'Dit is een schande,
een grote schande'
AZL: tweede centrum voor
levertransplantaties nodig
'Heeft u misschien een
jurk zoals in Loveletters'
Het Gesprek van de Dag
ea
KLM Cityhopper krimpt
routenet noodgedwongen in
Fietsenstalling
Radio West begint 1 maart met televisie
WOENSSDAG 13 JANUAR11993
JANWESTERLAKEN
Voormalig verzet geschokt over gesol met 5-mei-expositie
Heeft de wethouder van cultuur
in Leiden nog wel enig histo
risch besef? Die vraag dringt
zich onmiddellijk op als je ziet
hoe ze omspringt met de jaar
lijkse 5-mei-tentoonstelling in
De Waag. Nu daar een Centrum
voor Beeldende Kunst moet ko
men, is er volgens Koek geen
plaats meer voor dit door het 5-
mei-comité georganiseerde eve
nement. De expositie moet uit
wijken naar de Pieterskerk of de
Hooglandse Kerk. Maar die lo
caties zijn al bezet. Dan maar in
Galerie Stelling, stelde de ge
meente voor. Dat wil de organi
satie niet. In deze tijd van toe
nemende vreemdelingenhaat
en opvlammend neo-nazisme,
zo vindt men, is het zaak de
mensen de gevolgen daarvan
nog eens goed onder ogen te
brengen. En dat moet op een
centraal gelegen plek gebeuren
en niet in een achterafstraatje
als de Burchtsteeg. Het eind van
het liedje is dat de tentoonstel
ling niet door dreigt te gaan.
Wij vroegen een aantal oud-ver
zetsmensen om hun commen
taar op deze gang van zaken.
Chris Keijser (82), ex-verzets-
„Dit is een schande, een grote
schande. Een ander woord heb
ik er niet voor. Juist in deze tijd,
in een tijd waarin we weer van
alle kanten worden belaagd
door fascistische groeperingen,
moeten de mensen met hun
neus worden gedrukt op de ge
volgen van WO II. Treurig. Wat
hebben we niet meegemaakt? Al
mijn vrienden zijn door de
Duitsers gefusilleerd. Maar er
zijn natuurlijk altijd lafbekken
die aan de kant blijven staan,
die maar afwachten. Ook nu. Ik
ben nu oud, maar ik kan mijn
stem niet genoeg tegen dit soort
praktijken verheffen. Natuurlijk
moet die expositie er komen, en
fn De Waag, op een centraal
punt. Die expositie moet tien
dagen 'in the picture' staan."
H.J. Van Klinken, secretaris
van de Bond van Wapenbroe
ders
„Dit is niet reëel van de ge
meente. Zo'n opstelling getuigt
niet van veel historisch besef.
Voor degenen die de oorlog
hebben meegemaakt, moet dit
een bittere pil zijn. Ik vind dat
de gemeente een grote verant
woordelijkheid heeft in deze
zaak. Maar aan de andere kant:
het 5-mei-comité wist al een
jaar geleden dat er in De Waag
geen plaats zou zijn en dat ze
wat anders zouden moeten
gaan zoeken. Meer zeg ik er niet
over. Ik heb nogal veel te maken
met de gemeente."
Mr. P. Coumou (73), secretaris
van de Stichting Samenwer
kend Verzet
„Ik zou het in ernstige mate be
treuren als deze expositie niet
doorging. De overheid heeft een
primaire verantwoordelijkheid
in deze zaak. We hebben het
hier niet over een particuliere
aangelegenheid maar over 5
mei, over een zaak van natio
naal belang. We hebben het
over de dag dat wij met veel
bloed, zweet en tranen werden
bevrijd van de fascistische hor
den. Juist in deze tijd heeft een
plaatselijke overheid de verant
woordelijkheid om een exposi
tie als deze veilig te stellen."
J.F. Beekman (73)ex-be
roepsofficier, ex-verzetsman,
oud-voorzitter van het Leidse
5-mei-comité. Heeft zich be
ziggehouden met hulp aan ver-
volgingsslach t offer s.
„De gemeente moet een exposi
tie als deze waarborgen. Maar
als oud-voorzitter van het 5-
mei-comité heb ik al eerder ge
merkt dat het moeilijk is om
medewerking van de gemeente
te krijgen. Ik vind dat men op
deze manier wel heel erg ne
geert wat er allemaal is gebeurd.
Hooguit als het over vreemde
lingenhaat gaat, wordt er vage
lijk nog eens teruggegrepen op
de Tweede Wereldoorlog. Maar
het is juist zaak de oorsprong
van die haat in beeld te bren
gen. Ik vind dit een hele slechte
ontwikkeling. Het is precies
zoals het staat op die begraaf
plaats in Bloemendaal: een volk
dat zijn verleden vergeet, is ge
doemd het opnieuw te beleven.
Ik heb zelf in Auschwitz geze
ten, heb meegevochten voor de
bevrijding van Praag. Eén lange
martelgang was het. Maar er
zijn mensen die nog veel meer
hebben moeten doen. En dan is
dit de reactie. Onbegrijpelijk."
Simon Zwart, ex-verzetsman
„Dit kan me allemaal niets
meer schelen. De helft van mijn
verzetskameraden leeft al niet
meer. Ach, het is toch al teke
nend dat 3 oktober elk jaar
wordt gevierd en 5 mei maar
eens in de vijfjaar. Het is jam
mer voor de jongeren. Zo'n ex
positie zou zeker educatieve
waarde kunnen hebben."
W. Pera, ex-verzetsman, des
tijds aangesloten bij de Lande
lijke organisatie Hulp aan On
derduikers, ex-voorzitter 5-
mei-comité
„Bij de burgemeester hebben
we altijd veel weerklank gevon
den. Ik zou het erg jammer vin
den als die expositie uit het
Waaggebouw zou worden ge
weerd. Die plek ligt gunstig,
Chris Keijser „Ik ben nu oud, maar ik kan mijn stem niet genoeg tegen
dit soort praktijken verheffen."
middenin een winkelgebied. Er
komen veel mensen langs. Als je
zoiets buiten het centrum gaat
doen, is het zonde van de moei
te. De gemeente heeft hier een
intwoordelijkheid. Nog
maals, ik begrijp het niet: we
hebben van Goekoop altijd alle
medewerking gekregen. Maar ik
FOTO» ARCHIEF
begrijp zoveel dingen niet. Als je
kijkt naar die afbraak van de
landmacht. We denken zeker
dat er niets meer kan gebeu-
CEESVAN HOORE
(Zie ook pagina 21)
Successen TV-shows merkbaar bij bruidszaken
Wanneer kroonprins Willem
Alexander niet in het huwelijks
bootje stapt, loopt de vader
landse bruidsindustrie geen
grote inkomsten mis. Als men
daarentegen in omroepland be
sluit om de 'Honeymoonquiz'
en 'Loveletters' van de buis te
halen, pakt dat een stuk nadeli
ger uit.
De verbeten strijd van prille
echtparen om de vele grote prij
zen in bijvoorbeeld de Honey-
moonshow wordt wekelijks
door zo'n 2,5 miljoen kijkers ge
volgd. Onder hen is een stijgend
aantal dames dat met speciale
belangstelling kijkt naar de
trouwjurken van de pasge
trouwden. Een mooie jurk bij
Ron of Linda wordt in het ach
terhoofd gehouden en duikt
weer op bij een bezoek aan een
bruidsboutique.
Volgens Joke Verburg, eigena
res van Raffaëlla Bruidsmode in
Alphen aan den Rijn, is de in
vloed van de shows duidelijk
merkbaar. „Klanten maken
steeds vaker een opmerking
over een jurk 'van TV' en vragen
dan of ik die uitzending ook ge
zien heb." Joke Verburg kijkt
echter nauwelijks naar de
bruidsshows, want ze heeft er
geen tijd voor. „Ik heb het wel
eens gezien en over het alge
meen vind ik de jurken bij ons
in de winkel dan toch mooier."
Bruidsmode Sloos in de Haar
lemmerstraat heeft wel eens
klanten gehad die een speciaal
type jurk zochten zoals die in
een TV-show is geweest. Ook bij
Bruidsmode Silvana in Alphen
zijn er dames geweest voor een
jurk 'uit' Loveletters.
Dat dames tegenwoordig
steeds kritischer worden in het
uitzoeken van hun jurk, komt
volgens Joke Verburg naast de
TV-shows ook door de opmars
van diverse bruidsbladen. „Die
bladen zijn voor veel mensen
verwarrend. Het zet ze op een
dwaalspoor. Vaak weten de da
mes al lang wat ze mooi vinden,
maar beginnen door al die jur
ken in de bladen te twijfelen."
Joke denkt dat een goede bouti
que of bruidsshow veel meer te
bieden heeft. Andere bruidsza
ken zijn het daarover roerend
met haar eens.
Volgens de eigenaar van De
Bruidshoek aan de Willem de
Zwijgerlaan ligt de tijd dat een
jurk 'vrij snel' werd uitgezocht
voorgoed achter ons. „Het
duurt nu allemaal veel langer.
De klanten willen zoveel moge
lijk zien en kijken daarna nog
vaak verder in andere winkels."
Geen enkele bruidszaak ge
looft in een grote bestedingsim
puls als gevolg van een huwelijk
van onze kroonprins, zoals in
Japan. Een onderzoek in het
land van de rijzende zon heeft
uitgewezen dat er door het hu
welijk van kroonprins Naruhito
- dat gepland staat in mei - voor
een enorme stimulans in onder
andere de bruidsbranche zorgt
Joke Verburg moet er hartelijk
om lachen: „Daar geloof ik niet
in. Hollanders zijn daar toch
veel te nuchter voor."
JEROEN KOSTER
Klanten van bruidszaken vragen steeds vaker naar 'een jurk van de TV'.
FOTO» HOLVAST
JE ZIT
ALTIJD GOED
MET EEN LENING
VAN DE GKB
Natuurlijk gaat u voor uw lening
naar een vertrouwd adres.
Zoals de GKB Leiden dus.
Daar maken ze uw persoonlijke
lening ol doorlopend krediet
prima in orde voor u.
Snel, zonder poespas en tegen
aantrekkelijke voorwaarden
Kom maar langs.
Op werkdagen van 9.00 -12.30
uur en donderdagavond van
17.30- 19.30 uur.
Of bel voor informatie.
GOED VOOR
UW LENING
Gemeentelijke Kredietbank
Leiden
Breestraat 24,
Postbus 11300,2301 EH Leiden
tel. 071-254145
leiden Vaak helpt het niet, zo'n bordje achter het raam met de tekst
'Verboden fietsen te plaatsen'. De bewoners van het huis aan de He-
rensteeg, gelegen tegenover restaurant La Bota, proberen het daarom
op een andere manier. En warempel, het venster blijft van rijwielen
gevrijwaard. 'Alle fietsen graag hier plaatsen', we hebben het begre
pen. FOTO JAN HOLVAST
Het Academisch Ziekenhuis
Leiden en Dijkzigt Rotterdam
vinden dat de komst van een
tweede centrum voor lever
transplantaties meer dan nood
zakelijk is. Ze baseren dat op
het feit dat de behoefte aan de
ze operaties groter is, dan het
aantal ingrepen dat wordt uit
gevoerd. Beide ziekenhuizen,
die samenwerken bij levertrans-
planties, hebben een aanvraag
bij staatssecretaris Simons
(volksgezondheid) ingediend
om in het westen van Neder
land een transplantatiecentrum
te mogen inrichten.
Het Academisch Ziekenhuis
Groningen (AZG) is het daar
niet mee eens. Dit claimt het al
leenrecht op deze transplanta
ties. Eerder deze week schreef
het AZG de bewindsman een
brief met de opmerking, dat een
tweede centrum tot versnippe
ring leidt en ten koste gaat van
levertransplantaties. Het zie
kenhuis in Groningen is tot nu
toe het enige officiële lever-
transplantatiecentrum in Ne
derland.
Woordvoerder Ketting van
het AZL voorziet grote moeilijk
heden voor het j\ZG als dit alle
operaties wil uitvoeren. Er zijn
grote investeringen nodig in
dien alle levertransplantaties in
één centrum moeten worden
gedaan. Geld dat niet hoeft te
worden uitgegeven als het AZL
en Dijkzigt samen een centrum
mogen vormen. Zij beschikken
al over de voorzieningen die
hiervoor nodig zijn.
Een ander argument dat de
ziekenhuizen aandragen voor
een tweede centrum is de prik
kel om goedkoop en doelmatig
te werken. Ketting: „Wanneer
die prikkel ontbreekt, valt die
druk weg. Zo'n centrum heeft
dan een monopoliepositie en
geen concurrentie. Staat de
staatssecretaris een tweede cen
trum niet toe, dan vernietigt hij
ook nog eens hoogwaardige
kennis op het terrein van trans
plantatiegeneeskunde. Want
daarop kunnen het AZL en
Dijkzigt zich wel beroepen."
De ontwikkeling op het ge
bied van de levertransplantaties
gaat heel snel, zegt Ketting. Een
gevolg daarvan is dat de be
hoefte aan dit soort ingrepen
groeit. Anders gezegd: hoe meer
men kan, hoe vaker er een be
roep op wordt gedaan. In Dijk
zigt zijn inmiddels bijna vijftig
levers getransplanteerd, in Lei
den twee. Het AZG deed het af
gelopen jaar 51 van deze ingre
pen.
de rode cijfers geraakt. De
luchtvaartmaatschappij, die op
tal van Europese steden vliegt,
gaat daarom het routenet in
krimpen. In eerste instantie
worden de vluchten tussen
Eindhoven en Hamburg en tus
sen Amsterdam en Bordeaux
gestaakt. Later dit jaar wordt
mogelijk nog een aantal verlies
gevende routes opgeheven.
KLM Cityhopper beschikt
over een vloot van 12 Fokker
50's en 12 SAAB 340 B's. Twee
van de Fokkers zijn eigendom
van de inmiddels failliete Noor
se maatschappij Busy Bee. De
twee vliegtuigen inclusief be
manning vliegen niet langer
voor KLM Cityhopper. Dat be
spaart volgens een woordvoer
der veel geld.
Als de voornaamste oorzaken
voor de slechte gang van zaken
noemt KLM Cityhopper de 'aar
zelende' economie in Europa,
de waardevermindering van an
dere Europese valuta ten op
zichte van de gulden, de hoge
kosten van de nieuwe dienstre
geling (blokkensysteem) van de
KLM en de ontluikende tarie-
venslag in Europa.
Al deze negatieve factoren
werken overigens in verhevigde
mate door op het resultaat van
moedermaatschappij KLM. De
nieuwe dienstregeling, met een
uitbreiding van het aantal
vluchten met duizend per
maand, trekt weliswaar extra
vervoer aan, maar nog bij lange
na niet voldoende om de extra
kosten te compenseren. Boven
dien heeft de KLM nog te ma
ken met een tarievenslag op de
Atlantische routes, waar de gro
te Amerikaanse luchtvaartmaat
schappijen steeds meer markt
aandeel van de Europeanen af
pikken. Op dit ogenblik lijdt de
KLM twee miljoen gulden ver
lies per dag.
Rendement
KLM Cityhopper heeft besloten
onrendabele routes te schrap
pen. De dienst Eindhoven-
Hamburg wordt per 18 januari
voortgezet door de Eindhovense
maatschappij Base Business
Airlines. Over andere maatrege
len die getroffen worden om het
rendement te verbeteren, wil
KLM Cityhopper niets kwijt.
Deze maatregelen komen bo
venop de aangekondigde be
sparingen in het kader van het
bezuinigingsprogramma 'Con
currerend Kosten Niveau' van
de KLM. Vermoedelijk zal het
moederbedrijf binnenkort zelf
ook extra maatregelen aankon
digen om de uit de hand lopen
de verliezen op te vangen.
KLM Cityhopper, een dochter
onderneming van de KLM, is in
Programma 's beginnen voorlopig op experimentele basis
De regionale omroepen Radio
West en Radio Rijnmond gaan
gezamenlijk televisieprogram
ma's maken onder de naam
Zuid-Holland TV. De bedoeling
is vanaf 1 maart te beginnen
met een uur televisie per week.
De programma's moeten wor
den betaald uit de opbrengsten
van sponsoring, reclame, bij
dragen van kabelexploitanten
en de verkoop ervan aan andere
omroepen.
Bovendien zouden de kosten
moeten worden gedrukt door
de inzet van medewerkers op
vrijwillige basis. Voor die bij
zondere opzet is gekozen nadat
eerder de provincie een opslag
van tien gulden per jaar afwees
op de luister- en kijkgelden om
de televisieprogramma's te be
talen. Met het nu bekendge
maakte plan is gisteren inge
stemd door gedeputeerde sta
ten. Formeel moeten provincia
le staten en het Commissariaat
voor de Media dat nog bekrach
tigen.
Directeur-hoofdredacteur Ni
co Haasbroek van Radio Rijn
mond wordt verantwoordelijk
voor de opzet van de program
ma's. Zijn collega Jack Kroes
van Radio West voor het techni
sche en financiële gedeelte. Wie
de programma's gaan maken, is
nog niet bekend. In eerste in
stantie worden medewerkers
aangezocht binnen de gelede
ren van de beide radiozenders.
2uid-Holland TV gaat geen ei
gen produktiebedrijf opzetten.
Voor de technische uitvoering
wordt samenwerking gezocht
met videoproducenten in de
provincie. De nieuwe televisie
zender ziet ook mogelijkheden
op te treden als coördinator
voor een aantal plaatselijke zen
ders.
De televisieprogramma's be
ginnen voorlopig op experi
mentele basis. Eind van dit jaar
moet een besluit vallen over het
voortzetten van het program
ma. Voqr de provincie zijn de
criteria daarbij kwaliteit en ori
ginaliteit, het provinciale karak
ter, een sluitende begroting en
de waardering van het publiek.
l VERHUUR VAN l
J Nissan Mercedes
PERSONENWAGENS
9-PERSOONS BUSJES*
l' BESTELWAGENS tot
20 m3 inhoud
Zeer concurrerende
tarieven. I
VONDELLAAN 45
LEIDEN
TEL.:071 -76 93 03 J
l DE SCHANS 25
ALPHEN A.D. RIJN
TEL.:01720-7 51 55
J LSL IS EEN AKTIVITEIT VAN BV UAM J
A A A A A A A
