt
zo langzamerhand ongeduldig. Hij
staat nu al zeker drie kwartier bij het
douanekantoor, bergen papieren heeft
hij laten zien en nu dit weer; waarom
er nog maar 19 kogels in het doosje
zitten, terwijl hij er oorspronkelijk 20
heeft ingevoerd? Hij draait zich wan
hopig om; ,,'t Is toch te gek om los te
lopen dat je hier komt om te jagen en
dan achteraf nog moet verantwoorden
dat je daadwerkelijk een schot hebt ge
lost?"
RUNA HELLINCA
Een kwartier later, en enkele pakjes si
garetten armer, mag hij vertrekken.
Vijftig meter verderop, aan de Hon
gaarse grens, kijken ze nauwelijks naar
zijn papieren. „Oh, een jachtgeweer",
mompelt de Hongaarse beambte en
zet een stempel. Met een handgebaar
beduidt hij de jager dat hij door kan
rijden.
„Roemenië zal voor weinig mensen
het eerste land zijn dat hen te binnen
schiet als ze aan vakantie denken. Ja
renlang had het land een slechte naam
vanwege de dictatuur van Ceausescu,
die zijn volk zelfs verbood met buiten
landers te praten. De grimmige verha
len over voedseltekorten en onver
warmde huizen nodigden niet echt uit
tot een bezoek aan de woeste Karpaten
of de onbedorven Transsylvaanse ste
den.
Weinig veranderd
Daaraan is na de val van Ceausescu
weinig veranderd. De afbraak van het
ijzeren gordijn heeft in de meeste Oos-
teuropese landen tot een grotere
stroom Westerse toeristen geleid.
Praag en Budapest zitten, zeker in de
zomer, met ernstige capaciteitstekor
ten. Maar in Roemenië is het aantal
Westerlingen eerder af- dan toegeno
men.
Begrijpelijk. De Roemeense toeristen
industrie leidt in het buitenland onder
een allerbelabberst imago. Slecht
voedsel, slechte bediening, vieze, ver
waarloosde kamers met gebrekkig sa
nitair, vaak maar een paar uur per dag
stromend water, dat zijn niet de om
standigheden waaronder reisorganisa
ties bussen met toeristen op pad stu
ren. Zelfs voor de val van het ijzeren
gordijn had Roemenië onder de toch
veel minder verwende Oosteuropese
vakantiegangers een niet al te beste
naam vanwege de slechte service.
n Roemenië lijkt de tijd een eeuw te hebben stilgestaan.
FOTO Hollandse Hoogte/GUUS DUBBELMAN
Tot nu toe is in de toeristenindustrie
weinig veranderd. Vooral de campings
zijn berucht. „We Wilden eerst kampe
ren", zegt een Nederlander die deze
zomer Roemenië bezocht. „Maar daar
hebben we uiteindelijk maar van afge
zien. De meeste hotels zijn weliswaar
niet best. maar de campings waren al
lemaal zo vies. zo verwaarloosd, dat we
toch maar voor hotels hebben geko-
Wild kamperen is een mogelijkheid,
vertelt hij verder, maar dat wordt door
Roemenen met klem afgeraden omdat
de risico's beroofd te worden te groot
zijn. Dat is toch een probleem, leder
een waarschuwt bij voorbeeld voor het
risico van autodiefstallen. Helaas heeft
geen enkel hotel een garage.
Goede ervaringen heeft hij daarente
gen met het huren van kamers bij
mensen thuis. „Dan kan de gastvrij
heid wel eens te overweldigend wor
den. mensen blijven je eten en vooral
drank voorzetten, soms tot je er alleen
nog maar boos over kunt worden.
Maar het is goed bedoeld en je leert op
die manier in ieder geval de goeie kan
ten van de Roemenen Kennen."
Het was voor hem de tweede vakantie
in Roemenië, en hij zegt uiteindelijk
wat teleurgesteld te zijn. „Het jaar er
voor hadden we de indruk dat r
bezig waren de zaak weer op te bou
wen, maar dit jaar moesten we consta
teren dat er niets was veranderd. In
sommige opzichten is het zelfs minder
geworden, je wordt tegenwoordig
overal aangesproken door mensen die
geld willen en je moet bedacht zijn op
agenten die je geld proberen af te trog
gelen voor overtredingen die je niet
hebt begaan."
Wat hem, de Duitse jager en andere
wat avontuurlijk ingestelde toeristen
ondanks al het ongemak toch naar
Roemenië trekt, is de ongereptheid.
Tijdens de vijfenveertig jaar commu
nisme lijkt de tijd op vele plaatsen een
eeuw te hebben stilgestaan. Niet alleen
beschikt Roemenië over immense na
tuurgebieden en lopen in de Karpaten
de vrijwel laatste wolven en beren van
Europa rond. Ook voor kunstliefheb
bers is het land de moeite waard. Van
gave middeleeuwse steden als Sibiu en
Sighisoara tot aan de Turks aandoende
stad Constanza of de met prachtige
ikonen versierde orthodoxe kerken en
kloosters van de Bukovina, heeft Roe
menië genoeg te bieden om slechte
hotels op de koop toe te nemen.
Voor uw vakantievervoer voor binnen-
en buitenland. Met 9-pers. luxe bussen
naar uw vakantieverblijf. Wij zijn speciaal
ingericht voor extra bagage te
vervoeren, dat alles tegen zeer
aantrekkelijke prijzen.
Terugreis half tarief.
Vervoer door het gehele binnen- en
buitenland.
Kastanjelaan 33, Zoeterwoude-Rijndijk
Tel. 071 -891020 of 01718-25170
Egypte
15/22 dagen v.a. fl. 1.545,-
Turkije
22 dagen fl. 1.695,-
Marokko
22 dagen fl. 1.795,-
Mexico/Guatemala
31 dagen fl. 3.795,-
Kenia
24 dagen fl. 3.095.-
Jemen
28 dagen fl. 2.895.-
Indonesië
22/34 dagen v.a. fl. 2.895,-
India/Nepal
25/35 dagen v.a. fl. 2.595,-
Thailand
25 dagen fl. 2.495,-
De andere manier
van reizen.
Bel voor de folder;
071 - 12 64 00.
lidSGÜ
