Goed jaar Menken Van Grieken
Pi
hetOmbacht
Stand van Zaken
Hoogovens ontwikkelt nieuwe rookgasreiniger Forse stijging faillissementen
'Er valt bij ons niets meer te halen'
WOENSDAG 13 JANUAR11992
ERICJAN WETERINGS
Zakelijk
Onder deze titel verschijnt elke
week op deze pagina een over
zicht van kort zakelijk nieuws
uit de regio's Leiden, Alphen
en de Duin- en Bollenstreek.
Stuur uw berichten voor deze
rubriek naar het Leidsch Dag
blad, Postbus 54, 2300 AB Lei
den, t.a.v. 'Zakelijk'.
Compenic
LEIDEN - Compenic houdt op
14, 15 en 16 januari open huis
om de laatste ontwikkelingen
op het gebied van milieutech
nologie voor de grafische indus
trie te tonen. Compenic toont
onder meer filters om vervuild
water te filteren en afvalver-
dichters. De open dagen zijn op
donderdag en vrijdag van 10.00
tot 22.00 uur en op zaterdag van
10.00 tot 16.00 uur. Compenic is
gevestigd op het adres Nieu-
wenhuizenweg 3 (op het bedrij
venpark Roomburg).
Stolp
LEIDEN/ZOETERWOUDE - Ac
countantskantoor Stolp is deze
maand verhuisd van de Schelp
enkade in Leiden naar de Hoge
Rijndijk 20 te Zoeterwoude. Het
bedrijf begon in 1938 als een-
manskantoor en heeft nu in
haar twee vestigingen (Zoeter
woude en Roelofarendsveen)
dertig mensen in dienst.
Pardon
LEIDEN - De naam van het bu
reau 'Sander Pardon Public Re
lations' is vanaf 1 januari gewij
zigd in 'Sander Pardon Com
municatie'. Het PR-bureau wil
hiermee duidelijk aangeven
haar activiteiten te willen uit
breiden naar copywriting en ad
vies op het gebied van reclame
en pr.
Gezond
LEIDEN - Een nieuwe winkel
om fysiek fris te blijven opende
deze maand haar deuren. De
'Fit Health Shop' is gevestigd
op de Willem de Zwijgerlaan 18
in Leiden.
Zuivelindustrie verliest veel arbeidsplaatsen
De Nederlandse zuivelindustrie zal dit jaar 2500 van de
ruim 18.400 arbeidsplaatsen inleveren. De voornaamste
oorzaak daarvoor is de reorganisatie bij een aantal grote
bedrijven als Friesland Frico Domo in Leeuwarden, Cam-
pina-Melkunie in Zaltbommel en Nutricia in Zoetermeer.
Opvallend afwezig in dit rijtje is zuivelconcern Menken
Van Grieken, dat in de Leidse regio een vestiging heeft in
Wassenaar.
soorten vruchtenvla. „Ons be
langrijkste nieuwe produkt van
de laatste jaren."
Over de vooruitzichten voor
1993 is Dietvorst 'zeker niet
somber', al verwacht hij wel dat
bij de boeren onrust zal kunnen
ontstaan in verband met de
GATT-onderhandelingen.
„Maar daar kunnen wij geen
enkele invloed op uitoefenen."
Kantoorpand
Onzeker is of dit jaar de bouw
van een 200 meter lang en ne
gen meter hoog kantoorpand in
Wassenaar kan beginnen. Vorig
jaar kreeg Menken Van Grieken
reeds een bouwvergunning van
de gemeente Wassenaar. Het
wachten is nu nog op een hin
derwetvergunning. Inwoners
van Wassenaar maken bezwaar
tegen uitbreiding van de fa
briek, omdat deze nu al voor
veel overlast zou zorgen.
ERICJAN WETERINGS
Hoewel de jaarcijfers over 1992
pas over enkele maanden be
kend zullen worden, is directeur
M.J. Dietvorst 'zeker niet onte
vreden'. De werkgelegenheid in
Wassenaar bleef gehandhaafd
op ongeveer 370 arbeidsplaat
sen en de omzet ontwikkelde
zich 'bevredigend'. Alleen de
aanvankelijk voor 1992 voorzie
ne bouw van een nieuw kantoor
moest worden uitgesteld.
Dietvorst verklaart de resulta
ten van Menken Van Grieken
uit het feit dat de fabriek actief
is op het gebied van consump-
tiemelk, een marktsegment dat
naast melk onder meer vla, pap
en yoghurt omvat. „De afzet
van deze produkten is meestal
vrij stabiel," verklaart Dietvorst.
Verder scoorde Menken Van
Grieken redelijk met diverse
Menken Van Grieken voorziet 'zeker geen somber' 1993.
Al jaren klagen Wassenaar-
ders over het grote aantal
vrachtwagens dat door het dorp
dendert. Momenteel bestudeert
Rijkswaterstaat de mogelijkheid
bij de Houtlaan een stoplicht
aan te leggen, zodat vrachtwa
gens daar een bocht kunnen
ARCHIEFFOTO JAN HOLVAST
maken. Wagens die via de Rijks
weg richting Leiden rijden zou
den dan het dorp kunnen mij
den. Wanneer deze studie
wordt afgerond is volgens Diet
vorst nog niet bekend.
Momenteel loopt bij de Raad
van State nog een procedure te
gen de bouwvergunning. De ge
meente Wassenaar zou te laat
bekend gemaakt hebben dat ze
de vergunning had verleend,
waardoor verschillende be
zwaarschriften te laat werden
ingediend. Volgens Dietvorst is
alles volgens de regels gegaan
en hij noemt het dan ook 'ui
terst onwaarschijnlijk' dat de
vergunning geschorst zal wor
den. „Maar dat wil niet zeggen
dat de bouw binnenkort kan be
ginnen."
Menken Van Grieken was van
plan in 1992 22,5 miljoen te in
vesteren. Een deel daarvan was
bestemd voor de bouw van het
nieuwe Wassenaarse kantoor.
De omzet van het hele concern
steeg in 1991 van 464 naar 513
miljoen. 'Wassenaar' nam daar
van 235 miljoen voor haar reke
ning. Het resultaat van de hol
ding steeg in '91 van 14,6 naar
19,2 miljoen.
Menken Van Grieken heeft
verder vestigingen in het Bra
bantse Oud gastel (Menken
dairy Food, onder meer smeer
kaas), Bodegraven (Liko fris
dranken) en Oldenzaal (Polder
land zuivel).
Nieuwe markt DHL
HOOFDDORP»
De in Hoofddorp gevestigde ex
press-onderneming DHL brengt
de European Community Ex
press (ECX) op de markt. De
ECX is bestemd voor klanten
die vrij verhandelbare goederen
en documenten binnen de Eu
ropese Gemeenschap willen la
ten vervoeren. DHL zegt op die
manier in te spelen op het weg
vallen dit jaar van douanecon
troles binnen de EG. Door de
goederenstroom binnen de ge
meenschap te scheiden van die
naar niet-lidstaten denkt DHL
de kans op oponthoud als ge
volg van overheidsprocedures
nog verder te beperken. DHL is
de oudste en grootste express-
onderneming ter wereld en telt
ruim 27.000 werknemers in bij
na 200 landen. In Nederland
heeft de onderneming ruim 700
werknemers.
Thomas N. Voight
met pensioen
Thomas N. Voight, de oprichter
van het eerste Holiday Inn hotel
in Europa, 25 jaar geleden in
Leiden, is onlangs met pensioen
gegaan. Voight werkte 35 jaar
bij de Holiday Inn groep, waar
van 25 jaar in Nederland. Hij
was onder meer betrokken bij
de oprichting van vestigingen in
Utrecht en in het Oostenrijkse
Innsbruck.
UMUIDEN GPD
Hoogovens gaat op e
zwavel uit rookgas winnen. Het staalbedrijf
heeft een rookgasreinigingsproces ontwik
keld dat gebaseerd is op biologische ont
zwaveling. Het proces verbruikt minder
energie en chemicaliën dan het traditionele
systeem van ontzwavelen en is bovendien
goedkoper.
De afdeling HTS van Hoogovens heeft al
jaren ervaring van rookgasreinigers, met
name voor het gas dat kolengestookte elek
triciteitscentrales als afvalstof produceren.
Bij het nieuwe project werkt Hoogovens sa
men met de Noordelijke Ontwikkelings
maatschappij en Paques Environmental
Technology. Laatstgenoemde is vooral be
kend van haar micro-biologische reactoren
voor de behandeling van afvalwater. Dit
geldt vooral voor de verwijdering van
sulfaat uit afvalwater, dat wordt omgezet in
elementair zwavel. Volgens Hoogovens is
het produkt zwavel 'van goede economi
sche waarde'.
Na afronding van de laboratoriumstudies
zal komend voorjaar een proefinstallatie
worden gebouwd op het terrein van de
elektriciteitscentrale van de EPZ in Geer-
truidenberg. Deze installatie zal ongeveer
4000 kubieke meter gas per uur behande
len.
REGIO ERICJAN WETERINGS
Het aantal faillissementen in
Nederland is in 1992 fors geste
gen en de regio Rijnland maakt
daarop geen uitzondering. Bijna
5100 ondernemingen gingen
failliet, waarvan 119 in de regio.
Zowel voor Nederland als voor
Rijnland betekent dat een stij
ging van 23 procent ten opzich
te van 1991.
De landelijke cijfers zijn afkom
stig van het kredietinformatie
bureau Graydon, dat wanbeleid
en mismanagement in bijna de
helft van de gevallen als oorzaak
noemt. Drie miljard gulden is
daarmee in rook opgegaan en
daarvan betaalt de belastingbe
taler uiteindelijk ongeveer een
kwart, zo schatten deskundigen
van Graydon. De tragere econo
mische groei zou nauwelijks
van invloed zijn op het aantal
faillissementen.
Secretaris CA Broeksma van
de Kamer van Koophandel voor
Rijnland geeft geen oorzaken
voor de stijging in de regio,
want dat heeft de Kamer niet
onderzocht. Wel is volgens hem
duidelijk dat 'geen abnormaal
beeld' ontstaat als wordt geke
ken naar de ontwikkelingen in
de verschillende branches. „De
grootste klappen vallen in de
sectoren groothandel en zakelij
ke dienstverlening. Die laatste is
een markt met veel starters, dus
zie je daar ook wat meer faillis
sementen."
Voor de industrie geldt het
omgekeerde. In die sector wor
den weinig faillissementen uit
gesproken, maar zijn ook wei
nig nieuwe bedrijven actief.
Broeksma: „Je zou er in zoverre
C.A. Broeksma: ...'Cijfers relativeren'...
FOTO HENK BOUWMAN
een economische boodschap in
kunnen zien dat het in econo
misch wat mindere tijden mak
kelijker is om een adviesbureau
op te richten dan een indus
trieel bedrijf."
Rijnland draagt ongeveer vijf
a zes procent bij aan de lande
lijke economie. In hoeverre lan
delijke cijfers naar de regio 'ver
taald' kunnen worden is volgens
Broeksma moeilijk te zeggen.
„Je moet die cijfers so-wie-so
relativeren. Het aantal faillisse
menten steeg met 23 procent
van 97 naar 119. Maar dat aan
tal is nog altijd minder dan een
procent van de 25.000 bedrijven
die bij de Kamer van Koophan
del staan ingeschreven."
Volgens het Centraal Bureau
voor de Statistiek was 1982 met
8600 faillissementen het jaar
met het hoogste aantal. In 1990
was het aantal failliet verklaarde
ondernemingen met 3500 het
laagst.
„Still-fotografie is simpel gezegd alles fotograferen wat
niet beweegt. Eigenlijk maak ik stillevens, net als Rem
brandt en Frans Hals vroeger. Ik fotografeer van alles,
van rijstekorrels tot grote motoren. Voor het blad Avant
Garde heb ik een keer een foto gemaakt van een rijste-
korrel tussen twee stokjes en een motor heb ik een keer
gefotografeerd op een ondergrond van zwart fluweel.
Zo krijg je een mooi contrast met het chroom en het
metaai van het apparaat. Als de motor en de camera
eenmaal staan heb je overigens nog geen foto, dan kun
je nog uren bezig zijn met de juiste belichting.
Ik maak meestal kleurendia's, het is een misvatting
dat je als fotograaf altijd met papier werkt. Dia's werken
makkelijker bij het afdrukken. De meeste tijd werk ik
maar met één camera, een apparaat van 25.000 gulden.
Dat is een technische camera, waarvan je het voorvlak
en het achtervlak apart kunt bewegen. Dat apparaat
werkt ook nog met losse cassettes. Het ziet er eigenlijk
'oud' uit, het is een Zwitsers precisieinstrument dat al
een halve eeuw niet wezenlijk is veranderd. Het materi
aal is natuurlijk wel steeds beter geworden, maar het
principe is hetzelfde gebleven.
De meeste mensen hebben er totaal geen sjoege van
wat je als fotograaf doet. Vaak hebben ze het idee dat
iedere fotograaf een snelle jongen is die alleen maar
modefoto's maakt, constant omringd is door de mooi
ste vrouwen, aan de lopende band overspel pleegt en
daar dan ook als eerste vernijnige ziektes van krijgt. Op
verjaardagen vragen ze of je bruidsfotografie doet en in
de kroeg vragen ze 'doe je porno?'. Of mensen vragen of
je flimrolletjes verkoopt daar studeer je dan vier jaar
Eigenlijk is fotografie een ouderwets ambacht waarbij
je in alle rust met licht en beeld bezig bent. De oplei-
De klompenmaker doet zijn werk haast
alleen nog maar op braderieën en
demonstraties, terwijl de televisiereparateur
een onmisbare kracht op de arbeidsmarkt is.
Zo zijn in de loop der tijd veel ambachten
verdwenen, maar kwamen er ook veel nieuwe
beroepen bij. In Nederland zijn 109.000
kleine ambachtelijke bedrijven, die aan
577.000 mensen werk bieden. In deze serie
vertellen mensen met een ambachtelijk
beroep over hun werk. Vandaag Leiderdorper
R.K.F. (Ruurd) Dankloff (31), still-fotograaf.
„De meeste mensen hebben er totaal geen
sjoege van wat een fotograaf doet."
ding vind ik zeker nuttig en in de praktijk groei je steeds
verder in het vak, je krijgt een steeds betere kijk op
compositie, op kleurgebruik. Toen ik de opleiding volg
de was het nog de MTS voor fotografie, nu is het een
onderdeel van de kunstacademie.
Op school heb ik al de keuze voor de still-fotografie
gemaakt. Ik denk dat dat een kwestie van karakter is.
Tijdens de opleiding zat ik al uren te pielen aan compo
sities. Andere leerlingen zag ik ook al snel voorkeuren
voor bepaalde genres ontwikkelen. Zo waren jongens
die de mode-fotografie in wilden inderdaad de figuren
met een beetje smoel, met wat meer bla-bla.
De revenuen speelden zeker mee bij mijn keuze.
Sommige genres worden echt heel mager betaald. Free
lance persfotografen bijvoorbeeld, die moeten echt pe
zen voor hun geld. Still-fotografie betaald goed, maar
daar staat tegenover dat je ook dure studio-ruimte no
dig hebt. Je kunt een hal van 300 vierkante meter nodig
hebben om een object op een oppervlakte van 0,5 bij
één meter goed te kunnen fotograferen. Als je bijvoor
beeld een plaat moet maken van een kopje koffie waar
het 'zonlicht' laag over moet schijnen heb je die ruimte
ook nodig voor de belichting: je kan de lamp dan niet
op één meter afstand zetten.
Ik fotografeer veel voedsel en daar komen een hele
boel specialisten bij kijken. Er komt bijvoorbeeld een
'culinaire' kok, die het voedsel zo maakt dat het onder
een hete lamp lang goed blijft. Hij maakt bijvoorbeeld
'ijs' van vet en 'heldere bouillon' van glycerine enzo
voort. Daarnaast is er een culinair styliste die met een
hele vrachtwagen porselein aankomt om de foto leuk
aan te kleden: zo heb je de keuze uit verschillende
soepkommen, tafellakens en bestek. Vaak is er ook een
art-director bij van het reclamebureau waarvoor je de
foto maakt. Hij bepaalt ook mede het beeld - in een
eeuwige strijd met de fotograaf.
Aandrang om te exposeren heb ik niet. Ik vind het
leuk om een paar dagen in de week in de studio voor
mezelf bezig te zijn. Een keer heb ik in het bekende fo
toblad Focus gestaan. Dat is leuk natuurlijk, maar niet
langer dan een dag. De meeste mensen uit de branche
kennen me nu wel, dus ik hoef me niet meer zo nodig
te profileren. Misschien is dat wel het verschil tussen
een kunstenaar en iemand die een ambacht uitoefent."
TEKST ERIC JAN WETERINGS
FOTO HIELCO KUIPERS
Vereniging Cabinepersoneel wordt echte vakbond
SCHIPHOL BILL MEYER
De rek is eruit bij de vijfdui
zend stewards en stewardes
sen van de KLM. Na de eerste
bezuinigingsronde van vorig
jaar, waarbij vijf procent rust
tijd werd ingeleverd, vraagt de
KLM dit jaar opnieuw offers.
De directie krijgt deze keer
van de Vereniging Nederlands
Cabinepersoneel (VKC) echter
nul op het rekest. „Er valt bij
ons niets meer te halen", al
dus vice-voorzitter Ron Vader.
De 'blauwste' van alle KLM-
bonden gooit in 1993 het roer
om en begint zowaar op een
echte vakbond te lijken.
Jarenlang was de VKC de
meest gezagsgetrouwe belan
genvereniging bij de KLM. De
afkorting VKC staat oorspron
kelijk voor Vereniging KLM
Cabinepersoneel. De pursers,
stewardessen en stewards wa
ren er en zijn dat voor een
deel nog trots op om bij de
KLM te werken. Kritiek op het
management was ongehoord.
Dat werd aan de 'rooie' ver-
voersbond overgelaten.
Maar de tijden veranderen.
Na het verlies van een dikke
half miljar(i gulden in 1990/91
besloot de directie fors op de
kosten te besparen. In drie
jaar tijd moeten de 25.000
werknemers een miljard aan
kostenbesparingen ophoesten.
De produktiviteit per mede
werker moet met maar liefst
21 procent omhoog. Dat bete
kent: minder mensen achter
het bureau en meer mensen
in de lucht. Daar wordt het
geld verdiend.
Deze nieuwe zakelijkheid bij
de KLM mag dan wel een gun
stig effect op de resultaten
hebben gehad, steeds meer
nieuwkomers zijn hun werk
als een vak, een baan gaan
zien. Het oude bestuur van de
VKC liet deze ontwikkelingen
gelaten over zich heen komen.
De werkgelegenheid onder
haar leden was niet in gevaar.
Immers de forse uitbreiding
van het aantal vluchten lever
de zelfs vorig jaar duizend
nieuwe banen op. Inleveren
van vrije tijd kon wel. De VKC
stond zelfs voor in de rij toen
er ingeleverd moest worden.
Deze passieve houding heeft
de VKC veel verwijten opgele
verd: De VKC was twee han
den op één buik met de direc
tie. De VKC verkwanselde de
belangen van haar leden. De
VKC was ingepakt door de ho
ge heren in Amstelveen. De
VKC was ondemocratisch. De
VKC was niet meer dan een
gezellighcidsvereniging.
Gevolg is dat steeds meer
stewards en stewardessen zich
van de VKC alkeren. Zij zoe
ken hun heil bij de FNV, die
overigens hun belangen bij de
KLM (nog) niet mag beharti
gen. Dat is voorbehouden aan
de VKC. De FNV zou echter
overwegen een apart hondje,
speciaal voor cabinepersoneel,
in het leven te roepen. Vorig
jaar zegden 120 mensen hun
lidmaatschap van de VKC op.
Geen ramp, want de vereni
ging heeft nog altijd een orga
nisatiegraad van rond de 95
procent. Maar wel een teken
aan de wand voor het nieuwe
bestuur.
