Protest tegen afzetten bisschop
Kerk Samenleving
'Studenten hebben nog de oude preekmodellen'
IJ
-SU 'lUIU.. ~i lit
:Trv:>* Tiir
Interpretatie: nieuw theologisch tijdschrift
VRIJDAG 15 JANUAR11993
DICK VAN DER PLAS
BUITENLAND KORT Indonesische rechtbank stelt besluit tegen Nababan buiten werking
Anglicanen (1)
In een poging een splitsing
in de kerk te voorkomen
zijn de Anglicaanse bis
schoppen gisteren in verre
gaande mate tegemoet ge
komen aan de bezwaren
van de tegenstanders van
vrouwelijke priesters. Vorig
jaar november besloot de
anglicaanse synode tot de
toelating van vrouwen tot
liet priesterambt, waarna
enkele bisschoppen en tal
rijke priesters dreigden of
rooms-katholiek te worden
of een aparte Anglicaanse
Kerk op te richten.
De pressiegroep van de be
zwaarden heeft de voorge
stelde maatregelen meteen
afgewezen. „De druk op de
dissidenten om de kerk te
verlaten, wordt hierdoor al
leen maar groter", aldus
voorzitter John Broadhurst
van 'Forward in Faith'.
Anglicanen (2)
De bisschoppenconferentie
besloot gisteren in Man
chester dat er in het hele
land drie bisschoppen ko
men die de bezwaarden
pastoraal moeten begelei
den. De plaatselijke bis
schop blijft echter verant
woordelijk voor alle pasto
rale activiteiten in zijn bis
dom. De pressiegroep, die
zegt over de steun van 3400
priesters en duizenden ge
lovigen te beschikken, wil
echter eigen bisschoppen
die niet van de plaatselijke
bisschop afhankelijk zijn.
Aartsbisschop Carey van
Canterbury, hoofd van de
Anglicaanse Kerk, sprak de
hoop uit dat de voorstellen
een basis vormen voor de
tegenstanders om met be
houd van hun integriteit
binnen de kerk te blijven
zonder dat het synodebe
sluit wordt gecompromit
teerd.
Hoofddoekje
Vertegenwoordigsters van
vrouwenorganisaties in
Duitsland hebben met ver
ontwaardiging gereageerd
op het voorstel dat Duitse
vrouwen uit solidariteit met
buitenlandse vrouwen eens
per maand een hoofddoek
je moeten dragen. Het
voorstel was gedaan door
de predikant Gerhard Willi-
ges in het kader van de ac
ties tegen vreemdelingen
haat.
De rk theologe Uta Ranke-
Heinemann wees erop dat
het hoofddoekje ook onder
islamitische vrouwen niet
"onomstreden is. Volgens
Alice Schwarzer van het fe
ministische tijdschrift Em
ma is het hoofddoekje sym
bool van de vernedering
van vrouwen door funda
mentalisten in de moslim
wereld. Verder is het vol:
gens haar de vraag welk
beeld van vrouwen ds. Wil-
liges eigenlijk heeft.
Islamitische
den niet geholpen als Duit
se vrouwen zich gaan ver
kleden, zei'de minister voor
vrouwenzaken in Sleeswijk-
Holstein, Gisela Böhrk.
Haar collega Waltraud
Schoppe uit Nedersaksen
sprak de vrees uil dat mos
lims de actie verkeerd zou
den kunnen begrijpen. Zij
verwees naar talrijke meis
jes van Turkse afkomst die
grote problemen hebben
met het; dragen van hoofd-
doekjes.
Een rechtbank in Medan, Indonesië, heeft het besluit van
de militairen buiten werking gesteld waarbij bisschop So-
ritua Nababan als leider van de Tobak-Batak-Kerk werd
vervangen door dr. Sountilon Sihahaan. Komende maan
dag houdt de rechtbank een hoorzitting, waarop Naba
ban zich kan verdedigen. Wellicht neemt de rechtbank
daarna een definitief besluit.
WUPPERTAL/OEQSTGEESTANPsatie Vereinigte Evangelische
Mission te Wuppertal, meege-
Dit heeft dr. Peter Demberger deeld. De Wereldraad van Ker-
van de Duitse zendingsorgani- ken, de Lutherse Wereldfedera
tie en de Indonesische Raad van
Kerken hadden bij de Indonesi
sche regering geprotesteerd te
gen inmenging in interne kerke
lijke aangelegenheid. De maat
regel van de militairen was in
strijd met de grondwet, aldus
deze organisaties, die het vooral
om het principe gaat. Nababan,
zelf ook met hulp van militairen
bisschop geworden, heeft niet
alleen vrienden maar ook vijan
den in zijn eigen kerk.
Demberger noemt spannin
gen binnen de kerk in het alge
meen en oppositie tegen Naba
ban in het bijzonder als achter
grond van de affaire. Afgelopen
zomer werd een synode van de
Batak-kerk door de regering
verboden. Toen de vergadering
in november wel werd toege
staan, weigerde de synode te
voldoen aan het verzoek van de
regering een nieuwe leiding te
benoemen. Kerkleden die het
niet met dit synodebesluit eens
waren, hebben daarop een
groep militairen benaderd om
Nababan uit zijn functie te zet
ten, hetgeen op 23 december
gebeurde.
De nieuwe man Sihahaan is
geen onbeschreven blad, aldus
Demberger. Hij heeft Nababan
en diens medestanders impli
ciet voor communisten uitge
maakt. De vroegere predikant is
enkele malen wegens corruptie
met justitie in aanraking geko
men. Omdat hij in zijn laatste
gemeente niet te handhaven
was, was hij de laatste tijd werk
zaam als docent Oude Testa
ment.
Cursus horen, zien en spreken op de Theologisch Academie in Diemen
Je bent pastor, pastoraal werker,
opbouwwerker of catecheet. Je
weet. best wat je moet zeggen
als je een persoonlijk gesprek
met iemand hebt, in wat voor
omstandigheden dan ook. Maar
heb je ook je woordje klaar als
je een groep mensen in het
openbaar moet toespreken, bij
voorbeeld bij een begrafenis,
crematie of juist bij een gele
genheid waar het wat vrolijker
toegaat? Weet je in een volle
kerk de juiste snaar te raken en
neem je zonder enige vrees
plaats achter het spreekgestoel
te? Vergeet het maar. Mensen in
het pastorale veld hebben er
vaak de grootste moeite mee
om in het openbaar te spreken
bij tal van belangrijke momen
ten, zegt Bas van den Berg, do
cent bijbelwetenschappen en
bibliodrama van de Theologi
sche Academie in Diemen. „Wij
krijgen die signalen niet alleen
van mensen die al aan het werk
zijn, maar ook van studenten
die hier nu hun opleiding vol
gen. Zij ervaren het als een la-
Maar daar wordt nu wat aan
gedaan. Deze maand is de aca
demie begonnen met een twee
wekelijkse cursus, die als titel
heeft 'Horen, zien en spreken'.
In totaal zijn er twaalf bijeen
komsten. Van den Berg leidt ze
santen met zijn collega Maurits
de Wit, docent praktische theo
logie.
De Theologische Academie is
een onderdeel van de Hoge
school Holfand (verschillende
HBO-opleidingen) in Diemen,
waar het aantal studenten toch
al gauw op zo'n 8000 komt. De
academie zelf telt ongeveer 500
studenten, een niet gering oe
cumenisch aantal.
Opvoeding
Spreken op een bijeenkomst is
heel wat anders dan een per
soonlijk gesprek, stelt De Wit
Maurits de Wit (links) en Bas van den Berg van de Theologische Academie in Diemen, die de cursus zullen begeleiden.
nog eens duidelijk. De HBO-op-
leiding voorziet daar ook niet in.
Toch merken de pastoraal wer
kenden meer en meer dat ze
niet geschoold zijn in het open
baar te spreken. Hetzelfde erva
ren de studenten die stage lo
pen. „De situaties waarvoor ze
geplaatst worden, stellen ge
woon hoge eisen aan ze. Boven
dien, de modellen die ze heb
ben zijn, zeg maar, de oude
preekmodellen", aldus De Wit.
In de cursus wordt ook ge
leerd hoe je de juiste toon in
een speech treft en waar de ac
centen precies moeten worden
gelegd. „Dat is echt een kunst",
zegt de 39-jarige Van den Berg.
„Je moet goed overkomen." Een
pastor of pastoraal werker
spreekt op een begrafenis of bij
een crematie. Het is zijn of haar
taak om de aanwezigen 'iets'
mee te geven. Daarvoor is ook
een juiste presentatie nodig.
In de cursus die duizend
gulden kost staat de commu
nicatie tussen spreker en hoor
der centraal, evenals het analy
seren van de teksten en een toe
spraak in de juiste vorm te giet
en. Als bijbelwetenschapper
heeft Van den Berg ervaring met
het omgaan met teksten en het
analyseren ervan. Hoewel de
bijbelse teksten veel gebruikt
zullen worden, sluit Van den
Berg ook niet uit dat bijvoor
beeld een tekst uit de koran
wordt aangehaald. „Er is ook li
teratuur en poëzie, waarop je
mensen kunt aanspreken. In
principe maakt dat niks uit."
De Wit: „Iemand die hier is
afgestudeerd, werkt in een be
jaardentehuis van socialistische
signatuur. Deze persoon, een
pastor, zal daar niet zo vaak de
bijbel of de kerktaal gebruiken.
Voor zo iemand is het belang
rijk om vanuit een bredere in
valshoek, die op de academie is
geleerd, die herkenning en
waarden aan te geven die in dit
tehuis ook worden verstaan.
Als christenen zich samen zouden buigen
over de bronnen van hun traditie, dan zou
blijken dat de onderlinge tegenstellingen
minder scherp zijn. Dit zei dr. D. Mons-
houwer, redacteur van het nieuwe theolo
gische tijdschrift Interpretatie, dat gisteren
in Amersfoort ten doop werd gehouden.
Het tijdschrift, dat verschijnt op het mo
ment dat steeds meer theologische bladen
ter ziele gaan en de kerken alsmaar leger
worden, gaat helemaal over de bijbelse
theologie. „Wij geloven", aldus Monshou-
wer, „dat daarin de brede basis is te vin
den waarop allerlei tegenstellingen en
groepsvorming binnen de kerken over
wonnen kunnen worden." Secretaris ds.
W.R. van der Zee van de Raad van Kerken,
die een eerste nummer kreeg aangeboden,
toonde zich derhalve zeer verguld met het
initiatief. De tijd is voorbij om over het
thema oecumene te schrijven, zoals het
deze maand opgeheven blad 'Kosmos en
oecumene' deed. Beter is het om de bijbel
als thema te nemen, 'het oecumenische
document bij uitstek'.
De redactie mikt op een zo breed moge
lijk oecumenisch draagvlak, maar is er nog
niet in geslaagd medewerkers uit de rech
terflank van kerkelijk Nederland te win
nen. Degenen die uitgenodigd zijn, heb
ben niet gereageerd, zei redactielid L.J.
Parleviet. „Het is niet de makkelijkste
groepering om aan het schrijven te krij
gen. De oecumenische basis schrikt ken
nelijk toch af." Het aantal abonnementen
gaat nu richting de duizend, meldde di
recteur A.N. de Waal van uitgeverij Boe
kencentrum, en moet eigenlijk verdubbe
len. Pogingen om samen te werken met
noodlijdende theologische bladen, mis
lukten. Bovendien bleek er in de theologi
sche bladenmarkt een lacune te bestaan
die bijbelse theologie heet.
BEROEPINGSWERK
Harenkarspel en Warmenhuizen: R.
Basten, kandidaat te Groningen; te
Delfzijl: W. Smit te Wissenkerke.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Den Burg (Texel): F.J.
Daane, kandidaat te Kampen.
Beroepbaarstelling: F.J. Daane, kan
didaat te Kampen.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Zevenbergen: A. de
Braak, kandidaat te Drachten.
Aangenomen: naarZuidwolde(Dr.)
i.c.m. Ruinerwold-Koekange: J.H.
Dunnewind, kandidaat te IJsselmui-
den die bedankte voor Broek op Lan-
gendijk, voor Creil i.c.m. Nagele,
voor Doesburg i.c.m. Doetinchem,
voor Harkstede i.c.m. Overschild en
voorlangeslag.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: voor St. Catharines (Cana
da): C.A. van Dieren te Stolwijk.
HET WEER
ROB GROENLAND
Klimaatpraat (2)
Twee dagen geleden heb ik in deze
column al gemeld welke factoren
er allemaal meespelen in het hele
klimaatspel op onze planeet. Een
actueel vraagstuk in deze tijd is het
versterkte broeikaseffect, dat door
de mens zelf in werking is gesteld.
De taak waar de huidige klimaat
wetenschapper aan werkt, is te
ontdekken of dit versterkte broei
kaseffect al merkbaar is in het hui
dige klimaat.
Het is nu vrij aannemelijk dat we
als mens bezig zijn de aarde lang
zaam op te warmen, maar of we dat
netto ook de komende tientallen
jaren duidelijk gaan merken aan
het klimaat is nog maar de vraag.
Het valt echter niet te ontkennen
dat de laatste 4 jaar zich zeer op
vallend hebben gedragen met een
uitzonderlijk hoge jaargemiddelde
temperatuur over de hele planeet.
Toch mag hieruit niet automatisch
de conclusie worden getrokken,
dat dit al het bewijs voor het ver
sterkte broeikaseffect is. Deze re
denering kan goed worden onder
bouwd als we kijken naar de veel
voud aan factoren die voor kortdu
rende schommelingen in het kli
maat kunnen zorgen. Het blijkt nu
dat deze natuurlijke factoren, als
bijvoorbeeld de stromingen in de
oceaan, voor veel grotere verande
ringen kunnen zorgen. Ons klimaat
is dus in feite opgebouwd uit een
hoofdsignaal met daarbij opgeteld
een relatief klein versterkt broei
kaseffectsignaal.
Binnen de wetenschap is men er
nog niet in geslaagd om beide sig
nalen van elkaar te scheiden.
Mocht dit in de toekomst wel luk
ken, dan is men in staat om de in
vloed van de mens op het klimaat
redelijk goed te bepalen.
De huidige zeer geavanceerde
computermodellen schieten te kort
om het klimaat voor de toekomst
goed te voorspellen. Het is zelfs
maar zeer de vraag of we dit in de
toekomst wel kunnen, immers het
aantal processen dat hierin mee
speelt is ongeloofelijk groot en
complex.
De computerberekeningen voor de
korte termijn schetsen voor van
daag een dag met veel wind en eni
ge regen. Bij een aanwakkerende
zuidenwind 7-8 bft wordt zeer
zachte lucht aangevoerd waarin het
opnieuw zo'n 10 graden kan wor
den. In het komende weekeinde
geleidelijk afnemende neerslag-
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Zuid-Noorwegen en Zuid-
Zweden:
Aanhoudend» wisselvallig
en winderig met maxima
van 3 graden bij Oslo en
Stockholm tot plaatselijk
8 bij Malmö. Morgen ten
noorden van Oslo wat kou
der met sneeuwbuien.
Denemarken:
Vandaag bewolkt en perio
den met regen. Morgen
wisselend bewolkt en een
enkele bui. V<x>ral van
daag veel wind. Maxima 5
tot 8 graden.
Britse Eilanden:
Afwisseld bewolkt en pe
rioden met regen en op
klaringen afgewisseld door
een bui. Af en toe" veel
wind. Maxima van 7 gra
den in Schotland tot 10
12 in Engeland en Ier
land.
België en Luxemburg:
Wolkenvelden en in i
eerst ook af en toe z
graden.
Duitsland:
Wolkenvelden en vandaag eerst ook af
en toe zon. In de nacht van vandaag op
morgen voornamelijk in het midden en
noorden wat regen. Maxima circa 10
graden, maar vandaag in het noorden
wat lager en in het zuidwesten wat ho-
ral droog.
ZA
ZO
MA
Dl
o%
20
20
30
50
Neerslagkans
40
30
40
20
Minimumtemp.
8
6
4
2
Middagtemp.
10
10
7
7
Wind
ZW5
z5
zw4
nw4
ladeira:
Wolkenvelden en vrijwel
Maxima circa 19 graden.
Canarische Eilanden:
Perioden met zon afgewisseld door en
kele wolkenvelden. Droog. Maxima on
geveer 20 graden.
Marokkaanse westkust:
Perioden met zon, ook enkele wolken
velden en droog. Maxima 17 tot 21 gra
den.
Tunesische kust:
Overwegend zonnig. Maxima ongeveer
Fr»Ökf'
In het zuiden flinke perioden met zon en
maxima van 13 tot 17 graden. Aan de
voet van de Pyreneëen door een föhn-
wind tot boven de 20 graden. In het
midden wisselen wolkenvelden en perio
den met zon elkaar af, maar in het noor
den overheersen de wolkenvelden en in
de nacht van vandaag en morgen kan
hier wat regen vallen. Maxima in het
noorden 9 tot 12 graden.
Corsica en Sardinjë:
Overwegend zonnig en maxima circa 16
graden.
Spanje:
Droog en flinke perioden met zon. Maxi
ma langs de Costa's en op de Balearen
tussen 17 tot 20 graden. In het binnen
land van 12 graden in het noorden tot
17 bij Sevilla.
Portugal:
Droog en flinke perioden met zon. Maxi
ma 14 tot 17 graden.
Zwitserland en Oostenrijk:
In het Alpengebied is het erg zacht. In
de dalen maxima tot 10 graden, maar
hogerop in de bergen in de middag ook
flink boven nul. Op 2000 meter hoogte
tot 7 graden en de vorstgrens stijgt tot
de 3000 meter. Het bliift droos
ZATEROAG 16 JANUAR11993
Zon-i
Zon op 8.39
Maan op 02.48
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 9.12 en 21.58
Laag water 4.36 en 17.21
Weerrapporten 15 jan 7 uur:
