'Bonden zijn
schuldig aan
banenverlies'
Een mysterieus sterfgeval in Venlo
Binnenland
Dagbladdirecteur De Vries:
Zelfstandigheid gegarandeerd
Journalistenbond bang
voor meer overnames
Hoofdredactie: In de krant zal
door overname niets veranderen
Het water stijgt Limburg tot de knieën
Paard gewond in keuken
POSTBANK
WOENSDAG 13 JANUAR11993
haarlem» jaap sluis
i deze krant door De Telegraaf is
voor de betrokkenen geen echte verrassing. Na de
totstandkoming van de Hollandse Dagblad Com
binatie in december 1991 bestond er volgens di
recteur Jan de Vries al een 'zeer grote waarschijn
lijkheid' dat De Telegraaf op lange termijn een
meerderheidsbelang zou verwerven. Per slot van
rekening was dat de enige grote aandeelhouder
(destijds ruim 32 procent) die pakketten van an
dere aandeelhouders kon kopen.
Dat het Amsterdamse krantenbedrijf in zeer
korte tijd niet een meerderheid, maar alles ver
wierf heeft ook De Vries verrast. Maar, tekent hij
daar onmiddellijk bij aan, het is voor de HDC
zonder meer een goede zaak. „De Telegraaf is in
onze branche zonder twijfel de beste uitgever.
Eentje met een onvervalste kranten-mentaliteit.
Bovendien is het in vele opzichten een uitsteken
de werkgever. Ik denk dat de overname voor de
HDC daarom de beste oplossing is", aldus De
Vries.
Er is, zegt hij, geen reden voor ongerustheid. De
werkgelegenheid wordt door de nieuwe eigenaar
van de HDC gegarandeerd en hetzelfde geldt voor
de zelfstandigheid van redacties en de leiding van
de dagbladen. De Vries: „Je kunt moeiteloos aller
lei spookbeelden oproepen, maar ik zie daar geen
reden toe. Vroeger binnen Damiate en tegen
woordig binnen de HDC hebben we hard gewerkt
aan het versterken van ons bedrijf en daar gaan
we gewoon mee door. Daar heeft de overname
verder geen directe invloed op."
De zaak kwam in een stroomversnelling toen
de Haarlemse drukkerij Joh. Enschedé en Zonen
onlangs een pakket aandelen in De Oprechte
Haarlemsche Courant BV aan De Telegraaf ver
kocht. Die BV behoorde tot de houdstermaat
schappij Damiate, die opging in de HDC. Toen
ook andere aandeelhouders te kennen gaven hun
pakket aandelen te willen verzilveren, hapte de
grootaandeelhouder van de hoofdstedelijke Ba
sisweg meteen toe. Mogelijkheden om die pak
ketten aan andere uitgevers te verkopen waren er
nauwelijks. Ze moesten namelijk eerst aan de
mede-aandeelhouders worden aangeboden.
Het fusie-proces binnen de HDC zal volgens De
Vries niet ingrijpend door De Telegraaf worden
beïnvloed c.q. gestuurd. Hij kenschetst de nieuwe
eigenaar op dat punt als 'een buitengewoon be
trouwbare partner' die de eigen krachten en be
perkingen kent. Die beperkingen liggen vooral op
het regionale vlak. De Vries: „Ze zijn bij De Tele
graaf courantiers genoeg om te weten dat zij lan
delijk en wij regionaal sterk zijn. En dat je die za
ken dus niet door elkaar moet gaan halen, want
daar wordt niemand beter van."
De Vries is ook voorzitter van de dagbladuitge
vers-organisatie de NDP. Hij zal die functie neer
leggen, omdat elk concern maar met één lid ver
tegenwoordigd kan zijn.
amsterdam wilco dekker
De journalistenvakbond NVJ is
ongerust over de overname
van de HDC door De Telegraaf.
De NVJ wil snel een wettelijke
regeling voor persfusies. Zo'n
regeling zou moeten voorko
men dat er dagbladtitels ver
dwijnen en dat er (te) machtige
mediaconcerns ontstaan.
Na de overname van HDC
heeft De Telegraaf 24,4 pro
cent van de Nederlandse dag-
bladmarkt in handen. De NVJ
legt de grens bij 25 procent. De
journalistenvakbond vroeg mi
nister d'Ancona van WVC gis
termorgen juist voor het be-
kendworden van de overname
om een tijdelijk verbod op
persfusies. Volgens WVC is zo'n
verbod niet mogelijk.
NVJ-secretaris Hans Ver-
ploeg gaat er vanuit dat de
aankoop van HDC door De Te
legraaf snel zal leiden tot meer
overnames. „Ik verwacht niet
dat de andere grote dagblad
uitgevers nu met de handen
over elkaar blijven zitten", al
dus Verploeg. De NVJ-secreta
ris sluit niet uit dat er straks
maar vier of zelfs nog minder
grote dagblad-concerns over
zijn. „Een griezelige situatie",
aldus Verploeg.
Op dit moment zijn, na De
Telegraaf, de NDU (onder meer
Algemeen Dagblad en NRC
Handelsblad) en VNU met een
marktaandeel van ruim 16
procent nummer twee en drie.
Daarna volgt regionale dag
bladuitgever Wegener (13 pro
cent), waarin De Telegraaf een
belang heeft van ruim 22 pro
cent Nummer vijf is de Pers
combinatie, uitgever van De
Volkskrant, Trouw en het Pa
rool, met ruim 12 procent.
Hoe de top vijf er straks uitziet,
hangt onder meer af van wat
er gebeurt met Sijthoff. Deze
uitgever van onder meer de
Haagsche Courant kondigde
onlangs een grote sanering
aan. Zelfstandig zijn alleen nog
de Provinciale Zeeuwsche Cou
rant, de Gooi- en Eemlander
en enkele christelijke dagbla
den.
haarlem» jaap sluis
„Er komt geen ander beleid, er komen geen ande
re mensen. De krant wordt niet zomaar veran
derd. We gaan op onze eigen manier door." De
overname door De Telegraaf van het HDC-con-
cem heeft volgens de hoofdredacteuren Frans
Nypels en Jan Geert Majoor geen inhoudelijke ge
volgen voor de krant. Van redactionele Telegraaf-
invloeden zal, benadrukken zij, absoluut geen
sprake zijn. Al was het alleen maar omdat het re
dactiestatuut, waarin de onafhankelijkheid is ge
waarborgd, ook na de overname onverminderd
van kracht blijft.
Nypels en Majoor draaien er niet omheen: na
de bekendmaking van de overname was het voor
hen even schrikken en slikken geblazen. Het op
geven van de zelfstandigheid gaat een krant nou
eenmaal niet in de koude kleren zitten. Maar daar
staat tegenover dat de vooral voor regionale dag
bladen steeds ongewisser ogende toekomst met
de nieuwe, zakelijk sterke eigenaar met meer ver
trouwen tegemoet kan worden gezien.
Nypels: „Het voortbestaan van onze kranten is
nu gewaarborgd. De Telegraaf heeft de goede ge
woonte om zich niet met het redactionele beleid
van nieuw verworven uitgaven te bemoeien. Wat
dat betreft is het een fatsoenlijk bedrijf dat zich
keurig aan de afspraken houdt. Er hoeft dus abso
luut geen angst te bestaan dat er nu plotseling
heel andere kranten moeten worden gemaakt.
We gaan gewoon door. De lezers zullen niets van
de overname merken."
Jan Geert Majoor ziet in de overname „uitste
kende kansen voor een goede voortzetting van
ons dagbladbedrijfen vertrouwt erop dat de
HDC daarbij een eigen koers kan blijven varen.
Het feit dat de bedrijfsvoering onveranderd wordt
voorgezet, acht hij in dat verband vertrouwen
wekkend: „We gaan door met onze eigen leiding
en ons eigen beleid. Ook op dat punt verandert er
niets."
De overname, beamen Nypels en Majoor, zal
mogelijk voor de nodige onrust en onzekerheid
binnen de HDC leiden. Het samengaan van Da
miate en de Verenigde Noordhollandse Dagbla
den in HDC-verband is nog in volle gang en daar
komt nu de komst van De Telegraaf nog eens bo
venop.
Majoor: „Het is voor alle betrokkenen mis
schien even wennen, maar ik denk dat we er op
den duur allemaal mee gediend zijn. Helemaal
omdat we de garantie hebben gekregen dat onze
dagbladen op de al eerder uitgestippelde weg
door kunnen gaan. De koers hoeft niet te worden
verlegd."
Voorzitter Wim Bank van de Centrale Onderne
mingsraad van de HDC zei in een eerste reactie
npeld te zijn door het nieuws van de over-
ae. De directie van de HDC heeft de COR om
advies gevraagd. Bank wilde daar niet op
t lopen. Maar, aldus de COR-voorzitter, als
het gaat om zaken als werkgelegenheid en redac
tionele zelfstandigheid, zullen keiharde garanties
worden gevraagd.
Rinnooy Kan: Looneis onverantwoordelijk
De vakbeweging lokt bewust een hogere werkloosheid uit
door veel te hoge looneisen te stellen. Dat zei voorzitter
Rinnooy Kan van het Verbond van Nederlandse Onder
nemingen (VNO) vanmorgen op zijn maandelijkse pers
conferentie. Hij laakte de „onverantwoordelijke, na-ons-
de-zondvloed-mentaliteit van de vakbonden".
borgharen Wateroverlast of geen wateroverlast, de post de gisteravond alarmfase drie af, wat betekent dat de
moet worden bezorgd. Deze PTT-bestellers te fiets in het meeste veren op de Maas uit de vaart zijn genomen. Enkele
Limburgse Borgharen ploeteren daarom over overstroomde wegen zijn afgesloten. In Maastricht stonden gisteravond
wegen in het stroomgebied van de Maas. Door zware re- al enkele straten en kaden onder water. De huidige stand
genval in Noord-Frankrijk en de Ardennen is het peil van de van het Maaswater is even hoog als in 1984 en zal vermoe-
rivier in korte tijd enorm gestegen. Rijkswaterstaat kondig- delijk nog hoger uitvallen. De afvoer benadert zelfs de hoe
veelheid van 3000 kubieke meter per seconde, het record
uit 1926, maar Rijkswaterstaat vermoedde vanmorgen dat
dat record net niet zal worden gehaald.
FOTO ANP COR MULDER
De werkgeversvoorzitter kwam
met berekeningen die moeten
aantonen dat de looneisen
vooral rampzalig zijn voor de
Nederlandse industrie, waar
ruim 200.000 banen bij verlies
gevende bedrijven zitten. Die
banen zouden door te hoge
looneisen grotendeels verloren
gaan, vreest Rinnooy Kan.
Nu is er nog een adempauze
in de CAO-onderhandelingen,
maar de Voedingsbond FNV
ziet een 'loonruimte' van 4,75
procent, de ambtenarenbond
AbvaKabo stelt een looneis van
3,6 procent en de Industriebond
FNV van 3,25 procent.
Evenals zijn collega Blankert
van de christelijke werkgevers
(NCW) vindt Rinnooy Kan dat
in de nieuwe CAO's een loons
verhogingvan nul procent moet
volstaan. Voor de werknemers
betekent dat nog altijd gemid
deld behoud van koopkracht,
omdat de lastendruk iets daalt.
Het eisenpakket dat de Indus
triebond FNV bij de metaal
werkgevers van de FME op tafel
heeft gelegd, komt volgens Rin
nooy Kan zelfs neer op een tota
le loonkostenstijging van 10 tot
13 procent. De FME vreest
daardoor een verlies van 20.000
arbeidsplaatsen in de sector.
Volgens Rinnooy Kan is is de ar-
beidsvoorwaardennota van de
FNV in strijd met het centraal
akkoord van vorig najaar, om
dat geen rekening wordt gehou
den met de economische om
standigheden, de verlichting
van de lasten door de overheid
en met loonsverhogingen 'inci
denteel', bijvoorbeeld door door
dienstjaren en promoties.
De vakbeweging is tot dusver
niet onder de indruk van de cij
fers van de werkgevers. Als het
nieuwe cao-seizoen op til is zijn
de werkgevers altijd extra som
ber, zo redeneren ze. Het Cen
traal Planbureau ziet nog geen
aanleiding de laatst gepubli
ceerde voorspellingen over
werkloosheid en werkgelegen
heid bij te stellen.
Van Dam wordt
lid commissie
PvdA-program
den haag gpd
VARA-voorzitter en oud-PvdA-
bewindsman Marcel van Dam
wordt lid van de commissie die
het verkiezingsprogramma van
de PvdA gaat schrijven. Hij
heeft dat meegedeeld aan frac
tieleider Wöltgens en partij
voorzitter Rottenberg.
Wöltgens wordt voorzitter
van de commissie. Andere le
den zijn directeur Kalma van de
Wiardi Beckmanstichting (het
wetenschappelijk bureau van
de PvdA) en de Rotterdamse
wethouder Hallensleben.
Van Dam benadrukt dat hij
niet streeft naar een politieke
functie. „Ik heb altijd gezegd
dat ik niet meer in de Kamer ga
zitten of minister wil worden.
Dat ik lid word van deze com
missie, verandert daar niets
De VARA-voorzitter heeft hij
zich de afgelopen jaren regel
matig kritisch uitgelaten over de
PvdA. „Volgens mij heeft de
partij in de jaren tachtig veel te
iang gewacht met het zichzelf
vernieuwen en zich aan te pas
sen aan de veranderde omstan
digheden. Sinds er wordt bezui
nigd, heeft de partij zich ge
dwongen gevoeld het bestaande
te behouden en te verdedigen.
Dat is voor de sociaal-democra
tie een vreemd verschijnsel,
omdat ze altijd een vernieu
wingsbeweging is geweest."
Van Dam zegt zich lang te
hebben afgevraagd of zijn toe
treding tot de commissie niet
nadelig zou zijn voor de VARA.
„De VARA heeft er jaren aan ge
werkt om een onafhankelijke
journalistieke organisatie te
worden. Dat is ook gelukt. De
VARA zal de PvdA en andere
partijen kritisch blijven volgen.
Dat doen wij op grond van jour
nalistieke maatstaven en niet
op basis van een verwantschap
van vroeger."
'Met pincode
betalen voor
treinkaartjes'
utrecht gpd
De Nederlandse Spoorwegen
gaan de service aan de reiziger
vergroten. Op grotere stations
kan met de pincode worden be
taald. De verkoop van drank en
etenswaren in intercity-treinen
wordt uitgebreid en er komen
twintig treintaxi-stations bij.
Met deze maatregelen willen
de spoorwegen reageren op het
groeiend ongemak voor de
treinreiziger door voortdurende
vertragingen en beperkte capa
citeit. In zijn nieuwjaarsrede
stelde president-directeur Den
Besten dat NS een moeilijk jaar
achter de rug hebben. De trei
nen waren overvol en er ge
beurden twee ernstige- ongeluk
ken bij Eindhoven en Hoofd
dorp waarbij doden en gewon
den vielen. Bovendien vielen de
opbrengsten van het reizigers-
vervoer tegen. De tegenvallers
worden onder meer veroorzaakt
door de OV-jaarkaart voor stu
denten.
De NS verwachten het ko
mend jaar ook niet uit het ver
lies te komen. Het verlies zal
volgens Den Besten volgend
jaar zijn opgelopen tot 103 mil
joen gulden.
De rente van de
Postbankhypotheken
is gedaald
en is nu vanaf:
Rente 2 jaar vast: 8,1% (8,5%)
Rente 5 jaar vast: 8,0% (8,4%)
Rente 7 jaar vast: 8,0% (8,4%)
Rente 12 jaar vast: 8,0% (8,4%)
De rentes gelden voor
hypotheken met gemeente
garantie en maandbetaling
(tussen haakjes staan de ef
fectieve rentes vermeld).
Voor spaarhypotheken
geldt een 0,2% hogere rente.
Wilt u meer weten over de
Postbankhypotheken?
Bel 020 - 584 77 77 of haal
de folder op het postkantoor.
heerlen gpd
Racisme of niet? Venlo is in rep
en roer over de dood van de 32-
jarige Hussein Köksal. Afgelo
pen woensdag werd hij na een
volgens ooggetuigen zeer hard
handige arrestatie vanuit een
Venlose politiecel in allerijl
overgebracht naar het zieken
huis. Daar overleed hij een dag
later aan de gevolgen van, zo is
vrijwel zeker, een hersenbloe
ding. Sectie moet nu uitwijzen
of die hersenbloeding een ge
volg is van het harde politie-op-
treden.
Officieel is er nog geen aan
klacht ingediend tegens de poli
tie wegens dood door schuld.
Om geen heksenjacht uit te lok
ken, heeft de familie van Köksal,
besloten te wachten op de re
sultaten van de onderzoeken
van de rijksrecherche en de ei
gen advocaten. Maar veel leden
van de Turkse gemeenschap in
Limburg hebben hun oordeel al
klaar: dit is een daad van racis
me geweest. Zeker omdat justi
tie in Roermond om eerste in
stantie zei dat de arrestant op
het moment van aanhouding
dronken was. „Slechts met veel
praten hebben wij kunnen
voorkomen dat de vlam in de
pan sloeg", zeggen de advoca
ten van de familie.
In de Venlose Bolwaterstraat
vergadert opnieuw de familie
Köksal. De sfeer is bedrukt. De
meeste familieleden spreken
uitstekend Nederlands en tonen
vertrouwen in de Nederlandse
autoriteiten. Niet op de laatste
plaats door het optreden van
hun advocaten Van Alst en
Knoops en de rijksrecherche,
die hen alle openheid in het on
derzoek heeft toegezegd.
„Wij proberen ook de Turkse
pers rustig te houden. Zij zijn
geladen en schrijven al over ra
cisme bij de politie, maar wij
willen hier in Venlo geen toe
standen zoals in Los Angeles.
Wij hebben vertrouwen", zegt
Adam Punar, die door de fami
lie als woordvoerder is aange
wezen. Hij heeft in het weekein
de ook kunnen spreken met in
specteur Comelissen van de
rijksrecherche uit Den Bosch,
die het onderzoek leidt.
Volgens de advocaten kan het
onderzoek snel worden afge
rond. Van Alst was al in het zie
kenhuis in Venray voor Hussein
stierf. Hij laat getekende verkla
ringen zien van een taxichauf
feur en van vier Turkse kennis
sen,van Hussein, die woensdag
nacht hebben gezien wat rond
een uur of vier in de Venlose
Nieuwstraat is gebeurd.
De politie wordt die nacht ge
alarmeerd omdat de Skoda van
Hussein tegen een paaltje voor
een juwelierszaak is gereden.
Dronkenschap ligt voor de
hand. Van Alst: „Ik ben daar
niet zo zeker. De getuigen heb
ben verklaard dat niet alleen de
lampen nog brandden en de
ruitenwissers in werking waren,
maar dat ook het alarm van de
auto overging. Dat kan er op
wijzen dat de man onwel is ge
worden."
Getuigen zagea dat de politie
de man uit de auto trok en met
zijn knieën over de grond naar
de patrouillewagen sleurde. „De
man bewoog zich nauwelijks en
ik zag geen noodzaak waarom
ze zo hard te keer moesten
gaan", zei de taxichauffeur la
ter. Ook ontging hem waarom
een van de agenten boven op
de geboeide Turk ging zitten en
hem enkele malen met zijn
hoofd omlaag duwde tegen het
asfalt. De op dat moment gear
riveerde versterking zou vervol
gens de inmiddels in het Turks
schreeuwende verdachte hard
handig in de dienstauto hebben
gegooid.
In het politiebureau van Ven
lo kwam het volgens welinge
lichte bronnen korte tijd later
tot een woordenwisseling tus
sen enkele agenten over de ma
nier waarop Köksal was aange
pakt. De advocaten proberen
uit te vinden wat er precies ge
beurd is op het politiebureau.
Wel staat vast dat 's nachts om
streeks twee uur in allerijl een
arts werd opgetrommeld en
kort daarna lag Hussein in het
ziekenhuis.
„Dat er iets niet klopte, was
donderdag al snel duidelijk. De
familie vermoedde toen al dat
er iets niet in orde was omdat
nergens was te achterhalen
waar Hussein was en waarom
hij was opgepakt", zegt de fami
lie.
Advocaat Van Alst heeft nog
heel veel vragen, zoals waarom
de politie zo hard van stapel
liep. „Dachten de agenten wel
licht dat het om iemand ging
die gezocht werd voor andere
strafbare feiten? Heeft niemand
op het politiebureau gezien dat
de man er slecht aan toe was en
waarom is niet eerder een dok
ter geraadpleegd? Op dit mo
ment is er nog geen enkele aan
klacht ingediend, al is de ver
denking groot dat de man ern
stig is mishandeld."
Politie en justitie hebben
voorlopig geen commentaar.
den haag anp
Een paard Is gisteravond ge
wond geraakt in de keuken
van een woning aan de Wete
ringkade in Den Haag. Het dier
richtte zware vernielingen aan
toen hij uitgleed op de gladde
keukenvloer. De berijdster van
het paard ging bij een kennis
op bezoek en reed voor de grap
met het dier de gang in naar de
keuken. Toen het dier in de
den haag«anp
Het Zeeuwse statenlid L van
Dijke zal vrijwel zeker het RPF-
kamerlid Leerling opvolgen.
Van Dijke is door het federatie
bestuur van de RPF voorgedra
gen als lijsttrekker voor de ver
kiezingen in 1994. Leerling heeft
enige tijd geleden al laten weten
dat hij zich wil terugtrekken uit
keuken uitgleed en ten val
kwam, schopte het wild om
zich heen. De keuken werd
zwaar beschadigd. Dierenart
sen hebben het paard met een
verdoving tot bedaren ge
bracht. De viervoeter is vooral
gewond aan de benen. De
brandweer heeft het paard in
een zeildoek gewikkeld naar
buiten gesleept. De berijdster
bleef ongedeerd.
de landelijke politiek.
Van Dijke is sinds 1987 voor
de RPF lid van provinciale sta
ten van Zeeland. Hij heeft het
RPF-bestuur toegezegd zeker
twee periodes van vier jaar in de
Tweede Kamer te willen blijven.
De nieuwe lijstrekker werkt mo
menteel bij een bedrijf in bouw
materialen.
'Wij willen hier in Venlo geen
toestanden zoals in Los Angeles'
Man bekent brandstichting trein
utrecht anp
Een 28-jarige man uit Hildesheim in Duitsland heeft gisteravond
bekend maandag brand te hebben gesticht in de internationale
trein van Berlijn naar Schiphol. De verdachte reed als passagier
mee in de trein. Over zijn motieven is nog niets bekend. Over de
oorzaak van de brand, waarbij geen slachtoffers vielen, deden
maandag uiteenlopende verhalen de ronde. Aanvankelijk sloot NS
brandstichting niet uit. Later werd de vermoedelijke oorzaak in een
technisch mankement gezocht. Die oorzaak werd gistermiddag
echter al uitgesloten.
Van Dijke (RPF) volgt Leerling op
